Τι γυρεύουμε στην τρύπα του ηφαιστείου;

Αυτά τα φαινόμενα της σήψης που παρακολουθούμε σε συνέχειες αυτές τις μέρες, σας προειδοποιώ,  δεν είναι σενάρια της φαντασίας,  ούτε σενάρια που στηρίζονται σε πραγματικά γεγονότα, δεν παίζουν ηθοποιοί. Είναι η  σκληρή πραγματικότητα που απ’ ότι φαίνεται έχουμε ασκηθεί πλέον τόσο, ώστε  να μην μας εντυπωσιάζει.

Σε συνέχεια το χθεσινού  με ένα παλαιότερο,  που αμβλύνει την  σκληρή πρώτη παράγραφο. Ίσως να μην κατάφερα να διευκρινίσω, όλα αυτά τα χρόνια, ότι και η αριστερά είναι έρωτας, είναι πάθος, είναι βάσανο, είναι πόνος και καημός. Απ’ όσο θυμάμαι ήττες μετράμε και αν αντέξαμε, είναι ο έρωτας που μας κράτησε. Φαντασθείτε εκεί που γράφει «αριστερά» να βάλουμε «δεξιά», ποιος θα μπορούσε να ξεστομίσει τέτοια λόγια. Πολλές φορές έχω αναρωτηθεί αν ερωτεύονται οι δεξιοί, όχι αυτοί που ψηφίζουνε δεξιά, αυτοί που σκέφτονται και λειτουργούν δεξιά.

Στις πρώτες μέρες της Άνοιξης, που πέρασε τα πενήντα,  Αναρωτιέμαι αν τα  αισθήματα ενηλικιώνονται,  αν ο έρωτας ενηλίκων έχει όλα εκείνα τα στοιχεία που τον κάνει διαφορετικό.

Πρέπει να αφήσω πίσω μου αυτά που είναι πίσω μου και να βάλω σε μια τάξη τις ηλικίες μου. Να συμμαζέψω το μυαλό μου, που όλό να κοιμάται στο  κορμί μου πριν τρεις δεκαετίες θέλει. Να σταματήσει επιτέλους να αναζητάει απαντήσεις σε χαζές ερωτήσεις του τύπου «τι είναι αγάπη»;  Και να ενθουσιάζεται τώρα στα «γεράματα» από τους μεταμεσονύκτιους ραδιοφωνικούς προβληματισμούς  της βραχνής κυρίας ανάμεσα από δύο ερωτικά τραγούδια. «Συγχορδία λέει, είναι η αγάπη αντιθέσεων, διαπλοκή αντιφάσεων, το ταξίδι της μεγάλης μέρας στην ακόμα μεγαλύτερη νύχτα, η ζωή σου ο, κατά τακτά διαστήματα, θάνατος μου. Αλήθεια, τι είναι αυτό που μας κάνει, θαλασσινούς ανθρώπους να τριγυρίζουμε στην τρύπα του ηφαιστείου;

Εκεί που πήγε να δώσει την εξήγηση έβαλε το ερωτηματικό, αυτό που βάζω και εγώ κάθε φορά που προσπαθώ με την λογική να πνίξω το πάθος.

«Δεν εξηγούνται όλα αυτά με λόγια. Μια καλή λύση είναι οι…ιατρικές εξετάσεις… Μια γοητευτικότερη είναι να αφεθείς  στις σιωπές του άλλου, να περπατήσεις στις σκιές της, να χαϊδέψεις τα χαμένα της, κι όταν την φέρουν πάλι πίσω τα όνειρα, να την καλοδεχτείς σαν την πρώτη σας φορά. Γιατί ειλικρινής μπορεί να είναι αυτός που τα λέει όλα, αληθινός όμως είναι πάντα εκείνος που έχει το θάρρος να αποσύρεται στον εαυτό του και ταυτόχρονα να είναι διαθέσιμος. Έτσι κάναμε τόσα χρόνια και με την αριστερά και με τις γυναίκες. Όσο για την ηλικία ... 

