ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟ ΛΑΜΟΓΙΟ-ΚΑΤΣΑΠΛΙΑΔΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟ ΚΩΛΟΧΑΝΕΙΟ: «ΣΔΙΤ» της συμφοράς

Toυ ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ

Κοινό στοιχείο των συμφορών των τελευταίων μηνών είναι ότι, ενώ ο κίνδυνος ήταν ορατός, δεν ελήφθησαν εγκαίρως μέτρα που θα απέτρεπαν το κακό. Στα Τέμπη, στην Πύλο, στη Νέα Αγχίαλο, στην επέλαση των Κροατών χούλιγκαν, ανεπαρκή συστήματα και ανίκανοι/αδιάφοροι/ανεύθυνοι άνθρωποι που τα στελεχώνουν, συνέπραξαν ώστε να ανοίξουν την πόρτα στην καταστροφή.  

Ολες οι υποθέσεις διερευνώνται δικαστικώς, και δεν γνωρίζουμε τα ακριβή αίτια της κάθε μιας, όμως, είναι σαφές ότι εάν τα συστήματα και τα σχέδια δράσης ήταν αξιόπιστα, και αν οι υπεύθυνοι νοιάζονταν περισσότερο για το καθήκον τους, όχι μόνο θα αποτρέπονταν οι συγκεκριμένες συμφορές, αλλά τα συστήματα και το ανθρώπινο δυναμικό τους θα βελτιώνονταν συνεχώς.

Η ατυχής αλληλοκάλυψη του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα (υπό την έννοια της ιδιωτικότητας του ατόμου και όταν εργάζεται στο Δημόσιο, με τις ιδιαίτερες αξίες και συμπεριφορές του) βγάζει τα χειρότερα και από τους δύο. Το σύστημα αχρηστεύει το έργο όσων είναι συνεπείς και εργατικοί, ενώ δεν ελέγχει όσους εκμεταλλεύονται τη νωθρότητά του. Αυξάνοντας τους αδύναμους κρίκους, υπονομεύει τον εαυτό του. Ετσι, η συνέπεια και η υπευθυνότητα κάποιων δεν αρκούν όταν σχέδια πρόληψης είναι ελλιπή ή δεν υλοποιούνται, όταν μηνύματα δεν διαβάζονται, όταν υπάλληλοι μπορούν να καλύπτονται πίσω από το «σύστημα» και οι πολιτικοί προϊστάμενοι να κατηγορούν υπαλλήλους για τη σαθρότητά του, ενώ δική τους δουλειά είναι να βελτιώνουν διαδικασίες και μηχανισμούς, να ενισχύουν το προσωπικό, εγκαίρως, όχι να ανακοινώνουν ανατροπές όταν είναι αργά. Και αυτή η πρακτική ενισχύει αυτούς που βολεύονται μέσα στη γενική ανικανότητα, καθώς μπορούν να κατηγορούν και το σύστημα και τους αδρανείς προϊσταμένους για τη δική τους αποτυχία.

Η «σύμπραξη» κακών συστημάτων και ανεπαρκών στελεχών βασιλεύει όπου βλέπουμε τη γραφειοκρατία και ιδιαίτερα συμφέροντα (συχνά ιδιωτικά) να ανθούν εις βάρος του κοινού καλού, όπου ταλαιπωρούνται άνθρωποι σε επαφές με το Δημόσιο, όπου ομάδες φρουρούν κεκτημένα εναντίον του δικαίου, όπου η μετριότητα αναπαράγεται προς όφελος των πονηρών.  

Δεν υπάρχει λύση πέρα από...

 

ΣΥΡΙΖΑίικο ΚΗΦΗΝΟΚΑΤΣΑΠΛΙΑΔΙΚΟ: Οικοσύστημα οκνηρίας και ομφαλοσκόπησης

Του Νίκου Κωνσταντάρα


Μπορεί ο Αλέξης Τσίπρας να εξέφραζε απλώς την πολιτική του κόμματός του σε ένα ζήτημα το οποίο χειρίστηκε με τον ίδιο τρόπο που προτείνει πάλι, όμως η υποσχόμενη κατάργηση των βάσεων εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία απ’ ό,τι ένα προεκλογικό τέχνασμα. Πέρα από το να θέλει να δελεάσει νέους ψηφοφόρους και τις οικογένειές τους, σημαντικότερο είναι το μήνυμα προς όλους τους πολίτες: ο ΣΥΡΙΖΑ επιμένει να εκφράζει μια κουλτούρα ελάχιστης προσπάθειας και μέγιστων απαιτήσεων. Απαιτήσεων που βασίζονται σε ακρίτως διαμοιρασμένα «δικαιώματα» και στην καταγγελία εναντίον όσων φέρεται να εμποδίζουν την ικανοποίησή τους.

Αυτή η νοοτροπία συμβάλλει στην εθνική εθελοτυφλία, που οδήγησε στη χρεοκοπία, στη δυσκολία να ξεκολλήσουμε από τα μνημόνια, και στην ανάγκη να εισάγουμε ξένους διαιτητές για το εγχώριο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου, αφού δεν εμπιστευόμαστε ο ένας τον άλλον.

Ο ΣΥΡΙΖΑ και άλλα κόμματα σήμερα επιχειρούν να συντηρήσουν ένα οικοσύστημα που εξελίχθηκε μέσα από τον ακραίο λαϊκισμό του ΠΑΣΟΚ τη δεκαετία του ’80, το οποίο, μαζί με κρίσιμες και εκπρόθεσμες κοινωνικές αλλαγές, «θέσπισε» την υπονόμευση των ήδη ταλαιπωρημένων θεσμών και ανήγαγε την έλλειψη προσωπικής πειθαρχίας σε περγαμηνή, σε σφραγίδα διαρκούς επαναστατικότητας.  

Οσοι πολιτεύονται με εύκολες υποσχέσεις, εύκολα εκλέγονται, όσοι έχουν στόχο τον εκσυγχρονισμό, δύσκολα κερδίζουν εκλογές. Και στις δύο περιπτώσεις, η διαχείριση της εξουσίας παραμένει δύσκολη – λόγω της φύσης των συσσωρευμένων προβλημάτων, της ευκολίας με την οποία η κάθε αντιπολίτευση υπονομεύει το κυβερνητικό έργο, και λόγω του φόβου των κυβερνώντων ενόψει των επόμενων εκλογών.

Το ότι η χώρα κατά περιόδους σημειώνει πρόοδο οφείλεται περισσότερο στο ότι πρώτα βρέθηκε σε αδιέξοδο, παρά σε ξαφνική σύμπνοια πολιτικών δυνάμεων που πρόλαβε το κακό. Παραδόξως, το νεύμα του Τσίπρα προς όσους θέλουν να πιστεύουν ότι τα αγαθά αποκτώνται άκοπα, μπορεί να πετύχει μόνον όταν τα πράγματα δεν είναι τόσο δύσκολα όσο πριν. Οταν φαίνεται να βγαίνουμε από τον βάλτο είναι πιο εύκολο να πιάσουν υποσχέσεις, παρά όταν ο κίνδυνος της βύθισης είναι άμεσος. Γι’ αυτό είναι κρίμα, το 2023, κόμμα που έχει κυβερνήσει, να μην επενδύει στους σοβαρούς ανθρώπους που διαθέτει –που βρίσκονται στη σκιά των προβεβλημένων– για να προσφέρει σοβαρή πρόταση διακυβέρνησης.

Αντιθέτως, προσπαθεί να διατηρήσει μια νοοτροπία που κρατάει την Ελλάδα πίσω.  

Ετσι, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κάνει κακό μόνο στη χώρα, αλλά και στον εαυτό του. Επειδή όσο και αν πολιτικοί επιμένουν να επενδύουν στον εκμαυλισμό των ψηφοφόρων, όσο και αν αυτό βοηθάει στις εκλογές, η κοινωνία γνωρίζει ότι η προκοπή απαιτεί εργατικότητα, αφοσίωση και κυνήγι του στόχου. Δεν χαρίζεται, δεν θεσπίζεται. Γι’ αυτό, ό,τι κι αν λένε πολιτικοί, παιδιά και γονείς αγωνιούν για καλό αποτέλεσμα στις Πανελλαδικές Εξετάσεις. Γι’ αυτό, κάνουν θυσίες για μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό.

Ξέρουν ότι η ισοπέδωση, η πολτοποίηση όλων σε άμορφη μάζα, εξυπηρετεί ατάλαντους και άτολμους ταγούς και τους πελάτες τους, όμως εγείρει τον κίνδυνο οι Ελληνες να μείνουν πίσω στον αγώνα επιβίωσης, σε ατομικό και εθνικό επίπεδο. Οσο και αν μας αρέσει να μας κολακεύουν οι πολιτικοί, γνωρίζουμε ότι τα λόγια είναι εύκολα, ότι η επιτυχία έρχεται όχι μόνο με την επιθυμία, όχι μόνο με «μέσο», αλλά κυρίως μέσα από σκληρούς αγώνες και επαγρύπνηση. 

Γι’ αυτό...

 

ΥΠΑΡΚΤΟΣ ΝΕΟΚΑΤΣΑΠΛΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ: Ας μας ξυπνήσει η φωτιά

 

Toυ ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ

 Οπου κι αν πάει κανείς, οι άνθρωποι δείχνουν μεγάλο και καλοπροαίρετο ενδιαφέρον για την Ελλάδα. Η μικρή μας χώρα –ένας βράχος στην άκρη των Βαλκανίων, σπασμένος και σκορπισμένος στις γύρω θάλασσες– έχει τεράστιο εκτόπισμα. Οι λόγοι είναι πολλοί: ο αρχαίος πολιτισμός, οι Ελληνες της διασποράς, το ταλέντο των κατοίκων της να βρίσκονται επανειλημμένως στο επίκεντρο γεγονότων των οποίων η σημασία ξεφεύγει από τα στενά σύνορα της χώρας (για καλό ή για κακό). 

Σήμερα, μέσα στην κρίση, το ερώτημα είναι πώς η παλιά εικόνα της Ελλάδας παντρεύεται με τη νέα. Πώς μας βλέπουν οι άλλοι; Πώς βλέπουμε τους εαυτούς μας; Ποιοι είμαστε;

Δεν υπάρχει εύκολη απάντηση. Το θέμα της ταυτότητας είναι τόσο ρευστό όσο η εποχή μας: θα καταλάβουμε ποιοι είμαστε μόνο όταν φανεί αν επιζήσαμε (αν βρήκαμε τη δύναμη να οργανωθούμε σε νέα βάση) ή αν χαθήκαμε μέσα στον αλληλοσπαραγμό. Η κρίση είναι φωτιά που καίει το άχυρο και δυναμώνει το ατσάλι. Μόνο στο τέλος θα ξέρουμε ποιο από τα δύο είμαστε.

Βρισκόμαστε σε αυτή τη δοκιμασία επειδή για πάρα πολλά χρόνια δεν γνωρίζαμε ποιοι είμαστε ούτε πού θέλουμε να πάμε. Το ξένο χρήμα μάς σήκωσε σαν κύμα που φουσκώνει και νομίζαμε ότι δεν χρειάζεται να κολυμπάμε. 

 Θέλαμε να είμαστε ό,τι μας συνέφερε: μέλη της ενωμένης Ευρώπης χωρίς να τηρούμε τους νόμους της. Θέλαμε να δανειζόμαστε χωρίς να πληρώνουμε· θέλαμε δικαιώματα χωρίς υποχρεώσεις, κέρδη χωρίς κόστος, θυσίες των άλλων χωρίς ανταλλάγματα.  

Θαυμάζαμε τους προγόνους μας –τους αρχαίους, τους Βυζαντινούς, τους ξεσηκωμένους του ’21, τους πολεμιστές του ’40– ξεχνώντας πόσες ήττες και πόσοι συμβιβασμοί πλαισίωναν κάθε λαμπρή στιγμή, πόση προσπάθεια και τέχνη χρειάζεται μόνο για να μείνεις όρθιος αξιοπρεπώς.

