Η ώρα της κρίσης

Σήμερα ξεκινά στην αθήνα το διήμερο σώμα του ρεύματος (ένα είναι το ρεύμα) κι η κε του μπλοκ επιχειρεί μια πρόχειρη κριτική προσέγγιση στο κείμενο εργασίας που κυκλοφόρησε, εστιάζοντας στο δεύτερο κεφάλαιο (βασικές εκτιμήσεις για τον χαρακτήρα της κρίσης) και τη σελίδα 15. Εκεί ακριβώς, στη δεύτερη στήλη, διαβάζουμε.

Από οικονομικής άποψης είναι κρίση υπερσυσσώρευσης.
Δηλ από άλλη άποψη είναι άλλο πράγμα; Για την καπιταλιστική κρίση είναι το σώμα, προφανώς οικονομικά θα το πιάσουμε. Δε θα πεις για την κρίση του παοκ και των γραμμάτων. Ούτε γενικά για την κρίση αξιών –παρά μόνο των ανταλλακτικών, απ’ τα εμπορεύματα που μένουν απούλητα. Εκτός κι αν προετοιμάζεις το έδαφος να μας πεις ότι υπάρχει κι η δημοσιονομική πτυχή. Κι ότι από καζακικής άποψης είναι κρίση χρέους. Οπότε να πούμε και για τη διοίκηση ζαγοράκη, τα χρέη του παοκ και των παε -να μην έχει κενά η ανάλυση.


Που εδράζεται στη δυναμική επανεμφάνιση και πραγμάτωση των τάσεων πτώσης του μέσου ποσοστού κέρδους.
Δεν ξέρω πότε ακριβώς εξαφανίστηκαν (για να επανεμφανιστούν) οι τάσεις αυτές που είναι εγγενείς στον καπιταλισμό, αλλά όποιος κατάφερε να τις εξαφανίσει, έστω και θεωρητικά σε ένα κείμενο, βαδίζει στα χνάρια του ταχυδακτυλουργού κόπερφιλντ. Πάμε παρακάτω.

…τάσεις που –σε διάκριση από το 1973- τροφοδοτούνται κυρίως από την αύξηση της οργανικής σύνθεσης του κεφαλαίου, κι όχι πλέον από... {κατ}
Σε αυτό το σημείο είναι φανερή η επιρροή του μηνακάκη, που διακρίνει πάντα την κρίση του 73’ από τις υπόλοιπες, ως προς τα αίτιά της. Γενικά υπάρχουν τρεις μαρξιστικές θεωρίες ως προς τα αίτια και τους τύπους κρίσεων.

-Η θεωρία της υποκατανάλωσης, της ρόζας λούξεμπουργκ, που εστιάζει στους χαμηλούς μισθούς και την χαμηλή αγοραστική δύναμη. Χρήσιμη προπαγανδιστικά στον αγώνα για αύξηση μισθών, αλλά μεθοδολογικά λανθασμένη, γιατί ερμηνεύει το φαινόμενο ξεκινώντας από τη σφαίρα της διανομής-κατανομής, κι όχι στο επίπεδο της παραγωγής. Συν τοις άλλοις υπάρχει ένας επιπλέον κίνδυνος. Αν θεωρήσουμε ως αιτία της κρίσης την υποκατανάλωση, μπορεί να υπονοηθεί ότι το αντίδοτο είναι μια αύξηση μισθών για να μπορέσει να κινηθεί η αγορά. Κι ότι αυτή η κεϊνσιανή συνταγή, αρκεί για να υπερβεί την κρίση το σύστημα, εντός των πλαισίων του, χωρίς περαιτέρω συνέπειες.

Όταν το κείμενο εργασίας μιλάει (σε άλλο σημείο) για τον κύκλο χ-ε-χ (χρήμα-εμπόρευμα-χρήμα) που έσπασε στο εμπόρευμα, στην ουσία περιγράφει αυτή ακριβώς τη θεωρία κι η κριτική της νέας προοπτικής (http://kinimataapotakato.blogspot.com/2011/03/blog-post_21.html) έχει δίκιο που το επισημαίνει. Μόνο συνδυαστικά με τις άλλες δύο αιτίες μπορεί να ιδωθεί η θεωρία της υποκατανάλωσης (κι αυτό για προπαγανδιστικούς περισσότερο λόγους).

Ποιες είναι αυτές;
Η θεωρία της υπερσυσσώρευσης κεφαλαίων που συσσωρεύονται και δε μπορούν να επενδυθούν με τρόπο που να συμφέρει τον καπιταλιστή (που κυνηγά το μέγιστο κέρδος). Και συνδυαστικά με αυτήν ο νόμος της πτωτικής τάσης του μέσου ποσοστού κέρδους. Από πού απορρέει αυτός ο νόμος; Από την αύξηση της οργανικής σύνθεσης του κεφαλαίου. Δηλαδή από την αύξηση του σταθερού κεφαλαίου σε σχέση με το μεταβλητό. Με άλλα λόγια του άψυχου δυναμικού (μηχανές) σε σχέση με το έμψυχο (εργαζόμενοι).

Ο καπιταλιστής καρπώνεται υπεραξία από τους μισθωτούς που έχει στη δούλεψή του, όχι από τις μηχανές. Αλλά για να αντέξει στον ανταγωνισμό, είναι αναγκασμένος να εκσυγχρονίζει διαρκώς τον εξοπλισμό του και να αυξάνει το σταθερό του κεφάλαιο για να βγάλει την ίδια δουλειά με όσο το δυνατόν λιγότερους. Έτσι όμως πετάει εκτός παραγωγής τους εργάτες που είναι κι η μόνη πηγή υπεραξίας, δηλ του κέρδους του.

Τα κέρδη των καπιταλιστών δε μειώνονται σε απόλυτους αριθμούς. Πέφτει όμως το μέσο ποσοστό κέρδους (τείνει για την ακρίβεια). Κι αυτή είναι μια εγγενής τάση που οι καπιταλιστές προσπαθούν να υπερκαλύψουν με την ένταση της εκμετάλλευσης των εργατών. Αυτή είναι η βασική αντίφαση του συστήματος και βρίσκεται στην καρδιά όλων των μεγάλων του κρίσεων, που στην ουσία τους είναι κρίσεις υπερσυσσώρευσης. Αλλά ο μηνακάκης, σε μια διημερίδα του ομίλου, δυο χρόνια πριν, μας είχε πει στην εισήγησή του, ότι η πετρελαϊκή κρίση στα μέσα του 70’ κατά βάση δεν ήταν κρίση υπερσυσσώρευσης! Αλλά...; Θα το δούμε στη συνέχεια.
Προς το παρόν κρατάμε τη νύξη.