Μια διαπίστωση έκανα

Δεν είναι στις προθέσεις μου να αναμοχλεύσω πάθη. Μια διαπίστωση έκανα. Η πλειοψηφία των πολιτών,  που ψηφίζει δεξιά, δύσκολα το δηλώνει. Δύσκολα, ταυτίζεται με την λέξη. Τις περισσότερες φορές,  την αντικαθιστά με άλλους όρους, «φιλελεύθερος», «νεοφιλελεύθερος», «νεοδημοκράτης» κ.λ.π. Η λέξη «δεξιός» κολλάει στα δόντια.   Εμποδίζεται από μια  αδιόρατη ντροπή. Σε αντίθεση οι πολίτες  που υποστηρίζουν την αριστερά,  από την περίοδο της μεταπολίτευση και μετά, το δηλώνουν  χωρίς αναστολές,  θεωρώντας ότι αποτελεί τίτλο τιμής. Πριν τη μεταπολίτευση  πολλοί το έκρυβαν,  από φόβο, ποτέ όμως από  ντροπή. Η Αριστερά στη χώρα μας  ταυτίζεται με την δημοκρατία,  σε αντίθεση με την δεξιά  που ταυτίζεται με το φασισμό. Είναι αριστερός δημοκράτης λέμε,  ή δεξιός φασίστας. Τα χρόνια που προηγήθηκαν δικαιολογούν αυτήν τη στάση, δεν χρειάζεται να επιχειρηματολογήσω. Η νησίδα  «Λαζαρέτο»,  είναι δίπλα μας

Η παραπάνω αναφορά με αφορμή την υπόθεση «Μπαλτάκου». Καμία έκπληξη.  Ο φασισμός δεν είναι  κάτι που μας πρόεκυψε, έχει διαδρομή. Δεν είναι κάτι καινούργιο για την ελληνική κοινωνία.  Η δεξιά παράταξη και η ιδεολογία  τον γέννησε και ακόμα τον κρατάει  στον κόρφο της.  Σχέσεις αίματος…. μαύρου. 

Δεν είναι ακραία τα παραπάνω. Οι φασίστες συντονίζουν ακόμα και σήμερα  την κυβέρνηση (άλλη δυστυχία για το ΠΑΣΟΚ), οι σχέσεις του Γενικού Γραμματέα της,  με την Χρυσή Αυγή,  αποδεικνύει,  ότι ο φασισμός,  επιβιώνει με τις  πλάτες ενός συστήματος,  που δυστυχώς ακόμα  μας κυβερνάει. Είναι μέρος του, αποτελεί την έκφραση της ακραίας μορφής του.

Εδώ που φτάσαμε είναι αναγκαίο να γυρίσουμε λίγο πίσω  Ε! όχι και σωτήρες αυτοί που διέλυσαν τη χώρα και εσχάτως αντιφασίστες αυτοί  που γέννησαν το φασισμό…

«... ο φασισμός δεν μπορεί να πολεμηθεί παρά σαν καπιταλισμός στην πιο ωμή και καταπιεστική του μορφή, σαν ο πιο θρασύς κι ο πιο δόλιος καπιταλισμός» Μπρεχτ

Από το παρακράτος της Δεξιάς πριν τη μεταπολίτευση,  «οργάνωση Καρφίτσα»,  που δολοφόνησε το Λαμπράκη,  μέχρι τη «Χρυσή Αυγή» σήμερα,  που δολοφόνησε τον Παύλο Φύσσα,  οι φασίστες πάντα έκαναν την εμφάνισή τους. Από 1974 που έπεσε η χούντα των συνταγματαρχών,  μέχρι σήμερα,  αυτό το φασιστικό κομμάτι προσπαθούσε να εκφραστεί,  είτε μέσα από το κόμμα της συντηρητικής παράταξης,  είτε, το πιο ακραίο,   από διάφορους άλλους σχηματισμούς , όπως η ΕΠΕΝ, η «4η Αυγούστου»,  η «Νέα τάξη», «το ΛΑΟΣ»   και εσχάτως η «Χρυσή  Αυγή»,

«Η  φλέβα του φασισμού,  διαπερνούσε υπόγεια ολόκληρη την επικράτεια, από την κεντρική εξουσία,  μέχρι την τελευταία εξουσία  του χωροφύλακα  σε κάθε γωνιά της υπαίθρου.  Όσο το σύστημα άντεχε. Σήμερα στα  τελευταία του,  του ξέφυγε, φούσκωσε έσπασε και πετάχτηκε έξω το μαύρο αίμα.   

