Αντάξιο φινάλε μιας τραγικής περιόδου

Η περίοδος των λυγμών συνεχίζεται και θα συνεχιστεί, μέχρι να αφαιρεθούν τα σωληνάκια από την περίοδο μεταπολίτευσης. Γράφαμε πριν τρία χρόνια για το τέλος της μεταπολιτευτικής περιόδου, που θα σήμαινε παράλληλα και το τέλος του δικομματισμού. Δυστυχώς ο επιθανάτιος ρόγχος συνεχίζεται, με την ελπίδα να μην συνεχιστεί για πολύ. Ολόκληρο το μοντέλο ανάπτυξης της χώρας, βρίσκεται σε αδιέξοδο και αυτό που βλέπουμε ως κρίση της πολιτικής, δεν είναι παρά οι λυγμοί για το τέλος μιας εποχής. Όπως γράφει και T.S. Elliot «Ο κόσμος δεν τελειώνει με έναν κρότο αλλά με έναν λυγμό».
Για τους κρότους που ακούστηκαν κατά το παρελθόν και προμηνούσαν το τέλος της μεταπολίτευσης απαντάει ένα παλαιότερο άρθρο στην «Καθημερινή της Κυριακής»
«Από το 1974 μέχρι σήμερα ακούστηκαν πολλοί κρότοι. Κάποιοι πίστεψαν ότι 1989 θα ήταν το τέλος εποχής. Κάποιοι έβγαλαν αγγελτήριο θανάτου της μεταπολίτευσης με την «Πολιτική Ανοιξη». Άλλοι με την εξίσου φαντασμαγορική ίδρυση του κόμματος Αβραμόπουλου. Κάποιοι ταύτισαν τη μεταπολίτευση με τους χαρισματικούς και είδαν το τέλος της στην εκλογή του κ. Σημίτη. Σήμερα πολλοί διακρίνουν το τέλος εποχής στις δημοσκοπήσεις. που θέλουν τον δικομματισμό να καταποντίζεται.
Το πρόβλημα με τα θεωρητικά σχήματα για το τέλος της μεταπολίτευσης που προτάθηκαν μέχρι σήμερα, είναι ότι φωτίζουν το εποικοδόμημα της πολιτικής και όχι την ουσία της. Ναι μεν ήταν μεγάλος ο κρότος που έκανε στην πολιτική σκηνή ο κ. Σαμαράς το 1993, αλλά δεν αντιστοιχούσε σε υπαρκτά κοινωνικά ρεύματα, με αποτέλεσμα σήμερα να έχει απομείνει ένας ασθενής αντίλαλος και ο κ. Σαμαράς να επιστρέφει ως αρχηγός στην Ν.Δ.

Η μεταπολίτευση που χαρακτηρίστηκε από την εκρηκτική διεύρυνση της κρατικής παρεμβατικότητας (από τη σοσιαλμανία του Κ. Καραμανλή, μέχρι τις κοινωνικοποιήσεις του Α. Παπανδρέου και από τη συνταγματική επιταγή για τον βασικό μέτοχο μέχρι τον νόμο για τα «φρουτάκια») μας τελειώνει κομμάτι-κομμάτι, απόφαση-απόφαση της Ε.Ε., φορτίο-φορτίο που μας έρχεται από την Κίνα».
Όταν μιλάγαμε τότε, για το τέλος της μεταπολίτευσης, δεν μπορούσαμε να φανταστούμε τη σημερινή κατάσταση της χώρας. Οδυνηρό τέλος, Αντάξιο φινάλε μιας τραγικής περιόδου. Για την ώρα βρισκόμαστε στην περίοδο των λυγμών, όσο για το χρόνο, αυτός θα καθορισθεί, από το πόσο θα χρειασθεί να κατανοήσουν κάποιοι τα δεδομένα της νέας εποχής.