Δεύτερο σημείο. Ο σχολιαστής βουρνούκιος (που εσχάτως σνομπάρει το μπλοκ που τον αγάπησε και τον ανέδειξε από τον καιρό ακόμα που υπέγραφε ως επιμονή, μυαλό και τόλμη κι έγραφε όλα τα υπόλοιπα με κεφαλαία) αντέγραψε κριτικά το πιο πάνω απόσπασμα στο γκράνμα και κέρδισε την ειλικρινή απορία του άναυδου: τι πάει να πει τάσεις; Δεν είναι πολλές, μία είναι.
Ο βουρνού το προσπέρασε, αλλά η απάντηση ήταν στο κείμενο, λίγες γραμμές παρακάτω.

…τάσεις που τροφοδοτούνται κυρίως από την αύξηση της οργανικής σύνθεσης του κεφαλαίου κι όχι πλέον από τη μείωση του βαθμού εκμετάλλευσης και του ποσοστού υπεραξίας...
Για όσους γνωρίζουν ελληνικά αυτό στην ουσία σημαίνει ότι μεταπολεμικά είχαμε μείωση του βαθμού εκμετάλλευσης! Κι ότι αυτή ήταν που τροφοδότησε την πτμπκ (πτωτική τάση του μέσου ποσοστού κέρδους) την οποία το κείμενο συνεχίζει να αναφέρει σε πληθυντικό ευγενείας, ίσως λόγω κεκτημένης ταχύτητας από τα εσω-οργανωτικά του ρεύματος.

Μετά το 73’ -λέει το κείμενο- ο βαθμός εκμετάλλευσης αυξάνεται, αλλά όχι τόσο γρήγορα όσο η οργανική σύνθεση του κεφαλαίου. Η οποία είναι ο κύριος τροφοδότης αυτών των τάσεων (δηλ της πτμπκ). Αυτό το κύριος, σημαίνει άραγε ότι υπάρχουν κι άλλοι δευτερεύοντες; Ποιοι είναι;

Τι θέλει να μας πει με όλα αυτά ο ποιητής; Να συνδέσει το βαθμό εκμετάλλευσης μόνο με την απόλυτη υπεραξία, για να μας μπάσει σταδιακά στη λογική του ολοκληρωτικού καπιταλισμού, που είναι το ειδοποιό ιδεολόγημα του χώρου.

...η κρίση του 73’ ήταν η κρίση ενός συγκεκριμένου προτύπου συσσώρευσης κι αναπαραγωγής των καπιταλιστικών σχέσεων (μονοπωλιακός καπιταλισμός, κεϊνσιανισμός, τεϊλορισμός-φορντισμός) και ταυτόχρονα εγκαινίαζε τη μετάβαση σε ένα άλλο πρότυπο. Ενώ η σημερινή είναι η κρίση ενός ποιοτικά διαφορετικού προτύπου αυτού που σχετίζεται με την πορεία διαμόρφωσης του σύγχρονου ολοκληρωτικού καπιταλισμού.

Ε, πες το έτσι από την αρχή! Τώρα όλα μπαίνουν στη θέση τους κι αποκτούν νόημα. Το εντυπωσιακό είναι ότι ο ολοκληρωτικός καπιταλισμός δεν αναφέρεται ως νέο στάδιο, αλλά ως πρότυπο. Σα να λέμε: ολοκληρωτικός, το ανώτατο πρότυπο του καπιταλισμού, στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο. Το κακό είναι ότι αφήνει περιθώρια για επικίνδυνες (παρ)ερμηνείες.

Το κείμενο εργασίας λέει ότι η κρίση είναι δομική. Αλλά η αναφορά στο πρότυπο είναι δίκοπο μαχαίρι. Μπορεί να εκληφθεί με την έννοια που του δίνει κι ο μαυρουδέας, ο οποίος λέει ότι μετά από κάθε μεγάλη κρίση, αλλάζει η αρχιτεκτονική του συστήματος. (Νew deal και κεϊνσιανισμός μετά το κραχ του 29’, και νεοφιλελεύθερη στροφή μετά την πετρελαϊκή κρίση των 70’ς).

Μπορεί όμως να εκληφθεί και διαφορετικά. Αν η κρίση αφορά το συγκεκριμένο πρότυπο (τον ειδικό τρόπο με τον οποίο εκφράζει τις εγγενείς αντιφάσεις του καπιταλισμού) μπορεί να βρεθεί κάποιο άλλο που να την υπερβαίνει (προσωρινά). Πχ ένα πρότυπο με εθνικό νόμισμα (εκτός ευρωζώνης) και κρατικές τράπεζες που να ανοίγει θεωρητικά το δρόμο για το σοσιαλισμό (λέμε τώρα).

Ακόμα κι η «δομική κρίση» στο κείμενο δεν αναφέρεται στο σύστημα, αλλά στο κοινωνικοπολιτικό «μείγμα» με το οποίο επιδιώκουν το κεφάλαιο κι οι κυβερνήσεις του να στηρίξουν το σύστημα. Μπορεί το μείγμα να μπαίνει εντός εισαγωγικών αλλά η ομοιότητα με τη ρητορική του σαμαρά είναι εντυπωσιακή. Και δεν εννοώ αυτόν του μ-λ.

Ίσως κάποιοι τα θεωρούν όλα αυτά υπερβολικό ξεψείρισμα. Η αλήθεια όμως είναι ότι αρχίζουν να μαζεύονται πάρα πολλές συμπτώσεις. Ιδίως με την ανάλυση των αριστερών οικονομολόγων, που είναι και το βασικό νήμα που διαπερνά το κείμενο στο σύνολό του, όσο κι αν πασπαλίζεται με αντικαπιταλιστικές κορόνες.

Είναι ένα κείμενο που τα ‘χει όλα μέσα για να τους ευχαριστήσει όλους και τελικά καταλήγει μια συρραφή αυτοαναιρούμενων θέσεων. Η δημοσιονομική κρίση κι η κρίση χρέους γίνονται κρίση υπερσυσσώρευσης στην επόμενη σελίδα. Κι οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις εναλλάσσονται ως διατύπωση με τους ενδοκαπιταλιστικούς ανταγωνισμούς.

Το γλυκό δένει με μια σειρά από άστοχους νεολογισμούς, λεκτικές (κι όχι μόνο) ακροβασίες κι «άσχημα ελληνικά» εν γένει, με έντονη καλτ απόχρωση, που μυρίζουν αμφιθέατρο. Ακολουθεί ενδεικτική σταχυολόγηση: κρίση dot com, κανιβαλικός καπιταλισμός, νεοϊμπεριαλιστικού τύπου, κλονισμός του νόμου της αξίας, κρίση του εμπορεύματος εργατική δύναμη, το 89’ του υπαρκτού καπιταλισμού, οροφή της τακτικής κι αυλαία της στρατηγικής, αντικαπιταλιστική επανάσταση, η κρίση «μεταναστεύει» στη σφαίρα της κυκλοφορίας, κ.ά.
Κάλλιο να γίνουμε όλοι μετανάστες...