Το μεγάλο μας πλεονέκτημα –το όνομα, η λαμπρή κληρονομιά μας– είναι αβάσταχτο βάρος. Οχι επειδή δεν θα φθάσουμε ποτέ στα ύψη των προγόνων μας, αλλά επειδή η εικόνα που έχουμε για τους προγόνους μας είναι διαστρεβλωμένη. Η πραγματικότητα των μερικών αιώνων της ελληνικής λάμψης έχει διυλιστεί μέσα από τις επιθυμίες και τα ιδανικά του ευρωπαϊκού Δια-φωτισμού και τις ανάγκες της ελληνικής εθνικής συνείδησης. Κανένας λαός δεν μπορεί να επιτύχει τέτοια συμπυκνωμένη σοφία, απαλλαγμένη από τη σαβούρα της καθημερινότητας, όπως αυτή των Ελλήνων που επέζησε ώς τις μέρες μας.

Η κληρονομιά μας, όμως, δείχνει και τη μόνη διέξοδο από τη σημερινή κρίση. Και δεν αναφέρομαι μόνο στην ανάγκη ανάδειξης του πολιτισμού μας με πολύ μεγαλύτερη έμπνευση και φροντίδα απ’ ό,τι ισχύει σήμερα.  

Πρέπει να μιμηθούμε τους προγόνους μας. Ο λόγος για τον οποίο το όνομα των Ελλήνων είναι γνωστό σε όλο τον κόσμο είναι οι ιδέες που αναπτύχθηκαν στην αρχαιότητα. Ο κόσμος θαυμάζει τους αρχαίους Ελληνες επειδή μέσα από τους μύθους και τα γραπτά τους ειπώθηκε με τον πιο καθαρό τρόπο η περιπέτεια του ανθρώπου, με τις αγωνίες, τις ελπίδες, τις χαρές, τις ήττες και τις υπερβάσεις της. Τα μεγαλύτερα επιτεύγματα των Ελλήνων ήταν η χρήση του λόγου σε κάθε μορφή και τέχνη, στη μετουσίωση του προσωπικού και του εφήμερου στο αιώνιο. Στην πολιτική, πειραματίστηκαν με πολλές μορφές πολιτεύματος· σπάζοντας τα καλούπια χιλιετιών, έφθασαν για λίγο και στη δημοκρατία.

Για εμάς σήμερα, οι αρχαίοι Ελληνες είναι χρήσιμοι όχι για να ποτιζόμαστε και εμείς σαν τη γλάστρα κάτω από το βασιλικό, αλλά για να...

 

ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟ ΚΗΦΗΝΟΛΑΜΟΓΙΑΡΟΠΛΗΚΤΟ ΚΩΛΟΧΑΝΕΙΟ: Ο Τράγκας, το τέρας και τα κορόιδα

 

Toυ ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ

Με δέος παρακολουθώ τις αποκαλύψεις για την περιουσία που συγκέντρωσε ο Γιώργος Τράγκας στην Ελλάδα και σε «φιλέτα» της παγκόσμιας αγοράς ακινήτων. Ομολογώ ότι τον ζήλεψα. Οχι για την αξία της περιουσίας, ούτε για το πώς απέκτησε τόσα χρήματα χωρίς αυτό να γίνει γνωστό όσο ζούσε. Απορώ ότι κατάφερε να αποκτήσει ακίνητα και στην Ελλάδα. 

Δεν κατάφερε μόνο να πλουτίσει εις βάρος των κορόιδων που τον θαύμαζαν, πουλώντας το αφήγημα του αδικημένου Ρωμιού, δεν πέτυχε μόνο να πλουτίσει τρώγοντας από τον κρατικό κορβανά ενώ φώναζε για δήθεν εναντίον του αδικίες, αλλά νίκησε την κατά τ’ άλλα ανίκητη ελληνική γραφειοκρατία και κρατική μοχθηρία. Φαίνεται ότι έθεσε στην υπηρεσία του το τέρας που κατασπαράζει τους υπόλοιπους.

Ούτε χάριν χιούμορ δεν θα έμπλεκα ένα «δάσκαλο» της ελληνικής «δημοσιογραφίας» σε ιστορία που με αφορά προσωπικά εάν δεν με απασχολούσε η σκέψη ότι όσο και αν οι υπόλοιποι ταλαιπωρούνται από αυτό το ασύλληπτα καχύποπτο κράτος, κάποιοι βρίσκουν ευκαιρίες σε αυτό το θολό τοπίο.

    Δεν πτοούν τους Τράγκες οι άπειρες ανόητες διαδικασίες, ούτε οι δηλώσεις «πόθεν έσχες» ούτε η εφευρετικότητα με την οποία η γραφειοκρατία εμποδίζει την πρόοδο. Τα γράφω αυτά ως πολίτης που προσπαθεί από τον Ιανουάριο να αγοράσει –με αποταμιεύσεις και στεγαστικό δάνειο– διαμέρισμα σε κτίριο της δεκαετίας του ’50, σε παράλληλο δρόμο της Μεσογείων. Το σπίτι δεν έχει ούτε μία αυθαιρεσία/παρανομία. Στις 22 Ιανουαρίου ενημέρωσα το μεσιτικό γραφείο ότι μας ενδιαφέρει. Βιαζόμαστε να το αποκτήσουμε επειδή το σπίτι/γραφείο που νοικιάζαμε έπρεπε να παραδοθεί στις 31 Μαρτίου για να συνεχιστεί απρόσκοπτα η μπετονοποίηση της παλιάς περιοχής του Παπάγου. Οταν ανέφερα σε φίλους ότι θα αγοράζαμε σπίτι, κουνούσαν το κεφάλι, «δεν θα προλάβετε έως το τέλος Μαρτίου», είπε ένας. Δεν τον πίστευα. Η υπόθεση ήταν απλή. Το δάνειο ήταν σίγουρο. Εκκρεμούσαν μόνον οι διαδικασίες της αγοράς. Δώσαμε προκαταβολή και περιμέναμε.

Περιμένουμε ακόμη. Αναγκαστήκαμε να αφήσουμε το παλιό σπίτι και αποθηκεύσαμε τα πράγματα.  

Μετά τα πρώτα 10 έγγραφα που ζητούσε η συμβολαιογράφος από τις δύο πλευρές, άρχισαν να προκύπτουν διάφορες νέες απαιτήσεις. Βρεθήκαμε σε μια δίνη, μη γνωρίζοντας πότε θα αποκτήσουμε τα χαρτιά που ζητούσαμε από δήμο, Κτηματολόγιο, μηχανικό κ.ά. Χάσαμε την προθεσμία για απόκτηση του σπιτιού χωρίς ηλεκτρονική ταυτότητα ακινήτου. Εγινε μια πολυήμερη αποχή των συμβολαιογράφων. Ευτυχώς δεν ακολούθησε αυτή που είχαν αναγγείλει ότι θα άρχιζε την 1η Ιουνίου. Ακόμη εκκρεμούν κάποια χαρτιά. Εν τω μεταξύ, όσο περνούν οι εβδομάδες και ουδείς φαίνεται να βιάζεται, αυξάνεται ο κίνδυνος να ανέβουν τα επιτόκια. Αυτό θα μπορούσε να καταστήσει απαγορευτικό το δάνειο.  

Σκέφτομαι τι τραβάνε επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες, «ψηφιακοί νομάδες» μέσα σε αυτή την αβεβαιότητα. Και σκέφτομαι τον άνετο Τράγκα, τον «δάσκαλο»...

 

ΕΘΝΙΚΟΙ ΔΗΜΑΓΩΓΟΙ - ΥΠΑΡΚΤΟΣ ΚΑΤΣΑΠΛΙΑΔΟΠΛΗΚΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ: Ο ταλαντούχος κύριος Τράγκας

 

Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ

Τις τελευταίες ημέρες σκέφτομαι τον Γιώργο Τράγκα. Οχι τόσο για τη μεγάλη ακίνητη περιουσία που φέρεται να απέκτησε στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Δεν γνωρίζω αρκετά για την υπόθεση – ούτε για την πηγή των εσόδων του ούτε για την πηγή των αποκαλύψεων. Αυτό που με απασχολεί είναι πώς ένας τόσο έξυπνος και επιτυχημένος επαγγελματίας δεν μπόρεσε να λάβει στοιχειώδη μέτρα για την προστασία της ζωής του. Αν ο Τράγκας ήταν τόσο πλούσιος όσο λένε τα ρεπορτάζ, φαίνεται ότι δεν είχε κανένα πρόβλημα να προσποιείται τον φτωχούλη του λαού, ενώ ζούσε σαν βασιλιάς. Με την ίδια ευκολία θα μπορούσε να ηγείται της εκστρατείας εναντίον του εμβολιασμού κατά της COVID-19, ενώ ο ίδιος θα έκανε το εμβόλιο, καθώς γνώριζε ότι ως διαβητικός κινδύνευε η ζωή του άμεσα εάν κολλούσε την ασθένεια.

Ισως η απάντηση στην απορία αυτή βρίσκεται στο ότι ο Γιώργος Τράγκας έθεσε εαυτόν σε κίνδυνο όταν έπαψε να αξιοποιεί μόνο τον μανδύα του δημοσιογράφου για τις διάφορες δουλειές του και υπέκυψε στον πειρασμό να ηγηθεί μιας σταυροφορίας που θα ανέτρεπε την πολιτική σκηνή του τόπου. 

«Η κίνηση αυτή που κάνω, δηλαδή το Κίνημα Ελεύθεροι Ανθρωποι, αποσκοπεί στο να ανανεωθεί το πολιτικό προσωπικό της χώρας», είχε πει πέρυσι τον Μάρτιο με την ίδρυση του πολιτικού φορέα. Τότε, όπως κάθε επίδοξος σωτήρας που σέβεται τον ρόλο του, μιλούσε για «ηθική κατάπτωση με όσα ζούμε τα τελευταία χρόνια», δηλώνοντας ότι το κίνημα «θα πορευθεί με τέσσερις πυλώνες: Ελευθερία, Δημοκρατία, Δικαιοσύνη και Ανεξαρτησία». 

Το κίνημα γρήγορα προσείλκυσε μερικά από τα αστέρια της αντιμνημονιακής, λαϊκίστικης Δεξιάς, οι οποίοι θα πίστεψαν ότι η μεγάλη προβολή που παρείχε η δημοσιογραφία στον Τράγκα θα φώτιζε τον δρόμο έξω από την έρημο της ασημαντότητας στην οποία περιπλανώνται τα τελευταία χρόνια.

Ομως, πριν περάσει χρόνος, ο αρχηγός του κινήματος είναι νεκρός και οι επιβάτες σκόρπισαν.  

Μέσα στις σημερινές συνθήκες, με την πανδημία να περιορίζει τις ελευθερίες μας, με την οικονομική αβεβαιότητα να συνεχίζεται, με την ακρίβεια να καλπάζει, και με μια αξιωματική αντιπολίτευση που με υπερβολές επιδίδεται στην υπονόμευση της εμπιστοσύνης των πολιτών σε κυβέρνηση, ειδικούς και κράτος, το κίνημα του Τράγκα θα ήταν σε εξαιρετική θέση να καρπωθεί την ανασφάλεια πολλών πολιτών. Εάν αυτός είχε πράξει το λογικό, εάν είχε προσέξει την υγεία του όπως κοίταζε το συμφέρον του στην επαγγελματική του ζωή, θα είχε τριπλοεμβολιαστεί και θα ζούσε σήμερα για να κατακεραυνώνει τους αντιπάλους του καθημερινώς από τα πολλά δημόσια βήματα που διέθετε.  

Δεν γνωρίζουμε εάν πράγματι πίστευε ότι ο κορωνοϊός ήταν άκακος και η πανδημία μια πλάνη. Μάλλον ήταν πολύ έξυπνος για να το πιστέψει. Επιπλέον, όπως δήλωσε ο επί πολλά χρόνια ιατρός του, ο Τράγκας ήταν ενήμερος για τον κίνδυνο που διέτρεχε εάν δεν εμβολιαζόταν. Το πιθανότερο είναι ότι παρά τον κίνδυνο, ο Τράγκας δεν τόλμησε να κοροϊδέψει τους οπαδούς του άλλη μια φορά. Καταλάβαινε ότι αργά ή γρήγορα θα διέρρεε η είδηση του εμβολιασμού του και αυτό θα τορπίλιζε την αναδυόμενη πολιτική καριέρα του. Επειδή και η δημοσιογραφία του τώρα ταυτιζόταν με την αντιεμβολιαστική σταυροφορία, θα παρασυρόταν και αυτή από την αποκάλυψη της υποκρισίας του.

