Για άλλη μια φορά θα ξεχάσουμε…

Την τελευταία εβδομάδα, επιβεβαιώθηκε, ότι οι επικείμενες εκλογές δεν γίνονται για την αυτοδιοίκηση. Ο δικομματισμός φρόντισε να δώσει χαρακτήρα εθνικών εκλογών και εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθήσουμε.
«Αν θυμάσαι ότι αυτά που ακούς τα έχεις ξανακούσει καμπόσες φορές, μην ανησυχείς μέχρι την κάλπη θα έχεις ξεχάσει»
Καταληκτική ημερομηνία η 7η Νοέμβριου, για να ξεχάσουμε το μνημόνιο, την ανεργία, την ακρίβεια τη φτώχεια. Για να ξεχάσουμε την επιτήρηση, την παράδοση άνευ όρων της χώρας στο Δ.Ν.Τ. Για να ξεχάσουμε τα ψέματα. Για να ξεχάσει η ελληνική κοινωνία που για τριανταπέντε χρόνια βολοδέρνει ανεμίζοντας ποτέ μπλε και πότε πράσινες σημαίες.
Το εκλογικό σώμα για άλλη μια φορά θα συνταχθεί στη μεγάλη του πλειοψηφία με τους ισχυρούς, για να συνεχίσει το κομματικό κράτος να ζει και να βασιλεύει.
Δυστυχώς έχει δημιουργηθεί η ψευδαίσθηση ότι η εναλλαγή κάθε τέσσερα ή οκτώ χρόνια των κομμάτων εξουσίας, φέρνει και την αλλαγή στην κοινωνία. Δυστυχώς η μνήμη μας σβήνει πολύ εύκολα το παρελθόν, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουμε το παλιό σαν νέο.
Για να δούμε πόσο θα συνεχιστεί αυτό το παραμύθι, για ποσά χρόνια αυτός ο Λαός θα αντιμετωπίζει στωικά την μοίρα του;
Την Κυριακή, θα κριθεί η δική μας αξιοπιστία, θα κριθεί η αντοχή μας για άμυνα μπροστά σ’ αυτήν την ισοπέδωση άξιων, θα κριθεί η συμπεριφορά μας και η αλληλεγγύη απέναντι στις επόμενες γενιές, απέναντι στα παιδιά μας.
Θα κριθεί αν αυτά που καταγγέλλουμε για τα κόμματα εξουσίας τα εννοούμε.
Ασφαλώς και δεν περιμένω τίποτα. Για άλλη μια φορά θα θριαμβεύσουν τα ψευτοδιλήμματα και ο κομματικός πατριωτισμός.

Αυτά που συμβαίνουν κάθε προεκλογική περίοδο, δεν μου προκαλούν πλέον καμία εντύπωση. Η επανάληψη της ίδιας εικόνας με μικρές ίσως παραλλαγές εκσυγχρονισμού, έχει περάσει στο υποσυνείδητο μου όπως όλα τα έθιμα.
Αυτήν την περίοδο γουστάρουμε να ακούμε παραμύθια. Πλημμυρίζουμε από πολύχρωμες αφίσες, λύνουμε όλα τα προβλήματα που δεν μπορέσαμε να λύσουμε σε τέσσερα χρόνια, απολαμβάνουμε παροχές και υποσχέσεις, έρχονται πιο κοντά η άνθρωποι. Ο πολιτικός λόγος που ξεπερνάει τα όρια της επανάληψης και της περίστασης, αποτελεί την ευχαρίστηση νότα όλου αυτού του πανηγυριού, όμως μια νότα που να ακουστεί μέσα σ’ αυτήν την συγχορδία της φασαρίας.
Ο πολιτικός λόγος που ξεπερνάει τις καταληκτικές ημερομηνίες των εκλογών και αγωνία για το μέλλον αυτής της χώρας, που δεν προσδοκά πρόσκαιρα κέρδη αλλά ανοίγει δρόμους για το αύριο, αποτελεί πλέον παραφωνία σ’ αυτόν τον συγχρονισμό της μαλακίας.
Οι εκλογές έχουν αποκτήσει εθιμικό χαρακτήρα. Λόγια ψεύτικα και μεγάλα. Ρετουσαρισμένα πρόσωπα. Τετριμμένα συνθήματα. Σε τίποτα δεν διαφέρουν όλα τούτα από τα πανηγυριώτικα στολίδια.
Αυτοί που βλέπουν τις εκλογές σαν ύψιστη πολιτική διαδικασία, αντιμετωπίζονται δυστυχώς, σαν ταραξίες που θέλουν να χαλάσουν την γιορτή…

