Αν δεν υπήρχε η απόσταση...

Εκεί που ψάχνεις κάτι να πεις με όλη την αγωνία να βρεις κάτι στέρεο να πατήσεις, έρχεται ένας στίχος που στα κάνει όλα εύκολα. Βλέπεις μέσα του το “είναι σου”, διαβάζεις την ιστορία σου. Αυτό που ήθελα να πω και δεν ήξερα σαν σχήμα, σαν μορφή, σαν απόδειξη, τώρα ξέρω, που έχει φωνή, έχει ψυχή, έχει την αποφασιστικότητα εκείνη, που δίνει κουράγιο να ξεκινήσει την εξερεύνηση.

Ευχαριστώ τους ποιητές, και ευγνωμονώ για χθες, σε κείνες τις ώρες της αναζήτησης τη Κική Δημουλά για το φως και για το χρόνο που μου χάρισε. Aπό την «εφηβεία της λήθης»
Περιμένω λίγο
να σκουρήνουν οι διαφορές και τ' αδιάφορα
κι ανοίγω τα παράθυρα. Δεν επείγει
αλλά το κάνω έτσι για να μην σκεβρώσει η κίνηση.
Δανείζομαι το κεφάλι της πρώην περιέργειας μου
και το περιστρέφω. Όχι ακριβώς περιστρέφω.
Καλησπερίζω δουλικά όλους αυτούς τους κόλακες
των φόβων, τα αστέρια .Όχι ακριβώς καλησπερίζω.
Στερεώνω με βλεμμάτινη κλωστή
τ' ασημένια κουμπάκια της απόστασης
κάποια που έχουν ξηλωθεί τρέμουνε και θα πέσουν.
Δεν επείγει. Το κάνω μόνο για να δείξω στην απόσταση
πόσο ευγνωμονώ την προσφορά της.

Αν δεν υπήρχε η απόσταση
θα μαραζώνανε τα μακρινά ταξίδια
με μηχανάκι θα μας έφερναν στα σπίτια
σαν πίτσες την υφήλιο που ορέχτηκε η φυγή μας.
Θα ήτανε σαν βδέλλες κολλημένα
πάνω στα νιάτα τα γεράματα
και θα με φώναζαν γιαγιά απ' τα χαράματά μου
εγγόνια μου και έρως αδιακρίτως.
Και τι θα ήταν τ' άστρα
δίχως την υποστήριξη που τους παρέχει η απόσταση.
Επίγεια ασημικά, τίποτα κηροπήγια τασάκια
να ρίχνει εκεί τις στάχτες του ο αρειμάνιος πλούτος
να επενδύει ο θαυμασμός την υπερτίμησή του.
Με το «α» το στερητικό όπλο ανά χείρας, γιατί πως αλλιώς να προχωρήσουμε. Ας είναι, σε μια διαρκή αφαίρεση ζωής, για να μείνει στο τέλος, το πιο πολύτιμο κομμάτι της ψυχής μας. Λίγη ψυχή, γιατί η υπόλοιπη κάλυψε μέρος των υποχρεώσεων.

“Μη μου ζητήσεις χρόνο, δεν έχω...”

Ενώ σου δίνεται η εντύπωση ότι όλα τρέχουνε με χίλια, κύκλους γύρω από τον εαυτό τους κάνουν στην πραγματικότητα. Αν μπορούσα να βρεθώ σε μια απόσταση ασφαλείας, μακριά από τούτη την παραζάλη, θα έβλεπα την ταχύτητα να ανακυκλώνεται.

Όλα τρέχουν λες και τα κυνηγάνε και τώρα που το σκέφτομαι μπορεί και να τα κυνηγάνε. Λες και γίνεται μια μάχη με τον χρόνο, ένα ατέλειωτο κυνηγητό σε νεφελώδεις προορισμούς.
Έχει ενδιαφέρον η ιδεολογική αντιπαράθεση του «γοργόν και χάριν έχει» και του «σπεύδε βραδέως», οι λάτρεις της βραδύτητας, κόντρα στην αμερικανόφερτη ξέφρενη ταχύτητα αρχίζουν σιγά σιγά να παίρνουν την εκδίκηση τους, ένα από τα σύμβολα της ταχύτητας τα αυτοκίνητα, χρόνο με τον χρόνο “πάνε και πιο αργά” με ρυθμούς χελώνας και όσο ο στόλος αυξάνεται τόσο αυτά μένουν ώρες καθηλωμένα. Η ταχύτητα της παραγωγής επιβραδύνει την ταχύτατα της κίνησης. Αυτά στον πληθυντικό, στον ενικό...