Θα το ξανακάνω

Μια ίωση με ταλαιπωρεί και μου αφαιρεί τον τελευταίο θυμό. Σαν αντιβίωση να δείτε το παρακάτω. Συνταγή παλαιά δοκιμασμένη, με κείμενα που επανέρχονται σε τέτοιες στιγμές, που η σωματική κατάπτωση μας κάνει πιο ανεκτικούς. Κάποιοι θα το έλεγαν προαίσθημα. Ένα κοκτέιλ φόβου, πόνου, ενοχής και παράπονου, για μήνες τώρα έχει καθίσει στο στομάχι μου. Ενίοτε, για να με ξεγελάσει προφανώς, περνάει στο σώμα, διεκδικώντας το αντίδοτο, που θα το διώξει. Και τότε επανέρχεται στη φυσική του θέση εκεί, που δεν χωράει καμία αμφιβολία γι’ αυτά που το προκάλεσαν. Απλά μαθηματικά. Δυστυχώς για μένα δεν έμαθα να κάνω προϋπολογισμούς, μόνο απολογισμούς. Ποτέ δεν μέτρησα δεν σχεδίασα δεν πρόβλεψα, μόνο εισέπραξα, συνήθως λάθη, που τώρα έχω την ευκαιρία να μετρώ.
Κάθε φορά το ίδιο συμβαίνει και μακάρι να ξανασυμβεί, δεν αλλάζουν οι άνθρωποι, το μόνο που αλλάζει είναι το «δεν το ξανακάνω», που η απειρία υπαγόρευε χρόνια πριν, σήμερα να μην ξαναβγεί από τα χείλη μας.

Στην τελευταία άθροιση λαθών, αυτό το συνειδητοποίησα, έτσι θα πορευτώ με τα μάτια κλειστά, αλλά με κεκτημένο το δικαίωμα στο παραμύθι και στο όνειρο. Πώς να το κάνουμε κάποιοι άνθρωποι αγαπητή μου συμπάσχουσα του ραδιόφωνου, δεν αλλάζουν.
«Μια ζωή παραμύθι κι όνειρο γαμώ την ωριμότητά που δεν ήρθε ποτέ και άι σιχτίρ η ενηλικίωση που δεν επιβιβάστηκε ποτέ στο τρένο για τα μέρη μου. Κουράστηκα να μαζεύω από τα χαντάκια τα πτώματα από τις ηλικίες των λαθών μου. Βαρέθηκα η μόνη μου επένδυση να είναι οι άνθρωποι και στους ισολογισμούς να βλέπω μόνο λευκές σελίδες και σκισμένες φωτογραφίες».
Παρόλα αυτά θα το επαναλάβεις.
Κάποιοι θα το έλεγαν προαίσθημα, εμείς ύστερα από τόσες ήττες, μπορεί να μην μάθαμε να τις αποφεύγουμε, ξέρουμε πολύ καλά, ότι γι’ αυτό το αναφαίρετο δικαίωνα στο όνειρο και στο παραμύθι, μπορούμε να τις επαναλάβουμε.

Να φύγουν, να σιωπήσουν, να κρυφτούν

Χθες παρακολούθησα μια έρευνα για την περιβόητη μονή Βατοπαιδίου. «όμορφος κόσμος μαγικός, αγγελικά πλασμένος». Για να μπούμε στο κλίμα.
Με απορία παρακολουθώ δηλώσεις στελεχών των δυο μεγάλων κομμάτων, σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο, που οδήγησαν τη χώρα στην σημερινή τραγική κατάσταση, να αποποιούνται κάθε ευθύνης.
Λες και αυτοί, δεν στήριξαν, δεν δούλεψαν, δεν ενίσχυσαν με κάθε τρόπο, αυτόν το δικομματικό εφιάλτη. Οι περισσότεροι φυσικά με το αζημίωτο.
Όλα αυτά τα χρόνια και μέχρι σήμερα, δεν διερωτήθηκαν για τα προφανέστατα σκανδαλώδη: Γιατί το κράτος να είναι αδιέξοδα υπερχρεωμένο, γιατί οι κυβερνήσεις να αδυνατούν, να λύσουν τα θεμελιώδη κοινωνικά προβλήματα της υγείας, της παιδείας, της ασφάλισης. Γιατί τα «πακέτα» της Ευρωπαϊκής Ένωσης να έχουν γίνει βορά επιτήδειων και οι υποδομές της χώρας να παραμένουν τριτοκοσμικές; Βγήκαν τα σκάνδαλα στη φόρα και αυτοί γαντζωμένοι στο κομματικό άρμα, συνέχισαν να στηρίζουν με νύχια και με δόντια τα υπεύθυνα για να δεινά, κόμματα εξουσίας. Τώρα ζητούν δημοψήφισμα, για το μνημόνιο, φλερτάρουν με κόμματα της αριστεράς, με την ασφάλεια που τους παρείχε η πολυσυλλεκτικότητα των κομμάτων τους, επιμένουν να βρίσκονται στο προσκήνιο, αντί να ζητήσουν μια ταπεινή συγνώμη.