Εμπειρος δημαγωγός, με ταλέντο στο να προκαλεί οργή και αγανάκτηση στο κοινό του, αμείλικτος στις επιθέσεις κατά επίλεκτων στόχων, ο Τράγκας ήταν πλέον δέσμιος και της εικόνας που παρουσίαζε και του μεγάλου κοινού του. Από νωρίς γνώριζε τα υποχθόνια (και ενίοτε καθόλου υποχθόνια) ρεύματα μιας διαχρονικής, αντι-ορθολογικής νοοτροπίας, που βλέπει εχθρούς του έθνους σε Ανατολή και Δύση, στους «ειδικούς», στις «ελίτ», σε όποιον δεν είναι «αληθινός Ελληνας».  

Σε αυτό το ετερόκλητο πλήθος –των ομάδων που βλέπουμε να διαδηλώνουν κατά του εμβολιασμού– απευθυνόταν ο Τράγκας με τα κηρύγματα και το κίνημά του. Δεν γνώριζε μόνο το σκοτάδι στη δική μας κοινωνία, ήταν και προσεκτικός μαθητής διεθνών δασκάλων και ρευμάτων. Οπως ακροδεξιοί συνωμοσιολογούντες των ΗΠΑ επιτίθεντο στον υπεύθυνο της αντι-COVID εκστρατείας, Αντονι Φάουτσι, έτσι και ο Τράγκας ήθελε τον Σωτήρη Τσιόδρα στη φυλακή. Ηξερε ότι διεθνώς η Ακροδεξιά είχε καπηλευτεί την ανησυχία που το νέο εμβόλιο προκαλούσε σε πολλούς. Εβλεπε ότι και στις πιο προηγμένες κοινωνίες υπάρχει μεγάλη δεξαμενή ανθρώπων που δεν εμπιστεύονται θεσμούς και κυβερνήσεις και που εύκολα ξεσηκώνονται με υπερβολές και ψέματα. Γνώριζε ότι μέσα στην πόλωση, κερδισμένος βγαίνει αυτός που φωνασκεί πιο δυνατά από τους άλλους, που δεν μπερδεύει τους οπαδούς με ξενέρωτες έννοιες όπως αντικειμενικότητα, ισορροπία, σύνεση, σοβαρότητα.  

Ο Τράγκας είχε κάτι από τον Τραμπ – την ικανότητα να χρησιμοποιεί τη μισαλλοδοξία ως ψυχαγωγία, να είναι τόσο υπερβολικός που δεν κρινόταν με τα μέτρα με τα οποία κρινόμαστε οι υπόλοιποι. Ετσι, πριν από χρόνια, όταν ανακαλύφθηκε ότι έκρυβε μεγάλη ακίνητη περιουσία, ο Τράγκας τη γλίτωσε με ένα σόου κλαυθμών και με τον ισχυρισμό ότι ήταν θύμα των εχθρών της ενημέρωσης και της δημοκρατίας.

Σήμερα, ο ταλαντούχος κύριος Τράγκας θα μπορούσε...

 

ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΔΙΕΘΝΗ ΚΑΘΑΡΜΑΤΑ: Ενας αλλόκοτος ψυχρός πόλεμος

Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ

Πώς θα εξελισσόταν ο Ψυχρός Πόλεμος –ο γνωστός, αυτός που διαδέχθηκε την κόλαση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου– εάν διεξαγόταν με όρους όπου και οι δύο πλευρές συναγωνίζονταν για το πόσο καπιταλιστικό ή κομμουνιστικό ήταν το σύστημά τους, εάν οι αντίπαλοι δήλωναν προσήλωση στις ίδιες αρχές; 

Ασφαλώς και τότε υπήρχε το οξύμωρο, αυταρχικά καθεστώτα να αυτοαποκαλούνται «δημοκρατίες». Ομως, δεν έφταναν στο σημερινό σημείο που, την ώρα που ο ηγέτης της ισχυρότερης δημοκρατίας που γνώρισε ο κόσμος συγκαλεί διεθνή σύνοδο δημοκρατικών χωρών και οργανώσεων, οι εκπρόσωποι των αυταρχικών καθεστώτων που βρίσκονται στο στόχαστρο του Αμερικανού προέδρου αντιτείνουν τη δική τους εκδοχή ως «αυθεντική δημοκρατία». Το θαύμα είναι ότι και αυτοί που δεν συμβαδίζουν με τις αρχές της δημοκρατίας θέλουν να φαίνονται οπαδοί της, με την εξαίρεση των φονταμενταλιστών ισλαμιστών, για τους οποίους η εξουσία πηγάζει μόνο από τον Θεό.

Λίγες ημέρες πριν από τη Σύνοδο της Δημοκρατίας  οι πρεσβευτές της Κίνας και της Ρωσίας στην Ουάσιγκτον εμφανίστηκαν ως υποστηρικτές της «αυθεντικής δημοκρατίας» που φέρεται να εφαρμόζεται στις χώρες τους. Σε κοινό άρθρο στο συντηρητικό περιοδικό The National Interest, οι Qin Gang και Anatoly Antonov αντιπαρέθεσαν τα μοντέλα δημοκρατίας των δικών τους χωρών με αυτά των επικριτών τους. «Βασικό κριτήριο της δημοκρατίας οφείλει να έχει σχέση με τον λαό, δηλαδή εάν οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να κυβερνούν τη χώρα τους, εάν καλύπτονται οι ανάγκες τους, εάν αισθάνονται ικανοποίηση και χαρά. Εάν τους ξυπνάνε μόνο για να ψηφίσουν και όταν τελειώσει η ψηφοφορία τούς στέλνουν πίσω στη χειμερία νάρκη, εάν τους σερβίρουν ελκυστικά συνθήματα την ώρα της προεκλογικής εκστρατείας αλλά δεν έχουν λόγο μετά την εκλογή, εάν τους σαγηνεύουν πριν από την εκλογή αλλά τους αποκλείουν μετά, τότε αυτή δεν είναι αυθεντική δημοκρατία».

Χωρίς να κατονομάζουν τις ΗΠΑ, οι πρεσβευτές ασκούν κριτική για την ανάμειξη της Αμερικής στα εσωτερικά άλλων χωρών, για το γεγονός ότι κάποιες χώρες κρίνουν άλλες «με ένα μοναδικό μέτρο» και παραβιάζουν τη Χάρτα των Ηνωμένων Εθνών. Αναφέρονται στον βομβαρδισμό της Γιουγκοσλαβίας και στις στρατιωτικές παρεμβάσεις στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν και στη Λιβύη. 

Εχουν δίκιο σε πολλά που προσάπτουν στις ΗΠΑ, αλλά το υπονομεύουν επιχειρώντας να παρουσιάσουν τις δικές τους χώρες ως δημοκρατίες, αποσιωπώντας την έλλειψη ανεξάρτητης Δικαιοσύνης, τους περιορισμούς στην ενημέρωση και στην έκφραση, τις παρεμβάσεις σε άλλες χώρες.

  Σε αυτόν τον αλλόκοτο ψυχρό πόλεμο, η μία πλευρά δεν επιχειρεί να πείσει τόσο για την ανωτερότητα του δικού της ιδεολογικού συστήματος, όσο για την υποκρισία της άλλης που ισχυρίζεται ότι το εφαρμόζει. 

Θα μπορούσαμε να το πούμε αυτό «Νίκη της Δημοκρατίας», καθώς όλοι την επικαλούνται ως υπέρτατο αγαθό, εάν δεν γνωρίζαμε ότι, όπως τόσα στην πολιτική και στις διεθνείς σχέσεις, και αυτή αποτελεί μέτρο για να κρίνουμε αλλήλους και να μην επιδιώκουμε τη συνεργασία και το συλλογικό καλό..

Οι πρεσβευτές της Κίνας και της Ρωσίας έχουν δίκιο ότι η Σύνοδος της Δημοκρατίας του Τζο Μπάιντεν προσβλέπει σε μια διεθνή πολιτική σκηνή όπου από τη μία πλευρά θα βρίσκονται δημοκρατίες και από την άλλη αυταρχικά καθεστώτα, με στόχο την ευρύτερη δυνατή συμμαχία στο πλευρό των ΗΠΑ. Αυτή η στρατηγική έχει βαθιές δημοκρατικές ρίζες – στη δημοκρατική Αθήνα, όταν αυτή ήλεγχε άλλες πόλεις-κράτη διά της υποστήριξης των εκεί δημοκρατικών δυνάμεων εις βάρος των ολιγαρχών. Οι τελευταίοι δεν διαμαρτύρονταν ότι αυτοί ήσαν οι γνήσιοι δημοκρατικοί, αναγνώριζαν όμως τη δύναμη της στρατηγικής των αντιπάλων.

Σήμερα τίθεται το ερώτημα εάν αυταρχικά καθεστώτα επικαλούνται τη δημοκρατία για να κατευνάσουν τους πολίτες τους με το ψέμα ότι παρά τα δεινά της καθημερινότητας ζουν σε δημοκρατική χώρα ή εάν στόχος τους είναι να αλώσουν τις αντιλήψεις πολιτών σε δημοκρατικές χώρες ώστε αυτοί να μην βλέπουν ότι αυταρχικές δυνάμεις και αντιλήψεις απειλούν τη δημοκρατία. Είναι γνωστό ότι πολλές πηγές παραπληροφόρησης στα κοινωνικά δίκτυα σε δημοκρατικές χώρες κατευθύνονται από αυταρχικά καθεστώτα. Εμείς που ζούμε σε χώρες με ελευθεροτυπία δεν μπορούσαμε να καταλάβουμε πόσο διαστρεβλωμένη είναι η εικόνα του κόσμου εκεί όπου η ενημέρωση ελέγχεται πλήρως. Εως ότου περιπτώσεις όπως η επιρροή του Τραμπ στους οπαδούς του και η αντιμετώπιση της πανδημίας, μας έδειξαν ότι στις δημοκρατίες οι πολλές επιλογές δεν οδηγούν νομοτελειακά στη σωστή κρίση, ότι πολλοί πιστεύουν αυτά που θέλουν.

Ο ψυχρός πόλεμος για πολιτική και οικονομική επιρροή εμπλουτίζεται με νέες τεχνολογίες που μπορούν να ανατρέψουν τα πάντα στους διεθνείς συσχετισμούς δυνάμεων και με προχωρημένη παραπληροφόρηση. 

Σε αυτό το πλαίσιο, η στρατηγική του Μπάιντεν να χρησιμοποιήσει τη δημοκρατία ως συγκολλητική ουσία για μια μεγάλη διεθνή συμμαχία προκαλεί την ανάλογη αντίδραση. 

Με την οικειοποίηση της «δημοκρατίας», οι αντίπαλοι στοχεύουν...

 

ΔΙΕΘΝΗ ΚΑΘΑΡΜΑΤΑ - ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Ο Ερντογάν σέρνει μαζί του την Τουρκία

 

Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ

Για να έχουµε κάποια ιδέα για το πώς μπορεί να εξελιχθεί η Τουρκία τα επόμενα χρόνια, είναι χρήσιμο να δούμε τι συμβαίνει σήμερα, ποιες οι δυναμικές που εξελίσσονται και πού θα βρίσκεται η χώρα μετά τη δραματική τελική πράξη της εποχής Ερντογάν. 

Από τον Ιούλιο του 2018, όταν η Τουρκία υιοθέτησε προεδρικό μοντέλο μετά 95 χρόνια βουλευτικής διακυβέρνησης, ήταν σαφές ότι ο Ερντογάν θα έπαιρνε πάνω του όλες τις εξουσίες, ότι θα κυβερνούσε χωρίς να δίνει λογαριασμό σε κανέναν. Ετσι, αυτός είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για όσα συμβαίνουν εντός της χώρας, στις εξωτερικές σχέσεις, στην οικονομία. 