Δοκιμάζοντας τις αντοχές μου

Κανονικά, αυτό το διάστημα θα έπρεπε να έχω σταματήσει να γράφω. To κάνω στοιχηματίζοντας με τον εαυτό μου, ότι δεν θα θυμώσει με όλα αυτά τα δήθεν. Τι τύχη μπορεί να έχει μια στήλη, που κάνει ότι είναι δυνατόν για να ξεφύγει από τον προεκλογικό πυρετό; Τι τύχη μπορεί να έχει μια στήλη όταν έχει να συναγωνισθεί, τους περισσότερους υποψήφιους, που αυτές τις μέρες έχουν βαλθεί να αποδείξουν την ικανότητα τους στην αρθρογραφία; Είμαι εκτός κλίματος, συνειδητά, γιατί δεν μπορώ να παρακολουθήσω, τις υποσχέσεις που θα μείνουν υποσχέσεις, και το μεγάλο τμήμα του εκλογικού σώματος, που αυτές τις μέρες με κάποιο τρόπο μαγικό, προσβάλλεται από αμνησία. Καημό το έχω, να διαβάσω κάτι διαφορετικό, που θα εμπεριέχει όνειρο και φαντασία, που θα βγάζει ψυχή και συναίσθημα. Δεν μπορεί η πολιτική, να ανακτήσει την χαμένη της τιμή και αξιοπιστία, με όλα τούτα τα κλισέ που παπαγαλίζουν οι υποψήφιοι.
Επειδή η κάθε εκλογική μάχη είναι διαφορετική αλλά με πολλά κοινά στοιχεία με τις προηγούμενες, δεν βλάπτει να επαναλάβουμε τις αιρετικές μας απόψεις περί φιλοδοξίας.
Σεβαστή λένε η φιλοδοξία του καθενός. Ποιοι το λένε; Μα φυσικά οι φιλόδοξοι. Η φιλοδοξία, κυρίως στην πολιτική πρέπει να συνοδεύεται και με τα απαραίτητα προσόντα, σε διαφορετική περίπτωση, όχι μόνο δεν πρέπει να την σεβόμαστε αλλά να την πολεμάμε.

Ο φιλόδοξος μετέρχεται χίλιους τρόπους προκειμένου να ικανοποιήσει την αρρώστια του. Το πάθος του τον οδηγεί πολλές φορές στην ανεντιμότητα, στον συμβιβασμό, στο ξεπούλημα.
Τι θα πει κύριε να είναι σεβαστή η φιλοδοξία; Ωραία την ικανοποίησες. Η συνέχεια είναι όμως οδυνηρή και δυστυχώς δεν είναι μόνο για σένα. Δεν φτάνουν τα χέρια σου, να υλοποιήσουν τίποτα από όλα εκείνα που υποσχέθηκες. Είσαι καταδικασμένος να κάνεις ελαφρά πηδηματάκια για να πιάσεις, τι άλλο από αέρα κοπανιστό.
Η φιλοδοξία ποτέ δεν είναι σεβαστή, γιατί εμπεριέχει εγωισμό. Κανείς φιλόδοξος δεν ξέρει που πρέπει να σταματήσει, βρίσκεται σε μια αέναη διαδικασία προσωπικής κατάκτησης, εις βάρος τις περισσότερες φορές της κοινωνίας.
Η δόξα ανήκει στους ήρωες, σε αυτούς που θυσιάζουν ακόμα και τη ζωή τους για αξίες και ιδανικά. Με την δόξα στεφανώνει ο Λαός αυτούς που ποτέ δεν την αναζήτησαν, γιατί η δόξα έπεται της προσφοράς. Αυτοί που την κυνηγούν είναι τουλάχιστον επικίνδυνοι.