Παρόλα αυτά, ουδέν κακό αμιγές καλού. Τέτοιες διαδικασίες είναι μια πρώτης τάξης ευκαιρία για τους «νεοσύλλεκτους» να εξοικειωθούν με βασικές έννοιες της πολιτικής οικονομίας, και για τον καθένα μας να αναμετρηθεί με τις προσωπικές του αδυναμίες κι ανεπάρκειες, σε ένα βασικό αλλά δύσκολο αντικείμενο. Κι αυτό τον «καθένα μας» περιλαμβάνει πρώτα απ’ όλους τον απολίθωμα.

Ένα σώμα για το υποκείμενο

Πάμε στα της σοβαρής συνιστώσας, η οποία φέτος πάει για συνέδριο. Στο καταστατικό της προβλέπει συνέδριο κάθε τρία χρόνια, ένα λιγότερο από την τετραετία που βάζει το κόμμα. Ίσως στη λογική της πλειοδοσίας, που επικρατεί με τα χίλια-πεντακόσια, το 35ωρο και πάει λέγοντας. Στην πράξη βέβαια βγάζουν ένα συνέδριο κάθε οχτώ χρόνια. Αλλά ο αναμάρτητος που δεν παραβίασε το καταστατικό, πρώτος το λίθο βαλέτω. Έναυσμα για την πραγματική εξέγερση, όπου θα σπάσουν όλες οι βιτρίνες και θα φανεί η ουσία πίσω από το φαίνεσθαι.

Το ναρ προσπαθεί με αξιώσεις να σπάσει το παγκόσμιο ρεκόρ του σταλινικού κκσε που είχε 13 χρόνια να κάνει συνέδριο, από το 39’ ως το 52’. Τότε βέβαια είχαν να αντιμετωπίσουν κι έναν παγκόσμιο πόλεμο ενδιάμεσα. Κι η σοβαρή συνιστώσα όμως έχει να αντιμετωπίσει το δικό τους εμφύλιο, οπότε εν μέρει δικαιολογείται.

Το συνέδριο είναι μια επίσημη περίσταση, που ως τέτοια απαιτεί ένα παστρικό ξεκαθάρισμα. Κι όπως θα πιάσουν να τινάξουν τα χαλιά, θα βγουν στη φόρα όλα τα θέματα κι οι αντιθέσεις που πετούσαν τόσο καιρό από κάτω για να τις σκεπάσουν. Αλλά οι αντιθέσεις είναι σαν τον βήχα, τον έρωτα και το βρώμικο 89’: δεν κρύβονται. Ίσως ήταν καλύτερα πριν, που άπαντες γνώριζαν τι συνέβαινε, αλλά κανείς δε μιλούσε.

Τα συνέδρια λοιπόν έβγαιναν κάθε οκταετία, ένα το 98’ κι άλλο ένα το 06’. Και μέχρι τώρα συνέπιπταν από παράδοση με τα μουντιάλ που γίνονταν στην ευρώπη. Το 90’ η ίδρυση, με το ιτάλια 90’. Το πρώτο συνέδριο μαζί με το φρανς 98’. Και το δεύτερο το 06’ με το μουντιάλ της γερμανίας. Τώρα όμως, το επόμενο ευρωπαϊκό μουντιάλ θα γίνει το 18’ στη ρωσία. Κι επειδή δε μπορούσαν να το αναβάλουν δώδεκα χρόνια, κάνουν ένα τώρα ενδιάμεσα και το 2018 θα κάνουν το τέταρτο, μαζί με το μουντιάλ, για να τηρηθεί η παράδοση.
Το τρίτο λένε ότι θα το κάνουν φέτος. Αυτή δηλαδή είναι η επίσημη εκδοχή, αλλά εγώ πιστεύω ότι θα τους πάρει κάτι παραπάνω με τα εσωτερικά τους και θα τους βγει μες στο 12, για να συμπέσει τουλάχιστον με το EURO.

Το εναρκτήριο λάκτισμα των προσυνεδριακών διαδικασιών, είναι το σώμα του ναρ για την οικονομική κρίση. Κυκλοφορεί κι ένα βιβλιαράκι με τις θέσεις τους, που πωλείται προς δύο ευρώ. Εγώ έχω διαβάσει διαγώνια ένα προσχέδιο κι έμεινα με την εντύπωση μιας αδιάφορης σούπας που πάει να τα παντρέψει όλα. Κρίση χρέους αλλά κι υπερσυσσώρευσης. Ενδοκαπιταλιστικούς ανταγωνισμούς (sic), γιατί ο ιμπεριαλισμός τους κάθεται άσχημα, αλλά κι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις ενίοτε, γιατί κάποια πράγματα δε μπορείς παρά να τα πεις με το όνομά τους.

Πιο ενδιαφέρον όμως θα είναι μάλλον το επόμενο σώμα για το υποκείμενο. Το κοινωνικό δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση, ό,τι κι αν έχει ακούσει κανείς κατά καιρούς σε διάφορες κουβέντες με εεακίτες. Θα είναι η εργατική τάξη σε όλες τις εκδοχές της: βιομηχανικό προλεταριάτο, νέα βάρδια, μικροαστοί που προλεταριοποιούνται κ.ά.

Αλλά το ουσιαστικό διακύβευμα θα είναι το πολιτικό υποκείμενο. Εκεί θα παιχτεί η ιστορία. Όχι τόσο με τα τασάκια που απέμειναν και τα φετίχ τους για τις ολομελειακές διαδικασίες και τα όργανα ανοιχτού τύπου. Αλλά με τους ίδιους τους ορθόδοξους και το μοντέλο λειτουργίας της εαακ που έχει περάσει και στο ρεύμα.

Αυτά όμως θα τα δούμε εν καιρώ. Για την κρίση, το καινούριο τους πρόγραμμα (όχι ότι είχαν παλιό), τι είδους κόμμα θέλουν να γίνουν και πώς θα το ονομάσουν (έχουν κατοχυρωμένο το ρεύμα κι από τα υπόλοιπα έχει μείνει η επανίδρυση. Που είναι κοντά στην επαναθεμελίωση και τους γοητεύει, αλλά έχει μια αρνητική φόρτιση μετά τη μετάλλαξη της κομ. επανίδρυσης στην ιταλία).