Σε όλους τους τομείς, προτεραιότητά του είναι η πολιτική επιβίωση και τα συμφέροντα του ιδίου και των γύρω του.  

Εως τώρα, η αδιαφορία για τους δημοκρατικούς θεσμούς και νόμους, και ο εμπλουτισμός πολιτικών φίλων ωφελούσαν τον Ερντογάν επειδή οι οπαδοί και οι σύμμαχοί του δεν αισθάνονταν ότι η ολοένα πιο εμφανής διαφθορά έβλαπτε τους ίδιους. Ομως, με την κατάρρευση της τουρκικής λίρας και τη φτωχοποίηση πολλών πολιτών, τα προβλήματα σε όλους τους άλλους τομείς ξεφεύγουν από τον έλεγχο του Τούρκου προέδρου. Γι’ αυτό ο ίδιος και το κόμμα του πέφτουν στις δημοσκοπήσεις και αρχίζει να φαίνεται το τέλος της βασιλείας τους.

Το πλαίσιο της σημερινής πολιτικής σκηνής στην Τουρκία περιγράφεται από ένα πολύ βασικό κριτήριο: ποιοι βρίσκονται στην εξουσία και ποιοι στη φυλακή.  

Από τη μία είναι ο Ερντογάν, το κίνημα ισλαμιστών και οι εθνικιστές του «βαθέος κράτους». Οι τελευταίοι είχαν υποχωρήσει τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης ΑΚΡ, όταν από το 2002 έως το 2011 το κόμμα ακολουθούσε πορεία εκσυγχρονισμού και προσέβλεπε στην ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση, και, από το 2011 έως το 2015, όταν έγινε φανερή η πορεία «ισλαμοποίησης» της χώρας. Από το 2015, ο Ερντογάν συνέδεσε τα δύο αντίπαλα ρεύματα για να κρατηθεί στην εξουσία. 

Στη φυλακή βρίσκονται (μεταξύ πολλών χιλιάδων πολιτικών κρατουμένων) ο Οσμάν Καβαλά, εκπρόσωπος των φιλελεύθερων διανοουμένων, ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, του οποίου το κόμμα, HDP, θα μπορούσε να συσπειρώσει προοδευτικούς νέους και Κούρδους και να απειλήσει το ΑΚΡ, και οι οπαδοί του αυτοεξόριστου θρησκευτικού ηγέτη Γκιουλέν, ο οποίος είχε συνεργαστεί στενά με τον Ερντογάν εναντίον του βαθέος κράτους. Το πάντρεμα ισλαμιστών και εθνικιστών –η Λαϊκή Συμμαχία– ώθησε τον Ερντογάν σε σειρά κινήσεων που οδήγησαν στο σημερινό αδιέξοδο.

Ιδεολογικά και στρατηγικά, στην ευρύτερη περιοχή ο Τούρκος πρόεδρος είναι απομονωμένος. Οι σύμμαχοί του Αδελφοί Μουσουλμάνοι δεν βρίσκονται στην εξουσία σε καμία από τις χώρες στις οποίες τους στήριξε. 

Βασίζεται στη σχέση του με τον Πούτιν για να εκβιάσει την Ουάσιγκτον σε διάφορα θέματα (από την αγορά όπλων έως τη δικαστική περιπέτεια κρατικής τουρκικής τράπεζας στις ΗΠΑ). Ετσι, ο Ρώσος πρόεδρος τον έχει στο χέρι, ενώ όχι μόνον ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν αλλά –για πρώτη φορά– και οι Ρεπουμπλικανοί και οι Δημοκρατικοί στο Κογκρέσο τον κρατούν σε απόσταση. Η έξοδος της Αγκελα Μέρκελ από την ενεργό πολιτική πιθανώς θα σηματοδοτήσει στροφή προς μια ευρωπαϊκή πολιτική βασισμένη σε αρχές αντί για το ιδιόμορφο μείγμα ευθυνοφοβίας και ρεαλπολιτίκ που εξέφραζε η καγκελάριος. Η πολυπραγμοσύνη του Ερντογάν εκτός συνόρων προκάλεσε διπλωματική και στρατιωτική κινητοποίηση πολλών χωρών – μεταξύ αυτών οι Ελλάδα, Γαλλία, Αίγυπτος, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Ισραήλ (παρά την κατά καιρούς βελτίωση των σχέσεων με την τελευταία).

   Με την οικονομία να πληρώνει την αμάθεια και την αλαζονεία του Ερντογάν, οι καταγγελίες για διαφθορά θα αρχίσουν να έχουν μεγαλύτερη απήχηση στα λαϊκά στρώματα που τον ακολουθούσαν τυφλά. Την ίδια ώρα, ούτε ο εθνικισμός αποδίδει πλέον – όχι επειδή η τουρκική κοινωνία βαρέθηκε τη «στρατιωτικοποίηση» της διπλωματίας και τις περιπέτειες εκτός συνόρων, αλλά επειδή όλα τα κόμματα (πλην του HDP) εκφράζουν παρόμοια επιθετικότητα κατά γειτόνων και των Κούρδων.

Ο Ερντογάν και το ΑΚΡ βρίσκονται στην εξουσία εδώ και 20 χρόνια. Ιδεολογικά και στρατηγικά έχουν εξαντληθεί. Σύμφωνα με Τούρκους πολιτικούς επιστήμονες και αναλυτές, το κόμμα δεν εμπνέει τις νεότερες γενιές, οι οποίες ανυπομονούν να επανέλθει η χώρα σε φιλοδυτική τροχιά. 

Ο Ερντογάν, όπως κάθε ανασφαλής «ισχυρός άνδρας», απέτρεψε την εξέλιξη στελεχών που θα μπορούσαν να τον διαδεχθούν. Ούτε ο υπουργός Αμυνας, Χουλουσί Ακάρ, ούτε ο αρχηγός της υπηρεσίας πληροφοριών ΜΙΤ, Χακάν Φιντάν (τα ονόματα των οποίων ακούγονται), θα μπορέσουν να ελέγξουν τις φυγόκεντρες δυνάμεις που θα ελευθερωθούν μετά τον Ερντογάν. Εως τότε, ο Τούρκος πρόεδρος θα συνεχίσει να επενδύει σε όλες τις λανθασμένες επιλογές του, σαν τον τζογαδόρο που όσο μένει στο τραπέζι θεωρεί εαυτόν νικητή. Ετσι, αγοράζει νέα όπλα και γεωτρύπανα, μειώνει περαιτέρω τα επιτόκια, προκαλεί ξένες χώρες, καταπατά αρχές, νόμους και δικαιώματα των συμπολιτών του, πράττει σαν να είναι απόλυτος άρχοντας που δεν αντιμετωπίζει καμία απειλή, παρά την ορατή καταστροφή που προκαλεί. Σύρει τη χώρα μαζί του στην παρακμή.

Η Ελλάδα, η Κύπρος και η υπόλοιπη Ε.Ε. οφείλουν να είναι έτοιμες για τα χειρότερα, καθώς ...

 

ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Διχασμός, διαφθορά, αδιέξοδο για τον Λίβανο

Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ

 Η κατάσταση στον Λίβανο είναι τρομακτική. Η χώρα καταρρέει. Οι εγχώριες δυνάμεις αδυνατούν να σταματήσουν το κακό, ενώ λίγοι στο εξωτερικό φαίνεται να συγκινούνται. Η κοινωνία βρίσκεται στο έλεος της αδυναμίας των πολιτικών να διαχειριστούν τις θρησκευτικές και εθνικές διαφορές τους και της ενδημικής διαφθοράς. Μιας διαφθοράς του πολιτικού και οικονομικού συστήματος, που τρέφεται από τον διχασμό και τον εντείνει. Τα πάθη του Λιβάνου είναι μάθημα για κάθε άλλη χώρα. Δείχνουν, μεταξύ άλλων, τη σημασία της ένταξης σε έναν οργανισμό που επιβάλλει κανόνες και προσφέρει στήριξη, όπως η Ευρωπαϊκή Ενωση.

Σήμερα ο Λίβανος πλήττεται από μια βαθύτατη οικονομική κρίση, χάνοντας 40% του ΑΕΠ από το 2018 έως το 2020. Το εθνικό νόμισμα έχει χάσει 90% της αξίας του από το 2019. Οι τράπεζες, υπερβολικά εκτεθειμένες στο δημόσιο χρέος, βρίσκονται σε αδιέξοδο, οι αποταμιεύσεις των πολιτών εξανεμίζονται. Η άνοδος στις διεθνείς τιμές καυσίμων και βασικών προϊόντων οδηγεί σε ελλείψεις και πληθωρισμό. Οι τιμές τροφίμων αυξήθηκαν κατά 557% μέσα στα δύο τελευταία χρόνια. Το ίδιο διάστημα, το 78% των πολιτών έπεσε κάτω από το όριο της φτώχειας, ενώ πολλοί μεταναστεύουν. Και πριν από την πανδημία η χώρα είχε χρεοκοπήσει. Η «τρύπα» υπολογίζεται σε 90 δισ. δολάρια.

Η καταστροφική έκρηξη στη Βηρυτό πέρυσι (4 Αυγούστου), που στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 200 ανθρώπους και που προκλήθηκε από την αποθήκευση τεράστιας ποσότητας επικίνδυνων λιπασμάτων και πυροτεχνημάτων στο λιμάνι, ανέδειξε τα προβλήματα της πολιτικής ανεπάρκειας και της διαφθοράς. Τότε φάνηκε ότι οι άνθρωποι του Λιβάνου και η διεθνής κοινότητα θα συνειδητοποιούσαν ότι το πρόβλημα είχε γίνει θανάσιμος κίνδυνος, όχι απλώς εμπόδιο στην πρόοδο. Υπήρξε παγκόσμια συγκίνηση και κινητοποίηση για βοήθεια. Ενα χρόνο αργότερα, όμως, ουδείς έχει λογοδοτήσει για την έκρηξη, ενώ μόλις πριν από ένα μήνα κατάφεραν οι πολιτικοί να σχηματίσουν νέα κυβέρνηση, μέσα από τις ατελείωτες ζυμώσεις και τις προσπάθειες κάθε ομάδας να κερδίσει οφέλη εναντίον των άλλων. 

Πολίτες και κόμματα διχάζονται μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων, μεταξύ σουνιτών και σιιτών, με υποομάδες και περίεργες συμμαχίες. Η φιλοϊρανική Χεζμπολάχ, με τη στήριξη χριστιανών, αποτελεί τη μεγαλύτερη πολιτική δύναμη. Οι μνήμες από τον εμφύλιο πόλεμο του 1975-1990, οι ξένες παρεμβάσεις, η ισχυρή παρουσία του Ιράν, η διαφθορά, παραλύουν την πολιτική, καταργούν τους θεσμούς και απομακρύνουν ξένη βοήθεια. Οι μοναρχίες του Κόλπου, πχ., διστάζουν να προσφέρουν εκεί όπου θα ωφεληθεί η Χεζμπολάχ, εκεί όπου οι πολιτικοί της χώρας δεν βοηθούν.

Σήμερα, οι πολιτικές δυνάμεις δείχνουν να αποδέχονται προσφυγή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Αυτό, όμως, θέλει να ξέρει πού θα πάνε τα χρήματα που θα διαθέσει και ποιοι θα σηκώσουν το βάρος της αναδιοργάνωσης της χώρας. 

Τώρα θα φανεί εάν...

 

ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Της «Δύσης» το 1989…

 

Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ

Είμαστε μάρτυρες μιας από τις σημαντικότερες στιγμές μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αντίστοιχης με την πτώση του Τείχους του Βερολίνου το 1989, που σήμανε το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Μπορεί οι ΗΠΑ να είναι ακόμη μπροστά από την Κίνα στο επίπεδο της τεχνολογίας και της οικονομίας, μπορεί το ΝΑΤΟ να υπάρχει σε όνομα και μέσω μεγαλόστομων δηλώσεων, αλλά, στην ουσία, η χαοτική παράδοση του Αφγανιστάν στους Ταλιμπάν σηματοδοτεί το τέλος της «δυτικής» κυριαρχίας στη διεθνή σκηνή.  

