Η δικτατορία της ηλιθιότητα

Για τον κιτρίνισμα και σήμερα, γιατί μέσα στις διεκδικήσεις που η σημερινή μέρα Επιτάσσει καλό θα ήταν να μην ξεχνάμε και το δικαίωμα στην ενημέρωση, ένα δικαίωμα που έχει χαθεί μέσα στον «πλουραλισμό», μέσα σ’ αυτό που ονομάζουμε δικτατορία της ηλιθιότητας

Η δημοσίευση, κατά τρόπο ωμό και προκλητικό, σκανδαλοθηρικών θεμάτων, παραποιημένων ειδήσεων, με κίνητρα κυρίως κερδοσκοπικά αλλά και πολιτικά. Ο κίτρινος τύπος αποτελεί υποβάθμιση της δημοσιογραφίας, καθώς θηρεύει και προβάλλει την είδηση που εξάπτει την περιέργεια του κοινού δίνοντας έμφαση στον εντυπωσιασμό, χωρίς να σέβεται την ανθρώπινη προσωπικότητα και τη δημοσιογραφική δεοντολογία.

Τον τελευταίο καιρό κάποιοι γκρινιάζουν για τα Μ.Μ.Ε. και την κατάντια τους, για τη «δικτατορία της ηλιθιότητας» που επιβάλλεται μέσα από αυτά, για τον επηρεασμό –και πολλές φορές τον ολοκληρωτικό έλεγχο – της Κοινής Γνώμης, για την κοινωνία των «πολιτών ελεγχόμενων από τις διαφημίσεις» και φρίττουν για τον «ξεπεσμό των κάποτε ευγενικών αυτών Μέσων». Η παραπληροφόρηση δεν είναι αναγκαστικά η δημοσίευση ψεύτικων ειδήσεων, αλλά και η παρουσίαση των γεγονότων με τέτοιο τρόπο, ώστε να προκαλούν ελεγχόμενες και συγκεκριμένες αντιδράσεις στους αποδέκτες της πληροφορίας, και να εξυπηρετούνται τα εκάστοτε συμφέροντα των ελεγκτών των Μ.Μ.Ε…
Έχει ενδιαφέρον ένα εμπεριστατωμένο άρθρο του Λουκά Καβακόπουλου, στο περιοδικό «Ζενιθ», ένα απόσπασμα παρακάτω