Πάντα φθινόπωρο

Πάντα φθινόπωρο μου συμβαίνουν. Ρήξεις, μετακομίσεις, τέλος και αρχή. Πάντα φθινόπωρο αυτές οι επώδυνες επαναλήψεις. Δεν θυμάμαι πόσες μετακομίσεις έχω κάνει, εκείνο που θυμάμαι, είναι ένα μεγάλο κομμάτι του παρελθόντος να έχει χαθεί στο δρόμο. Το σίγουρο: ακόμα είμαι αρτιμελής.
Όπως και να ‘χει, η ήττα είναι σαν τον έρωτα. Σχεδόν κεραυνοβόλα. Κι ας ετοιμάζεσαι και για τα δύο, χρόνια πολλά πριν για να τα συναντήσεις. Θα φτάσει μονάχα ένα τίναγμα του προσώπου σου ή μια σύσπαση του ματιού για να σε συνεπάρει η μέθη και ένα «όχι τώρα» λες και βγαίνει από στόμα ρομπότ για να σχηματιστεί το ρήγμα. Σαν σε γυαλί. Δίχως καμία πιθανότητα επανασυγκόλλησης .
Η ρωγμή είναι σε μένα είχε πει ηρωικά ο συγγραφέας Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ. Και δεν αρκέστηκε μονάχα σ’ αυτό, αλλά διακινδύνευσε και το ‘γραψε, παραδεχόμενος μετά παρρησίας ότι:
«Βεβαίως και ολόκληρη η ζωή είναι μια διαδικασία αποσύνθεσης, αλλά τα χτυπήματα που κάνουνε τη φανερή ζημιά - τα δυνατά ξαφνικά χτυπήματα που έρχονται, η τουλάχιστον έτσι δείχνουνε από τα έξω – αυτά τα οποία θυμάσαι και βλαστημάς και σε στιγμές αδυναμίες, τα εξομολογείσαι στους φίλους σου, δεν εμφανίζουν τα αποτελέσματα τους αμέσως. Υπάρχει και ένα άλλου είδους κτύπημα που έρχεται από τα μέσα – το οποίο δεν αισθάνεσαι παρά μόνο όταν είναι πια πολύ αργά για να κάνεις κάτι, όταν συνειδητοποιήσεις τελεσίδικα ότι κατά κάποιον τρόπο δεν πρόκειται ποτέ να ξαναγίνεις τόσο καλός άνθρωπος όσο ήσουν. Το πρώτο είδος σπασίματος μοιάζει να γίνεται γοργά – το δεύτερο συντελείτε σχεδόν χωρίς να το καταλάβεις μα το συνειδητοποιείς εξαιρετικά απότομα».

Το πότε συντελείτε κανείς δεν είναι αρμόδιος να μας υποδείξει. Είναι αναλόγως της ιδιοσυγκρασίας του καθενός.
Όπως και να χει η ήττα είναι σαν τον έρωτα. Σχεδόν κεραυνοβόλα.
Στο φινάλε δεν μπορείς να κρεμάσεις ταμπελάκι «προσοχή εύθραυστον». Θα την τρομάξεις, χώρια που θα έχεις χάσει τη δυνατότητα να την γνωρίσεις όπως είναι πραγματικά, δηλαδή ίδια σαν όλους μας. Με ρήγματα τεράστια, χωρίς καμία διάθεση παραδοχής. Σε μια εποχή που έχει κάνει λαμπόγυαλα ό,τι με αιώνες τώρα είχανε κτίσει και είχαν ελπίσει. Τρελοί όλοι μας στο κυνήγι του χαμένου θησαυρού..
«Τι αποδείξεις μου ζητάς; Αυτά τα φράγκα είναι μαύρα. Δεν υπογράφουμε χαρτιά, δεν κόβουμε δελτίο παροχής υπηρεσιών, ως εκ τούτου δώρα και επίδομα, τα ξεχνάμε, τι μένει; Που επαφίεται αυτό το πάρε δώσε; Όπου και το σύνταγμα παιδί μου. Στον πατριωτισμό της καρδιάς μας. γιατί απ’ όλες τις εγγυήσεις η μόνη που δείχνει να ισχύει είναι εκείνη που κρατά κρυμμένα τα τοπία που κλάψαμε…»
.