 Το τέλος κάθε εποχής δεν παίζεται μόνο στα ανώτερα κλιμάκια παίζεται και στις ψυχές μας. Και είναι ώρες  που μας αναγκάζουν σε εξομολογήσεις. Να βγάλουμε ότι μας βαραίνει, για να μπορέσουμε να δούμε τη νέα εποχή με καθαρά μάτια..

Για να αντέξεις

Άνοιξη… να σου υπενθυμίζει μέσα σ’ αυτό  τον πανικό,  ότι η   ζωή  είναι στο επόμενο βήμα,  να σου φανερώνεται σε τρεις ζωγραφιές,  που σε νανουρίζουν,  με αρώματα και  να σου επαναφέρει στη μνήμη όλα όσο έζησες. Τόσο πολλά, τόσα δυνατά, που τρομάζουνε το χρόνο.  Άνοιξη και μια στάση, μια ανάσα,  για να αντέξεις,  με ένα παλαιότερο κείμενο.  Θα που πείτε, εν μέσω καταιγίδας, εσύ ντύθηκες με  ασπρόρουχα του καλοκαιριού,   άλλαξες τα βαριά του πόνου τα τραγούδια  και  έβαλες στο πικάπ τραγούδια της ψυχής; Για να αντέξει που τόσα έχει υποστεί απ’ όλα αυτά. Για  να απαιτήσει  το χρόνο της. Για να επιστρέψει εκεί που επιθυμούμε.

Χθες  μετά από μια πολύωρη συζήτηση, ένας φίλος ένοιωσε την ανάγκη να εξομολογήσει τα αδιέξοδα του, προσπάθησε να βρει τον προσανατολισμό του, ύστερα από μια πρόσκρουση στο σύστημα, που δεν την δέχτηκε ο οργανισμός του, επέστρεψε στις σταθερές, στην κοιλιά της μάνα του, για να ξεκινήσει απ’ την αρχή. Ας μην ανοίξουμε πάλι τη συζήτηση «πουτάνα κοινωνία» και τα συναφή. Είναι η κούραση, η ατελέσφορη προσπάθεια και το αποτέλεσμα μια τρύπα στο νερό.

Κόντρα στην καταιγίδα με ασκήσεις  αποσυμπίεσης. Με μουσικές ταξίδια,   με βιβλία, με αφιέρωση στο αληθινό.
«Κάθε αληθινή φιλία είναι ένα απόκτημα διαρκές. Η φιλία, όπως και ο έρωτας, απαιτεί τόση τέχνη όσο μια πετυχημένη φιγούρα χορού. Χρειάζεται πολλή άνεση και μεγάλος συγκρατημός. Ανταλλαγές λόγων. Μεγάλη σιωπή. Και προπαντός σεβασμός. Το συναίσθημα της ελευθερίας του άλλου. Της αξιοπρέπειάς του. Την παραδοχή. Θυμάμαι πάντα το κοριτσάκι στο βιβλίο του Μοντερλάν που δεν έχει δώσει όνομα στη γάτα του. "Και πώς τη φωνάζεις;" την ρωτούν. "Δεν τη φωνάζω, έρχεται όποτε θέλει". Έτσι είναι οι φίλοι».

Στο βιβλίο «Μια ευλαβική ανάμνηση». Η Μαργκερίτ Γιουρσενάρ παραδίδει μαθήματα Ζωής κι Ελευθερίας. Ακόμα κι όταν αναφέρεται στον έρωτα:«Όταν αγαπάς, όταν είσαι ερωτευμένος, όλα γίνονται από μόνα τους. Δε χρειάζονται θυμοί, φόβοι, αντάρες.
Έρωτας σημαίνει να τα δίνεις όλα στον άλλον, αλλά να σέβεσαι την ατομικότητά του. Σημαίνει να μη χάνεται ο κόσμος γύρω σου όταν απομακρύνεσαι, γιατί τότε γίνεται εξάρτηση. Η ερωτική πράξη είναι μυσταγωγία, είναι ιερή και έτσι πρέπει να την αντιμετωπίζουμε. Ο έρωτας είναι έρωτας όταν δεν προσθέτει, ούτε αφαιρεί. Είναι η βάση για όλα».Όσο για την αγάπη: «Η Αγάπη είναι δράση, είναι προσπάθεια να βοηθήσεις τον άλλον να αναπτυχθεί. Ακούμε τακτικά να λένε ότι μας αγαπούν. Τα κριτήρια όμως είναι υποκειμενικά, όπως και το κίνητρο. Οτιδήποτε κάνουμε για τον άλλο γίνεται γιατί το θέλουμε εμείς, γιατί καλύπτει μια δική μας εσωτερική ανάγκη, είναι επιλογή μας. Η αγάπη αλλάζει τον εαυτό μας, τον μεγαλώνει». Δεν είναι, λοιπόν, να απορεί κανείς για το μεγαλείο της: «Δεν θέλω να μου δίνουν διαστάσεις ή να μου προσδίδουν ιδιότητες που δεν έχω. Είμαι ένας απλός, καθημερινός άνθρωπος, που ζυμώνει το ψωμί του για να φάει, που λατρεύει τα ζώα, τα φυτά, τους φίλους και νιώθει ευτυχισμένος όταν τ’ αγαπάει όλα αυτά, χωρίς να περιμένει να τον αγαπήσουν».Κι έτσι έζησε μια ζωή.

