Do Agaty, czyli wpadłszy pod kosiarkę

Droga  Agato,

I co Ty na to,

Że dzięki Tobie

Mam mniej na głowie,

Nie tylko włosów,

Też innych „ciosów”?

Lepiej się czuję,

Główka pracuje

Nieobciążona,

Zadowolona,

Bo i problemów

Jest pozbawiona.

Buzia ładniejsza,

Młodsza, piękniejsza,

Fryz ułożony,

Dobrze zrobiony.

Ja żem szczęśliwa,

Bo były żniwa!

Zakochany Eros

Kiedy Eros strzela z łuku,

Nie ma przy tym wcale huku.

Strzała leci jak szalona,

W serce trafia, jak to ona,

Bo kierunek ma obrany,

Tylko… obiekt wciąż nieznany!

Bowiem Eros niekochany

Myli ludzi, gmatwa plany.

Syn Aresa, Afrodyty,

Bóg miłości, nieco skryty,

Siał niepokój w sercach cudzych

I tych małych, i tych dużych.

Dziś trafiony został celnie

Swoją strzałą… tak… bezczelnie!

Strzała z łuku wystrzeliła,

Potem łuki zatoczyła

I znienacka go trafiła,

I o miłość wzbogaciła.

Od dziś Eros zakochany,

Sieje miłość i jest znany

Jako swatka doskonała,

Choć to strzały sprawka cała!

O polonistce

Nęcą ją literki w powieściach ukryte,

Choć czyta androny w zeszytach odkryte.

Czasem jej się marzy bohater "ze skóry",

Lecz schodzi na ziemię omawiać lektury.

Niby bez cenzury, czasem bez brawury…

I razem z uczniami przeżywa "tortury".

Trzeba przygotować dziatwę do matury,

By potem nie żyła na łonie natury.

 Wszystkim nauczycielom, a zwłaszcza polonistkom - niech się święci!

To dla niego fraszka

Autor: Jan Sztaudynger

Tytuł: Puch ostu. Fraszki o życiu i miłości

Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie

Liczba stron: 448
Oprawa: twarda
Data wydania: 2016

ISBN: 978-83-08-06184-8 

Przypadkiem trafił do mnie tomik poezji o ciekawym tytule Puch ostu. Fraszki o życiu i miłości. Autor to osoba, która zdaje sobie sprawę ze swej wartości i chwali się swoimi umiejętnościami tak:

Samochwała

Zwięzłego słowa mistrz niedościgły

Ja z wideł robię igły.  (s. 25)

I robił! A kto? Jan Izydor Sztaudynger – polski XX-wieczny poeta, satyryk, tłumacz. Wspomniany tomik poezji przyciąga do siebie pięknym wyglądem, ale zatrzymuje pięknem i bogactwem wewnętrznym, ukrytym w krótkich formach literackich wypełnionych perlistym śmiechem.

Pod taką sentencją

Pod taką sentencją

Kładę me nazwisko:

Nic nie kosztuje uśmiech,

A płaci za wszystko!  (s. 119)

Jan Sztaudynger tworzył fraszki w różnych okolicznościach, zupełnie przypadkiem, znienacka, improwizował, dlatego zapisywał je na rachunkach, karteczkach, biletach tramwajowych, marginesach książek i gazet. Z tego też powodu wiele fraszek zostało zgubionych i nie przetrwało do dziś. Dlatego za namową żony Anny poeta pod koniec życia chodził z zeszytem. To w nim notował swe utwory, gdy cokolwiek go zainspirowało, choćby maślak czy rumieniec:

Do maślaka

Oślizgły jesteś trochę, maślaku przyjacielu,

Jak grzybów mało, ale ludzi wielu.  (s. 140)

Atak i obrona

Atakował ją młodzieniec,

A bronił rumieniec. (s. 370)

Fraszki pogrupowano tematycznie w 14 rozdziałów: od wyznań, przez Kraków, Łódź, lasy i góry, poezję, ucinki, szumowiny, aż do miłości i małżeństwa oraz życia i przemijania. Poeta nie bał się obnażać prawdy, nie cackał się z niczym i z nikim. Żaden temat nie był mu obcy, a jako dobry obserwator zauważał wszystkie niuanse życia i pisał o nich wprost, zachowując przy tym dystans do siebie i świata. Cenił piękno polszczyzny, choć i wulgaryzmy nie były mu obce.

Krakowskie zarobki

Gołębiami brukowany Kraków,

Gówno ma z tych ptaków. (s. 50)

Do RZS

RZS – chorobo wredna,

Jam przez Ciebie bardzo biedna! 

 Takaś piękna ma ozdoba,

Lecz mi się to nie podoba!

Ile razy do szpitala

Mnie wysłałaś? Ot, mądrala!

Ciągle tylko krwi pobranie,

No i stawów prześwietlanie.

Te kroplówki… Te badania…

Te tabletki do łykania…

Na stawy różnie wpływają,

Lecz żołądek rozwalają!

Rano sztywność mnie powala

I wstać z łóżka nie pozwala.

Tutaj przykurcz, tam paraliż…

Nie odpuścisz mi azaliż?

Tutaj strzyka, tam coś boli…

Mam już dosyć Twej niewoli!

Czemu sobie nie odpuścisz?

Czemu ze swych mąk nie puścisz?

Czemu dzień w dzień mnie zamęczasz?

I pogodą się wyręczasz?

Ludzie mnie za zdrową mają,

prawdy o mnie wręcz nie znają.

Pusto przy mnie się zrobiło

I znajomych mi ubyło…

Czemu w dołku siedzę sobie

I depresję mam na głowie?

Czemu sapię? Czemu stękam?

Czemu się o przyszłość lękam?

Czemu płaczę po kryjomu?

Idź precz w końcu z mego domu!

Mój organizm ma Cię dosyć.

Idźże, nie daj się już prosić!

A choróbsko na to rzecze:

Nic Ci się już nie upiecze,

Będziesz chora aż do śmierci,

Wszyscy twierdzą tak eksperci.

A że kocham Cię szalenie,

To się z Tobą wnet ożenię!

Na krok Ciebie nie opuszczę,

Z oka także Cię nie spuszczę,

Jesteś moja ukochana –

Dla mnie cud powyginana.

Także pogódź się, kochanie:

Stałe mam zameldowanie.

RZS – chorobo moja…

Zrozum, nie chcę ja być Twoja!

                                               Liter[at]ka