Κυάμων απέχεσθε

Ένα παλαιότερο επίκαιρο κείμενο, που θέτει σοβαρά ερωτητικά για την λαϊκή κυριαρχία. Υπάρχουν πλειοψηφίες ή διαμορφώνονται;
Κατά καιρούς απ’ αυτήν εδώ τη στήλη έχω εκφράσει το προβληματισμό μου για πόσο τελικά συμμετέχει ο λαός στην λήψη των αποφάσεων. Για το πόσο η πλειοψηφία επιβάλει τις απόψεις της ή για το πόσο χρησιμοποιείται για να συναινέσουν οι πάντες στους σχεδιασμούς της μειοψηφίας. Δημοσιεύω παρακάτω ένα εξαιρετικό κείμενο του Κωστή Παπαγιώργη, που δίνει καίριες απαντήσεις σε όλα τα παραπάνω.
Παρότι η ψήφος είναι πανάρχαια υπόθεση «όπως η συμβουλή « κυάμων απέχεσθε»), αφότου στις ευρωπαϊκές κοινωνίες προτάθηκε το εθνοσωτήριο μέτρο της γενικής ψηφοφορίας, νέα εποχή φάνηκε ότι ανατέλλει για τον πολίτη και τα δικαιώματα του. Η ελπίδα ήταν σαφής, η κοινωνία μπορεί κάλλιστα να μην ανήκει σε μια δράκα – οικονομικά και στρατιωτικά - ισχυρών, αλλά η διαχείριση της τουλάχιστον να συναρτάται με την συναίνεση πάντων.
Η πολυφωνία και όλα τα συμπαρομαρτούντα της «διαφωνία, ομοφωνία, μονοφωνία και τα λοιπά ) προκαλεί πόλεμο, αλλά με μια σοφή χειραγώγηση της φωνής επιτρέπει τη δυνατότητα ενός πρωτοφανούς συγκροτήματος που, ενώ κλώθει όλων των ειδών τα δαιμόνια, τελικά φτάνει στην κάθαρση με την γενική παραδοχή της υπεροχής των πολλών φωνών. Άρα η ισότητα έρχεται με τις κάλπες. Τότε βέβαια άρχισαν και οι μεγάλες καταγγελίες της ψηφοφορίας και της υποτιθέμενης κοινής γνώμης. Όταν η γνώμη του τελευταίου αγράμματου είναι ισοδύναμη με τη γνώμη ενός καθιερωμένου ειδήμονα, όταν ο στρατάρχης ρίχνει μια ψήφο όπως και ο φαντάρος, ευνόητο είναι να υποψιάζεται κανείς μια στημένη παρωδία που διεξάγεται μόνο για εντυπωσιασμό και άγρα πολιτικών άλλοθι.
Οι κοινωνίες ως γνωστόν προόδευσαν χάριν στις εκλεκτές μειοψηφίες τους που σχετίζονταν πάντα με την πολιτικοοικονομική ισχύ. Οι αποφάσεις λαμβάνονταν άνωθεν, από την κορυφή, της πυραμίδας που κοιτούσε αφ’ υψηλού τη λαϊκή βάση. Αλλά και οι λοιπές μειοψηφίες - θρησκευτικού, πνευματικού, επιστημονικού τύπου - δεν διέφεραν και πολύ στο σχήμα της ιεραρχημένης πυραμίδας. Οι κρίσιμες αποφάσεις λαμβάνονταν μακριά από το ανυποψίαστο πλήθος. Άρα μόνο ένας κακός δαίμονας θα μπορούσε να επιβάλλει την κατάργηση των ιεραρχιών προς όφελος της δημοκρατικής ισοπέδωσης, που, θερίζοντας τα ψηλά στάχυα, θα επετύγχανε την επιποθούμενη ισότητα δικαιωμάτων.
ο Νίτσε, ο Μπαλζάκ, ο Φλομπέρ πρόλαβαν να μιλήσουν για την απειλή μιας εξαθλίωσης που επιτελείτε με το πρόσχημα του εκδημοκρατισμού. Τι νόημα έχει να ζητάμε την ψήφο ενός ανθρώπου που δεν του δώσαμε τη δυνατότητα να έχει γνώμη; Τούτο σημαίνει ότι αν γνωμοδοτώ παρότι δεν έχω γνώμη, το πιθανότερο είναι ότι εκφράζω μια γνώμη που μου επιβάλλεται. Από την γαλλική επανάσταση ως σήμερα ένα μεγάλο μέρος της επίσημης πολιτικής καταγινόταν με αυτήν την δραστική επιστήμη: πως θα εξωθήσουμε τους πολίτες να ψηφίζουν – εν άγνοια τους – ενάντια στον εαυτό τους, χωρίς να χάνουν την αυταπάτη της αυτονομίας.