Ας μείνουμε λίγο στο υποκείμενο. Ποιος συγκροτεί σήμερα το επαναστατικό υποκείμενο;
Οι σύντροφοι. Εγώ, εμείς. Πάντα σε πρώτο πρόσωπο και πάντα πολύ λιγότεροι από αυτούς. Ποιοι είναι αυτοί; Οι αστοί κι οι πραίτορές τους. Και γενικώς οι κακοί. Αλλά τους έχουμε.

Πάντα σε πρώτο πρόσωπο κι ολιγοπρόσωποι. Αλλά αμεσοδημοκρατικά χωρίς αντωνυμίες κι αντιπροσώπους. Μονάχα ονόματα. Ορέστη απ’ τη σπάρτη, μαρία απ’ το βόλο (αυτή είναι η cundu luna). Τα όνειρά μας έχουν όνομα που έλεγε και μια καλτ αφίσα της δαπάρας. Μαριέττα, αννούλα... ή όπως έλεγε σε μια εκπομπή κι ο μπογιό: κόκαλης, μπόμπολας, βαρδινογιάννης...

Τώρα μας χρειάζεται κι ένας επιθετικός προσδιορισμός. Το επιθετικός δεν παραπέμπει στη σύγκρουση, δεν έχει να κάνει με άμυνα κι επίθεση. Ούτε είναι φετίχ, όπως λεν κάποιοι που διεγείρονται με μαλόξ και το χρησιμοποιούν σε ερωτικά παιχνίδια με το σύντροφό τους.

Εδώ εννοούμε επίθετο. Όχι το επώνυμο του ορέστη απ’ το βόλο και της cundu luna αλλά έναν πολιτικό χαρακτηρισμό, μια ταμπέλα. Ενάντια στα κλισέ που δεν αντέχουν τις ταμπέλες, τους χαρακτηρισμούς και βασικά την πολιτική.

Λείπει αυτό το κάπα που χάνουν οι συνιστώσες στην πάλη των τά(κ)σεων μες στα μετωπικά σχήματα, που είναι το κομμουνιστικό. Κι άμα το πεις, δε λύνεις τα ξόρκια, αλλά δε χρειάζεται να πεις τίποτα άλλο –στο μιλητό τουλάχιστον. Ούτε οικολογικό, ούτε ριζοσπαστικό –που στο έκλεψε κι ο σύριζα- ή αντικαπιταλιστικό. Το κάπα αυτό τα καλύπτει όλα. Δε γίνεται να είσαι κομμουνιστής και να μην είσαι όλα τα άλλα.
Ούτε χρειάζεται μακρινάρι στον υπότιτλο για να χωρέσουν όλα. Και μόνο η κομμουνιστική ανανέωση να επιμένει για το κάπα. Γιατί έχει καλό παρελθόν και το δείχνει σε κάθε ευκαιρία.

Εφόσον το σώμα ασχολείται με το υποκείμενο και με τα υπαρξιακά της σοβαρής συνιστώσας, δηλ με το είναι και την ουσία, χρειάζεται κι ένα κατηγορούμενο. Και τέτοιο είναι διαχρονικά το κόμμα, ανεξαρτήτως συνθηκών. Το οποίο έχει στα σκαριά μια συνδιάσκεψη για το δεύτερο τόμο της ιστορίας του κόμματος και το αντικείμενο.

Το αντικείμενο είναι ο νίκος ζαχαριάδης. Έτσι τον ανέφερε στις εκθέσεις του ο καγκεμπίτης που είχε αναλάβει να τον παρακολουθεί όταν ήταν εξόριστος στη σιβηρία, στο τέλος της ζωής του. Από εκεί εμπνεύστηκε τον τίτλο του βιβλίου του για τον ζαχαριάδη ο φρέντυ γερμανός, που έγραψε κάτι σαν ιστορικό μυθιστόρημα, όπου η φαντασία συμπληρώνει ιντριγκαδόρικα τις λεπτομέρειες για όσα δεν γνωρίζουμε με ακρίβεια.

Έτσι ο ζαχαριάδης είναι μέλος της τιμητικής φρουράς μαζί με το ναζίμ χικμέτ στην κηδεία του λένιν και κάνει παθιασμένο έρωτα με μια νταρντάνα ινστρούκτορα της κουτβ, που τον έβαλε κάτω μετά από έναν μεταξύ τους αγώνα πάλης. Το βιβλίο όμως έμεινε στη μέση, όπως όλα τα μεγάλα έργα άλλωστε, γιατί ο γερμανός πέθανε κατά τη διάρκεια της συγγραφής του και δεν πρόλαβε να το τελειώσει. Στον άδη και το βαθύ σκοτάδι που λένε κι οι αναρχικοί. Μακάβριοι οι πτωχοί τω πνεύματι..

Η δυσκολία του θέματος είναι ευθέως ανάλογη με το ενδιαφέρον του. Ήδη η σύγχρονη εποχή έβγαλε τα υλικά της έκτης ολομέλειας (το 56’), που καθαίρεσε τον ζαχαριάδη από γραμματέα και της τρίτης συνδιάσκεψης (του 50’) που έδωσε τις πρώτες εκτιμήσεις και συμπεράσματα για τα αίτια της ήττας του δσε στο δεύτερο αντάρτικο. Αυτά όμως μένουν λειψά, αν δεν τα δούμε μαζί με τα υλικά της έβδομης (που διέγραψε το ζαχαριάδη απ’ το κόμμα), την αποκατάσταση του 67’ (σε εισαγωγικά ή χωρίς) που τον απάλλαξε από την κατηγορία του πράκτορα, κι ακόμα την υπόθεση πλουμπίδη, την ιστορία με το γουσόπουλο κ.ά.

Με κατηγορούμενο συντάσσονται ρήματα σαν το είναι και το φαίνεται. Οι πιο πολλοί μένουν στο δεύτερο κι αγνοούν συστηματικά το πρώτο. Όταν δεν έχουμε τέτοια σύνταξη, τότε έχουμε αντικείμενο, με μεταβατικό ρήμα που πάει μαζί με τα αιτήματα και το πρόγραμμα της τέταρτης διεθνούς.

Το κόμμα απ’ την άλλη, που είναι κάτι σαν σοβιετικό κόμμα ελλάδας –όπως είχαμε παλιά το ρώσικο και το γαλλικό του κωλέττη- το κατηγορούν ότι έχει μείνει μπρεζνιεφικά στάσιμο στη λαϊκή εξουσία και δε βάζει μεταβατικούς στόχους και ρήματα ως συνδετικούς κρίκους. Εξάλλου στη ρωσική γλώσσα, πολλές φορές δε μπαίνει καν ρήμα. Λένε πχ, έτα ντομ. Αυτό [είναι] σπίτι. Το ρήμα εννοείται και παραλείπεται. Ή ακόμα, κτο ον; Ποιος [είναι] αυτός; Και πάει λέγοντας.