Ο Ηρόστρατος ήταν ένας

Σύμφωνα με την ιστορική παράδοση, ένας άσημος πολίτης της Εφέσου – ονόματι  Ηρόστρατος  - πυρπόλησε το ναό της Αρτέμιδος με την εκπεφρασμένη φιλοδοξία να καταστήσει το όνομα του αθάνατο. Για να εκμηδενίσουν  αυτήν την προσδοκία, οι κυβερνήτες της πόλης  απαγόρευσαν  επί ποινή θανάτου την αναφορά του ονόματος του, ενώ ο κοσμάκης – εν κρυπτώ – επέμεινε να το θυμάται, με συνέπεια να του χαρίσει τελικά αυτήν την άχαρη αθανασία. Το αξιοσημείωτο σε αυτή την πράξη είναι ο ρεαλισμός του Ηροστράτου: Δεν τον ενδιέφερε το ποιόν της πράξης  που θα τον αθανάτιζε, παρά μόνο η αθανασία.

Στις μέρες μας, η τηλεόραση ικανοποιώντας την αδήριτη ανάγκη  ανθρώπων να ξεφύγουν από την αφάνεια, όχι μόνο δεν απαγορεύει, αλλά ενισχύει και πολλές φορές κατασκευάζει, η υποδεικνύει τον τρόπο για να έχει να προβάλει χίλιες δυο μαλακίες.

Γέμισε ο τόπος  από «νούμερα» που δεν διστάζουν να εκθέσουν την προσωπική τους ζωή,  που πληρώνουν με όσο  ευτελισμό τους ζητηθεί,  για λίγα λεπτά δημοσιότητας.

Και τότε και σήμερα και πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που θα κάνουν τα αδύνατα δυνατά για να ξεφύγουν από την αφάνεια, η διαφορά είναι ότι ενώ τότε προσπαθούσαν να περιορίσουν τα φαινόμενα με απαγόρευση επί ποινή θανάτου την αναφορά του ονόματος, σήμερα στο όνομα της τηλεθέασης, δημιουργείτε ένα νέο μοντέλο ηρώων, που ξεκινάει από την γραφικότητα  και φτάνει μέχρι την επικίνδυνη ηλιθιότητα.

Περίοδος που ανθίζουν οι Ηρόστρατοι.  Για να μας σώσουν.  Περίοδος που ανθίζουν οι γυρολόγοι και εφταπαντιέριδες για να μας σώσουν. Περίοδος γενικού ξεπουλήματος. Κυρίως ψυχών. Στο διάολο.

Δυστυχώς γι’  αυτούς έγιναν πάρα πολλοί  και ευτυχώς ο κόσμος σε λίγα χρόνια δεν θα τους θυμάται.

Το φαινόμενο  δεν περιορίζεται στα πρωινά και μεσημεριανά σκουπίδια, αγγίζει πλέον έντονα και την πολιτική. Αυτό είχα στο μυαλό μου κάνοντας την παραπάνω αναφορά.

Λέξεις μαχαίρια

Δε σας κρύβω, δυσκολεύομαι σ’ αυτήν την καθημερινή επικοινωνία. Δυσκολεύομαι σε μια προσπάθεια ν’ αλλάξω τα κλισέ. Αφαιρώ λέξεις, διαφοροποιώ τη σειρά, αυθαιρετώ, χρησιμοποιώντας πολλές φορές, αδόκιμους όρους, όχι για να πρωτοτυπήσω, αλλά για να κρατήσω στη ζωή λέξεις, που απ’ την κατάχρηση αδυνατούν να αποδώσουν το πραγματικό τους νόημα.