Η προπαγάνδα ασκήθηκε από πολιτικού θρησκευτικού επαναστατικού, διδακτικού άμβωνος, για να φτάσει στις μέρες μας να αποβεί ένα τηλεοπτικό φροντιστήριο πρωτοφανούς αποτελεσματικότητας. Οι πολύπειροι διαχειριστές το γνωρίζουν: η πλειοψηφία δεν υπάρχει, διαμορφώνεται. Από ποιους; Μα από την εκάστοτε μειοψηφία. Εφόσον κανείς δεν ψηφίζει τον εαυτό του πολιτικό αρχηγό, αλλά ενισχύει τους πολιτικούς αντιπροσώπους μιας παράταξης, το παιγνίδι είναι φαλκιδεμενο από την βάση του. Οι υποστηρικτές κάθε παράταξης αναζωπυρώνουν το άνισο παιγνίδι της πλειοψηφίας (που ψηφίζει) και της μειοψηφίας (που ψηφίζεται). Δεν υπάρχει τρόπος να ανέλθει ο λαός, η μάζα το πλήθος στην εξουσία. Αυτή ανήκει μόνο σε μια εκλεκτή μειοψηφία. Κατά συνέπεια το πολιτικό δράμα επανέρχεται εκεί από όπου ξεκίνησε. Απλώς τα μέσα έχουν άλλαξε. Καθώς μάλιστα οι λαϊκές επαναστάσεις οδήγησαν πάντα σε τυραννίες, οι οποίες κατήργησαν ακόμα και την κοινοβουλευτική παρωδία, το συμπέρασμα φαίνεται αδιάσειστο: οι κοινωνίες ανήκουν στις εκλεκτές μειοψηφίες τους και ουδέποτε στις πλειοψηφίες τους. Όσο για την περίπτωση που το βαρύθυμο θηλαστικό της κάλπης θέλει να αλλάξει πλευρό, επινοήθηκε ο δικομματισμός, ο οποίος μασκαρεύεται πειστικά την αλλαγή και το αίτημα της ανανέωσης…