Αυτή είναι όμως η μισή αλήθεια. Γιατί τα ρώσικα είναι η πιο πλούσια γλώσσα στα ρήματα κίνησης. Έχουν συνολικά καμιά δεκαριά και παραπάνω –ιντίτς, παϊντίτς κι άλλα τέτοια. Και πρέπει να δεις διαλεκτικά, ποιο μπαίνει κάθε φορά, με ανάλυση της συγκεκριμένης κατάστασης.

Ο σοβιετικός μαρξισμός είναι περίπου όπως η ρώσικη γλώσσα. Μπορεί να θεωρείται φτωχός συγγενής από κάποιους, αλλά στην ουσία έχει να δώσει τα περισσότερα. Το αντικείμενο είχε απόλυτο δίκιο όταν έγραφε στο εγχειρίδιο του καλού κομμουνιστή ότι (αυτός) πρέπει να έχει γνώση της ρωσικής. Κι αυτό –ως προς τον μαρξισμό τουλάχιστον- ισχύει και γι’ αυτούς που ψάχνουν υλικά για την επαναθεμελίωσή του και θέλουν να ασχοληθούν με το υποκείμενο.

Αν κρίνεις τη φύση της σοβιετίας από κάποιες πτυχές του εποικοδομήματος, είναι σα να κρίνεις μια πρόταση από το επίρρημά της. Ή να έχεις σε ένα κείμενο μια περίοδο –προεπαναστατική ή μη- να πιάνεις τη δευτερεύουσα πρόταση και να αφήνεις την κύρια. Πρέπει να ξέρεις να κάνεις συντακτική ανάλυση. Δεν αρκεί μια σκέτη πρόταση (εξουσίας) υποκείμενο, ρήμα, αντικείμενο.

Υπάρχει η αττική σύνταξη. Πχ τα παιδία παίζει (κι αρρωσταίνει). Όπου τελικός στόχος είναι να έχεις ενιαίο, μαζικό σύνολο που δρα σαν ένα και μπαίνει στον ενικό. Όπως το πλήθος, που ένα είναι, σαν το κόμμα δηλ, αλλά αναφέρεται στις μάζες που κινούν την ιστορία με τον αγώνα τους.

Υπάρχει η σύνταξη της ίσκρα –η παλιά, καλή ίσκρα, όχι αυτή του λαφαζάνη. Υπάρχει η σύνταξη από το μερικό, στο γενικό. Ξεκινάς από το ψαλίδισμα των μισθών και των συντάξεων και φτάνεις στη συντακτική συνέλευση και την κατάργησή της από το μαΐλη, που δε σέβεται το σύνταγμα. Δεν κατάλαβα, υποχρεωμένοι είμαστε;

Η σύνταξη αυτή από το μερικό στο γενικό, λέγεται παράθεση. Το διαλεκτικό της συμπλήρωμα είναι η επεξήγηση (των θέσεών μας και της λαϊκής εξουσίας) που είναι το ακριβώς αντίστροφο. Πάει από το γενικό στο μερικό και εξειδικεύει το πρόγραμμά μας σε κάθε χώρο. Απαραίτητη σημείωση, ότι και στους δύο αυτούς τύπους σύντάξης χρειάζεται η διαμεσολάβηση ενός κόμματος (εργατικού και νέου τύπου).

Κάθε γλώσσα είναι κατασταλαγμένη σοφία. Το ρήμα συνδέει διαλεκτικά το υποκείμενο με το αντικείμενο, τον υποκειμενικό παράγοντα με τις αντικειμενικές συνθήκες. Ο άνθρωπος καθορίζει τις συνθήκες που τον διαμορφώνουν. Όταν κρατάει παθητική στάση γίνεται έρμαιο των άψυχων αντικειμένων, που γίνονται συντακτικά υποκείμενα στην παθητική φωνή και ορίζουν τη ζωή του. Το εμπόρευμα γίνεται φετίχ κι η νεκρή εργασία κυριαρχεί πάνω στη ζωντανή, ή με άλλα λόγια, το κεφάλαιο παρασιτεί εις βάρος (του κόσμου) της εργασίας. Και τότε ψάχνεις να βρεις τα (ποιητικά) αίτια, να φωτίσεις τις αιτίες που σε αφήνουνε μισό.

Δεν ξέρω τι επίλογο να κάνω. Το κίνημα θα πει την τελευταία λέξη, (πρόταση, παράγραφο, κοκ..)

Ω γλυκιά μου εαρ...

…κι εσύ λεωνίδα κύρκο.

Κι εσύ λαϊκέ ηγέτη μιχάλη γκορμπατσώφ, που τα χτεσινά σου γενέθλια τα σκέπασε η συνωμοσία της σιωπής των μμε που δεν ξέρουν να εκτιμούν τις στυμμένες λεμονόκουπες του συστήματος. Στα 79 όταν θα είσαι γιαγιά, θα περιφέρεις την ασημαντότητά σου στα πάρτι των αστών για το μνημόσυνο της ιστορίας που έλαβε τέλος και θα λες ότι το όνειρο της ζωής σου ήταν ο εφιάλτης της ανθρωπότητας.
Την περεστρόικα πολλοί αγάπησαν, τον γκορμπατσόφ κανένας.

Μία εβδομάδα μετά την επέτειο του εικοστού συνεδρίου –κι ενώ όλοι κινούμαστε στον απόηχο αυτού της νΚα και τη συγκρότηση του χαριτάκη σε τάση δι’ εαυτήν- είναι η επέτειος του θανάτου του συντρόφου με το μουστάκι. Οι πάγοι λιώνουν και φέρνουν την άνοιξη των ρεβιζιονιστών της μόσχας και του μεταμοντέρνου.

Μεσοβδόμαδα είναι τα γενέθλια του γκόρμπι και μία εβδομάδα μετά η ανάδειξή του σε ηγέτη της σοβιετίας ένα τέταρτο του αιώνα πριν που γύρισε τον κόσμο έναν αιώνα πίσω. Ο 21ος αιώνας στο κατώφλι του μεσαίωνα.

Αυτά εισαγωγικά ως προς τη συγκυρία σε μια κατά τα άλλα μεταμοντέρνα ανάρτηση. Τι σημαίνει όμως μεταμοντέρνο;
Σε ένα βιβλίο του ο παπακωνσταντίνου (όχι ο βασίλης) (ούτε ο θανάσης) το ορίζει ως ολοφοβία. Είναι ενάντια στις μεγάλες διηγήσεις, στη δυνατότητα να γνωρίσουμε πώς κινείται ο κόσμος, στο μαρξισμό και τη νομοτέλεια.
Που ακόμα κι αν υπήρχε, θα έπρεπε να την αγνοήσουμε.

