Η οικολογική υποβάθμιση και η «διέξοδος του σαλιγκαριού»

Του Αλέξανδρου Κόρπα-Πρελορέντζου από την Ρήξη φ. 129

Από την έναρξη της βιομηχανικής επανάστασης, ο παγκόσμιος πληθυσμός, αλλά και η οικονομική δραστηριότητα, αυξήθηκαν κατακόρυφα. Πλέον ο παγκόσμιος πληθυσμός ξεπερνά τα 7 δισεκατομμύρια, έχοντας σχεδόν επταπλασιαστεί από το 1820. Παράλληλα υπολογίζεται ότι, μέχρι το 2050, ο παγκόσμιος πληθυσμός θα αγγίζει τα 9 δισεκατομμύρια, με αποτέλεσμα να χρειάζεται άλλος ένας πλανήτης για να τραφούν όλοι οι κάτοικοι. Επιπρόσθετα, ο πλανήτης βρίσκεται σε μία συνεχόμενη αύξηση της θερμοκρασίας του, δημιουργώντας πολλά προβλήματα στο οικοσύστημα.
Είναι πλέον φανερό ότι η ανθρωπότητα ζει πάνω από τη φέρουσα ικανότητα του πλανήτη, δημιουργώντας προβλήματα στο περιβάλλον. Οι αυξημένες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, η μη ανανεωσιμότητα των φυσικών πόρων, η κλιματική αλλαγή, η εξαφάνιση έμβιων όντων, αλλά και η γενικότερη υποβάθμιση της ποιότητας ζωής είναι θέματα μείζονος σημασίας. Από την άλλη μεριά, οι οικονομολόγοι, και ιδιαίτερα αυτοί που πιστεύουν στην αέναη ανάπτυξη της οικονομίας, αψηφούν τις προειδοποιήσεις περί βιοφυσικών ορίων του πλανήτη.

Ο φαύλος κύκλος της ανάπτυξης

και το μετέωρο βήμα της αποανάπτυξης

Του Αλέξανδρου Κόρπα-Πρελορέντζου

Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση που έχει ξεσπάσει από το 2007 στην Αμερική και μεταφέρθηκε στην ευρωζώνη το 2008 θεωρείται η μεγαλύτερη πρόκληση των οικονομολόγων για τη χάραξη πολιτικής μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η συγκεκριμένη κρίση έφερε στο προσκήνιο θεωρίες οι οποίες πηγάζουν από το κραχ του ’30, υπενθυμίζοντας ότι η οικονομική ύφεση είναι ένα επαναλαμβανόμενο φαινόμενο.

Τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα λόγω της κρίσης, επαναφέρονται θεωρίες που επικρίνουν το υπάρχον οικονομικό μοντέλο, την ελεύθερη αγορά και το μοντέλο ανάπτυξης που ακολουθείται. Αυτές οι θεωρίες περιστρέφονται γύρω από την αναζήτηση εναλλακτικών μορφών βιώσιμης οικονομίας, κοινωνικής ευημερίας και οικολογικής ισορροπίας. Πολλές από αυτές, όπως αποανάπτυξη, μηδενική ανάπτυξη, ευημερία χωρίς ανάπτυξη κ.ο.κ., είναι πλέον γνωστές σε αρκετούς ανθρώπους και ήδη σε πολλές χώρες της νότιας Ευρώπης έχουν γίνει πολιτικό σλόγκαν.

Η συνεργασία ως παράγοντας εξέλιξης

Του Αλέξανδρου Κόρπα-Πρελορέντζου 

Η οικονομική κρίση που βιώνει η χώρα μας, μαζί με άλλες χώρες της Ευρώπης, κυρίως του Νότου, δεν είναι η μοναδική στην παγκόσμια ιστορία. Η Ελλάδα, κάνοντας μια αναδρομή στο παρελθόν, είναι μια χώρα η οποία έχει βρεθεί κατά καιρούς σε πληθώρα καταστάσεων οικονομικής κρίσης, όπως καταστροφές και πολέμους. Όπως σε κάθε κρίση της οικονομίας κατά το παρελθόν, έτσι και στις μέρες μας, ο άνθρωπος, για να αντιμετωπίσει τις καθημερινές δυσκολίες της ζωής, αναμοχλεύει αξίες, οι οποίες σε περιόδους μερικής κοινωνικής ευημερίας, επισκιάζονται από την εμμονή της ανάπτυξης του ατομικού οφέλους. Βέβαια, όπως αναφέρει ο Κάρολος Μαρξ, αλλά και Μαξ Βέμπερ, η συσσώρευση του ατομικού κεφαλαίου είναι το κατεξοχήν γνώρισμα της «καπιταλιστικής οικονομίας». Οι αξίες που προαναφέρονται αντιστοιχούν σε δύο λέξεις, όπου τουλάχιστον τα τελευταία χρόνια βρίσκονται συνέχεια στο λεξιλόγιο όλων, αυτές οι αξίες προσδιορίζονται από τις λέξεις συνεργασία και αλληλεγγύη. Και οι δύο ήταν οι βασικότεροι παράγοντες ανάπτυξης της κοινωνίας κατά τα χρόνια της προβιομηχανικής επανάστασης.