«Οι μικρές σιωπές της κάθε μέρας σκεπάζουν με σκόνη τα αισθήματα. Τα αγάλματα της επιθυμίας θρυμματίζονται αχάιδευτα κάθε στιγμή που κοντά σου δεν. Το σπίτι γεμίζει καπνούς, δεν είναι τα τσιγάρα, δεν είναι οι ζωές μας, τι καίγεται λοιπόν τόσα χρόνια κι ακόμα είναι άκαυτο; Μη μου ζητήσεις χρόνο, δεν έχω. Μη μου ζητήσεις εξηγήσεις… έχω». Η ευαίσθητη κυρία που δεν φλυαρεί, που δίνει με λίγες λέξεις ενδιάμεσα το λόγο στο επόμενο τραγούδι.
 

Μια ζωή πόσα παράπονα αντέχει; Αδιαχείριστες καταστάσεις ψυχής οι αποψινές. Έχει δρόμο μέχρι το μεγάλο θυμό και ο χρόνος ο απαραίτητος, που ξέρεις, μπορεί να μας ξεφουσκώσει τα λάστιχα και να βρεθούμε κάπου στο πουθενά, με ένα γαμημένο παράπονο. Ανελέητο. Και αυτό να μείνει όπως τόσα, που έγιναν λήθη.

Ύστερα να μετράω ζωές που έζησα, μέσα από τις ζωές των άλλων.

Μια ζωή, πόσα παράπονα αντέχει; Πόση ανάσα μπορεί να δαπανήσει; Πόσο αλκοόλ να πιει και τι τσιγάρα να καπνίσει; Όλες οι απαντήσεις μου, στιγμές ήταν, που ο χρόνος δεν κατάφερε να τις ορίσει. Απέραντες στιγμές. Διαρκείας. Απόψε μοιάζουν να χορεύουν ένα ταγκό σαν εκείνο στο Παρίσι… Απόψε, που βρίσκομαι εκεί στου δρόμου τα μισά και προσπαθώ να τινάξω από πάνω μου όποια μάτια με λυτρώνουν, να φτάσω μέχρι το ξέσπασμα του θυμού. «Η αλήθεια απεχθάνεται την καθυστέρηση» και η δική μου αλήθεια..., αλήθεια ήρθε πολύ καθυστερημένη.

Είναι από τις μέρες που δεν γράφεις για κανέναν  και όμως υπάρχει η βεβαιότητα ότι μέσα απ’ αυτές τις μπερδεμένες  λέξεις,  κάποιοι θα νοιώσουν το δικό τους αίμα να τις διαπερνά,  είναι αυτοί  που εύκολα  θα τις ξεμπερδέψουν.

Ο εγωισμός της πρωτοβουλίας 2

Το παρακάτω γράφτηκε καταχειροκροτούμενο απ' αυτούς που είχαν την ψευδαίσθηση ότι δεν είχαν καμία σχέση με τους αποδέκτες. Σήμερα δυστυχώς αποδέκτες είναι οι τότε χειροκροτητές. Όταν μιλάμε για εγωισμό της κοινωνίας, και πιο συγκεκριμένα, της δικής μας τοπικής κοινωνίας, ο συλλογικός χαρακτηρισμός οδηγεί στον κατακερματισμό.

Παρακολουθώντας τις προσπάθειες, τοπικών πολιτικών παραγόντων, με ματιά θετική, και διάθεση ερευνητική, διαπιστώνει κανείς ότι οι αναφορές στον πληθυντικό, διαπνέονται από ένα ακλόνητο εγώ. Ένα εγώ που αποδυναμώνει κάθε κοινό στόχο, αφού ο δρόμος είναι ένας και αυτοί προτιμούν μοναχικές πορείες σε παράδρομους και μονοπάτια.
Το κάλεσμα σε συλλογική προσπάθεια, κρύβει τον εγωισμό της πρωτοβουλίας και το αποτέλεσμα είναι ανάλογο της σκοπιμότητας.
Θα ήταν διαφορετικά τα πράγματα αν όσοι ασχολούνται με την πολιτική και έχουν σχέση με την εξουσία, είχαν κάπου στο βάθος του μυαλού τους τον τελικό αποδέκτη. Η πολιτική έχει χάσει τον προσανατολισμός της, ουσιαστικά δεν έχει αντικείμενο, αφού πρωταρχικός στόχος δεν είναι το «εμείς» αλλά το «εγώ».
Αυτό το είδος της πολιτικής λειτουργίας, που έχει κυριαρχήσει, ενταγμένο στην επικοινωνιακή λογική, παραβλέπει το ζητούμενο, που είναι να «κάνουμε κάτι» και επιδιώκει την προβολή, δηλαδή να φανεί ότι κάνουμε κάτι. Και ας μην κάνουμε τίποτα.
Μέσα από μια διαδικασία, ικανοποίησης φιλοδοξιών ή εξυπηρέτησης συμφερόντων, αγνοείτε παντελώς ο πολίτης και κατ’ επέκταση ο Λαός, που υποτίθεται για χάρη του γίνεται όλη αυτή η φασαρία.
Η έννοια της προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο, θα είχε αξία, αν πίσω δεν έκρυβε ένα σύγχρονο φαρισαίο. Σήμερα συνοδεύεται από τηλεοπτικές κάμερες, για να εξυπηρετηθεί η πολλαπλάσια ανταπόδοση.
Ο εγωισμός βέβαια, δεν βρίσκεται μόνο στο χώρο της πολιτικής, διαπερνάει ολόκληρο τον κοινωνικό ιστό, αναφερόμαστε στην εξουσία, γιατί η εγωιστική της λειτουργία έχει αρνητικές επιπτώσεις σε ολόκληρη την κοινωνία. Η αγωνία των ανθρώπων της εξουσίας, δεν είναι πως θα συμβάλουν στην αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων που ταλανίζουν το Λαό, αλλά πως θα εισπράξουν απ’ αυτά.
Το χειρότερο είναι ότι αυτή η συμπεριφορά έχει γίνει κανόνας και δεν προξενεί πλέον καμία εντύπωση.