Ούτε να γελάσουμε δεν μπορούμε

Σε αυτές τις εκλογές ούτε να γελάσουμε δεν μπορούμε. Δεν είναι ούτε σοβαρά ούτε αστεία αυτά που παρακολουθούμε, είναι βαρετά, από την πολλοστή επανάληψη και την έλλειψη φαντασίας. Μόνο σε αποστροφή οδηγεί μια τέτοια εικόνα.
Όπως σας έχω ξαναγράψει το ΠΑΣΟΚ αποτελεί εδώ και χρόνια τον πιο ενδιαφέροντα πολιτικό χώρο για διερεύνηση. Εκεί λοιπόν στο μακρινό Πασοκ όμως θα λέγαμε στο μακρινό Κονγκό, έχουν μπλέξει τα σώβρακα κα με τις γραβάτες, δεν ξέρεις από που να φυλαχτείς, γίνονται φίλοι για μια μέρα και την άλλη είναι εχθροί. Το χειρότερο δεν σέβονται την ιστορία τους, δεν σέβονται τους ανθρώπους τους. Στην προσπάθεια τους να αλλάξουν κάποια πράγματα τα καίνε όλα, πλήρης ισοπέδωση, χωρίς ωστόσο όλο αυτό το διάστημα να έχουν τιμωρήσει όλους αυτούς, που έβλαψαν την ελληνική κοινωνία στα χρόνια της διακυβέρνησης.
Τα φαινόμενα της διαπλοκής, των «πάρε δώσε», των εκδουλεύσεων, του ρουσφετιού και της διαφθοράς, ήταν τόσο έντονα που αναισθητοποίησαν τα αντανακλαστικά της κοινωνίας, καθορίζοντας έτσι καινούργια στάνταρ, ενός σύγχρονου τοπικού μεσαίωνα.
Στην διαδικασία αποδόμησης του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν έχουμε το σύνηθες φαινόμενο της σύγκρουσης εσωκομματικών ομάδων, αυτό το ζήσαμε την προηγούμενη δεκαετία. Το δυστύχημα για το ΠΑΣΟΚ είναι ότι καμία ομάδα δεν επικράτησε τότε, με αποτέλεσμα να οδηγείτε σήμερα στη σήψη.
Το όλον Πασόκ ή το Νέο Πασόκ είναι δύο έννοιες εικονικές, στην πραγματικότητα ο πανίσχυρος κομματικός μηχανισμός, έγινε μηχανισμός της διασποράς, και παίζει κλεφτοπόλεμο. Ομάδες, υποομάδες, ανίερες εσωτερικές συμμαχίες, σε μια άνευ προηγούμενου παρατεταμένη κρίση έχουν επιδοθεί στην απέλπιδα προσπάθεια να υπερασπίσουν συμφέροντα και προσωπικές φιλοδοξίες.
Έχω την αίσθηση ότι σύλλογος της γειτονιάς μου λειτουργεί πιο συντεταγμένα από την οργάνωση του ΠΑΣΟΚ. Όσο για την αριστερά…

Μέρα με τη μέρα αποδεικνύεται ότι η διάβρωση του πολιτικού και κοινωνικού ιστού, έχει προκαλέσει ανήκεστη βλάβη, στην πατρίδα μας. Η κηλίδα έχει καλύψει, όλη την πολιτική και κοινωνική διαστρωμάτωση, ξεπερνώντας και τους τελευταίους θύλακες αντίστασης, που εκ παραδόσεως κρατούσαν και έδιναν τις μάχες.
Ήταν πολλά τα λεφτά, και μεγάλο βάρος, να κουβαλήσουν τόσα χρόνια κάποιοι στην πλάτη τους τη σημαία του αγώνα. Μεγαλώσανε, βαρύνανε, δεν είδανε και προκοπή, καταθέσανε τα όπλα και έγιναν βασιλικότεροι του βασιλέως.
«Όταν η αναφορά μου στην αριστερά, θα πάψει να είναι ένα μεγάλο παρελθόν, τότε κάτι θα έχει αλλάξει. Έστω και προς το χειρότερο. Να κουνηθεί επιτέλους κάτι, να ανέβει η λάσπη στην επιφάνεια της ακίνητης λίμνης, ο βούρκος να γεμίσει ομόκεντρους κύκλους, το βότσαλο της ανησυχίας να γίνει θεμέλιος λίθος για έναν κόσμο που θα σκέφτεται περισσότερο, θα ονειρεύεται περισσότερο, θα ενεργεί περισσότερο. Εδώ κάπου ξύπνησα. Από τα γέλια της Ιστορίας»
Τέλος με την αριστερά που ξέραμε. Όσοι δεν λάκισαν φορτώθηκαν τα παράσημα του παρελθόντος ωσάν άλλοι σοβιετικοί πολεμιστές, ατραξιόν σε μια κοινωνία, που ότι καν θυμάται.
Η αριστερά υπάρχει στο μυαλό και στη ψυχή των γενεών που έρχονται. Καμία σχέση με τη δική μας αριστερά, δεν θα στηρίζεται σε ευαγγέλια, και σε απολιθώματα ιδεών δεν θα έχει ανάγκη να απομονώνεται για να επιβιώσει ούτε να διαπλέκεται εκμεταλλευόμενη τη θυσία και τους αγώνες του παρελθόντος.