Εχοντας ευτελίσει το όνειρο της φιλελεύθερης δημοκρατίας στο Αφγανιστάν, υπονομεύοντας την ίδια την ηθική υπόσταση του «πολιτισμού» της με την εγκατάλειψη ευάλωτων Αφγανών στους δήμιούς τους, η ηγετική δύναμη της «Δύσης» κλόνισε τα θεμέλια της διεθνούς διακυβέρνησης – την εμπιστοσύνη μεταξύ λαών.

 Ποιος θα εμπιστευθεί ποτέ πια τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ;

Λίγες ημέρες πριν από την 20ή επέτειο των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001, οι πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις που πρόσφεραν στήριξη στον Μπιν Λάντεν και στην Αλ Κάιντα επέστρεψαν στην εξουσία με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, με ισχυρότερα εφόδια. Οχι μόνο εκδίωξαν άλλη μία υπερδύναμη (μετά τη Σοβιετική Ενωση το 1989) αλλά απέκτησαν και τον πολεμικό και τεχνολογικό εξοπλισμό με τον οποίο οι Αμερικανοί εφοδίαζαν τα εθνικά σώματα ασφαλείας για 20 χρόνια.  

Η νίκη των Ταλιμπάν είναι στρατιωτική, πολιτισμική και άκρως συμβολική. 

Δείχνει ότι οι δυνάμεις του σκοταδισμού εύκολα επικρατούν εναντίον των προσπαθειών να χτιστεί μια κοινωνία από την αρχή με αρχές του Διαφωτισμού, σαν σπαθί που κόβει τη δαντέλα πολλών χρόνων εκπαίδευσης και δημιουργίας θεσμών.  

Δείχνει, επίσης, ότι η εισαγωγή «δυτικών αρχών» σε τέτοιες κοινωνίες είναι ένα άλλοθι, ότι όταν έχουν εκπληρωθεί οι στόχοι των ξένων, ή όταν δεν τους συμφέρει πλέον η παραμονή τους, αποχωρούν χωρίς να λογαριάζουν το κόστος της παρέμβασής τους.  

Οι συνέπειες είναι διπλά καταστροφικές: συντρίβονται όσοι συντάχθηκαν με την οικοδόμηση νέας κοινωνίας, εξανεμίζεται και η τελευταία ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον.

Η τραγωδία των ανθρώπων του Αφγανιστάν είναι ότι στα μέσα του προηγούμενου αιώνα η χώρα εκσυγχρονιζόταν, γυναίκες συμμετείχαν στην παιδεία, στη δημόσια ζωή, στην οικονομία. 

Τώρα όλοι βυθίζονται στο σκοτάδι. 

Η επικράτηση των δυνάμεων του ακραίου Ισλάμ το 2021 μπορεί να είναι μια νίκη για τους Ταλιμπάν και τους υποστηρικτές τους, είναι, όμως, βαρύτατη ήττα για την ανθρωπότητα. 

Η ειρωνεία είναι ότι...

 

ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Επικίνδυνη έξοδος των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν

Η αεροπορική βάση Μπαγκράμ, η μεγαλύτερη βάση των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν, κοντά στην Καμπούλ, εγκαταλείφθηκε χωρίς καμία προειδοποίηση από τους Αμερικανούς, την Πέμπτη, και μέσα σε λίγες ώρες λεηλατήθηκε από το πλήθος. (Φωτ. ASSOCIATED PRESS)

Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ

Την Πέμπτη 1 Ιουλίου το βράδυ, χωρίς να ενημερώσουν τοπικούς αξιωματούχους, οι Ηνωμένες Πολιτείες εγκατέλειψαν την αεροπορική βάση Μπαγκράμ, τη μεγαλύτερη στρατιωτική τους βάση στο Αφγανιστάν.  

Πολίτες εισέρρευσαν από την αφύλακτη πύλη και επιδόθηκαν σε λεηλασίες πριν καταφθάσει ο εθνικός στρατός. Ετσι τελειώνει η μακρότερη στρατιωτική επιχείρηση των ΗΠΑ, καθώς η Ουάσιγκτον αποσύρει τις τελευταίες μάχιμες μονάδες από τη χώρα, πάνω από 20 χρόνια μετά την εισβολή και την ανατροπή του καθεστώτος των Ταλιμπάν.  

Τώρα, οι Ταλιμπάν καταλαμβάνουν τη μία περιοχή μετά την άλλη· εκτιμάται ότι μέσα σε δύο χρόνια θα τις ελέγχουν όλες. 

Οσο μακριά και αν μας φαίνεται αυτή η χώρα, το μέλλον του ταλαιπωρημένου λαού της μας αφορά άμεσα.  

Αφενός, οι περισσότεροι αιτούντες άσυλο στη χώρα μας είναι Αφγανοί, οπότε η επιδείνωση των συνθηκών στη χώρα τους θα ωθήσει κι άλλους προς την προσφυγιά. 

Αφετέρου, ο πολυπράγμων Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει βρει τρόπο να εκμεταλλευθεί την αμηχανία των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ενωσης ως προς το μέλλον του Αφγανιστάν.

Η Τουρκία διαπραγματεύεται με τις ΗΠΑ να αναλάβει τη φύλαξη του διεθνούς αεροδρομίου της Καμπούλ. Ζητεί να μη χρειαστεί να αυξήσει τον αριθμό των στρατιωτών που είναι ήδη εκεί (περίπου 600), να συμμετάσχουν δυνάμεις από την Ουγγαρία και το Πακιστάν, άλλες χώρες να παρέχουν υπηρεσίες (όπως μη επανδρωμένα αεροσκάφη) για τη φύλαξη του αεροδρομίου καθώς και τους αναγκαίους πόρους. 

Οσο επιδεινώνονται οι συνθήκες στη χώρα, είναι αναμενόμενο ότι οι ΗΠΑ, στη βιασύνη τους να φύγουν, θα ενδώσουν σε ολοένα και περισσότερες τουρκικές απαιτήσεις.  

Αυτό αφορά όχι μόνο όσα σχετίζονται με τη φύλαξη του αεροδρομίου αλλά πιθανώς και άλλα σημαντικά ζητήματα στην ατζέντα ΗΠΑ – Τουρκίας. Ενδεικτικό είναι ότι τελευταίως δεν ακούγονται πολύ τα καυτά ζητήματα των πυραύλων S-400 και της υποστήριξης που οι ΗΠΑ παρέχουν στους Κούρδους της Συρίας. Οι ΗΠΑ προσφάτως άσκησαν κριτική στην Τουρκία για τη στρατολόγηση ανηλίκων σε περιοχές υπό τη κατοχή της στη Συρία, για τον τρόπο που διαχειρίζεται θρησκευτικές μειονότητες, και για τους S-400. Το φθινόπωρο θα δικασθεί στη Νέα Υόρκη η υπόθεση της κρατικής Halkbank, που κατηγορείται για την παραβίαση των κυρώσεων εναντίον του Ιράν. Παρ’ όλα αυτά, φαίνεται να υπάρχει κάποια ύφεση μεταξύ των δύο χωρών όσο εξελίσσεται η διαπραγμάτευση για το Αφγανιστάν.

Τακτική του Ερντογάν είναι –για να «αφοπλίζει» ξένους παράγοντες– να φαίνεται ότι κάνει πίσω σε κάποια μέτωπα, χωρίς όμως να παραχωρεί τίποτα. Ετσι, ενώ τα ερευνητικά σκάφη που προκάλεσαν τόση ένταση πέρυσι βρίσκονται δεμένα, και ενώ ο Ερντογάν προχώρησε σε συζητήσεις με την Ελλάδα και τη Γαλλία, την ίδια ώρα δηλώνει ότι η Τουρκία δεν κάνει πίσω στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Λιβύη, στη Συρία, στο Αζερμπαϊτζάν. Αρνείται να αποσύρει τους Σύρους μισθοφόρους του από τη Λιβύη, ισχυρίζεται ότι θα προχωρήσει σε εξορύξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και επιμένει στην παγίωση της διχοτόμησης της Κύπρου. Ταυτόχρονα, επιχειρεί να αναθερμάνει τις σχέσεις της Τουρκίας με την Αίγυπτο, το Ισραήλ, τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, χωρίς, έως τώρα, κάποια επιτυχία.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στην τελευταία σύνοδό του, δεν αναφέρθηκε στην Τουρκία ως υποψήφια προς ένταξη χώρα. Συνεχίστηκε, όμως, η κουβέντα για περαιτέρω χρηματοδότηση για τη διαχείριση του προσφυγικού ζητήματος, και οι προμήθειες ευρωπαϊκών όπλων προς την Τουρκία εξελίσσονται απρόσκοπτα.  

Από τη στιγμή που η Ε.Ε. έχει «παραχωρήσει» τη διαχείριση της Τουρκίας στις ΗΠΑ, ο Ερντογάν θα αξιοποιήσει την έξοδο των Αμερικανών από το Αφγανιστάν με κάθε δυνατό τρόπο.  

Γι’ αυτό...

 

ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΚΥΠΡΙΑΚΟ: Πολύπλοκη η επόμενη ημέρα στα Κατεχόμενα

Του  Νίκου Κωνσταντάρα

Η ανάδειξη ηγέτη των Τουρκοκυπρίων εξελίχθηκε σε απευθείας αναμέτρηση μεταξύ του Μουσταφά Ακιντζί, ο οποίος επιδίωκε την επανεκλογή του, και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που πέτυχε να κερδίσει ο εκλεκτός του, Ερσίν Τατάρ.  

Ο Ερντογάν παρενέβη απευθείας στην εκστρατεία, καλώντας τον Τατάρ στην Τουρκία, όπου ο Τούρκος πρόεδρος έδωσε την εντολή για το άνοιγμα μέρους της παραλίας των Βαρωσίων, σαν προίκα για τον εκλεκτό του. Την ίδια ώρα, τουρκικό χρήμα εισέρρεε και Τούρκοι βουλευτές επισκέπτονταν περιοχές όπου κατοικούν έποικοι, σε μια ωμή προσπάθεια να επηρεάσουν την αναμέτρηση. Στο τέλος, οι έποικοι που ζουν στην επαρχία, κυρίως αυτοί της Καρπασίας, έδωσαν την εκλογή στον Τατάρ: ενώ η τελική διαφορά υπέρ του Τατάρ ήταν μόλις 4.527 ψήφοι, στην Καρπασία μόνο αυτή η διαφορά ήταν 5.488.

Ο Ερντογάν είχε ενοχληθεί σφόδρα από τον Ακιντζί, ο οποίος επέμενε να υποστηρίζει λύση του κυπριακού ζητήματος στη βάση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Οταν οι διαπραγματεύσεις στο Κραν-Μοντανά απέτυχαν, η τουρκική κυβέρνηση στράφηκε στην κατεύθυνση λύσης δύο κρατών, με τον Ακιντζί να διαφωνεί (με τις συζητήσεις με τον πρόεδρο Αναστασιάδη να «παγώνουν» για τα τελευταία τρία χρόνια). Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, επίσης, είχε αποκαλέσει «πόλεμο» την «επιχείρηση ειρήνης» της Τουρκίας στη βόρεια Συρία, προκαλώντας την οργή του Ερντογάν. 

Οι συζητήσεις για το άνοιγμα των Βαρωσίων έγιναν πίσω από την πλάτη του Ακιντζί, επειδή ήταν αντίθετος με τέτοια κίνηση.

Ο Τατάρ, ο οποίος ανέλαβε την ηγεσία του Κόμματος Εθνικής Ενότητας (UBP), του μεγαλύτερου κόμματος της Δεξιάς στα Κατεχόμενα, μόλις το 2018 ηγείτο συνασπισμού που διοικούσε την κατεχόμενη περιοχή πριν διεκδικήσει την αρχηγία της κοινότητας. Εως προσφάτως δεν εθεωρείτο πιθανή η εκλογή του, πριν αναλάβει την εκστρατεία του ο Ερντογάν. 