Το μεταμοντέρνο είναι ψηφιδωτό από πετραδάκια που κάποτε ήταν βράχος, μικρά θραύσματα από το γυαλί που ράγισε, η κατακερματισμένη σοβιετία που διαλύθηκε στα εξ ων συνετέθη, τα δύο κρατικά κανάλια που έγιναν εκατό και το νόημα χάνεται στο ζάπινγκ.
Με αυτή τη δεύτερη έννοια είναι που προσεγγίζει το μεταμοντέρνο η σημερινή ανάρτηση.

Τα σώματά μας δυο μάζες λίπους που έρχονται σε συνουσία. Τα τριγλυκερίδιά μου αποζητούν φλογισμένα την χοληστερίνη σου. Τα χέρια μου γλιστράν πάνω στην κυτταρίτιδά σου. Μην σε πειράζει καλή μου. Άλλοι αποθηκεύουν το λίπος στον εγκέφαλο. Εμείς το κάνουμε καμπύλες κι ομορφιά γεμάτη κύτταρα.

Τα κύτταρα της οργάνωσης είναι οι όβες, αλλά υπάρχουν διάφορες μορφές κομματικής ζωής, από τις μονοκύτταρες (οβ εργαζομένων, οβ ξάνθης, ναρ ευρώπης, νοτίου ημισφαιρίου κτλ) μέχρι τις πιο εξελιγμένες που είναι πολυκύτταρες. Υπάρχουν και χώροι που παραμένουν μονοκύτταροι από άποψη κι οικοδομούν φαντασιακά κομμουνισμό σε ένα μόνο κύτταρο (όβα, κατάληψη κλπ) που παύει να υπάρχει μόλις περάσουμε τα γυάλινα όρια της νησίδας, ή της θερμοκοιτίδας μας.

Οι πολυκύτταροι οργανισμοί αναπτύσσουν ιστούς και αχτίδες κι εκλέγουν εγκέφαλο ο οποίος αναλαμβάνει την κεντρική διεύθυνση. Η καλή ποιότητα της τελευταίας συνδέεται άμεσα με τη (διαλεκτική) σχέση του εγκέφαλο με τη βάση που ελέγχει τα νευρικά κύτταρα της οργάνωσης.
Αν αυτή υπολειτουργεί κρίνει εξ ιδίων το κίνημα και το θεωρεί άνευρο κι άμαζο πριν καν αυτό εκδηλωθεί. Έτσι ο εγκέφαλος παίρνει λανθασμένη εικόνα και χάνει την επαφή με τις αγωνιστικές διαθέσεις του κόσμου.

Κάποιοι πυρήνες, με αριστερό όριο αυτούς της φωτιάς και δεξί τους πυρήνες του σεκ, κάνουν ανταρσία ενάντια στα φαιά κύτταρα και τη γραφειοκρατία του εγκεφάλου. Ζήτημα που είχε απασχολήσει και τους κινέζους που στα πλαίσια της πολιτιστικής επανάστασης είχαν προκρίνει τους ερυθροφρουρούς και τα ερυθρά αιμοσφαίρια ενάντια στα λευκά και στη δικτατορία των ειδικών.

Εξίσου επίμαχο είναι το ζήτημα της κυτταρικής μεμβράνης και της περιφρούρησης. Το οποίο είναι πρωτίστως πολιτικό, αλλά είναι πολύ εύκολο να το μπερδέψει κανείς με την πολιτική περιχαράκωση και να αποκλείσει μαζί με τους ξενιστές και ουσίες που τρέφουν το κίνημα.

Οι αντικαπιταλιστικοί πυρήνες θεωρούν τα αντισώματα σταλινικούς που καίνε αδιακρίτως τα χλωρά μαζί με τα ξερά.
Φονιάδες των ιών σταλινικοί.
Αντιπροτείνουν αντιθεσμούς αντί για αντισώματα, στα πλαίσια της απονέκρωσης (εδώ και τώρα) του ανοσοποιητικού συστήματος και τελικά του ίδιου του οργανισμού.
Η βία είναι το θηλυκό του βίου κι η λία βίσση κάνει εμφανίσεις στο κύτταρο. Αλλά κι η οργάνωση είναι το θηλυκό του οργανισμού. Χωρίς αυτήν καταντάμε ανόργανα, ασπόνδυλα χωρίς ζωή, με χυδαίο εμπειρισμό αντί για οργανικούς διανοούμενους.

Η αρχή γίνεται με τα καρκινογόνα κύτταρα που εξελίσσονται σε μεταμοντέρνοι όγκοι. Τόσα χρόνια τους νόμιζαν για καλοήθεις και τώρα που εκδηλώθηκαν είναι αργά για να σπάσει το απόστημα. Εξάλλου το πιθανότερο είναι να έχει κάνει μετάσταση ο ιός.

Οι διχοτομήσεις κι οι διασπάσεις προχωράνε με ρυθμούς αμοιβάδας. Με κάθε καινούρια έχουμε δύο κκ, τρία κκ, τέσσερα και πάει λέγοντας. Κατά το δύο, τρία, πολλά βιετνάμ του γκεβάρα. Και το δύο μορμόληδες, τρεις μορμόληδες του γιάννη σπανού απ’ την ομώνυμη κασέτα (ζητούνται σύντροφοι με το ίδιο παιδικό κόλλημα για να συγκινηθούμε παρέα).

Οι φυγόκεντρες δυνάμεις στέλνουν σπίτι τους πολλούς συντρόφους που γίνονται φαντάσματα και πλανώνται πάνω από την οργάνωση. Χαμένα ηλεκτρόνια που βγαίνουν εκτός τροχιάς και ηλιακού συστήματος. Σαν τον πλούτωνα που διαγράφτηκε κι έμεινε μακριά από την έφοδο στον ουρανό.

Ο σοσιαλιστικός ήλιος που μας (δια)φώτιζε έσβησε με το θάνατο του λεονίντ ιλίτς κι άφησε πίσω του τον ανατέλλοντα να βασιλεύει και το νεφέλωμα των αναθεωρητών να του ασκεί προγραμματική αντιπολίτευση και να ενσωματώνει οργανώσεις δορυφόρους και πολιτικούς διάττοντες αστέρες που τους κατάπιε η μαύρη τρύπα των δημοσκοπήσεων.
Κι όσοι πίστεψαν ψυχή τε και σώματι στον ουτοπικό σοσιαλισμό του ευτύχη, είδαν αμήχανοι το (ουράνιο) σώμα του ρεύματος να ψηφίζει τη ρήξη με το σάββα και την ενσωμάτωση του σεκ.
Κι έτσι επιστρέψαμε στα σώματα, στο σημείο απ’ το οποίο ξεκινήσαμε, αλλά σε ανώτερο επίπεδο.