Μέχρι σήμερα όλους αυτούς, τους βλέπαμε σε θέση μάχης να βγάζουν όλα τα αποθέματα εμπάθειας, όταν διακυβεύονταν η πρόσβαση στην καταλήστευση του κρατικού κορβανά, όταν μοιράζονταν πόστα ή διορισμοί στην τοπική αυτοδιοίκηση, στους συνεταιρισμούς, στον πλουτοφόρο κομματικοδίαιτο συνδικαλισμό, όταν γίνονταν προσλήψεις στο χρεοκοπημένο δημόσιο.
Όλοι αυτοί που ακόμα επιμένουν, έριξαν την Ελλάδα στο γκρεμό κτίζοντας, μια κοινωνία, που η εικόνα της δεν έχει προηγούμενο. Να φύγουν επιτέλους, να σιωπήσουν, να κρυφτούν.
Το πολιτικό σύστημα έχει καταρρεύσει και η ελπίδα θα γεννηθεί, όταν οι πολίτες αυτής της χώρας, θα αρχίσουν να θυμούνται. Να βάλουν επιτέλους φρένο στην αμνησία που τους οδηγεί κάθε φορά στο επόμενο λάθος.

Τ’ ακούσατε

Η υπερβολή που χρησιμοποιούσα τα προηγούμενα χρόνια για να ενισχύσω τις απόψεις μου, σήμερα υπολείπεται της πραγματικότητας.
Τ’ ακούσατε!!! Δεκάδες μαθητές των Γυμνασίων και Λυκείων της Κέρκυρας, κάτω από τα όρια της φτώχιας. Υποσιτίζονται! Ζουν σε σπίτια με κομμένο ηλεκτρικό ρεύμα. Σήμερα προσπαθώ να βρω λέξεις, για να περιγράψω αυτά, που ζούμε και δεν σας κρύβω ότι καταβάλω μεγάλη προσπάθεια.
Η πρώτη φράση που μου έρχεται στο μυαλό είναι: «απερίγραπτη κατάσταση», άντε τώρα βρεις τη δεύτερη.
σε παλαιότερα κείμενα η υπερβολή, χρησίμευε για να αποτρέψει τα χειρότερα. Περιέγραφα, αυτά που δεν πίστευα ότι θα συμβούν, για να μην συμβούν τα προβλέψιμα. Η αχαλίνωτη φαντασία, δεν έφτασε μέχρι εκεί. Ποια προβλέψιμα και πια χειρότερα. "Χειρου χειρότερα".

Πριν έξι μήνες, είχα γράψει ένα κείμενο «πρόβα», βάζοντας στο τέλος ένα στοιχείο υπερβολής. « Παλαιοτέρα έγραφα για την καταναλωτική μανία, για τα προϊόντα μιας χρήσεως, για την έλλειψη επικοινωνίας, για την έλλειψη συνοχής και αλληλεγγύης, για την καταστροφή του περιβάλλοντος για την ανεργία, για την κακή παιδεία για το άδικο κράτος, για το πελατειακό σύστημα , για τον πολιτιστικό μεσαίωνα, για την χαμένη γενιά, για την απάθεια, για την τηλεοπτική δικτατορία για την υποβάθμιση των αξιών. Για την αριστερά και τη δεξιά, για την φτώχεια που μας έχει γονατίσει, για την Κέρκυρα ετούτη και την άλλη. Για την πείνα δεν έγραψα. Για την πείνα που δεν χτυπά μόνο της γης τους κολασμένους, που έχουν κατακλύσει την πατρίδα μας και τα βράδια μαζεύουν στυμμένες λεμονόκουπες από τους κάδους απορριμμάτων.
Για την πείνα που χτυπά πλέον και κάποιους συμπολίτες μας. Όχι τη φτώχεια όχι την ανεργία. Την πεινά! Και μακάρι να ήταν υπερβολή.
Το συνάντησα και κατέβασα τα μάτια, από ντροπή, γιατί είμαι πολίτης αυτής της πόλης και κάποιο μερίδιο ευθύνης μου αναλογεί. Υπάρχουν κερκυραίοι που πεινάνε και ντρέπονται να ζητήσουν ελεημοσύνη» Και δεν είναι υπερβολή.

