M. Tullius Cicero, Orator
A. S. Wilkins, Ed.

30. [105] sed tamen, quoniam¹ et hunc tu oratorem cum eius studiosissimo Pammene, cum esses Athenis, totum diligentissime cognovisti nec eum dimittis e manibus et tamen nostra etiam lectitas, vides profecto ilium multa perficere, nos multa conari, ilium posse, nos velle quocumque modo causa postulet dicere. Nam² ille magnus et successit ipse magnis et maximos oratores habuit aequalis; nos minus³. Magnum fecissemus, si quidem potuissemus quo contendimus pervenire in ea urbe in qua, ut ait Antonius, auditus eloquens nemo erat. [106] atqui si Antonio Crassus eloquens visus non est aut sibi ipse, numquam Cotta visus esset, numquam Sulpicius, numquam Hortensius; nihil enim ample Cotta, nihil leniter Sulpicius, non multa graviter Hortensius; superiores magis ad omne genus apti, Crassum dico et Antonium. Ieiunas igitur huius multiplicis et aequabiliter⁴ in omnia genera fusae orationis auris civitatis accepimus, easque nos primi, quicumque eramus⁵ et quantulumcumque dicebamus, ad huius generis dicendi⁶ audiendi incredibilia studia convertimus. [107] quantis illa clamoribus adulescentuli diximus de supplicio parricidarum⁷, quae nequaquam satis defervisse⁸ post aliquanto sentire coepimus: Quid enim tam commune quam spiritus vivis, terra mortuis, mare fluctuantibus⁹, litus eiectis? ita [p. 2033] vivunt, dum possunt, ut ducere animam de caelo non queant; ita moriuntur ut eorum ossa terram non tangant; ita iactantur fluctibus ut numquam adluantur; ita postremo eiciuntur ut ne ad saxa quidem mortui conquiescant, et quae sequuntur; sunt enim omnia sic ut adulescentis non tam re et maturitate quam spe et exspectatione laudati. Ab hac etiam indole iam illa matura: vxor generi, noverca filii, filiae paelex. [108] nec vero hic erat unus ardor in nobis ut hoc modo omnia diceremus. Ipsa enim illa pro Roscio¹⁰ iuvenilis¹¹ redundantia multa habet attenuata, quaedam etiam paulo hilariora, ut¹² pro Habito, pro Cornelio compluresque aliae. Nemo enim orator tam multa ne in Graeco quidem otio scripsit quam multa sunt nostra, eaque hanc ipsam habent quam probo varietatem.