Λίγοι έχουν την γενναιότητα να ορίσουν το “θάνατό τους”

Εκεί που προσπαθείς να ξεχάσεις έρχονται κάποιες στιγμές που σου ξαναθυμίζουν και σε υποχρεώνουνε να επαναλάβεις, αυτά που έλεγες παλαιοτέρα.

Στην περίπτωση μου αυτά που έγραφα παλιότερα. Σκληρά λόγια, χρέος όμως, στην προσπάθεια αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών
«Δεν μπορώ να βλέπω ανθρώπους, που με τη ζωή ή το έργο τους ανέθρεψαν τη ψυχή και το μυαλό μας και μας οδήγησαν σε μια επιλογή ζωής, που αλλιώς μπορεί να μην είχαμε κάνει, να μην ξέρουν πώς να πεθάνουν.
 

Τους βλέπουμε στα δυσμάς του βίου τους να βγάζουνε στο σφυρί ο,τι μας δίδαξαν, να ρίχνουν τις τιμές στα πολύτιμα των πολυτίμων που με τόση ευγένεια κάποτε μας πρόσφεραν για να έχουμε ένα μέτρο αξιών, να λερώνουν με τα βήματα του τέλους τους, τις λεωφόρους που άνοιξαν στην ακμή τους»
Σας έρχεται στο μυαλό τίποτα με όλα τα παραπάνω; Μιλάμε για τους πνευματικούς μας πατέρες και μητέρες, αυτούς που η νεότητα μας, τους είχε δώσει παραπανίσιο μπόι και τώρα κόντυναν και μας στεναχωρεί.
Δεν αναφέρομαι, σ’ εκείνους, που τα παιγνίδια της ζωής, τους στρίμωξαν στο περιθώριο, που οι ανάγκες της επιβίωσης, τους οδήγησαν σε συμβιβασμούς, αλλά σ’ αυτούς που, ξεπουλούν την ιστορία τους προκειμένου να μείνουν στο παιγνίδι, μαζεύοντας τα αποφάγια της εξουσίας.
Είναι αυτοί που ξέρω και ξέρετε αγαπητοί συνένοχοι αναγνώστες. Είναι αυτοί οι ξεπεσμένοι της πολιτικής. Τα καμένα χαρτιά που δεν λαμβάνουν υπόψη τους την αλλεπάλληλη απόρριψη. Αυτοί που γράφουν στα παλιά τους τα παπούτσια την λαϊκή ετυμηγορία. Οι πάλαι ποτέ πρωταγωνιστές που εκλιπαρούν για ένα ρόλο κομπάρσου.
Είναι αυτοί που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν και μας αναγκάζουν να θρηνούμε ζώντες.
Αυτό ισχύει για όλες τις γενιές και αυτοί είναι τελικά που έχουν την ευθύνη για τα όνειρα που γκρεμίζονται.
Λίγοι έχουν την γενναιότητα να ορίσουν “το θάνατό” τους και αυτοί είναι που δεν πεθαίνουνε ποτέ, γιατί ούτε δόξα, ούτε το χρήμα ήταν στις προτεραιότητες τους. Είναι αυτοί που κάθονται στο τραπέζι με τους νέους και τους κοιτούν στα μάτια, χωρίς φόβο, αλλά με πάθος για τη συνέχεια, και μάλιστα όμως συμβουλεύει ο Αντώνης Σαμαράκης:
“Ναι, ναι στα μάτια όσο μπορώ γιατί δεν έχουμε δικαίωμα να κοιτάμε στα μάτια τα παιδιά σήμερα, είμαστε ένοχοι. Είμαστε ένοχοι, εμείς οι μεγάλοι, στα χρόνια και στα αξιώματα. Και μπροστά στα μάτια ενός παιδιού πρέπει να σκύβουμε με συντριβή το κεφάλι...”