Και ας μην κάνουμε τίποτα

Αυτή η τοπική ανακύκλωση με έχει κουράσει, τα ίδια και τα ίδια σε μια προσπάθεια να δικαιολογήσουμε την ύπαρξη μας, μέσα από την ανυπαρξία μας.
Η συνέχεια και πάλι για τον τόπο, για τον τόπο που μας τέλειωσε τις αλήθειες.
Για την «Κέρκυρα μας», «Το καταπράσινο νησί, την ιστορία και τον πολιτισμό μας…», «τη θάλασσα μας». Διαφήμιση που ξέμεινε από προϊόν. Διαφήμιση αναντίστοιχη της πραγματικότητας. Τα στερεότυπα που πάλιωσαν από την κατάχρηση.
Η συνέχεια από παλαιότερο κείμενο, που επιστρατεύεται για να προστεθεί σε όλα αυτά που μας πληγώνουν. Όταν μιλάμε για εγωισμό της κοινωνίας, και πιο συγκεκριμένα, της δικής μας τοπικής κοινωνίας, ο συλλογικός χαρακτηρισμός οδηγεί στον κατακερματισμό.
Παρακολουθώντας τις προσπάθειες, τοπικών πολιτικών παραγόντων, με ματιά θετική, και διάθεση ερευνητική, διαπιστώνει κανείς ότι οι αναφορές στον πληθυντικό, διαπνέονται από ένα ακλόνητο εγώ. Ένα εγώ που αποδυναμώνει κάθε κοινό στόχο, αφού ο δρόμος είναι ένας και αυτοί προτιμούν μοναχικές πορείες σε παράδρομους και μονοπάτια.
Το κάλεσμα σε συλλογική προσπάθεια, κρύβει τον εγωισμό της πρωτοβουλίας και το αποτέλεσμα είναι ανάλογο της σκοπιμότητας.

Θα ήταν διαφορετικά τα πράγματα αν όσοι ασχολούνται με την πολιτική και έχουν σχέση με την εξουσία, είχαν κάπου στο βάθος του μυαλού τους τον τελικό αποδέκτη. Η πολιτική έχει χάσει τον προσανατολισμός της, ουσιαστικά δεν έχει αντικείμενο, αφού πρωταρχικός στόχος δεν είναι το «εμείς» αλλά το «εγώ».
Αυτό το είδος της πολιτικής λειτουργίας, που έχει κυριαρχήσει, ενταγμένο στην επικοινωνιακή λογική, παραβλέπει το ζητούμενο, που είναι να «κάνουμε κάτι» και επιδιώκει την προβολή, δηλαδή να φανεί ότι κάνουμε κάτι. Και ας μην κάνουμε τίποτα.
Μέσα από μια διαδικασία, ικανοποίησης φιλοδοξιών ή εξυπηρέτησης συμφερόντων, αγνοείτε παντελώς ο πολίτης και κατ’ επέκταση ο Λαός, που υποτίθεται για χάρη του γίνεται όλη αυτή η φασαρία.
Η έννοια της προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο, θα είχε αξία, αν πίσω δεν έκρυβε ένα σύγχρονο φαρισαίο. Σήμερα συνοδεύεται από τηλεοπτικές κάμερες, για να εξυπηρετηθεί η πολλαπλάσια ανταπόδοση.
Ο εγωισμός βέβαια, δεν βρίσκεται μόνο στο χώρο της πολιτικής, διαπερνάει ολόκληρο τον κοινωνικό ιστό, αναφερόμαστε στην εξουσία, γιατί η εγωιστική της λειτουργία έχει αρνητικές επιπτώσεις σε ολόκληρη την κοινωνία. Η αγωνία των ανθρώπων της εξουσίας, δεν είναι το πως θα συμβάλουν στην αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων που ταλανίζουν το Λαό, αλλά πως θα εισπράξουν απ’ αυτά.
Το χειρότερο είναι ότι αυτή η συμπεριφορά έχει γίνει κανόνας και δεν προξενεί πλέον εντύπωση.