ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Το φυσικό αέριο, το χρέος και οι παραδοχές

Του ΤΑΣΟΥ ΜΑΝΤΙΚΙΔΗ

Καθώς η συνωμοσιολογία είναι μάλλον χαρακτηριστικό της φυλής, αρκετοί στην Ελλάδα είναι πεπεισμένοι ότι για την άθλια κατάσταση της χώρας φταίνε οι ξένοι που θέλουν να κλέψουν τα τεράστια αποθέματα του ορυκτού πλούτου της.

 

Ετσι, όταν δημοσιοποιήθηκε μια έκθεση της Deutsche Bank σχετικά με τα κοιτάσματα αερίου νοτίως της Κρήτης, αρκετοί ήταν πεπεισμένοι ότι οι Γερμανοί κάτι ξέρουν...

 

Ωστόσο ίσως είναι καλύτερα να γνωρίζουμε ότι ο συντάκτης και οικονομολόγος για την Ευρώπη της έκθεσης Μαρκ Γουόλ δεν διεκδικεί δάφνες σχετικά με τις γνώσεις του στο αέριο, στο πετρέλαιο ή στον χρυσό. Απλώς ως οικονομολόγος που παρακολουθεί επισταμένως και την ελληνική οικονομία θέλησε να εξετάσει τις συνέπειες στην εξυπηρέτηση του ελληνικού χρέους από μια ενδεχόμενη ανακάλυψη κοιτασμάτων φυσικού αερίου νοτίως της Κρήτης, προχωρώντας  σε παραδοχές που δεν μπορούν να αποδειχθούν από κανέναν. Σημειώνει, π.χ., ότι στον ελληνικό Τύπο γίνεται αναφορά για κοιτάσματα αξίας 599 δισ. ευρώ, μια πρόβλεψη που βασίζεται απλώς στα ευρήματα φυσικού αερίου της λεκάνης Λεβιάθαν στην Ανατολική Μεσόγειο.

 

Παράλληλα προχωρεί και σε μία άλλη παραδοχή που βασίζεται στη μελέτη των Α. Bruneton, Ε. Konofagos και Α. Foscolos, που υπολογίζουν τα υποθαλάσσια κοιτάσματα φυσικού αέριου νοτίως της Μεγαλονήσου στα 427 δισ. ευρώ και το καθαρό όφελος για τα δημόσια ταμεία στα 214 δισ. ευρώ.

 

Μπορεί σε αυτά τα σενάρια η Ελλάδα να βρεθεί στη 15η θέση ως παραγωγός φυσικού αερίου παγκοσμίως. Ωστόσο η εμπειρία της Γκάνας το 2008 που παρά την ανακάλυψη κοιτασμάτων παρέμεινε κάτω από την ομπρέλα του ΔΝΤ, καθώς και το αποκαλούμενο σύνδρομο «Dutch Disease» που αναφέρεται στην ανακάλυψη των κοιτασμάτων αερίου της Ολλανδίας το 1959, η οποία συνοδεύτηκε από εισροές ξένου συναλλάγματος αλλά έπληξε την ανταγωνιστικότητά της, δείχνουν ότι η ανακάλυψη φυσικού αερίου δεν αποτελεί πανάκεια για το «γύρισμα» της ελληνικής οικονομίας.

 

Ετσι, καλό θα είναι να είμαστε συγκρατημένοι, καθώς π.χ. το πετρέλαιο βρίσκεται μόνο έπειτα από γεωτρήσεις (στο Ισραήλ έγιναν 30 γεωτρήσεις προτού βρεθεί αέριο), και στην προσπάθειά μας θα πρέπει, σύμφωνα με τους ειδικούς, να δημιουργήσουμε στρατηγικές συμμαχίες, να έχουμε σταθερότητα και να δημιουργήσουμε ένα κατάλληλο πλαίσιο που θα προσελκύσει επενδυτές. 

 

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Η ύβρις, η νέμεσις, η κάθαρσις και ο... πάγκος

Του ΤΑΣΟΥ ΜΑΝΤΑΚΙΔΗ

 

Οπως στην αρχαία τραγωδία, έτσι και σήμερα η Ελλάδα διέρχεται απ' όλα τα στάδια: την ύβριν, την νέμεσιν και φυσικά την κάθαρσιν, με την τελευταία μάλιστα να καθορίζει μάλλον καταλυτικά και το μέλλον των επόμενων γενεών μιας χώρας που βιώνει ήδη μία πενταετία ύφεσης. 

 

Στις καλές ημέρες των προηγούμενων ετών, λοιπόν, κοινός τόπος είναι σήμερα ότι το κράτος και οι ιδιώτες δαπανούσαν περισσότερα από όσα παρήγαν, εις βάρος μάλιστα των μελλοντικών γενεών, ενώ ο πολλαπλασιασμός των παθογενειών στην οικονομία και στην κοινωνία, αλλά και η απληστία παρομοιάζονται από ορισμένους με την... ύβριν, μεγάλο αμάρτημα και για την αρχαία Ελλάδα.

Ενας συνδυασμός χαμηλής ανταγωνιστικότητας, υψηλής κατανάλωσης και αναποτελεσματικότητας του δημόσιου τομέα εκτόξευσε τα δίδυμα ελλείμματα, του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και του δημοσιονομικού, και τα συνακολούθως συσσωρευμένα δίδυμα χρέη, το δημόσιο και το εξωτερικό, με αποτέλεσμα την κατάρρευση του μοντέλου ανάπτυξης της οικονομίας που βασίστηκε στην εγχώρια ζήτηση (73% του ΑΕΠ) με δανεικά, και έτσι ήρθε η... νέμεσις.

Τα χρέη, η κοντόφθαλμη και ορισμένες φορές ανίκανη πολιτική ελίτ, μαζί με τις μεγάλες και «σύνθετες» ευθύνες και της οικονομικής ελίτ, που διέβρωσαν την οικονομία και την κοινωνία οδηγώντας και σε κρίση αξιών, έφεραν την αποπομπή της Ελλάδας από τις αγορές, το Μνημόνιο και την τρόικα, η οποία παίζει πλέον, μεταξύ άλλων, και τον ρόλο της... κάθαρσης.

Ετσι, το ερώτημα είναι αν η κοινωνία και οι κατώτεροι των περιστάσεων πολιτικοί μας μπορούν σήμερα να δώσουν μια νέα ελπίδα για τη χώρα σε μια στιγμή όπου η ευρωζώνη κινείται αργά αλλά σταθερά προς τη δημοσιονομική, τραπεζική και τελικώς πολιτική ολοκλήρωσή της.