Απελευθερωμένα από την ανάγκη της δεοντολογίας, τα Μ.Μ.Ε. έσπευσαν μετά το 1991 να επαναλάβουν όλα αυτά που είχαν αναγκαστεί να ξεχάσουν μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Και έτσι ξεκίνησε η απίστευτη κατάπτωση των Μ.Μ.Ε., που ζούμε τα τελευταία 15 χρόνια. Ο καταναλωτισμός αντικατέστησε τη λογική, οι δημοσιογράφοι έγιναν ξανά δημαγωγοί, η ποιότητα επειδή κοστίζει κρίθηκε ως περιττή και όλα τα Μ.Μ.Ε. γέμισαν τον χρόνο τους με ό,τι πιο φτηνό θα μπορούσαν να πουλήσουν. Οι εφημερίδες αντί να πουλούν άποψη άρχισαν να πουλάνε CD, τα τηλεοπτικά κανάλια αντί να πληρώσουν για να φτιάξουν σοβαρές και ενδιαφέρουσες εκπομπές άρχισαν να γεμίζουν τον τηλεοπτικό χρόνο τους με reality που κοστίζουν ελάχιστα, βάζοντας κάποιους τυχαίους στην οθόνη.
Οι δημαγωγοί των Μ.Μ.Ε. έφτασαν μάλιστα στο σημείο να παρουσιάζουν γραφικούς, τρελούς και εκκεντρικούς ανθρώπους, με σκοπό να τραβήξουν την ελάχιστη προσοχή που πλέον λάμβαναν από το κοινό, και έτσι ο τηλεοπτικός χρόνος γέμισε με φάλτσους τραγουδιστές, με καλεσμένους της Αννίτα Πάνια και του Μικρούτσικου, με κυράτσες και με κυρίες Λουκά, με τηλεμάρκετινγκ εθνικιστές και με συνωμοσιολόγους της κακιάς ώρας και του χείριστου εθνικιστο-παρανοïκού στυλ. Οι παραγωγοί άρχισαν να προβάλλουν στο κοινό ό,τι σκουπίδι έβρισκαν μπροστά τους ή να μετατρέπουν σε σκουπίδια οποιοδήποτε ενδιαφέρον θέμα έπεφτε στην αντίληψή τους…
Αν και στην αρχή είχε ένα punk-trash ενδιαφέρον, γρήγορα το πανηγύρι της ξεφτίλας και της ηλιθιότητας μετατράπηκε σε …Δόγμα των Μ.Μ.Ε.: «Αντί να ξοδέψεις σε μια σοβαρή εκπομπή, φτιάξε ένα ριάλιτι για ηλίθιους, που είναι και φτηνό». Έτσι φτάσαμε στη «Δικτατορία της Ηλιθιότητας».
Όλο αυτό το σκηνικό, συνέπεσε: 1) με την εξάπλωση του Internet, το οποίο βέβαια δεν είναι σε καλύτερη κατάσταση . Το πρόσωπο των M.M.E. καταρρακώθηκε, άρχισε να χάνει την όποια αξιοπιστία τού είχε μείνει, και ο αριθμός των ανθρώπων που πιστεύει απόλυτα στα Μ.Μ.Ε., άρχισε να μειώνεται. Και όχι μόνο αυτό, αλλά άρχισαν να παρουσιάζονται φαινόμενα έντονης κριτικής, που ξεπερνούν πλέον το επίπεδο της σάτιρας και μετατρέπονται σε …κράξιμο.
Αν ο πολίτης αποδέχεται χωρίς αμφιβολία το ψεύτικο «κύρος» των Μ.Μ.Ε., αποδέχεται επίσης άκριτα την ψευδαίσθηση ότι «συμμετέχει στα κοινά» και ότι ενημερώνεται πραγματικά, ενώ είναι καθισμένος στο σαλόνι του σπιτιού του. Όμως εκείνη τη στιγμή βρίσκεται ακριβώς στην αντίθετη θέση: Είναι τελείως αποκομμένος από τα κοινά, και λαμβάνει μια κατευθυνόμενη πληροφόρηση, που πολλές φορές έχει σκοπό να τον αποπροσανατολίσει ή να τον καθησυχάσει. Μια πραγματική δημοκρατική κοινωνία πρέπει λοιπόν να προασπίζει και να κατοχυρώνει την ελεύθερη έκφραση εκείνων που θα προσπαθήσουν να ξυπνήσουν τον κοιμισμένο θεατή θίγοντας τον εφησυχασμό του, προσβάλλοντας τους θεσμούς του, σατιρίζοντας τις καθωσπρέπει αντιλήψεις του, απαξιώνοντας τα κατεστημένα και απομυθοποιώντας τα σύμβολα και τα ιερά του. Ένα Μ.Μ.Ε. που προσπαθεί να «πουλήσει» κύρος και εγκυρότητα και αρνείται την κριτική ή την αμφιβολία, είναι ένα ύποπτο Μ.Μ.Ε…
Ημέρα διεκδικήσεων η σημερινή, και το σύνθημα ας γράψει «τέρμα στην δικτατορία της ηλιθιότητας…»