Δυσκολεύομαι ακόμα περισσότερο αυτήν την περίοδο, γιατί μπροστά στην ανυποληψία της πολιτικής, στα νεκροταφεία των λέξεων που δημιούργησαν οι πολιτικοί, το διάστημα που προηγήθηκε, χρειάζονται λέξεις μαχαίρια, που θα σηματοδοτήσουν τη νέα εποχή. Που θα δώσουν μια άλλη αισθητική. Που θα υπερασπίζονται την αλήθεια.

Αυτοί που γράφουν κάθε μέρα θα με καταλάβουν, υπάρχουν μέρες που δεν σου χρειάζονται λέξεις, αυτά που θέλεις να πεις, η γλώσσα του σώματος μπορεί καλύτερα να τα εκφράσει. Μια αποστροφή του προσώπου, μια ματιά, μια κίνηση του χεριού, που δεν θα χαιρετάει, μια κλωτσιά, μια φτυσιά.
 

Το πρωί είδα έναν ταχυδρόμο, χωρίς καπέλο και στολή φυσικά. Υποβαθμισμένη εμφάνιση, τριτοκοσμική κατάσταση. Φιγούρα μιας Ελλάδας, «άρπα κόλα», μιας χώρας που έχασε το προσανατολισμό της, που πιάστηκε με πολλά και τα τίναξε όλα. Αυτόματα χωρίς καμία δεύτερη σκέψη ψιθύρισα, με τόση ένταση, που το άκουσα: «Ο ταχυδρόμος πέθανε». Δεν συνέχισα το τραγούδι. Άφησα τον Ταχυδρόμο, σκυμμένο, πάνω από τον ταχυδρομικό σάκο, μπερδεμένο με διευθύνσεις και ονόματα, ο τίτλος όμως δεν με άφησε. «Ο ταχυδρόμος πέθανε».
Σ’ αυτόν τον τόπο, που το χώμα υποχωρεί, που η γη βουλιάζει και μας έχει αφήσει μετέωρους, είναι ανάγκη να γυρίσουμε σε κείνες τις σταθερές, που έγιναν στίχοι, έγιναν τραγούδια και έμειναν.
Και αν δεν υπήρχαν οι ποιητές, που δοξάζουν τις λέξεις, σήμερα θα συνεννοούμαστε με νοήματα.

 «Ο ποιητής κάνει τον εαυτό του οραματιστή μέσα από μια μακριά, απεριόριστη και συστηματική αποδιοργάνωση όλων των αισθήσεων. Όλες οι μορφές έρωτα, πόνου, τρέλας. Διερευνά τον εαυτό του, εξαντλεί μέσα του όλα τα δηλητήρια και διατηρεί την πεμπτουσία τους. Δοκιμασία ακατονόμαστη, όπου θα χρειαστεί τη μεγαλύτερη πίστη, την υπεράνθρωπη δύναμη, όπου θα γίνει αυτός μέσα απ’ όλους, ο μέγας σακάτης, ο μέγας αφορισμένος και ο υπέρτατος επιστήμων. Γιατί φτάνει το ΑΓΝΩΣΤΟ ! …» (ΡΕΜΠΩ)

«Αν δεν υπήρχε η απόσταση
θα μαραζώνανε τα μακρινά ταξίδια
με μηχανάκι θα μας έφερναν στα σπίτια
σαν πίτσες την υφήλιο που ορέχτηκε η φυγή μας.
Θα ήτανε σαν βδέλλες κολλημένα
πάνω στα νιάτα τα γεράματα
και θα με φώναζαν γιαγιά απ' τα χαράματά μου
εγγόνια μου και έρως αδιακρίτως.
Και τι θα ήταν τ' άστρα
δίχως την υποστήριξη που τους παρέχει η απόσταση.
Επίγεια ασημικά, τίποτα κηροπήγια τασάκια
να ρίχνει εκεί τις στάχτες του ο αρειμάνιος πλούτος
να επενδύει ο θαυμασμός την υπερτίμησή του.»

Λέξεις μαχαίρια για να ξεκολλήσουμε, για να προχωρήσουμε, όπως οι παραπάνω της Κικής Δημουλά,  από την «εφηβεία της λήθης»