Μην είστε όμως πολύ σίγουροι ότι το κύτταρο είναι η απλούστερη σχέση της βιολογίας, λέει ο σκληρός διαλεκτικός. Κι έτσι έκοψε τα φτερά του γιούρι κακάριν που ήταν σχεδόν σίγουρος.
Και ποια είναι δηλ; Το πολιτ-μπιρό;

-Σε κάθε περίπτωση ζούμε μεγάλες στιγμές.
Τα μαντρόσκυλα του συστήματος αλυχτάνε, ο κυρίαρχος των οκτώ ουρλιάζει για τις ντάτσες, το πρωτοσέλιδο της αυγής λέει ότι τα μέτρα διχάζουν το πασοκ, η αλέκα μπουκάρει στο λογιστήριο, ο κόσμος απ’ έξω τρέπει τους μπάτσους σε φυγή, το παπαγαλάκι του κρεμλίνου ενσαρκώνει το ηρωικό πνεύμα των ναυτών της κροστάνδης, ο περο-πομ-πέρρος ανακοινώνει απ’ τις ντουντούκες την απεργία της παρασκευής τη μέρα που πέθανε ο στάλιν κι οι σύντροφοι τρέχουν και δε φτάνουν γιατί κάθε μέρα είναι πολύτιμη και σήμερα έχει συλλαλητήριο.

Αγάντα και τους έχουμε…

Είναι μικρό το γήπεδο

Ο χώρος είναι διαλεκτικά δεμένος με τον χρόνο. Κι ο χρόνος δε φτάνει ποτέ όταν είναι να απαγγείλει το λόγο του ένας σάββας μιχαήλ. Που όταν τελειώνει το παραληρούν πλήθος από κάτω φωνάζει κι άλλο, κι άλλο. Κι ο σάββας ξαναβγαίνει, πιο πολύ για να χορτάσει ο ίδιος τον εαυτό του και μετά όλοι οι υπόλοιποι.
Πάντως το γήπεδο γέμισε ούτως ή άλλως. Το πρώτο στοίχημα κερδήθηκε. Για τα υπόλοιπα οι συσχετισμοί είναι αρνητικοί κι ο μπουκ πιασμένος από τους αστούς.

Δεν έχω προσωπική εικόνα, παρά μόνο την ανταπόκριση ενός νΚαπελεύθερου στην οποία και θα βασιστώ.
Καταρχήν του έκανε εντύπωση ότι η αρας (ή μήπως η αραν; πάντα τις μπερδεύω γαμώτο) ενώ συνήθως βγάζει πολλή φοιτητιά, παραδόξως υπερέβη τον εαυτό της κι έβαλε να μιλήσει ένας δικός της εργαζόμενος από το σωματείο του φυσικού αερίου.
Παραδέχτηκε ότι στο προεδρείο το κεντρικό μέλος ήταν ναρίτης (δεν είχα την παραμικρή αμφιβολία).
Και τόνισε ως πολύ θετική την κίνηση με τα 90 πρωτοβάθμια σωματεία που συγκροτήθηκαν βάση του κινήματος αλληλεγγύης στην κούνεβα. Που καλό θα ήταν να βγάλουν ένα και να μείνουν 89 για να υπάρχει συμβολισμός.

Θα συμφωνήσω μαζί του. Κι είμαι ο τελευταίος που θα μειώσει τη σημασία της.
Αλλά εφόσον υπάρχει όντως τέτοια κίνηση, έχω άλλες απαιτήσεις. Να πηγαίνουν στην περιφρούρηση της απεργίας τα ξημερώματα. Δε στέκει πλέον το επιχείρημα ότι δεν υπάρχουν δυνάμεις να το κάνουν.
Να κυνηγήσουν και να προκηρύξουν μόνοι τους μια απεργία, κατά προτίμηση διαρκείας. Τόσα χρόνια μας τη λένε ότι έχουμε τόσα εργατικά κέντρα, αλλά δεν το κάνουμε. Με ενενήντα σωματεία μπορούν να κάνουν πράξη αυτό που περίμεναν από άλλους.

Περιμένω ακόμα να μην πάνε μαζί με τη γσεε στον επόμενο γύρο του ασφαλιστικού, ούτε σε απόσταση εκατό μέτρων πιο εκεί.
Ο διαχωρισμός ήταν εύκολος σε κάποιες φάσεις, πχ στις εννιά δεκέμβρη που οι εργατοπατέρες υπάκουσαν στα αφεντικά τους και δεν ξεκίνησαν ποτέ την πορεία και μείναν μόνοι τους. Αλλά όχι αρκετός να αναιρέσει τη συμπόρευση -όπως το βλέπω εγώ τουλάχιστον.

Καλό θα είναι επίσης την επόμενη φορά να υπάρχει κόσμος άσχετος από αυτά τα σωματεία. Δέκα από το καθένα να μαζεύονταν θα ήταν μια χιλιάρα άτομα επιπλέον.
Αλλιώς καταλήγουμε στα κλασικά. Όπου παρευρίσκονται και χαιρετίζουν καμιά πενηνταριά φορείς και στο σύνολο είναι 25 άτομα.

Πάμε και στο αλατοπίπερο που έδωσε γεύση και χρώμα στην όλη φάση, τη διαφωνία του εεκ. Το οποίο λίγα πράγματα το χωρίζουν με το σεκ. Ένα γράμμα και μια άβυσσος.

Το σκηνικό μου θύμισε συνειρμικά κάτι που έλεγαν οι αστοί για τη σοβιετία. Ότι στα κλειστά συστήματα οι κρίσεις και οι συγκρούσεις εκδηλώνονται απότομα σαν εκρήξεις, εκεί που δεν το περιμένεις. Κι ας μην ήταν κεραυνός εν αιθρία η διάλυση για όσους έβλεπαν καλύτερα κάποια πράγματα τότε.
Για κάποιους ο συνειρμός είναι άστοχος, για μένα κολλάει γιατί το κλειστό έχει πολλές έννοιες και το μερα ποτέ δε λειτούργησε στην ουσία για να είναι ανοιχτό. Κάτι σαν τη σοβιετία στα τελευταία της δηλ.

Ο ανταποκριτής δε συμφωνεί με την κριτική και τις αιτιάσεις του σάββα (ένας είναι ο σάββας). "Ειδικά στο σημείο για την εε, δε λέγαμε κάτι πολύ διαφορετικό ως μερα από αυτά που βάζει το κοινό κείμενο"..
Τη διαφωνία την εστιάζει πιο πολύ στα διεθνή, όπου το εεκ νιώθει υπόλογο απέναντι στους συμμάχους του που είναι στα μαχαίρια με τους ομοϊδεάτες τους (τροτσκιστές γαρ) συμμάχους του σεκ.