Η κίτρινη Κέρκυρα

Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι στις μέρες μας το κίτρινο βασιλεύει … Η πράσινη Κέρκυρα βάφτηκε κίτρινη. Και κατά το παρελθόν είχαμε τέτοια φαινόμενα, σαν τα σημερινά όμως, ποτέ αυτός ο τόπος δεν έχει γνωρίσει. Πρόκειται για φαινόμενα παρεκτροπής του δημοκρατικού πολιτεύματος, με όσους κινδύνους αυτό συνεπάγεται. Από τη στήλη αυτή θα υπερασπιστώ με κάθε τρόπο το δικαίωμα της ελευθεροτυπίας, με το ίδιο τρόπο όμως και τους κανόνες δεοντολογίας που πρέπει να ασκείται η δημοσιογραφία. Το φαινόμενο του κιτρινισμού είναι άμεσα συνδεδεμένο με το βούρκο ολόκληρου του πολιτικού συστήματος και στις περισσότερες των περιπτώσεων καθοδηγείτε ζει και αναπνέει μέσα απ’ αυτό. Πάντα υπήρχε διαπλοκή, πάντα υπήρχαν συγκοινωνούντα δοχεία. Σήμερα όμως πρόκειται για ένα θανάσιμο εναγκαλισμό που οδηγεί ολόκληρη την κοινωνία σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις.
Ο κιτρινισμός εκτρέφεται από την σαπίλα του ίδιου του πολιτικού συστήματος και στηρίζεται στις πλάτες πολιτικών που προσπαθούν να αναδειχτούν και να επιβιώσουν μέσα από την παρεκτροπή των ΜΜΕ και με την προσθήκη του διαδικτύου. Σε πολλές περιπτώσεις, συμμετέχουν και ίδιοι οι πολιτικοί, ξεχνώντας την ιδιότητα τους, παίρνουν μέρους σε ένα άθλιο παιχνίδι.
Πως θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, όταν το κύριο μέρος της αντιπαράθεσης των κομμάτων που εναλλάσσονται στην εξουσία αποτελούν τα σκάνδαλα;
Ο κλέψας του κλέψαντος - όπως ορθά επισημαίνει σε άρθρο στην «ελευθεροτυπία» Ο Φίλιππος Συρίγος - και ο Έλληνας πολίτης, παρακολουθώντας τα λεγόμενα της κυβέρνησης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης, μπορεί να μην έχει καμία βεβαιότητα για το αύριο, αλλά για ένα πράγμα είναι απόλυτα σίγουρος: ότι τα παίρνουν και οι μεν και οι δε!
Το επιβεβαιώνουν με την καθημερινή επιχειρηματολογία τους τόσο το ΠΑΣΟΚ, όσο και η Ν.Δ., νομίζοντας ότι όποιος αποδείξει ότι ο αντίπαλός του έκλεψε περισσότερο από τον ίδιο, θα είναι ο τελικός νικητής στα μάτια του αγανακτισμένου ελληνικού Λαού.
«ΚΑΙ τι πρέπει να γίνει;», θα ρωτήσουν, ίσως, κάποιοι ανυποψίαστοι. «Να κουκουλωθούν υπαρκτά και μεγάλα σκάνδαλα για να μη βρωμίσει το πολιτικό σκηνικό;». ΝΑΙ, έτσι είναι, μόνο που όσα φρικτά παρακολουθούμε τον τελευταίο καιρό στοχεύουν ακριβώς στο αντίθετο. Στη δημιουργία εντυπώσεων, στον συμψηφισμό και τελικά στο κουκούλωμα. Γιατί στόχος δεν είναι η κάθαρση στον δημόσιο βίο, αλλά η διά των σκανδάλων κατάκτηση ή υπεράσπιση της εξουσίας.
ΑΠΟΔΕΙΞΗ πως, ό,τι και να λέγεται, κανένας πολιτικός δεν πάει στη... στενή - άρα όλος ο σαματάς γίνεται για το... πάπλωμα. Άλλωστε, από τη στιγμή που τα δύο μεγάλα κόμματα έπαψαν να έχουν ουσιαστικές προγραμματικές και ιδεολογικές διαφορές, για τι άλλο να τσακωθούν; Για την Παιδεία, για το Περιβάλλον, για την Οικονομία; ΑΡΑ, λοιπόν, το μόνο υγιές πεδίο ανταγωνισμού που απομένει είναι τα σκάνδαλα. Και ταυτόχρονα εντελώς ανέξοδο, αφού επί της ουσίας κανείς δεν την πληρώνει.
Μέσα αυτό το περιβάλλον, που προέκταση αποτελούν και όλα αυτά που συμβαίνουν εδώ στην μικρή μας πόλη, είναι φυσικό να εκτρέφονται και τέτοια φαινόμενα. Δυστυχώς οι ρόλοι δεν είναι πλέον διακριτοί, έχουμε γίνει ένα κουβάρι και άντε να δούμε πως θα ξεμπλέξουμε…

Με επανάληψη στην επανάληψη

Εν όψιν τουριστικής περιόδου που αρχίζει και επίσημα αυτήν την εβδομάδα, ακούγονται παραπανίσιες φωνές, χιλιοειπωμένα λόγια, άχρηστα λόγια, που προκαλούν πονοκέφαλο. Υπερβολές, αδικαιολόγητη απαισιοδοξία και αισιοδοξία, ανούσιες αναλύσεις παρελθοντολογία, τόσα όσα το νευρικό σύστημα δεν αντέχει, τόσα όσα χρειάζονται για να βλαστημήσουμε και να για να θυμηθούμε. Καλό είναι τέτοιες ώρες να καταφεύγουμε στις σιωπές, αποτελούν μια δοκιμασμένη λύση επικοινωνίας
…………………………………………………………………………………………. .
Εκεί στο βορειοδυτικό τμήμα της χώρας, η πόλη κλείνει πάλι τα κάστρα της και ξαναρχίζει να τρώει τις σάρκες της. Η ελληνική επαρχία συνεχίζει τον επιθανάτιο ρόγχο της. Στενοί ορίζοντες και η θάλασσα που μας κυκλώνει, μας βάζει τιμωρίες, εκατό φορές το ίδιο πράγμα και μαζί με την κόλλα αναφοράς, μας τυλίγουν και μας, σε ένα κομμάτι χαρτί.
………………………………………………………………………………………….
Το εξαντλήσαμε το θέμα Τις πρώτες πρωινές ώρες που συνήθως με βρίσκουν ξύπνιο, λογαριάζω αλλιώς τα πράγματα. Είμαι πιο ευάλωτος στο λάθος, πιο ανεκτικός στην ήττα, πιο αποτελεσματικός στο ακατόρθωτο. Έχουμε εξαντλήσει το θέμα. Την επομένη δεν υπάρχει διάθεση για επανάληψη. Ότι είχαμε να πούμε το είπαμε και το ξαναείπαμε. Μετά απ’ αυτή την κατάχρηση, η γοητευτικότερη λύση είναι να αφεθούμε στις σιωπές.
…………………………………………………………………………………………Δεν είμαι πολέμιος του διαλόγου, αρκεί οι λέξεις να αντιπροσωπεύουν ουσία, δυστυχώς τις περισσότερες φορές μου προκαλούν πονοκέφαλο, γιατί μπορεί να είναι ο λόγος η αρχή αρκεί κάποια στιγμή να δίνει τη σειρά του στην πραγματικότητα.
Εδώ που φτάσαμε δεν ξέρω τι να πω. Ξεχάσαμε να περπατάμε. Τα «δύο βήματα μπρος και ένα πίσω», ακούγεται δογματικό γι’ αυτό πήγαμε πίσω ολοταχώς. Τώρα πάλι από την αρχή, σαν κουρασμένοι ηθοποιοί που επαναλαμβάνουμε για πολλοστή φορά το ρόλο.
………………………………………………………………………………………….Για την πόλη σας έγραφα χθες, η θλίψη δεν είναι για τα κάστρα, τους δρόμους και τα κτίρια, τα άλλοθί μας δηλαδή, αλλά για τον αντίλαλο από το παιδικό μας το χαμόγελο που σήμερα μπερδεύεται με ύβρεις. Για την αθωότητα, που έγινε πονηριά. Για την παρέα του γυμνασίου που σήμερα βγάζει τα μάτια της. Για τους φίλους του παλιούς που ξέχασαν, τα καλύτερα τους χρόνια.
………………………………………………………………………………………….
Τέτοιες ώρες καταφεύγω στη σιωπή, είναι και αυτή ένας τρόπος να επικοινωνήσεις.