Τα χειρόγραφα του φθινοπώρου

Πάντα είναι καιρός για ποιητές, λέει σε μια συνέντευξη του ο Γιώργος Χρονάς, πόσο μάλλον σήμερα, που ο χειμώνας μας τρομάζει.

Δεν μπορώ να φανταστώ τον κόσμο χωρίς τους ποιητές. Τι να γράψω εγώ για τον Τάσο Λειβαδίτη; Μόνο να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου.
“Τώρα μαθαίνουμε την υπομονή, πρόσωπα γεμάτα ρήγματα, όπου χωρούσαν λογιών κατατρεγμοί,
κι άλλοτε παλιοί μύθοι έστεκαν στο δρόμο και μας γύριζαν πίσω, λεηλασίες, πανικός, ερήμωση. Όμως είναι στιγμές που στη μνήμη κάποιου περνάει άξαφνα, μια αχνή σκηνή απ’ τ’ αλλοτινά τα μεγάλα, και τότε οι ζητιάνοι μαζεύουνε το χέρι τους,
σαν νάναι αρκετό, για σήμερα, το κέρδος”
Τάσος Λειβαδίτης Ποίηση ( Τομος 2)
TA XEIPOΓPAΦA TOY ΦΘINOΠΩPOY 1990 (εκδόθηκε μετά το θάνατό του ποιητή)
…η σιωπή κάνει τον κόσμο πιο μεγάλο, η θλίψη πιο δίκαιο
…κι ο έρωτας είναι η τρέλα μας μπροστά στο ανέφικτο να γνωρίσει ο ένας τον άλλο…
Ολόκληρη η ζωή μου δεν ήταν παρά η ανάμνηση ενός ονείρου μέσα σε ένα άλλο όνειρο.
Κι ίσως θα πρέπει να χαθείς ολότελα για να μάθεις κάποτε ποιος είσαι…
Φιλοδοξίες, έρωτες, ενοχές, πανάρχαια χρέη σπατάλησαν τη ζωή σου, τι έμεινε;
 

Tα ρολόγια σημαίνουν τις χαμένες ώρες, αλλά κανείς δεν τα πιστεύει…
…οι ερωτευμένοι παντρεύτηκαν και τώρα γερνάνε πλάι σε ανθρώπους ξένους…
…κι η παιδικότητα: ένα ουράνιο σχόλιο στο αίνιγμα να υπάρχουμε.
…ω μα γιατί άφησα να μεγαλώσω, πώς ξεγελάστηκα…
…καιρό τώρα μιλάς μια γλώσσα ξένη για τους άλλους…
Ο κόσμος μόνο όταν τον μοιράζεσαι υπάρχει…
…πήραμε τους μεγάλους δρόμους που δεν βγάζουν πουθενά…
Κάποτε θα μας πνίξουν τόσα ανείπωτα λόγια.
…κορίτσια που βγάζουν το φουστάνι τους για να μπουν στον ουρανό…
…στη φευγαλέα στιγμή που έζησε ένας άνθρωπος ζώντας μια ολόκληρη ζωή…
Εκεί που τελειώνουν τα όνειρα, εκεί αρχίζει η ζωή μας…
…α πόσο ανυποψίαστα ζήσαμε…
…ζήσαμε το απέραντο σε μικρές σκοτεινές κάμαρες και το τίποτα στις μεγάλες σελίδες της Ιστορίας…
Ο κόσμος είναι μια περίπτωση εντελώς προσωπική
Η συμπόνια είναι το μόνο ελαφρυντικό στο έγκλημα να υπάρχουμε.
Η ελπίδα που κάνει ακόμα πιο αβέβαιο τον κόσμο.
…κάποτε χρειαζόμαστε όλον τον ουρανό για να διαβούμε κι ένα μόνο δρόμο.
Τ’ άστρα ήταν το πρώτο μας αναγνωστικό.
Συλλογιέμαι τα τραίνα που τρέχουν προς το τίποτα
τη θάλασσα που αιώνια επιστρέφει…
…δεν έζησα: έχοντας να μεριμνήσω για τόσα φύλλα την άνοιξη.