Toυ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΣΟΥΡΗ
Η Εθνική Ελλάδας λοιπόν στους «16» του Μουντιάλ. Εκεί όπου δεν κατάφεραν να φτάσουν η πρωταθλήτρια Ισπανία, η Ιταλία, η Αγγλία, η Πορτογαλία, η Ρωσία, η Κροατία. Μεγάλη επιτυχία, αν κρίνει κανείς αυτούς που έμειναν απέξω, αλλά και το ότι συμβαίνει πρώτη φορά στην ιστορία της.
Τεράστια επιτυχία που ήρθε μετά από μεγάλο παιχνίδι απέναντι στην Ακτή Ελεφαντοστού. Μπράβο. Χίλια μπράβο.
Έχουμε όμως το δικαίωμα να τα λέμε; Έχουμε την άδεια να χαρούμε με αυτή την επιτυχία όσοι είμαστε έξω από τον χορό;
Σύμφωνα με τη λογική των διεθνών αλλά και αρκετών δημοσιογράφων όχι. Απαγορεύεται ρητά. Προφανώς κάθε είδους κριτική και όχι μόνο η αρνητική, αλλιώς μιλάμε για επιλεκτική απαγόρευση.
Κριτική, για να συνεννοούμαστε, είναι σύμφωνα με την ελληνική γλώσσα η διατύπωση κρίσεων, η υποκειμενική άποψη ενός ατόμου για ένα θέμα. Αυτή μπορεί να είναι αρνητική, μπορεί να είναι και εποικοδομητική.
Κριτική, για να συνεννοούμαστε, είναι σύμφωνα με την ελληνική γλώσσα η διατύπωση κρίσεων, η υποκειμενική άποψη ενός ατόμου για ένα θέμα. Αυτή μπορεί να είναι αρνητική, μπορεί να είναι και εποικοδομητική.
Τη γνώμη μας, λοιπόν, την προσωπική μας άποψη, τη σκέψη μας, οφείλουμε να την κρύβουμε, να μην την εκφράζουμε, γιατί μαύρο φίδι που μας έφαγε. Όχι γενικά. Ειδικά. Μόνο όσον αφορά στο αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα.
Σε λίγο θα ζητηθεί να βγει και νόμος: «Όποιος εκφράζει αρνητικά σχόλια για την Εθνική θα τιμωρείται παραδειγματικά». Την ποινή θα την αποφασίζουν από κοινού ποδοσφαιριστές και οι κριτές των κρινόντων.
Είναι σα να ακούω ακόμη και τώρα στα αυτιά μου δηλώσεις διεθνών κατά το πρόσφατο παρελθόν, πάντα μετά την κατάκτηση του Euro 2004. Σε κάθε αποτυχία ακολουθούσε η ίδια καραμέλα: «Εμείς δεν έχουμε τίποτα να αποδείξουμε. Έχουμε δείξει εδώ και χρόνια ποιοι είμαστε. Έχουμε δώσει τις απαντήσεις μας στο γήπεδο».
Είναι σα να ακούω ακόμη και τώρα στα αυτιά μου δηλώσεις διεθνών κατά το πρόσφατο παρελθόν, πάντα μετά την κατάκτηση του Euro 2004. Σε κάθε αποτυχία ακολουθούσε η ίδια καραμέλα: «Εμείς δεν έχουμε τίποτα να αποδείξουμε. Έχουμε δείξει εδώ και χρόνια ποιοι είμαστε. Έχουμε δώσει τις απαντήσεις μας στο γήπεδο».
Μα σε κάθε αποτυχημένο αποτέλεσμα ή σε κάθε αποκαρδιωτική εμφάνιση η ίδια κασέτα. Με λίγα λόγια, απαγορεύεται να μας κατακρίνεις.