Η έχθρα της τουρκικής κυβέρνησης για τον Ακιντζί είναι τέτοια που, όταν αυτός δέχθηκε απειλές εναντίον της οικογένειάς του από το τηλέφωνο, ο Τούρκος πρέσβης αρνήθηκε να συναντηθεί μαζί του για να συζητήσει το θέμα.

Η παρουσία των εποίκων στην κατεχόμενη περιοχή είναι καθοριστική, αφού πρόκειται για περίπου 65.000 του συνόλου των 210.000 ψηφοφόρων. Ενώ στις πόλεις έχουν «αφομοιωθεί» σε ένα βαθμό και ψηφίζουν περίπου όπως οι Τουρκοκύπριοι, στην επαρχία επηρεάζονται περισσότερο από την Τουρκία. Η τουρκική πρεσβεία, Τούρκοι βουλευτές και τουρκικό χρήμα έχουν άμεση επίδραση πάνω τους.

Ενδεικτικό είναι ότι στον πρώτο γύρο των εκλογών, στις 11 Οκτωβρίου, απείχαν πολλοί έποικοι, οι οποίοι, όμως, έσπευσαν να «επανορθώσουν», με αποτέλεσμα η συμμετοχή στον δεύτερο γύρο να είναι αρκετά μεγαλύτερη. Ετσι, ο Τατάρ κέρδισε το 51,74% των ψήφων και ο Ακιντζί το 48,26%. 

Δεν είναι, πάντως, μόνον η εκλογή του εκλεκτού του Ερντογάν που αποδεικνύει την επιρροή του Τούρκου προέδρου, αλλά και η πόλωση που προκαλεί.

Οπως ο Ερντογάν έχει επιβάλει την πολωτική, λαϊκιστική πολιτική του στην Τουρκία, οδήγησε και στην πόλωση μεταξύ των ψηφοφόρων στα Κατεχόμενα, με τις εκλογές αυτές να σηματοδοτούν τη συντριβή κομμάτων του Κέντρου. Και όπως σημειώνουν έμπειροι Τουρκοκύπριοι αναλυτές, η ωμή παρέμβαση του Ερντογάν ίσως οδήγησε περισσότερους να ψηφίσουν και τον νικητή αλλά και τον ηττημένο, υπογραμμίζοντας την πόλωση.

Το ερώτημα τώρα είναι τι θα ακολουθήσει σε σχέση με το κυπριακό ζήτημα. 

Ο πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης συνεχάρη τον Τατάρ και τον κάλεσε για συνάντηση γνωριμίας. Ο πρόεδρος επικοινώνησε με την ειδική αντιπρόσωπο του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Ελίζαμπεθ Σπέχαρ, η οποία ανέλαβε να διευθετήσει τη συνάντηση στο οίκημα του ΟΗΕ στη Λευκωσία. Ο Ακιντζί, ο οποίος φέρεται να εγκαταλείπει την πολιτική, δεν πέτυχε λύση σε βάση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Ο Τατάρ, που δεν ήταν ποτέ υποστηρικτής αυτής της λύσης, μάλλον δεν έχει καμία διάθεση να επανέλθει η συζήτηση σε αυτήν τη βάση. Ενώ θα δούμε και τι θα πράξει η Λευκωσία, περισσότερα εξαρτώνται από την κατεύθυνση που θα επιλέξει η Τουρκία. Το αδιέξοδο πολλών χρόνων, δηλαδή, αφήνει την πρωτοβουλία στην Τουρκία, σε μια εποχή που η Αγκυρα γίνεται ολοένα και πιο επιθετική.

Η διαχείριση των Βαρωσίων θα είναι ενδεικτική των προθέσεών της. Οσο η περιοχή παραμένει κάτω από την άμεση κατοχή του τουρκικού στρατού...

 

ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ και ΚΟΙΝΩΝΙΑ: Κληρονομιά δουλείας και στέρησης

Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ

Η έκρηξη οργής που προκάλεσε η δολοφονία του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ από αστυνομικό στη Μινεάπολη μεταδόθηκε σε πολλές πόλεις των ΗΠΑ και στο εξωτερικό. Σε αμερικανικές και ευρωπαϊκές πόλεις –κυρίως στη Βρετανία και στο Βέλγιο– διαδηλωτές αποκαθήλωσαν σύμβολα της δουλείας και της αποικιοκρατίας ή απαίτησαν από τις Αρχές να το πράξουν. Το ξέσπασμα των Αφροαμερικανών και η συμπαράσταση μεγάλου αριθμού συμπατριωτών τους, καθώς και πολιτών άλλων χωρών, είχαν αφορμή πολλαπλά πρόσφατα κρούσματα αστυνομικής βίας και ρατσισμού – οι αιτίες, όμως, είναι πολύ βαθιές. 

Από το 1619 έως το τέλος της δουλείας, με τροποποίηση του συντάγματος το 1865, οι μαύροι ήταν «κτήμα» των λευκών· έκτοτε, παρέμειναν, με λίγες εξαιρέσεις, αποκλεισμένοι από τη «χώρα των ευκαιριών». Οταν αυτοί οι άνθρωποι μιλούν για «συστημικό ρατσισμό», δεν εννοούν μόνο την καθημερινότητά τους, αλλά τις ίδιες τις δομές μιας κοινωνίας που τους κρατεί στο περιθώριο και εξαντλεί κάθε μέσο για να τους ελέγχει. Εως πρόσφατα, λίγοι ενδιαφέρονταν για το γεγονός ότι οι Αφροαμερικανοί ζουν κυρίως σε υποβαθμισμένες περιοχές, απολαμβάνουν λιγότερες ευκαιρίες, εμπλέκονται σε εγκλήματα και φυλακίζονται σε δυσανάλογα μεγάλο ποσοστό απ’ ό,τι άλλες φυλετικές ομάδες και έχουν χαμηλότερο προσδόκιμο ζωής. Προφανώς, υπάρχουν πολλά προβλήματα στην κοινότητά τους, αλλά ουδείς δικαιούται να ξεχνάει τα εμπόδια που αντιμετώπισαν οι πρόγονοί τους και την κληρονομιά της στέρησης ελευθερίας και επιλογών.

Το 1967, ο μεγάλος ηγέτης των Αφροαμερικανών, Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ρωτήθηκε από λευκό δημοσιογράφο: «Τι συμβαίνει με τον Νέγρο; Ολες οι άλλες ομάδες που ήρθαν εδώ ως μετανάστες πέτυχαν, έστω με δυσκολίες». (Το προσβλητικό σήμερα «νέγρος» ήταν ανεκτό ακόμη.) 

Ο Κινγκ απάντησε: «Οι λευκοί Αμερικανοί πρέπει να γνωρίζουν ότι ουδεμία άλλη εθνική ομάδα υπήρξε δούλος στην Αμερική... Επίσης, η αμερικανική κοινωνία στιγμάτισε τον νέγρο λόγω του χρώματος του δέρματός του». Οταν οι δούλοι απελευθερώθηκαν, δεν τους δόθηκε καμία βοήθεια, πρόσθεσε. «Την ίδια ώρα, η Αμερική χάριζε εκατομμύρια στρέμματα στις δυτικές και μεσοδυτικές πολιτείες. Που σημαίνει ότι υπήρχε βούληση να δοθεί οικονομική βάση σε φτωχούς λευκούς από την Ευρώπη αλλά όχι σε φτωχούς Αφρικανούς που ήρθαν εδώ άθελά τους, αλυσοδεμένοι, που αναγκάστηκαν να εργαστούν χωρίς πληρωμή για 244 χρόνια». Ο Κινγκ είπε ότι συμφωνούσε με την προτροπή οι Αφροαμερικανοί να κάνουν ό,τι μπορούσαν προκειμένου να βελτιώσουν την κατάστασή τους. «Οι νέγροι, όμως, είναι ξυπόλυτοι λόγω όλων των χρόνων της καταπίεσης και ως αποτέλεσμα μιας κοινωνίας που συνειδητά στιγμάτιζε το χρώμα τους ως κάτι άχρηστο και ταπεινωτικό», είπε. Αυτή η αίσθηση είναι ακόμη ισχυρή στους Αφροαμερικανούς, κυρίως όταν η φτώχεια και άλλα προβλήματα αποτελούν «εξήγηση» για βάναυσες αστυνομικές πρακτικές και τον κοινωνικό αποκλεισμό.

Τον 18ο αιώνα, όταν οι λευκοί άποικοι επαναστάτησαν, απαιτώντας την ελευθερία τους από τη Βρετανία, δεν τους προβλημάτισε ότι οι ίδιοι στερούσαν την ελευθερία των δούλων τους. Το 1774, ένας σκλάβος στη Βοστώνη ρώτησε τους επαναστάτες: «Δεν θα λυπηθείτε τους καημένους, απελπισμένους, σκλαβωμένους Αφρικανούς; Οι οποίοι, παρότι δικαιούνται τα ίδια φυσικά δικαιώματα με εσάς, αναστενάζουν στα δεσμά τους». Τότε, το 20% του πληθυσμού ήταν δούλοι. Οταν οι λευκοί κέρδισαν την ελευθερία τους, το 1776, οι δούλοι όχι μόνο παρέμειναν στα δεσμά τους, αλλά, στη διάρκεια του αγώνα των λευκών, μαζί με τους ιθαγενείς υπέστησαν ακόμη μεγαλύτερη βία, παρατηρεί ο ιστορικός T.H. Been στο βιβλίο «The Will of the People» (όπου αναφέρεται και το μάταιο αίτημα του Βοστωνέζου δούλου). Οι πρώτοι σκλάβοι που απελευθερώθηκαν, έπειτα από αιματηρό αγώνα, ήταν στην Αϊτή, το 1804. Η Γαλλία αναγνώρισε την ανεξαρτησία τους μόλις το 1825, με αντάλλαγμα αποζημίωση 150 εκατ. φράγκων – βάρος που καθήλωσε το νέο κράτος στη φτώχεια.

Η κατάσταση στις ΗΠΑ είναι ρευστή και επικίνδυνη. Ομως, ίσως για πρώτη φορά...

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ και ΔΙΕΘΝΗ ΨΕΚΑΣΜΕΝΑ ΣΟΥΡΓΕΛΑ: Υπάρχει εμβόλιο για τη βλακεία;

Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ

Οσο περνάει ο πρώτος φόβος που προκάλεσε η πανδημία, επανεμφανίζονται συμπεριφορές που σημαδεύουν τη δημόσια ζωή εδώ και καιρό, από πολύ πριν από τον νέο κορωνοϊό. Μεταξύ αυτών είναι το κίνημα εναντίον των εμβολίων που, παρά την προφανή ανάγκη να θωρακιστεί η ανθρωπότητα εναντίον ενός ανεξέλεγκτου κινδύνου, φαίνεται όχι μόνο να παραμένει ακλόνητο, αλλά ίσως και να ενισχύεται μέσα στο κλίμα αβεβαιότητας. Ενώ διεθνώς δεκάδες ομάδες επιστημόνων εργάζονται πυρετωδώς και τέσσερις προχώρησαν στο δεύτερο στάδιο δοκιμών σε ανθρώπους, δεν γνωρίζουμε πότε θα υπάρξει εμβόλιο αποτελεσματικό, ασφαλές και διαθέσιμο σε μαζικές ποσότητες. Ετσι, δεν γνωρίζουμε ούτε πώς θα πράξουν τότε και όσοι σήμερα δηλώνουν πως δεν θα κάνουν εμβόλιο. Οπως και να έχει, η μαχητικότητα των πολέμιων των εμβολίων εντάσσεται σε ένα κλίμα ανορθολογισμού που παρατηρείται σε πολλές χώρες τα τελευταία χρόνια. Αυτή συμπεριλαμβάνει την έντονη συνωμοσιολογία, την άρνηση αποδοχής της κλιματικής κρίσης και, τελευταίως, όπως είδαμε στις ΗΠΑ, την απόρριψη των μέτρων που αποσκοπούν στον έλεγχο της πανδημίας. Οσο αναπτύσσεται αυτό το κύμα τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η ζημία στην κοινωνία. Είναι ανάγκη, λοιπόν, να βρεθεί «εμβόλιο» και για τον ανορθολογισμό.