Από μια άποψη έχει δίκιο. Οι ενδο-εξωκοινοβουλευτικές διαφωνίες σε οδηγούν σε παράνοια αν κάνεις το λάθος να τις παρακολουθήσεις ως το τέλος χωρίς να διαβάζεις πίσω από τις γραμμές.
Οποιαδήποτε διαφωνία δε μπορεί να μπει έτσι απλά. Θα 'ταν πολύ φτηνό. Κάθε διαφωνία πρέπει να τηρεί τους κανόνες και να πληροί προϋποθέσεις. Να βάζει ολοκληρωμένη πλατφόρμα με πέντε τουλάχιστον άξονες. Να θέτει εαυτήν πιο αριστερά στο αριστερόμετρο από αυτόν που κριτικάρει. Να κάνει ολοκληρωμένη διάγνωση προτείνοντας θεραπεία.

Όχι σαν τους συντρόφους από το κόμμα, που ψιλοδιαφωνούν με ένα θαυμαστικό, ένα κομμα (αλλά ουδέποτε με το κόμμα) και μια διατύπωση στη θέση 32.
Εδώ το διαλεκτικό προτσές λειτουργεί αντίστροφα. Ξεκινάμε από τη μικροδιαφωνία και καταλήγουμε σε ολόκληρο κείμενο όπου την αναλύουμε.

Έτσι έγινε και στο πρόσφατο σώμα του ναρ. Όπου κατέβηκαν δύο κείμενα με βαθιές διαφορές, όσες κι οι εικόνες στο παιχνίδι με τον καθρέφτη στα σταυρόλεξα.
Ο ανυποψίαστος κόσμος που τα διάβαζε έμενε με την απορία. Εκτός κι αν ήξερε το διακύβευμα (η συμμαχία με το σεκ στις ευρωεκλογές και γενικώς), ή είχε εμπειρία από καθρέφτες και σταυρόλεξα (κατά προτίμηση κρυπτογραφικά).

Έχει τη γοητεία της όμως η υπόθεση αν εντρυφήσει κανείς.
Μπορεί να γίνει ένας από τους λιγοστούς πλην εκλεκτούς που κατανοούν και γελάνε με τα υπονοούμενα του σαμαρά στο τελευταίο του βιβλίο για την αριστερά.
Και σε ένα ανώτερο επίπεδο, μετά από σκληρή τριβή, να βρίσκει ουσία στα κείμενα του χοτζέα. Αλλά και σε άλλους αποκρυφιστές επιγόνους του γκράμσι, οπαδούς της θεωρίας της πράξης και της πυθίας.

Με κάτι τέτοια ο εξωκοινοβουλευτικός διάλογος καταντάει μακράν ο πιο βαρετός, πιο πολύ κι απ' το δικό μας.
Εμείς βαριόμαστε συνήθως στην εισήγηση (και σε όσες τοποθετήσεις την αναπαράγουν). Αλλά μετά αποκτά ενδιαφέρον.
Σε αυτούς η κάθε τοποθέτηση είναι μια μικρή εισήγηση. Μικρή που λέει ο λόγος.

Σε κάθε διάλογο κατεβαίνει όλο το βαρύ πυροβολικό των πλατφόρμερς, ο καθένας με τη δική του. Όπου το πρώτο συνθετικό παραπέμπει στο πλατειάζω και το δεύτερο στον -απαραίτητο σε κάθε κομμουνιστή- φορμαλισμό.
Ένας πλατφόρμερ με δέκα σημεία, άλλος με δώδεκα, ο τρίτος τα συνθέτει και βγάζει εικοσιδύο, ο κεντριστής κοπτοράπτει και καταλήγει σε έντεκα.
Ανάλογα τι σύστημα θέλει να παίξει ο καθένας. Θυμάται κανείς άραγε πόσα ψηφίζονται στο τέλος; Κι αν ναι μπορεί να τα πει απ' έξω;

Απ' την άλλη όμως ο σάββας έχει δίκιο. Πάντα. Αλλά και ειδικά.
Το κοινό κείμενο μυρίζει συγκόλληση από μακριά. Και μόνο σαν όνομα παραπέμπει στο κοινό πόρισμα που κάναμε με τον κύρκο το δεκέμβρη του 88. Είκοσι χρόνια κι ένα μήνα μετά, ο σάββας (που τότε ζούσε την ψευδαίσθηση της αντιγραφειοκρατικής επανάστασης της περεστρόικα) επικαιροποιεί τα διδάγματα της εποχής και κρούει καμπανάκι κινδύνου για τους νέους τζανετάκηδες που έρχονται με τη μορφή ευρωβουλευτή.
Μονάχα αυτός κράτησε ψηλά τα λάβαρα της επανάστασης, του μέρα, της τρίτης διεθνούς του λένιν-στάλιν (ένα πρόσωπο).
Καλά και του τρότσκι, δε θα τα χαλάσουμε εκεί τώρα.

Κι εκτός από αυτό βάζει κι άλλα ζητήματα.
Όπως τη λεπτή ειρωνεία "εργατική εξουσία-δημοκρατία, στη γλώσσα του ναρ". Η οποία παρά τις αναρχικές παραφθορές της έχει πολλά κοινά με τη μητρική ινδο-ευρωπαϊκή, την οποία μιλάμε εμείς ακόμα. Η πιο παλιά γλώσσα, που έμεινε αναλλοίωτη στον χρόνο, μαζί με τα ποντιακά και τα euskadi των βάσκων.

Βάζει και το θέμα του καπελώματος του μερα από το ναρ που την απόφαση για τη συνεργασία με την εναντια τη δρομολόγησε στο σώμα του. Ερήμην του υπόλοιπου μερα που είχε βαθιά μεσάνυχτα.
Τα γονίδια του παρελθόντος είναι σαν τα διαμάντια. Παντοτινά. Κι άσε τον μπιτσάκη να ασχολείται με αυτά του μέλλοντος.

Ειδικά αυτή η έννοια της πλειοψηφίας του μερα με έκανε να νιώθω πως έμεινα χρόνια πίσω.
Τι ακριβώς μπορεί να σημαίνει;
Δημοκρατικός συγκεντρωτισμός δεν είναι, γιατί δεν επιβάλλει η πλειοψηφία τη γνώμη της στο σύνολο. Αλλά ούτε αρχή της ομοφωνίας είναι, γιατί δεν μπορεί να βάλει βέτο η μειοψηφία.
Όποιος έχει φώτα να δώσει σχετικά παρακαλείται να τα δώσει αφειδώλευτα. Χωρίς πλάκα...

(Συνεχίζεται...)