Με ελαφρά μουσική η συνέχεια

Θα συνεχίσω, με ανώδυνα κείμενα, που είναι προτιμότερα, από όλα αυτά που μας έχουν κιτρινίσει την ζωή. Τουλάχιστο αυτά τα γενικά όλο και κάποια ψυχή θα αγγίξουν ειδικά. Όλο και κάποιο μυαλό θα ξυπνήσουν, να ξεκουμπιστεί από τον ύπνο του δικαίου. Τα άλλα τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα, που ενδιαφέρουν το μικρόκοσμο μας και αναπαραγάγουν τα Πινόκιο, θα τα συνεχίσουν οι άλλοι, που έχουν αναλάβει την εργολαβία της αποχαύνωσης.
…………………………………………………………………………………………..
Ακόμα δεν έχω περάσει απέναντι, όμως θαυμάζω, εκείνους που τα κατάφεραν, τους ποιητές και αυτούς που ελαφρά την καρδία αποκαλούμε τρελούς. Αυτούς δηλαδή που δεν άντεξαν την μάταια φθορά της ψυχής τους.
Όταν ήμουνα μικρός, θυμάμαι τις διηγήσεις των γονιών μου. Ο πατέρας μου το πρωί πριν πάει σχολείο είχε υποχρέωση να μαζέψει ένα κοφίνι ελιές από ένα κοντινό κτήμα. Οι αναφορές για την κατοχή, την πείνα τον εμφύλιο, ήταν στην ημερήσια διάταξη. Εμείς σήμερα επί της ουσίας δεν έχουμε να επικαλεστούμε τέτοιες τραγικές καταστάσεις επιβίωσης. Τηρουμένων των αναλογιών μεγαλώσαμε κάτω από καλές συνθήκες και τα παιδιά μας ακόμα καλύτερες.
Ποιος θα πιστέψει ότι ζοριστήκαμε για ένα όνειρο, ότι υποφέραμε για μια ιδέα, ότι από την πολύ επικοινωνία μείναμε μόνοι, ότι προσπαθήσαμε πολύ σκληρά να κρατήσουμε τα μάτια και το μυαλό μας ανοιχτά και ότι όλοι αυτοί οι λόγοι ήταν επαρκείς δυσκολίες και ουσιώδεις; Ποιος θα μας πιστέψει, ότι κάθε μέρα προσθέτουμε στο κατάλογο των αναγκών μας και από άλλη μια καινούργια που διαφήμισε πρόσφατα η τηλεόραση; Ποιος θα μας πιστέψει, που χρειαζόμαστε δύο και τρεις δουλειές για να πληρώνουμε τις δόσεις και τις κάρτες; Ποιος θα μας πιστέψει για τα τόσα και τόσα πιο σκληρά από τον πόλεμο την πεινά και την κατοχή, του άθλιου καιρού μας;
………………………………………………………………………………………….
Ποιος θα μας πιστέψει ότι με δυσκολία κρατιόμαστε στο κόσμο των λογικών και δεν σαλτάρουμε απέναντι;