Είναι δύσκολο να κρίνει κανείς εάν οι ανορθολογικές συμπεριφορές είναι συμπτώματα ή η ίδια η ασθένεια.  

Παρατηρώντας τις ΗΠΑ τις τελευταίες δύο δεκαετίες, βλέπουμε πόσο άλλαξε η πολιτική ζωή, κυρίως μετά την ίδρυση του τηλεοπτικού δικτύου Fox News του «συντηρητικού» μεγιστάνα Ρούπερτ Μέρντοχ, το οποίο εισήγαγε (ή, για να είμαστε πιο ακριβείς, «ανέστησε» μετά πολλές δεκαετίες) τον έντονο λαϊκισμό στην πολιτική αντιπαράθεση. Είτε βρήκε έτοιμο ακροατήριο είτε το καλλιέργησε, το αποτέλεσμα είναι ότι το τηλεοπτικό κανάλι πρωταγωνίστησε στην εδραίωση ενός κλίματος διχασμού στην πολιτική και στην κοινωνία.

Μέσα σε αυτή την αμφισβήτηση θεσμών και ειδικών, υπονομεύονται και η πραγματικότητα και η λογική. Τότε, το μόνο που θέλουμε να ακούμε είναι ό,τι μας βολεύει, ό,τι ήδη πιστεύουμε. Εδώ δεν χωράει η λογική, το μόνο που μας ενδιαφέρει είναι ποιος μιλάει και ποιο κίνητρο του αποδίδουμε. Οταν αυτή η νοοτροπία βοηθάει στην εκλογή ομοϊδεάτη, η «ασυμβίβαστη» μαχητικότητα επιβραβεύεται και ενισχύεται από τον εκλεκτό της. Ο Ντόναλντ Τραμπ εξελέγη επειδή εξέφραζε την αμφισβήτηση εναντίον της «κεντρικής» πολιτικής σκηνής, των «παραδοσιακών» μέσων ενημέρωσης, της επιστήμης (ή «αριστείας» που λέμε εμείς σήμερα), και, εντέλει, της λογικής. Ετσι, ο Αμερικανός πρόεδρος είναι σύμπτωμα μιας βαθύτερης ασθένειας, αλλά εξελίσσεται σε ασθένεια, μιας και επιδεινώνει την κατάσταση: η ανάγκη του να καλλιεργεί τον διχασμό, να ψεύδεται και να αμφισβητεί τους πιο άξιους από τον ίδιο, ενισχύουν τους εχθρούς της λογικής, της γνώσης και της σύνεσης όχι μόνο στη χώρα του αλλά παντού.

(Ο βουλευτής «δεν θέλω εμβόλιο» Κυρ. Βελόπουλος είναι μόνο ένας που ζήλεψε τη δόξα του Τραμπ). 

 Το γεγονός ότι το θρυλικό σύστημα θεσμικών «ελέγχων και ισορροπιών» της αμερικανικής πολιτικής δεν μπόρεσε να τιθασεύσει τον Τραμπ, δείχνει πόσο η ασθένεια έχει διαβρώσει και το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Οσο επικρατεί ο Τραμπ τόσο ενθαρρύνονται και άλλοι να αμφισβητούν και να υπονομεύουν ό,τι δεν ταιριάζει με το θυμικό τους. Ετσι δεν ακούγεται υπερβολική η πρόβλεψη ομάδας ερευνητών του Πανεπιστημίου George Washington ότι, σύμφωνα με μοντέλο ανάλυσής τους, σε μία δεκαετία οι γνώμες κατά του εμβολιασμού θα υπερτερούν (Nature, 13/5/2020).

Ισως ο ίδιος ο νέος κορωνοϊός θέσει τέλος στην αλαζονεία του ανορθολογισμού. Οσο ο Τραμπ, ο Μπολσονάρο και άλλοι υποτιμούν τον κίνδυνο και τις ευθύνες τους, ενώ υπονομεύουν τους επιστήμονες και την επιστήμη, παρασύρουν τους οπαδούς τους αλλά και αμέτρητους αθώους στην καταστροφή.

Θα δούμε εάν η πανδημία θα αναγκάσει τους θιασώτες της βλακείας να έρθουν στα λογικά τους ή εάν...

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΗΛΙΘΙΟΙ - ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ - ΚΟΙΝΩΝΙΑ: Νάρκισσοι της συμφοράς σε μια ανήσυχη κοινωνία

Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ

Πόσο διαφέρουν τα μέλη ακροδεξιών οργανώσεων τα οποία, οπλισμένα με αυτόματα και πλακάτ που διακηρύττουν «Ελευθερία ή Θάνατος», καταλαμβάνουν δημόσια κτίρια στις ΗΠΑ, απαιτώντας τέλος στην καραντίνα, από τις αγέλες «αντιφασιστών» Ελλήνων που συγκεντρώνονται σε δημόσιους χώρους για να προβάλλουν την αντίστασή τους στην παραβίαση του δικαιώματος στην αυθαιρεσία;
 

Το ερώτημα θα εξόργιζε και τις δύο πλευρές, μιας και τα μέλη της καθεμιάς χρίζουν εαυτούς μαχητές της ελευθερίας και θεωρούν αλλήλους θανάσιμους εχθρούς. Εκτός από το μίσος που τους ενώνει, όμως, υπάρχει και κάτι ακόμη: πιστεύουν ότι είναι ανώτεροι των άλλων μελών της κοινωνίας. Η πανδημία ανακινεί όλες τις συμβάσεις της καθημερινότητας, μας αναγκάζει να δούμε τα βασικά συστατικά του εαυτού μας και της κοινωνίας. Μεταξύ αυτών είναι και η «αφύπνιση» ακραίων ομάδων.

Οι «οργισμένοι νέοι» που επιτίθενται με πέτρες και μπουκάλια στην αστυνομία όταν επιχειρεί να επιβάλει την τάξη σε πλατείες, ή που καταστρέφουν ιδιωτική περιουσία, είναι κλασικό κομμάτι του ρεπερτορίου της μεταδικτατορικής αντίστασης, η οποία εξελίχθηκε σε ρουτίνα. Η διαρκής καχυποψία εναντίον του κράτους και η απαξίωση προς τις ανησυχίες των περισσότερων πολιτών είναι στοιχεία της νοοτροπίας αυτών που έμαθαν να θεωρούν την αλαζονεία και την ατιμωρησία επανάσταση και αλληλεγγύη. Ετσι, γι’ αυτούς, τα μέτρα εναντίον της πανδημίας απαιτούν δυναμική απάντηση επειδή: πρώτον, επιβλήθηκαν από κυβέρνηση και δη «δεξιά»· δεύτερον, ο συλλογικός φόβος απαιτεί εκδήλωση διαφορετικότητας, να φανεί ότι οι μυστικιστές της αναρχίας δεν πτοούνται απ’ αυτά που φοβίζουν την μπουρζουαζία· τρίτον, είναι υποχρέωση να μην εγκαταλειφθεί ο αγώνας, να μην επιτραπεί σε καμία εξουσία, σε καμία κοινωνική ανάγκη, να περιορίσει την έκφραση της οργής που τρέφει ένα κίνημα με βαθιές ρίζες και ουδεμία αυτογνωσία. Οσο παράταιρη και αν φαίνεται στους υπόλοιπους η επίδειξη επαναστατικής ετοιμότητας εν μέσω πανδημίας, οι συνθήκες απαιτούν αυτή τη δήλωση παρουσίας. Γι’ αυτό και υπάρχει ενθουσιαστική στήριξη και από «επαναστάτες» που είναι βολεμένοι μέσα στο «σύστημα».
 

Για «αντιεξουσιαστές», η πανδημία, απαιτεί απείθεια ακριβώς επειδή προκαλεί τον φόβο των πολλών. Ετσι δίνει στους μύστες την ευκαιρία να δείξουν ότι δεν φοβούνται, να εντυπωσιάσουν εαυτούς και νέους οπαδούς με τη γενναιότητά τους, να αναδείξουν τον φόβο των άλλων. Αντιστέκονται στο κράτος, στην κοινωνία αλλά και στην ίδια τη φύση – «Δεν θα πεθάνουμε ποτέ, κουφάλα νεκροθάφτη».  

Η βαθύτατη ανασφάλεια που προκαλούν οι επιδημίες και πανδημίες πάντα προσέφεραν ευκαιρίες για κάποιους να τάζουν λύτρωση διά της πίστης και της επανάστασης. Ο άνθρωπος δεν θα ήταν άνθρωπος εάν δεν έψαχνε διεξόδους για όσα τον φοβίζουν. Η συνωμοσιολογία είναι μέρος αυτής της αναζήτησης: όταν εντάσσουμε τον κίνδυνο στα σκοτεινά σχέδια κάποιων, προσπαθούμε να πείσουμε εαυτούς και ότι η απειλή δεν είναι τόσο μεγάλη, επειδή δεν πιστεύουμε αυτούς που μας ενημερώνουν, και ότι ελέγχουμε την κατάσταση, μιας και έχουμε αποκαλύψει τα σκοτεινά σχέδια που αναπτύσσονται εις βάρος μας.
 

Η απόρριψη της αυθεντίας των ειδικών, η καχυποψία εναντίον της κυβέρνησης, η χλεύη προς τις ανησυχίες του μεγάλου μέρους της κοινωνίας, η αθεράπευτη συνωμοσιολογία και ο έντονος ναρκισσισμός (με την επίδειξη όπλων και τη χρήση βίας), είναι κοινά συστατικά ομάδων στα άκρα του φάσματος της πολιτικής. Μπορεί να βρίσκονται στις ΗΠΑ ή στην Ελλάδα, να διαφέρουν ως προς τα παραμύθια που πιστεύουν, την παράδοση που υπηρετούν, τις μορφές ηγεσίας και της οργάνωσής τους, αλλά ακραίες ομάδες έχουν την τάση να προσελκύουν ανθρώπους που πιστεύουν ότι μέσω της οργάνωσης αποκτούν δύναμη πάνω από την υπόλοιπη κοινωνία. Ετσι, όσο πιο επικίνδυνη η κατάσταση τόσο πιο δικαιωμένοι αισθάνονται.
 

Ο κίνδυνος που παρουσιάζουν τέτοιες ομάδες είναι υπαρκτός, κυρίως σήμερα που οι πράξεις τους μπορούν να συμβάλουν στην εξάπλωση μιας ασθένειας που παραμένει ανεξέλεγκτη και φονική. Οι ίδιες δεν διαθέτουν την ίδια «μεταδοτικότητα» με τον ιό, καθώς ο σκληρός πυρήνας δυσκολεύεται να κρατήσει τους «περαστικούς» (όπως διαπιστώσαμε με τη Χρυσή Αυγή). Εκτός από στιγμές όπως τις σημερινές, όταν κάποιοι στο κέντρο της πολιτικής σκηνής επιχειρούν να ενθαρρύνουν τέτοιες ομάδες, να επενδύσουν στην περαιτέρω ταραχή για δικά τους πολιτικά οφέλη. Ο ενθουσιασμός του Ντόναλντ Τραμπ για τις ένοπλες διαμαρτυρίες εναντίον της καραντίνας, με δηλώσεις όπως «Ελευθερία για το Μίσιγκαν!», εξηγείται από την προσπάθειά του να δυσκολεύει τη ζωή κυβερνητών που στηρίζονται από τους Δημοκρατικούς και να καλλιεργεί διχασμό.  

Στην Ελλάδα, όμως...

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ και ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ:Σχέδιο Μάρσαλ, Μπρέτον Γουντς, Ε.Ε.

Toυ ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ

Οσο ανάγκη έχει η Ευρώπη από τεράστια ποσά χρημάτων για να αντιμετωπίσει την πανδημία και τις συνέπειές της, τόσο επείγει η θέσπιση των μηχανισμών εύρεσης και διαχείρισης αυτών των πόρων. Τα χρήματα θα στηρίξουν τις χώρες την ώρα της ανάγκης· οι σωστοί μηχανισμοί θα βελτιώσουν τη λειτουργία της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ενωσης, θα συσφίγξουν τις σχέσεις των χωρών-μελών και θα εξασφαλίσουν τις συνθήκες για τη μακρόχρονη επιβίωσή της. Το Σχέδιο Μάρσαλ ήταν καθοριστικό για την ανάκαμψη χωρών της Δυτικής Ευρώπης μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο· ήταν, όμως, οι οργανισμοί οι οποίοι θεσπίστηκαν στη διάσκεψη του Μπρέτον Γουντς στις ΗΠΑ που απετέλεσαν τη βάση για τη διεθνή ανάπτυξη, την ευημερία και την καλή διακυβέρνηση, που ωφέλησαν όχι μόνο την Ευρώπη και τις ΗΠΑ αλλά όλο τον κόσμο.

Αυτό που έχει ανάγκη η Ευρώπη σήμερα είναι η επαναβεβαίωση των κανόνων της ευνομίας και των ίσων ευκαιριών, που θεσπίστηκαν στα τέλη του 1944 και που επέτρεψαν την οικονομική και πολιτική σταθερότητα στην οποία αναπτύχθηκε το ευρωπαϊκό εγχείρημα ειρήνης, ευημερίας και ενοποίησης.  

Σε μια εποχή που η αρχιτεκτονική του διεθνούς συστήματος διακυβέρνησης δείχνει να εξαντλείται, που οι ΗΠΑ είναι απρόβλεπτες, ενώ η αναδυόμενη Κίνα δεν έχει πείσει ότι δεν θα εκμεταλλευθεί αυτό το κενό υπέρ της, μια επιτυχημένη πρωτοβουλία της Ευρώπης θα είναι εξαιρετικά χρήσιμη για όλο τον κόσμο. Θα συμβάλει στη σταθερότητα την πιο κρίσιμη στιγμή και θα δείξει τον δρόμο. 

Τα 13 δισ. δολάρια του Σχεδίου Μάρσαλ, που μοιράστηκαν σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες το 1948-52, ισοδυναμούν με περίπου 135 δισ. σήμερα, ενώ οι ανάγκες που προκύπτουν από την πανδημία υπολογίζονται σε 1,5 με 2 τρισ. ευρώ. 

Στη μεταπολεμική εποχή, όμως, τα χρήματα πολλαπλασιάστηκαν: ο στόχος της ανάκαμψης ήταν ορατός και οι εργαζόμενοι έτοιμοι για τις απαιτήσεις του καιρού. 

Σήμερα πρέπει...

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ και ΚΟΙΝΩΝΙΑ: Με τον κορωνοϊό, μαζί και μόνο

Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ

Αποχαιρετιόμαστε σαν να φεύγουμε για ταξίδι σε άγνωστα μέρη ή για χειρουργείο. Δεν γνωρίζουμε πότε θα ξαναβρεθούμε, αν θα είμαστε όλοι εδώ, οι ίδιοι.  

Διαλύονται ομάδες και συντροφιές· συνεργάτες, συμφοιτητές και συμμαθητές σκορπούν· μαγαζιά κλείνουν, επιχειρήσεις και επαγγέλματα «παγώνουν». 

Το ταξίδι είναι προς τα μέσα – η χώρα «κατεβάζει ρολά», εμείς κλεινόμαστε μέσα σε σπίτια που μετατρέπονται σε χώρους εργασίας, σε φροντιστήρια, παιδικές χαρές, κελιά μοναχών.  

Ο COVID-19 αποκαλύπτει πόσο συνδεδεμένοι είμαστε μεταξύ μας. Από τους πιο κοντινούς έως τον πρώτο άνθρωπο που προσβλήθηκε από τον νέο κορωνοϊό, μας ενώνει ένας ιστός φόβου, καχυποψίας και ελπίδας. Εξαρτιόμαστε από δίκτυα διανομής τροφίμων, φαρμάκων και ενημέρωσης, ελπίζουμε στο σύστημα υγείας μας, σε μελλοντικές θεραπείες και εμβόλια που θα προκύψουν από διεθνείς συνεργασίες.
 
Ο ιός αποκαλύπτει και τη μοναξιά μας: ο καθένας στο χείλος του αγνώστου, έρμαιο αόρατων και αναπόφευκτων δυνάμεων. Δεν γνωρίζουμε εάν ο κίνδυνος κρύβεται στον διπλανό ή σε εμάς. Δυνάμει θύτες και θύματα στο ίδιο δωμάτιο, αναμένουμε αμήχανα την απελευθέρωση ή την καταδίκη.

Κοντά σε άλλους κινδυνεύουμε από τον ιό, μόνοι κινδυνεύουμε από την απομόνωση. Είμαστε πολιτικά όντα, ταυτότητά μας οι συνεχείς αντανακλάσεις μέσα από τη συναναστροφή με γνωστούς αλλά και με άγνωστα μέλη της κοινωνίας. Ξαφνικά ζούμε κάτω από πρωτόγνωρες συνθήκες, αντιμετωπίζουμε νέες ανασφάλειες στο σπίτι, στις σχέσεις, στην εργασία, στον κόσμο. Στένεψαν οι ορίζοντές μας. Κόπηκαν βόλτες, ταξίδια, σχέδια και παρέες. Εκ φύσεως καχύποπτοι (ενίοτε δικαίως), καλούμαστε να εμπιστευθούμε το κράτος, την Εκκλησία, τη Βουλή, τους πολιτικούς, τον Τύπο, τη Δικαιοσύνη, την Ε.Ε., τους διεθνείς οργανισμούς. 

Πρέπει να εμπιστευθούμε ο ένας τον άλλον. Την ίδια ώρα, δεν γνωρίζουμε τι θα γίνει με τη δουλειά μας, αν θα μπορέσουμε να πληρώσουμε τους λογαριασμούς μας. Η οικονομία της χώρας, οι επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα αντέξουν;

Η μάχη είναι εθνική, αλλά και προσωπική.  

Η οικονομική κρίση ανέδειξε τις παθογένειες της ελληνικής πολιτικής· απέδειξε, όμως, και ότι...

ΔΙΕΘΝΗ (Κομμουνιστο)ΚΑΘΑΡΜΑΤΑ - ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Ο Λι και τα τείχη της σιωπής

Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ

Τι γίνεται όταν η δυνατότητα μιας κυβέρνησης να ελέγχει τις επικοινωνίες και τις κινήσεις των πολιτών συγκρούεται με αναδυόμενο κύμα λαϊκής δυσφορίας; 

Θα μπορέσουν οι Αρχές, με τον τεχνολογικό τους εξοπλισμό, να καθοδηγήσουν τις εξελίξεις, ή θα πολλαπλασιαστούν οι μεμονωμένες φωνές των πολιτών, αποκτώντας την κρίσιμη μάζα που θα επιβάλει αλλαγές στο καθεστώς;  

Οι δυναμικές που θέτει σε κίνηση η επιδημία του νέου κορωνοϊού στην Κίνα μας δίνουν μια ιδέα για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα σε μια εποχή κατά την οποία η τεχνολογία προσφέρει ολοένα περισσότερες δυνατότητες για τον έλεγχο του πληθυσμού. 

Η Κίνα είναι πρωτοπόρος στη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης για τον έλεγχο των πολιτών· είναι σίγουρο ότι, αφού υπάρχει, αυτή η τεχνολογία θα εξαπλωθεί αργά ή γρήγορα σε όλο τον πλανήτη, σε αυταρχικά αλλά και σε δημοκρατικά πολιτεύματα. Το ερώτημα είναι εάν αυτό θα ωφελήσει το σύνολο της κοινωνίας ή εάν θα οδηγήσει σε παραλλαγές ενός διχασμού μεταξύ μιας κλειστής ελίτ και μιας χειραγωγημένης μάζας.

Κεντρικό πρόσωπο στην ιστορία της διαμάχης μεταξύ κράτους και πολίτη τις τελευταίες ημέρες είναι ο 34χρονος γιατρός Λι Ουενλιάνγκ (Li Wenliang), ο οποίος πέθανε τα ξημερώματα τις Παρασκευής στην πόλη Γουχάν (Wuhan), επίκεντρο της επιδημίας. Στις 30 Δεκεμβρίου, σε ομαδική κουβέντα σε κοινωνικό δίκτυο, ο Λι είχε προειδοποιήσει πρώην συμφοιτητές του για την ύπαρξη επικίνδυνου ιού στο νοσοκομείο όπου δούλευε. Λίγες ημέρες αργότερα, η αστυνομία κάλεσε τον ίδιο και άλλους επτά γιατρούς και τους κατηγόρησε για διασπορά «παράνομων και ψευδών» ειδήσεων.  

Από τις αρχές Δεκεμβρίου που καταγράφηκαν τα πρώτα κρούσματα στο Γουχάν έως τις 23 Ιανουαρίου που η πόλη των 11 εκατ. κατοίκων τέθηκε σε καθεστώς καραντίνας, οι τοπικές αρχές υποτιμούσαν τον κίνδυνο, έκρυβαν τον αριθμό κρουσμάτων καθώς και το γεγονός ότι ο ιός μεταδιδόταν από άνθρωπο σε άνθρωπο. Ή φοβόντουσαν να ενημερώσουν την κεντρική κυβέρνηση, ή αυτή καθυστέρησε να τους καθοδηγήσει, με αποτέλεσμα την ταχεία εξάπλωση του ιού. Εως την Παρασκευή το πρωί, αυτός είχε πλήξει 31.211 άτομα στην Κίνα, σκοτώνοντας πάνω από 637, ενώ καταγράφηκαν 270 κρούσματα σε άλλες 24 χώρες (και ένας θάνατος).

Ο θάνατος του οφθαλμίατρου Λι, του οποίου η σύζυγος είναι έγκυος στο δεύτερο παιδί τους, προκάλεσε πάνδημο κύμα συγκίνησης αλλά και οργή για το πώς οι Αρχές χειρίστηκαν την επιδημία. 

Στην αρχή των διαμαρτυριών, αυτές επέτρεψαν επικριτικά σχόλια· αργότερα, όμως, ενώ φούντωνε το σύνθημα «Θέλω ελευθερία του λόγου», άρχισαν να σβήνουν τα πιο επιθετικά προς την κυβέρνηση. Πολλοί πολίτες αναπαρήγαγαν το σχόλιο που ο Λι είχε κάνει σε ανεξάρτητο κινεζικό μέσω ενημέρωσης, το Καϊσίν (Caixin), «Μια υγιής κοινωνία δεν πρέπει να έχει μόνο μία φωνή». Τακτική της κεντρικής κυβέρνησης είναι να επιτρέπει κάποια κριτική, ώστε να εκτονώνεται η ένταση των πολιτών, όχι, όμως, όταν κατηγορείται η ίδια. Γι’ αυτό έστειλε υψηλόβαθμη ομάδα να διερευνήσει τα πεπραγμένα της τοπικής κυβέρνησης. «Πολλοί επικρίνουν την τοπική κυβέρνηση για τυπολατρία και υπερβολική γραφειοκρατία», σημείωσαν οι κρατικοί Global Times.

Φαίνεται ότι παρά τον αυστηρό έλεγχο των κοινωνικών δικτύων (μην ξεχνάμε ότι ο Λι έπεσε θύμα υποκλοπής ενός chat) και μέσων ενημέρωσης, η συγκίνηση των πολιτών για την τύχη του γιατρού και η οργή τους για τη χειραγώγηση των πληροφοριών, ξεπέρασαν τον φόβο, διαπέρασαν τα τείχη της σιωπής. Στο δίκτυο Weibo, η είδηση του θανάτου του Λι διαβάστηκε πάνω από 1,5 δισ. φορές σε μία ημέρα, κυριάρχησε σε συζητήσεις και μπλογκ και μεταδόθηκε από μέσα ενημέρωσης – με επικριτικά σχόλια για την κυβέρνηση.  

Είναι άγνωστο εάν η συγκεκριμένη υπόθεση θα φέρει όποια αλλαγή στη συμπεριφορά τον κινεζικών αρχών. 

Προτεραιότητα του Πεκίνου είναι...