Αυτό όμως είναι κάτι που πραγματικά με ξεπερνά. Δηλαδή αν πάει οποιοσδήποτε να παρακολουθήσει μια ταινία, μια θεατρική παράσταση, μια συναυλία και είναι χάλια δεν πρέπει να το πει γιατί ο εκάστοτε σκηνοθέτης, ηθοποιός, τραγουδιστής κατά το παρελθόν έκανε «παπάδες»; Αν, για να έρθουμε στα καθ’ ημάς, κάποιος δημοσιογράφος κάνει ένα ρεπορτάζ για πέταμα δεν έχει το δικαίωμα ο αναγνώστης, ο τηλεθεατής να το επισημάνει γιατί μπορεί ο συγκεκριμένος δημοσιογράφος να έχει δείξει πολλάκις τι αξίζει; Ένας συγγραφέας για ένα κακό βιβλίο, ένας αρχιτέκτονας ή πολιτικός μηχανικός για ένα κακοφτιαγμένο έργο, ένας ζωγράφος, ένας ποιητής, οποιοσδήποτε τέλος πάντων. Ή αυτό δεν ισχύει για εθνικούς ευεργέτες ή καταξιωμένους καλλιτέχνες, αλλά μόνο για τους Έλληνες διεθνείς;
Γιατί θα πρέπει να πανηγυρίζω επειδή έχασα 3-0 από την Κολομβία ή μετά από εκείνη την κακοποίηση του αθλήματος στο αλήστου μνήμης παιχνίδι με τη Σουηδία;
Αυτό όμως είναι κάτι που πραγματικά με ξεπερνά. Δηλαδή αν πάει οποιοσδήποτε να παρακολουθήσει μια ταινία, μια θεατρική παράσταση, μια συναυλία και είναι χάλια δεν πρέπει να το πει γιατί ο εκάστοτε σκηνοθέτης, ηθοποιός, τραγουδιστής κατά το παρελθόν έκανε «παπάδες»; Αν, για να έρθουμε στα καθ’ ημάς, κάποιος δημοσιογράφος κάνει ένα ρεπορτάζ για πέταμα δεν έχει το δικαίωμα ο αναγνώστης, ο τηλεθεατής να το επισημάνει γιατί μπορεί ο συγκεκριμένος δημοσιογράφος να έχει δείξει πολλάκις τι αξίζει; Ένας συγγραφέας για ένα κακό βιβλίο, ένας αρχιτέκτονας ή πολιτικός μηχανικός για ένα κακοφτιαγμένο έργο, ένας ζωγράφος, ένας ποιητής, οποιοσδήποτε τέλος πάντων. Ή αυτό δεν ισχύει για εθνικούς ευεργέτες ή καταξιωμένους καλλιτέχνες, αλλά μόνο για τους Έλληνες διεθνείς;
Γιατί θα πρέπει να πανηγυρίζω επειδή έχασα 3-0 από την Κολομβία ή μετά από εκείνη την κακοποίηση του αθλήματος στο αλήστου μνήμης παιχνίδι με τη Σουηδία;
Γιατί θα πρέπει να λογοδοτήσω σε εκατοντάδες αυτόκλητους υπερασπιστές επειδή έχω μια συγκεκριμένη άποψη για το ποδόσφαιρο;
Όταν δω το καλό, θα το πω. Και θέλω να αισθάνομαι ότι μπορώ να κάνω το ίδιο και στην περίπτωση που δω κάτι στραβό. Είτε τακτικά, είτε από πλευράς απόδοσης παικτών. Η δικαιολογία ότι την Εθνική την αγαπάς άνευ όρων και άνευ γκρίνιας δεν υπάρχει. Εδώ κάνουμε κριτική στο παιδί μας αν κάνει κάτι λάθος, δεν θα το κάνουμε στους ποδοσφαιριστές; Αυτή η λογική, απλά δεν έχει… λογική.
Το γεγονός ότι η κριτική, ακόμη και η σκληρή ή κακοπροαίρετη σε μερικές περιπτώσεις, μπορεί να είναι εποικοδομητική, να αφυπνίζει, να ατσαλώνει δεν έχει ανταπόκριση στο θέμα Εθνική. Κι όμως. Αυτή την κριτική από τους… αντιφρονούντες μπορεί να έχει παίξει τον δικό της ρόλο στις επιτυχίες της ομάδας. Για φανταστείτε να υπήρχαν μόνο αυτοί που θα αποθέωναν σε κάθε ευκαιρία 25χρονα παιδιά. Δεν χρειάζεται να πούμε πού θα είχε φτάσει το καλάμι… Η κριτική σε κρατά προσγειωμένο, σε ωθεί στην αυτοκριτική και στη διόρθωση των «κακώς κειμένων». Και φυσικά δεν υπάρχει κριτικόμετρο για να ορίζει μέχρι που θα φτάσει αυτή η κριτική. Ή την κάνεις ή όχι. Με τον δικό σου τρόπο.
Να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, με κίνδυνο να γίνουμε και αιρετικοί;
Το γεγονός ότι η κριτική, ακόμη και η σκληρή ή κακοπροαίρετη σε μερικές περιπτώσεις, μπορεί να είναι εποικοδομητική, να αφυπνίζει, να ατσαλώνει δεν έχει ανταπόκριση στο θέμα Εθνική. Κι όμως. Αυτή την κριτική από τους… αντιφρονούντες μπορεί να έχει παίξει τον δικό της ρόλο στις επιτυχίες της ομάδας. Για φανταστείτε να υπήρχαν μόνο αυτοί που θα αποθέωναν σε κάθε ευκαιρία 25χρονα παιδιά. Δεν χρειάζεται να πούμε πού θα είχε φτάσει το καλάμι… Η κριτική σε κρατά προσγειωμένο, σε ωθεί στην αυτοκριτική και στη διόρθωση των «κακώς κειμένων». Και φυσικά δεν υπάρχει κριτικόμετρο για να ορίζει μέχρι που θα φτάσει αυτή η κριτική. Ή την κάνεις ή όχι. Με τον δικό σου τρόπο.
Να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, με κίνδυνο να γίνουμε και αιρετικοί;
Κανένα πρόβλημα:
