Ανεκτικοί και φιλελεύθεροι ακροδεξιοί

Του Νίκου Μωραΐτη για το avantgarde

Τα έργα και οι μέρες των Φεμέν δεν χρειάζονται συστάσεις. Το χαφιεδολόι της CIA που ονομάζεται Femen δεν προπαγανδίζει μόνο τα Σλάβα Ουκραίνι. Κεντρικά στελέχη τους ήταν παρόντα στη σφαγή που έλαβε χώρα στο κτήριο των Συνδικάτων στην Οδησσό. Ζούμε σε μία παράξενη εποχή. Ποιος θα περίμενε ότι το πρόταγμα του φεμινισμού θα συγκατοικούσε τόσο άνετα με την ακροδεξιά; Από πότε και γιατί έχουν την άνεση να οικοδομούν ψευτο-οργανώσεις «από τα κάτω», αρπάζοντας μάλιστα το πρόταγμα της γυναικείας απελευθέρωσης για να το κάνουν ένα όργανο νατοϊκή προπαγάνδας;

Η ίδια αντίφαση φαίνεται να αναπαράγεται ακόμα και για το ίδιο το Κίεβο. Ο Ζελένσκι, δεν θα τον έλεγες ακριβώς ναζί. Τουλάχιστον παραδοσιακό, τύπου Χίτλερ ή Μιχαλολιάκο. Η πολιτική ιδεολογία του Ζελένσκι μάλλον αντανακλά τις πολιτικές αρχές του Δημοκρατικού κόμματος. Μιλά στο όνομα της Δημοκρατίας, του σεβασμού της εθνικής κυριαρχίας, παρουσιάζεται ως αμυνόμενος, και την ίδια στιγμή περνά άνετα την νομοθεσία για την προστασία των Lgbtq δικαιωμάτων. Εν πάση περιπτώσει δεν μιλά ο ίδιος στο όνομα κάποιας εθνικής καθαρότητας. Τι περίεργο, με το ένα χέρι να δίνει μετάλλια ανδρείας σε τελειωμένα ναζίδια, και με το άλλο να νομοθετεί στο όνομα της ανεκτικότητας, της συμπερίληψης, της διαθεματικότητας και της διαφορετικότητας.

Σίγουρα οι true ουκροφασίστες δεν γουστάρουν μία αυτή τη κατάσταση. Θα την βαφτίζουν παρακμή από τη φύση, εβραϊκή συνομωσία για να χαθεί το έθνος και ποια άλλη τρέλα. Όμως όσο και αν δεν την γουστάρουν, την ανέχονται. Φαίνεται λοιπόν πως έχει υπάρξει μια κάποια ισορροπία μεταξύ τους, ένα modus vivendi της σκληρής ακροδεξιάς και της φιλελεύθερης δημοκρατίας.

Κοινωνικά υπεύθυνες επιχειρήσεις: η μεγάλη απάτη

Είναι μια ιδέα που κάθε τόσο επανέρχεται: να εκπαιδεύσουμε τον λύκο για να παριστάνει το τσοπανόσκυλο. Παρά τη συστηματική αποτυχία τέτοιων προσπαθειών, η ελπίδα ξαναγεννιέται, κάθε φορά συνοδευόμενη από νέες, αποτελεσματικότερες μεθόδους. Κάπως έτσι προέκυψε η ιδέα της δημιουργίας «επιχειρήσεων με αποστολή», οι οποίες υποτίθεται ότι θα κατευνάσουν τους ανταγωνισμούς στους χώρους εργασίας και θα εξασφαλίσουν την καλή επικοινωνία των μετόχων, των διευθυνόντων και των μισθωτών σε συνθήκες κοινωνικής ειρήνης.

Της Laura Raim *

«Μόλις γκρεμίσατε το άγαλμα του Μίλτον Φρίντμαν!», δήλωνε γεμάτος υπερηφάνεια ο Εμμανουέλ Φαμπέρ στις 26 Ιουνίου 2020. Στη γενική συνέλευση της Danone (1), οι μέτοχοι ψήφισαν με πλειοψηφία που υπερέβαινε το 99% την υιοθέτηση της ιδιότητας «επιχείρηση με αποστολή». Αυτό το νομικό καθεστώς ιδρύθηκε από τον νόμο Pacte (2)(«Σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη και τον μετασχηματισμό των επιχειρήσεων») του 2019. Μια πρωτιά για γαλλική εταιρεία εισηγμένη στο χρηματιστήριο και μια ειρωνική αναφορά στον Αμερικανό οικονομολόγο που αγαπούν οι Γάλλοι εργοδότες. Στο εξής, ο «προορισμός» του γίγαντα του κλάδου των τροφίμων θεωρητικά δεν είναι μόνο η επίτευξη κερδών: υπάρχει και ένας ευγενέστερος σκοπός, «η βελτίωση της υγείας», καθώς και «η προστασία του πλανήτη και η ανανέωση των φυσικών πόρων». Ο Φαμπέρ, «ανθρωπιστής και εντελώς ασυνήθιστος επιχειρηματίας», όπως αρέσκεται να τον περιγράφει ο οικονομικός Τύπος, δεν αρκείται να ατενίζει κάθε μέρα στο γραφείο του τη φωτογραφία ενός άστεγου τραβηγμένη από τον Λη Τζέφρις: παραιτήθηκε επίσης από την ειδική εταιρική σύνταξη («retraite chapeau») ύψους 1,2 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως.

Έτσι, σύμφωνα με τον Φαμπέρ, η Danone ετοιμαζόταν να «επανεφεύρει ένα μοντέλο ζωντανής επιχείρησης, μια οικονομία που υπηρετεί τον άνθρωπο» (3) όταν, ξαφνικά, τον Νοέμβριο του ίδιου έτους, ο όμιλος ανακοίνωσε την κατάργηση 2.000 θέσεων εργασίας, εκ των οποίων οι 500 στη Γαλλία –το μεγαλύτερο πρόγραμμα μαζικών απολύσεων στην ιστορία του. Κι όμως, η κερδοφορία του είναι σημαντική, ενώ η πανδημία ελάχιστα επηρέασε τον κύκλο εργασιών του. Ωστόσο, η χρηματιστηριακή τιμή τoυ κατρακύλησε. Και η Danone είναι λιγότερο κερδοφόρα από τους ανταγωνιστές της, τη Nestlé και την Unilever. «Είναι οδυνηρό», αλλά «η προστασία της οικονομικής αποδοτικότητας και των κερδών έχει θεμελιώδη ρόλο για μια επιχείρηση», δήλωνε ο Φαμπέρ στον ραδιοφωνικό σταθμό France Inter στις 24 Νοεμβρίου 2020. Τέσσερις μήνες αργότερα, είδε την πόρτα της εξόδου από την εταιρεία.

Ποιοι είναι οι μεγάλοι χορηγοί της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς

Του Δημήτρη Δεληολάνη

Η αλματώδης ανάπτυξη της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς δεν είναι πρόβλημα που μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με αντιφασιστικές κινητοποιήσεις, όσο απαραίτητες κι αν είναι, ούτε μέσω του Ποινικού Κώδικα. Είναι ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα  που πρέπει να εξεταστεί με μεγάλη προσοχή, αποφεύγοντας τις αυθαίρετες γενικεύσεις και κυρίως εκείνο τον πληθωριστικό χαρακτηρισμό σαν “φασιστικού” οποιουδήποτε αυταρχικού πολιτικού φαινομένου, που χαρακτηρίζει τον ελληνικό πολιτικό λόγο. Επιπλέον, πρέπει να ληφθούν υπ’ όψη και οι χορηγοί της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς.

Δεν μπορούμε να καταπολεμήσουμε ό,τι δεν γνωρίζουμε και δεν μπορούμε να περιοριστούμε στον εξορκισμό. Ο φασισμός και ο ναζισμός, κινήματα και καθεστώτα διαφορετικά μεταξύ τους, έκαναν την εμφάνιση τους μεταξύ των δυο μεγάλων πολέμων, στηριζόμενα σε βαθιές πολιτικές και πολιτιστικές ρίζες. Εκείνη η ερμηνεία που αποδίδει την ανάπτυξη τους μόνο στην ολέθρια Συνθήκη των Βερσαλλιών είναι απλουστευτική και αγνοεί τα βαθιά αίτια της κρίσης που παρέσυρε τη φιλελεύθερη Ευρώπη μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Οι θεωρητικές βάσεις του φασισμού και του εθνικοσοσιαλισμού είχαν ήδη ωριμάσει στην τελευταία δεκαετία του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα και είχαν βρει έκφραση σε πολλαπλά όσο σημαντικά ρεύματα της ευρωπαϊκής διανόησης. Ξεκινώντας από την κριτική στον φιλελευθερισμό γιγαντώθηκε ένα ορμητικό ρεύμα ιδεών που οδήγησε στην ανάπτυξη διαφόρων εθνικιστικών ιδεολογιών, που βασίζονταν κυρίως στη μυθολογία της “ιδιομορφίας του πνεύματος” του κάθε λαού.

Γιατί χάνει την λάμψη της η φιλελεύθερη δημοκρατία

Της Μαρίας Νεγρεπόντη-Δελιβάνη

Μετά το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου οι προδιαγραφές της διεθνούς οικονομικής τάξης σχεδιάστηκαν από τις ΗΠΑ, που διαδέχθηκαν τη Μεγάλη Βρετανία στην κορυφή του κόσμου. Η νέα αυτή τάξη επικράτησε ως “φιλελεύθερη”, ενώ συνδέθηκε και με την “φιλελεύθερη δημοκρατία”.

Να σημειωθεί ότι το νέο (για τότε) αυτό διεθνές καθεστώς επιλέχθηκε από τις ΗΠΑ, προκειμένου να εξυπηρετήσει τους συμμάχους της, που είχαν ανάγκη από την προστασία και την οικονομική συμπαράσταση τους, αλλά ταυτόχρονα να προωθήσει και δικούς τους στόχους, σχετικά με την αντιμετώπιση της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και του ψυχρού πολέμου.

Το σχήμα αυτό, διεθνές και εθνικό, χαρακτηρίστηκε από τον Φράνσις Φουκουγιάμα ως αιώνιο, ως «το τέλος της ιστορίας» και παράλληλα στήριξε απόψεις που υποστήριζαν ότι η υιοθέτηση του φιλελευθερισμού και της ελεύθερης δημοκρατίας είναι νομοτελειακή, για το σύνολο των χωρών του πλανήτη. Με βάση αυτές τις πεποιθήσεις, οικονομίες όπως για παράδειγμα η Κίνα, θα ασπάζονταν υποχρεωτικά το δυτικό καθεστωτικό πρότυπο, όταν θα ξεπερνούσε ένα κρίσιμο επίπεδο του κατά κεφαλή εισοδήματός της.

Ωστόσο, όπως είναι πια γνωστό, οι  καταιγιστικές εξελίξεις που ακολούθησαν τις δηλώσεις Φουκουγιάμα ήταν διαμετρικά αντίθετες των προβλέψεών του. Γιατί η Κίνα, όχι μόνο ξεπέρασε προ πολλού το επίμαχο αυτό σημείο (πέραν του οποίου θα έπρεπε δήθεν υποχρεωτικά να εισέλθει στο πεδίο της φιλελεύθερης δημοκρατίας, παραμένοντας ωστόσο στην ανελεύθερη δημοκρατία) αλλά και επιπλέον επειδή ένας ολοένα ανερχόμενος αριθμός χωρών, ασπάζεται τον λαϊκισμό.

WΟΚΕ: Ο Δούρειος Ίππος της Ισοπέδωσης - Γ. Φίλης - Ευ. Σαρηγιαννίδου

«Η ελευθερία της αλεπούς στο κοτέτσι»

Του Γιώργου X. Παπασωτηρίου

«Εγώ είμαι φιλελεύθερος», είπε ο πρωθυπουργός της χώρας Κυριάκος Μητσοτάκης σε τηλεοπτική εκπομπή, δικαιολογώντας την ελευθερία έκφρασης στην περίπτωση της «τραπ» μουσικής κι ας βρίθει αυτή σεξιστικών, ρατσιστικών και φασιστικού τύπου σχολίων, που αν δεν προτρέπουν, πάντως νομιμοποιούν την έμφυλη βία. Αυτό το θεωρεί ελευθερία ο Κυρ. Μητσοτάκης. Το ίδιο ισχύει και με την άποψή του για την ελευθερία του ελληνικού Τύπου. Θεωρεί «σκατά» τις κριτικές των Δημοσιογράφων χωρίς Σύνορα για την ανελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα. Γιατί πιστεύει ότι υπάρχει απόλυτη ελευθερία «να λέει ο καθένας ό,τι θέλει», συγχέοντας έτσι την ελευθερία της έκφρασης με την πληροφόρηση, δηλαδή με την ισότιμη διάδοση της άλλης άποψης, της αντίθετης με αυτή της κυβερνώσας παράταξης. Κι εδώ έγκειται το πρόβλημα. 

Η διαφορετική άποψη εκφέρεται μεν, αλλά θάβεται. Τα «πετσωμένα» μίντια, αυτά που διαδίδουν τις κυβερνητικές θέσεις «πνίγουν» την διάδοση της άλλης άποψης. Ναι, υπάρχουν και έντυπα που ασκούν κριτική στην κυβέρνηση, αλλά η δύναμη διάδοσης της πληροφορίας εκ μέρους τους είναι ισχνότατη. Στον τηλεοπτικό χώρο η κατάσταση είναι ακόμα πιο ζοφερή. Όσο για τον χώρο των κοινωνικών δικτύων, αυτός είναι ο μόνος χώρος που δεν ελέγχεται απόλυτα από την κυβέρνηση, γι' αυτό έχει στρέψει εκεί το ενδιαφέρον της.

Η ακρίβεια είναι παροδική, η βλακεία μόνιμη

Εξόρυξη κερδών (Χρηματιστήριο Μετάλλων Λονδίνου).

Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου

Αυτό είναι το δεύτερο σοκ στη διάρκεια της πανδημίας που αποσταθεροποιεί τους απανταχού Γης (νεο)φιλελεύθερους και τις βεβαιότητες της θεμελιώδους βλακείας τους. Το πρώτο ήταν η επιστροφή του απεχθούς κρατισμού, που τον ανέστησαν εκ του τάφου και τον ρουφάνε μέχρι μυελού των οστέων (των δικών μας, βεβαίως, γιατί η κρατική γενναιοδωρία είναι δανεική κι εμείς θα χρειαστεί να την ξοφλήσουμε). Το δεύτερο σοκ είναι η νεκρανάσταση από τα Τάρταρα του πληθωρισμού, όχι με τις προ πολλών δεκαετιών θηριώδεις διαστάσεις και τα διψήφια ποσοστά, αλλά με ταπεινά μονοψήφια άλματα που παραβιάζουν το ιερό όριο της μονεταριστικής ορθοδοξίας, το περίφημο 2%, που κανείς εδώ και δύο δεκαετίες δεν έχει εξηγήσει γιατί είναι ο «ιδανικός πληθωρισμός» (γιατί όχι 2,3% ή 1,5%, 4%; Η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά, γιατί έχει προ πολλού πάρει διαζύγιο από την οικονομία).

Οπως το πρώτο σοκ της ορμητικής επαναφοράς του κράτους στην οικονομία, με κρουνούς χρήματος και πλήρη υποκατάσταση της παραλυμένης αγοράς, προκάλεσε παραληρήματα στους φιλελέδες, που έγλειψαν εκεί που έφτυναν με ζήλο νεοφώτιστων, έτσι και η επιστροφή του πληθωρισμού πυροδότησε έναν χείμαρρο αυθεντικών ανοησιών. «Οι ανατιμήσεις είναι παγκόσμιο φαινόμενο και είναι παροδικό», λένε τα κυβερνητικά στελέχη, αναμασώντας τα κλισέ των κεντρικών τραπεζιτών. Φυσικά και είναι παροδικές οι ανατιμήσεις, παροδικός και ο πληθωρισμός, όπως παροδικός ήταν και ο αποπληθωρισμός μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση, παροδική ήταν η παγκόσμια ύφεση, παροδική και η ανάκαμψη που την ακολούθησε, παροδικά τα χρηματιστηριακά κραχ, παροδική και η φρενίτιδα των μετοχών, παροδική η υψηλή ανεργία, παροδική και η αύξηση της απασχόλησης, παροδική ήταν η εκτίναξη των αποδόσεων των ομολόγων, παροδικά και τα αρνητικά ή μηδενικά επιτόκια με τα οποία δανείζονται πολλές χώρες, όλα παροδικά είναι στον καπιταλιστικό οικονομικό κύκλο, άνοδος και πτώση, χάδια και χαστούκια, παράδεισος και κόλαση, μόνο που όλες οι παροδικότητες αυτού του κύκλου γίνονται όλο και πιο πυκνές, όλο και πιο βίαιες. Ολα είναι παροδικά στον παγκοσμιοποιημένο καπιταλισμό, εκτός από τη βλακεία των πολιτικών διαχειριστών του που έχει γίνει μόνιμη και συστημική.

Η Αστική Δημοκρατία Πέθανε, Ο «Μεταδημοκρατικός» Ολοκληρωτισμός Γεννήθηκε

Του Γιάννη Περάκη

Τα όσα τεκταινόμενα συμβαίνουν εδώ και χρόνια με αφορμή την παγκοσμιοποίηση, επισπεύδονται σήμερα με αφορμή την πανδημία. Θα τολμούσε κάποιος να πει μετά βεβαιότητας ότι οι οικονομικό-πολιτικές συνθήκες αλλάζουν προς το χείρον, με ταχύτητα φωτός. Τις βιώνουμε κυρίως σε οικονομικό επίπεδο με:

1) Τις συνθήκες εργασίας

2) Την ποιότητα ζωής

3) Την μαζική εισαγωγή των ρομπότ στην παραγωγή και γενικά στην καθημερινότητα μας

Βασική προυπόθεση της αποδοχής από τους πολίτες των «αλλαγών» αυτών, αποτελεί η αλλαγή των πολιτικών όρων και λειτουργίας αυτής της εναπομείνουσας δημοκρατικότητας της αστικής δημοκρατίας.

Στην Ελλάδα το φαινόμενο αυτό είναι εντονότερο, σε σχέση με τις υπόλοιπες ανεπτυγμένες χώρες της Ε.Ε. Τα μνημόνια από το 2011 ψαλίδισαν ελευθερίες και δικαιώματα. Η χώρα κυβερνάται δια προεδρικών διαταγμάτων, με υποβιβασμό της λειτουργίας των θεσμών και τις απανωτές καταπατήσεις του συντάγματος. Θεσμούς και σύνταγμα που τα ίδια τα κόμματα εξουσίας ψήφισαν και στα λόγια ευαγγελίζονται.

Τι κρύβει η λατρεία της Αριστεράς για την πολυπολιτισμικότητα

 

Του Κώστα Μελά

Ο τρόπος που λειτουργεί το διεθνές οικονομικό σύστημα επιβάλλει ομοιόμορφες συμπεριφορές σε όσους ζουν και εργάζονται σύμφωνα με τους κανόνες του: ταυτόσημες οικονομικές δραστηριότητες, ίδιους τρόπους διασκέδασης, όμοια καταναλωτικά προϊόντα, ίδια εκπαίδευση, όμοιο μέλλον. Οι υπέρμαχοι της πολυπολιτισμικότητας βλέπουν μόνο τον πολιτισμό και αγνοούν την υλική παραγωγική-συναλλακτική βάση. Η πολυπολιτισμικότητα δεν είναι το αντίθετο της ομοιομορφίας και της ομογενοποίησης, αλλά το προϊόν τους.

Οι κοινωνιολογικές διαφοροποιήσεις δεν συνιστούν και πολιτισμικές διαφορές. Ελάχιστοι ασχολούνται με το οικονομικό περιεχόμενο της πολυπολιτισμικότητας. Σήμερα στις κοινωνίες της αναπτυγμένης Δύσης , όροι όπως "πολυπολιτισμικότητα", "πολιτισμικός πλουραλισμός" και "πολιτισμική διαφορετικότητα" δεν προσδιορίζουν διαφορετικές ζωές, αλλά διαφορετικά στιλ ζωής.

Στον χώρο της ιδεολογίας επικρατεί πλουραλισμός, ο οποίος δεν μπορεί να αντιστοιχηθεί με τη μονοσήμαντη γλώσσα της οικονομίας και της τεχνολογικής βάσης. Ο πλουραλισμός αυτός, όμως, είναι αποφασιστικής σημασίας για τη λειτουργία της οικονομίας, δεδομένου ότι αυτή στηρίζεται πρωτίστως στη μαζική κατανάλωση, η οποία με τη σειρά της δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς ηδονιστικές στάσεις. Αυτές από τη φύση τους συνεπάγονται τον πλουραλισμό των αξιών ή την αδιαφορία στο ηθικό επίπεδο.

Αντιεπιστημονικότητα και Φιλελευθερισμός: Οι δυο όψεις του ιδίου νομίσματος

Του Σπύρου Θύμη

Με πρόσφατο παράδειγμα το «κίνημα κατά της μάσκας στα σχολεία», αυξάνεται, όλο και περισσότερο, η μερίδα του κόσμου που λειτουργεί βάσει υποκειμενισμού και αντιεπιστημονικότητας.

Παρόλο που όλοι οι φιλελεύθεροι, και τα έντυπά τους, εξαπολύουν επιθέσεις προς τους «ψεκασμένους αρνητές» φαίνεται να ξεχνάνε, ή να μην γνωρίζουν, ότι και τα δυο αυτά, και ο υποκειμενισμός και η αντιεπιστημονικότητα, είναι γνήσια τέκνα της πολιτικής θεωρίας του Φιλελευθερισμού.

Ας τους το θυμίσουμε λοιπόν.. και ας τους το εξηγήσουμε… Η εικόνα που συνοδεύει το κείμενο κυκλοφορεί εδώ και χρόνια παντού, στο διαδίκτυο, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και σε εκπαιδευτικές ιστοσελίδες και έχει αποσπάσει ένα τεράστιο αριθμό «likes» και θετικών σχολίων.

Δυο άνθρωποι παρατηρούν, ο καθένας από διαφορετική θέση, έναν αριθμό γραμμένο στον πάτωμα και διαφωνούν μεταξύ τους για τον αν ο αριθμός είναι το 6 ή το 9. Η λεζάντα από κάτω γράφει «το ότι έχεις εσύ δίκιο δε σημαίνει ότι εγώ έχω άδικο!».

Δε θα έδινα ιδιαίτερη σημασία, ούτε θα έγραφα ένα ολόκληρο «κατεβατό», αν η εικόνα αυτή αποτύπωνε απλά μια διαμάχη ανάμεσα σε δυο εγωιστές «ξερόλες», και δε συμβόλιζε αυτό που τον τελευταίο καιρό συνηθίζουμε να λέμε «μετά- αλήθεια», στα πλαίσια της λεγομένης «μετά- νεωτερικότητας» και το οποίο είναι πυρηνικό στοιχείο του κόσμου που σιγά σιγά διαμορφώνεται γύρω μας. Η προώθηση δηλαδή της ατομικής υποκειμενικής «αλήθειας» βασισμένης στις «εμπειρίες» του ατόμου, και η υποχώρηση της, επιστημονικά και πειραματικά, αποδεδειγμένης και αντικειμενικής αλήθειας.

Φρένο σύντροφε, ο εφιαλτικός νέος κόσμος είναι πάλι μπροστά σου

Του Γιάννη Παπαμιχαήλ

Το πιο μύχιο όνειρο του φιλελευθερισμού ήταν πάντα η πολιτικο-πολιτισμική απεξάρτηση του καθαρού καπιταλισμού από τα βάρη της ανθρώπινης ιστορίας και των συλλογικών πολιτικών παθών. Σήμερα, το όνειρο αυτό μοιάζει να υλοποιείται λίγο-πολύ παντού παρά τις πολλές κοινωνικές αντιστάσεις, υπό το πρόσημο της (πολιτισμικά) ριζοσπαστικής και (πολιτικά) αντιδραστικής "Αριστεράς": Αναφέρεται σ' ένα ανύπαρκτο, απολύτως φανταστικό πολιτικό υποκείμενο. Πρόκειται για την "ανθρωπότητα", ή πιο κοσμοπολίτικα "πολίτες του κόσμου".

Ως άτομα ή "μειονότητες" συναντώνται, υποτίθεται ειρηνικά, στο πλαίσιο μιας "ανοικτής κοινωνίας" της διεθνοποιημένης αγοράς, της οποίας το ουσιαστικό περιεχόμενο συγκροτείται γύρω από την οικονομία. Η μορφή της αποδίδεται από μια εξατομικευτική ιδεολογία του Δικαίου, δηλαδή από τα "ατομικά ανθρώπινα δικαιώματα". Το ηθικό υπόβαθρο μιας τέτοιας αντισυνεκτικής κοινωνίας συνοψίζεται ως γνωστόν στο αφελές πρόταγμα της "ανεκτικότητας". Ευρύτερα στην αντιρατσιστική υποτίθεται άρνηση της απόρριψης του δικαιωματούχου "Άλλου".

Δια της "ανεκτικότητας" υποτίθεται ότι ο πολιτικά ορθός Δυτικός Κόσμος φαίνεται να απορρίπτει μετά βδελυγμίας τα ιστορικά πάθη του παρελθόντος. "Ψύχραιμα" (δηλαδή με την δέουσα "πολιτισμένη νηφαλιότητα") ανακαλύπτει αυτάρεσκα τις καθημερινές καθησυχαστικές ενδείξεις ότι έχει "προοδεύσει" όχι μόνο τεχνολογικά, αλλά και ηθικά-πολιτικά.

Αριστερά: μεταξύ διαμαρτυρίας και καθεστωτισμού

Του Γιώργου Κοντογιώργη

Το ζήτημα της Αριστεράς συνδέθηκε ιστορικά με μια εκδοχή της προόδου η οποία προέκρινε την επιτάχυνση της ενσωμάτωσης των σε ανθρωποκεντρική υστέρηση κοινωνικών στρωμάτων (ιδίως των δυνάμεων της εργασίας) ή και κοινωνιών (όπως η ρωσική) στη νέα εποχή. Σε θεωρητικό επίπεδο, το πρόταγμα της Αριστεράς, το πρόταγμα του σοσιαλισμού, αξιολογήθηκε ως μέτρο, και μάλιστα ως η αρχετυπική εκδοχή της μετάβασης της ανθρωπότητας σε μια μετακαπιταλιστική φάση, που άγγιζε ουσιαστικά το ιδεώδες της ανθρώπινης κατάστασης.

Η Αριστερά, έως σήμερα, δεν έπαψε να προβάλλει τον ιστορικό της προορισμό ως την ειμαρμένη που προόρισται να φέρει την ανθρωπότητα στη μετακαπιταλιστική εποχή και όχι ως εναλλακτικό δρόμο για τη μετάβαση από τη δεσποτεία στον πρώιμο ανθρωποκεντρισμό. Το γεγονός αυτό αποτελεί μια κρίσιμη παράμετρο για την κατανόηση της Αριστεράς στις ημέρες μας, η οποία επιπλέον αναδεικνύει το έλλειμμα γνωσιολογίας και προτάγματος που τη διατρέχει.

Η Αριστερά της κρίσης, τα αριστερά κόμματα των χωρών της νότιας Ευρώπης, αποτελεί από την άποψη αυτή το εργαστήρι που επιμαρτυρεί την αντινομία, η οποία συνοδεύει την πολιτική πράξη της Αριστεράς σε όλη τη διάρκεια της νεοτερικότητας. Θα έλεγα, με μεγαλύτερη ακρίβεια, την αδυναμία του κόσμου της να ανασυνδεθεί με την πρόοδο. Η εμπειρία της ελληνικής Αριστεράς είναι εξόχως αποδεικτική της πολιτικής πράξης της Αριστεράς στη νότια Ευρώπη, θα λέγαμε μάλιστα της δυτικής Αριστεράς στο σύνολό της.

«Ο τρόμος και η αθλιότητα του μπουρδο-φιλελευθερισμού»...

Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου

Τελικά, οφείλουμε κάτι σημαντικό σ’ αυτό το μικροσκοπικό κι αόρατο πραγματάκι που δεν ξέρουμε ακόμη πώς τρύπωσε μέσα μας, κυριολεκτικά και μεταφορικά, κι απειλεί να κατακλύσει –αλλά όχι απαραίτητα να καταλύσει– τα σώματα του 60-70% του παγκόσμιου πληθυσμού. Οφείλουμε στον Covid-19 –που ίσως του αξίζει ένα καλύτερο όνομα, είναι κρίμα να προκαλείς τόσο παγκόσμιο σαματά και να σε βαφτίζουν με πέντε αρχικά και δύο νούμερα–, του οφείλουμε λοιπόν το ξεβράκωμα και τον εξευτελισμό οικονομικών δογματισμών που κυριάρχησαν στον κόσμο για τουλάχιστον τέσσερις δεκαετίες, αλλάζοντας τα φώτα στον πλανήτη και στην ανθρωπότητα.

Οφείλουμε στον κορονοϊούλη μας την αποκάλυψη της γύμνιας του νεοφιλελευθερισμού και της απάτης του μονεταρισμού, που έπειτα από μισό αιώνα ιδεολογικού και πολιτικού μονοπωλίου σκάνε σαν τσιχλόφουσκα στα μούτρα των εμπνευστών τους (όσων ακόμη ζουν) και των ζηλωτών τους (που δυστυχώς ζουν και βασιλεύουν). Οφείλουμε στην επιδημία, που έγινε πανδημία και μπορεί να εξελιχθεί στη χειρότερη κρίση του νέου αιώνα, την αποκάλυψη του τρόμου και της αθλιότητας του μπουρδο-φιλελευθερισμού, γιατί σε αυτό συντίθενται τελικά τα δύο ρεύματα οικονομικής «σκέψης» (απερισκεψίας ή ολικής άνοιας, θα έλεγα εγώ, εξ ου και το «μπουρδο-φιλελευθερισμός» – δικής μου επινόησης, μην ψάχνετε σε λεξικά και βικιπέντιες) που κατέκλυσαν κάθε αρμό εξουσίας από τη Δύση στην Ανατολή, από τον Βορρά στον Νότο, σε κάθε κυβέρνηση, κάθε κόμμα εξουσίας, κάθε κεντρική τράπεζα, κάθε διεθνή οργανισμό, κάθε μηχανισμό και θεσμό της αγοράς και της οικονομίας.

Τι κρύβει η λατρεία της Αριστεράς για την πολυπολιτισμικότητα

Του Κώστα Μελά

Ο τρόπος που λειτουργεί το διεθνές οικονομικό σύστημα επιβάλλει ομοιόμορφες συμπεριφορές σε όσους ζουν και εργάζονται σύμφωνα με τους κανόνες του: ταυτόσημες οικονομικές δραστηριότητες, ίδιους τρόπους διασκέδασης, όμοια καταναλωτικά προϊόντα, ίδια εκπαίδευση, όμοιο μέλλον. Οι υπέρμαχοι της πολυπολιτισμικότητας βλέπουν μόνο τον πολιτισμό και αγνοούν την υλική παραγωγική-συναλλακτική βάση. Η πολυπολιτισμικότητα δεν είναι το αντίθετο της ομοιομορφίας και της ομογενοποίησης, αλλά το προϊόν τους.

Οι κοινωνιολογικές διαφοροποιήσεις δεν συνιστούν και πολιτισμικές διαφορές. Ελάχιστοι ασχολούνται με το οικονομικό περιεχόμενο της πολυπολιτισμικότητας. Σήμερα στις κοινωνίες της αναπτυγμένης Δύσης , όροι όπως "πολυπολιτισμικότητα", "πολιτισμικός πλουραλισμός" και "πολιτισμική διαφορετικότητα" δεν προσδιορίζουν διαφορετικές ζωές, αλλά διαφορετικά στιλ ζωής.

Στον χώρο της ιδεολογίας επικρατεί πλουραλισμός, ο οποίος δεν μπορεί να αντιστοιχηθεί με τη μονοσήμαντη γλώσσα της οικονομίας και της τεχνολογικής βάσης. Ο πλουραλισμός αυτός, όμως, είναι αποφασιστικής σημασίας για τη λειτουργία της οικονομίας, δεδομένου ότι αυτή στηρίζεται πρωτίστως στη μαζική κατανάλωση, η οποία με τη σειρά της δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς ηδονιστικές στάσεις. Αυτές από τη φύση τους συνεπάγονται τον πλουραλισμό των αξιών ή την αδιαφορία στο ηθικό επίπεδο.

Το τέλος της Αριστεράς όπως την ξέραμε

Του Λεωνίδα Χ. Αποσκίτη*

«Σαν θα’ρθει η ώρα της πορείας

Πολλοί δεν ξέρουν

Πως επικεφαλής βαδίζει ο εχθρός τους…»

[Από το Γερμανικό Εγχειρίδιο Πολέμου του Μπέρτολτ Μπρεχτ]

Όπως όλα δείχνουν, η υπαρκτή πλέον Δύση είναι ένα μόρφωμα εχθρικό προς την παραδοσιακή ευρωπαϊκή κουλτούρα, τις ελληνο-ρωμαϊκές αξίες και τα μεγάλα απελευθερωτικά και δημοκρατικά κινήματα που γέννησαν αυτό που συνηθίσαμε να λέμε «δυτικό πολιτισμό» (αν και υπάρχουν πολλές ενστάσεις εδώ).

Σήμερα, δεν βρίσκονται πλέον σε αντίθεση, όπως τους προηγούμενους αιώνες, από την μια, οι υποστηρικτές της (δεξιάς) τάξης της θεσμοποιημένης ανισότητας και, από την άλλη, οι (αριστεροί) κληρονόμοι του Διαφωτισμού. Η τωρινή πραγματικότητα βρίσκει, από την μια πλευρά, εκείνους που, σύμφωνα με την «φιλελεύθερη» παράδοση των Άνταμ Σμιθ, Μίλτον Φρήντμαν και Φρήντριχ Χάγιεκ, ταυτίζουν την ελευθερία με την συνεχή επέκταση της αγοράς και, απ’ την άλλη, είναι αυτοί που πιστεύουν ότι το ζητούμενο είναι η αόριστη επέκταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτό έχει διατυπωθεί με μεγάλη σαφήνεια από τον Γάλλο φιλόσοφο Ζαν-Κλωντ Μισεά (Jean-Claude Michéa), ο οποίος μέσα από το έργο του εξηγεί και τεκμηριώνει το Τέλος της εικόνας της Αριστεράς που γνωρίσαμε μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Αγνοημένος από το κατεστημένο των μίντια και την ενσωματωμένη «προοδευτική» διανόηση για χρόνια, ο Γάλλος φιλόσοφος φαίνεται να δικαιώνεται από τις τελευταίες εξελίξεις στην χώρα του αλλά και στην υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση της οικονομικής κρίσης, των Κίτρινων Γιλέκων και του Brexit.

«Όταν ο “αντιεθνικισμός” γίνεται όχημα σοσιαλφασισμού.»

Του Γιάννη Παπαμιχαήλ

Όπως ο διάβολος, έτσι και ο φασισμός έχει πολλά ποδάρια. Ανάλογα την ιστορική συγκυρία, διαλέγει κάθε φορά με ποιο θα περπατήσει καλύτερα ανάμεσα στους πολιτικά αποπροσανατολισμένους και κοινωνιοοικονομικά εξαθλιωμένους μικροαστούς, έτσι ώστε να φαίνεται κοινωνικά δίκαιος, ιστορικά αναγκαίος, πολιτικά αναμενόμενος και λογικά ορθός.

Το σημερινό “αυγό του φιδιού” έχει σπάσει προ πολλού και πολλά “φιδάκια” έχουν ήδη εκκολαφθεί. Κυκλοφορούν παντού γύρω μας, χωρίς καν να έχουν πάντα σαφή συνείδηση του ιστορικού και πολιτικού τους ρόλου. Σέρνονται κάτω από τα μάτια του δημοκρατικού πληθυσμού της χώρας και ασταμάτητα τον προκαλούν. Ίσως όμως σφάλλουν, υποτιμώντας, λόγω της μεγάλης σιγουριάς τους, την εσωτερική δομή του αντιστασιακού και αντικαθεστωτικού φρονήματος ενός πραγματικά αντικομφορμιστικού τμήματος του ελληνικού λαού. Είναι οι πολίτες, το νευρικό σύστημα των οποίων δεν έχει ακόμα παραλύσει από τις δηλητηριώδεις, νεοφασίζουσες, σοσιαλκοσμοπολίτικες επιθέσεις της τελευταίας εικοσαετίας.

Μαζί με τα παιδιά των πρώην αριστερών και των απογοητευμένων οπαδών του πράσινου ήλιου που σαν “λαός στην εξουσία” έγιναν κάποια στιγμή καθεστώς, κόλλησαν “αριστεροφροσύνη” και τα εγγόνια ή τα δισέγγονα των υπερπατριωτών αμερικανόφιλων της δεκαετίας του ’50. Εκείνων που μετά τον εμφύλιο απαιτούσαν τον έλεγχο των πολιτικών φρονημάτων του προδομένου και ηττημένου ελληνικού δημοκρατικού λαού.

Τα Κίτρινα Γιλέκα είναι ασταμάτητα

Ο Γάλλος συγγραφέας Κριστόφ Γκιλουΐ για την πολιτισμική σύγκρουση που εμψυχώνει τα Κίτρινα Γιλέκα

Το κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων έχει ταρακουνήσει το γαλλικό κατεστημένο. Επί πολλούς μήνες, πλήθη που κυμαίνονται από μερικές δεκάδες χιλιάδες έως εκατοντάδες χιλιάδες κατεβαίνουν στους δρόμους σε όλη την Γαλλία. Σημείωσαν μεγάλες επιτυχίας, αποσπώντας μείζονες υποχωρήσεις απ’ την κυβέρνηση. Και συνεχίζουν να διαδηλώνουν.

Στα 2014, η μελέτη του γεωγράφου Κριστόφ Γκιλουΐ για την περιφερειακή Γαλλία προκάλεσε μια μεγάλη συζήτηση στα ΜΜΕ. Τους ανάγκασε να προσέξουν τον πολιτικό, πολιτιστικό και οικονομικό αποκλεισμό των εργαζόμενων τάξεων, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων ζει έξω απ’ τις μεγάλες πόλεις. Έριξε φως στις συνθήκες οι οποίες μετέπειτα θα τροδοφοτήσουν την άνοδο των Κίτρινων Γιλέκων. Ο Γκιλουΐ εμβάθυνε σε αυτές τις θεματικές στα νέα του βιβλία, «Δίχως Κοινωνία» και, «Το Λυκόφως των Ελίτ: Ευημερία, Περιφέρεια και το Μέλλον της Γαλλίας». Ακολουθεί μια συζήτηση με τον συγγραφέα πάνω στα αίτια και τις συνέπειες του κινήματος των κίτρινων γιλέκων.

Τι ακριβώς εννοείτε με τον όρο περιφερειακή Γαλλία;
Η περιφερειακή Γαλλία έχει να κάνει με τη χωροταξική κατανομή των εργαζόμενων τάξεων στη Γαλλία. Εδώ και δεκαπέντε χρόνια έχω παρατηρήσει ότι η πλειοψηφία των τάξεων αυτών ζει στην πραγματικότητα πολύ μακριά από τις κυριότερες παγκοσμιοποιημένες πόλεις – μακριά από το Παρίσι, τη Λυόν και την Τουλούζη και, βέβαια, πολύ μακριά από το Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη.

Διαίρεση

Του Γεώργιου Μιχαήλ

Η ιδέα του Ελληνικού φιλελευθερισμού πρέπει να μετατραπεί σε πίστη, σε αξία και σε προορισμό του κάθε ανθρώπου. Η συνέπεια αυτού του αποτελέσματος θα είναι πάνω από όλα η «συνένωση των κομματιών του διασπασμένου ψυχικού κόσμου του κάθε ενός από εμάς και στην συνέχεια η επαναφορά της μιας ενιαίας και αδιάσπαστης εθνικής ψυχής».

Άρθρο

Εάν κάποιος θέλει να αναζητήσει τα βαθύτερα αίτια της κατάπτωσης μας, πρέπει πρώτα από όλα να ερευνήσει με προσοχή τον εσωτερικό του κόσμο. Είναι ξεκάθαρο πως η εσωτερική ψυχική σύγκρουση την οποία βιώνουν όλοι οι άνθρωποι στον πλανήτη, στην Ελλάδα ο κόσμος την βιώνει σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό. Την βιώνει σε σημείο που η καθημερινή ζωή του κάθε ανθρώπου, ανεξάρτητα από την οικονομική του άνεση, να ισοδυναμεί με έναν ασταμάτητο, άνισο και εξοντωτικό αγώνα.

Έναν αγώνα του οποίου το μοναδικό αποτέλεσμα είναι οι αμέτρητες ανοιχτές πληγές και τίποτα παραπάνω. Γιατί είναι αυτή η σύγκρουση μέσα σε κάθε άνθρωπο, μεταξύ του ατομικού και του συλλογικού συμφέροντος. Η σύγκρουση μεταξύ των αρχών της συλλογικότητας που έχουν φυτευτεί στην καρδιά μας από την ίδια την φύση και την ιστορική μας εξέλιξη, απειλώντας την ίδια την υπόσταση μας, ενάντια στην με κάθε τρόπο ικανοποίηση του ατομισμού.

Οικονομικός Εθνικισμός και Φιλελευθερισμός Μερικές προϋποθέσεις και συνέπειες

Του Ευάγγελου Κοροβίνη

Οι συζητήσεις και η εκπόνηση μελετών πάνω στην σχέση οικονομίας και εθνικισμού αφορούσαν μέχρι πρόσφατα μόνον τις αναπτυσσόμενες οικονομίες. Τελευταία όμως οι συζητήσεις και οι διενέξεις για τον οικονομικό εθνικισμό εμπλέκουν και το μέλλον των αναπτυγμένων οικονομιών, ιδιαίτερα μετά την ανάδυση κομμάτων και κινημάτων με εθνικιστική ατζέντα στα ίδια τα παλιά δυτικά κέντρα του Συστήματος.

 Α. Η αποδυνάμωση των ΗΠΑ και ο νεοπροστατευτισμός 

Η αιτία για την μετατόπιση της συζήτησης περί οικονομικού εθνικισμού από τις αναπτυσσόμενες στις αναπτυγμένες οικονομίες και ειδικότερα στην οικονομία των ΗΠΑ, έχει να κάνει με την προϊούσα αποδυνάμωση της οικονομίας αυτής της χώρας τις τελευταίες δεκαετίες.

Είναι μάλιστα εντυπωσιακή η αντιδιαστολή μεταξύ της αποδυνάμωσης της αμερικανικής οικονομίας και της αναμφισβήτητης επιτυχίας της στρατηγικής των ανώτερων τάξεων της Αμερικής. Οι ανώτερες τάξεις των ΗΠΑ αύξησαν και αποκατέστησαν την εξουσία και το εισόδημα τους κατά τις τρεις δεκαετίες της κυριαρχίας της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, συντρίβοντας τη διαπραγματευτική ισχύ της εργατικής τάξης μέσω της αυτοματοποίησης της παραγωγής και της αύξησης των μεταναστευτικών ροών, αφ’ ενός, και μέσω αφ’ ετέρου, της μετακίνησης μέρους της παραγωγής σε μια σειρά χωρών της περιφέρειας του Συστήματος, όπως η Κίνα, με φθηνή και πειθαρχημένη εργατική δύναμη. Επιδιώκοντας αυτούς τους στόχους οι ανώτερες τάξεις αδιαφόρησαν πλήρως αν τα κέρδη των πολυεθνικών τους εταιρειών πραγματοποιούνταν στις ΗΠΑ ή σε οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου.

Το αντίτιμο που κλήθηκε να καταβάλλει η εθνική οικονομία της Αμερικής, για να προωθηθούν οι στόχοι των ανωτέρων τάξεων ήταν τεράστιο. Κατ’ αρχήν η οικονομία των ΗΠΑ βρέθηκε να εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από την ξένη χρηματοδότηση. Ύστερα το κρατικό χρέος και το χρέος των νοικοκυριών έβαινε (και όπως θα δούμε συνεχίζει να βαίνει) συνεχώς αυξανόμενο. Όλα αυτά την στιγμή που οι ρυθμοί ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας υπολείπονταν σαφώς των ρυθμών ανάπτυξής της κατά τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες.

Ο Τραμπ, ο Μακρόν και ο… Νέγκρι

Τα βάρη στα χαμηλά και μεσαία στρώματα και οι φοροελαφρύνσεις στις πολυεθνικές… 

Του Γιώργου Ρακκά από την Ρήξη φ. 140

Μπορεί, σε ό,τι αφορά στο πολιτικό τους προφίλ, ο ένας να αυτοπαρουσιάζεται ως η απόλυτη αντίθεση του άλλου. Ο Τραμπ ως εκφραστής της αναδυόμενης δεξιάς δημαγωγίας και ο Μακρόν ως βαρόνος του φιλελευθερισμού. Η πολιτική τους, όμως, ιδίως σε καίρια ζητήματα, όπως αυτό της φορολογίας, είναι πανομοιότυπη!

Στις 14 Δεκεμβρίου 2017, ο Τομά Πικετί, γνωστός στην παγκόσμια κοινή γνώμη από τη συγγραφή της επιδραστικής μελέτης του, Το κεφάλαιο στον 21ο αιώνα, έγραψε ένα άρθρο για τη Λε Μοντ Ντιπλοματίκ, στο οποίο ανέλυσε τις φορολογικές μεταρρυθμίσεις που προώθησαν σε ΗΠΑ και Γαλλία οι Τραμπ-Μακρόν, για να καταλήξει σ’ ένα εξαιρετικά ανησυχητικό συμπέρασμα: Για πρώτη φορά, ίσως μετά τη… Γαλλική Επανάσταση, δύο από τις ισχυρότερες χώρες του δυτικού κόσμου φλερτάρουν με πολιτικές αντίστροφα προοδευτικής φορολογίας. Δηλαδή, ενός συστήματος που κατανέμει εξόχως άδικα τα φορολογικά βάρη στους μεσαίους και τους χαμηλότερους, επιφυλάσσοντας απίστευτες φοροελαφρύνσεις για τους υπερπλούσιους και τις πολυεθνικές.