Μια ωραία ατμόσφαιρα

Κι ενώ η αγωνία για την κατάληξη του «διλήμματος» «μνημόνιο ή χρεοκοπία» κορυφώνεται, αλλά ολοένα και περισσότερος κόσμος το προσπερνά, γιατί ο βρεγμένος τη βροχή δε φοβάται, και στο κάτω-κάτω της γραφής «εμείς θα ζήσουμε κι ας είμαστε φτωχοί», ήρθε η χτεσινή συζήτηση στο ευρωκοινοβούλιο να θυμίσει αμφιθέατρο και να διασκεδάσει κάπως το τεταμένο κλίμα.

Μια συζήτηση που είχε σχεδόν τα πάντα. Νταβαντούρι, χειροκροτήματα, αποδοκιμασίες, ατάκα στην ατάκα και συνδικαλιές, την καϊλή να μιλάει για την παγκόσμια ειρήνη, λες και ήταν στα καλλιστεία, εκθέσεις ιδεών με ιδεολογικές διακηρύξεις, χωρίς αντίκρισμα, αλλά και κάθε καρυδιάς καρύδι: ευρωλιγούρηδες και ευρωμάχους, αριστερούς ευρωπαϊστές και ακροδεξιούς ευρωσκεπτικιστές που τους την έβγαιναν από τα αριστερά –και ποιος να το φανταζόταν κάποιες δεκαετίες πριν- (αλλά όπως είπε και η καϊλή: αλέξη, εδώ έχουμε φίλους και συναγωνιστές). Με λίγα λόγια όλα τα συστατικά μιας καλής φοιτητικής συνέλευσης. Έλειπε ωστόσο η ψηφοφορία στο τέλος. Είπαμε, ναός της δημοκρατίας η ευρωβουλή, αλλά μην το παρακάνουμε κιόλας.

Ο τσίπρας λοιπόν θυμήθηκε τα νιάτα του στον «εγκέλαδο», το σχήμα του στο πολυτεχνείο, και βρέθηκε στο στοιχείο του, βγάζοντας δύο συγκινητικούς δεκάρικους για την ευρώπη των αξιών και της αλληλεγγύης (αυτό το «ευρώπη των λαών» δεν το λέει κανείς πια, ούτε καν ως σύνθημα). Και πέτυχε πλήρως το στόχο του, που ήταν να τον ακούσουν και να συγκινηθούν στο εσωτερικό μέτωπο για το «σκληρό αγώνα» που δίνει. Γιατί στο εξωτερικό, οι εταίροι του εξακολουθούν να το βλέπουν σαν εταίρα, ενώ οι ευρωβουλευτές έχουν τόσο πολλές αρμοδιότητες και δικαιώματα, που μπορούσαν το πολύ να τον χειροκροτήσουν, και πέραν τούτου ουδέν.

Κι είπε αρκετά πετυχημένα ο τσίπρας στο λόγο του. Χαρακτήρισε «ναό της δημοκρατίας» το ευρωκοινοβούλιο, που είναι ένα μεγάλο διακοσμητικό τίποτα, σαν τον αβραμόπουλο. Είπε πως ο δανεισμός είναι μορφή αλληλεγγύης (!) –οπότε ο τόκος μπαίνει προφανώς για να σφραγίσει τους ακατάλυτους δεσμούς και τη φιλία μας. Μίλησε για αποτυχημένο πείραμα στην ελλάδα (κι εγώ που νόμιζα ότι το πράγμα «δεν έτυχε, πέτυχε», εξαρτάται όμως από ποια σκοπιά το βλέπεις). Κι έκανε μεγάλο φινάλε με αντιγόνη και το δίκαιο των ανθρώπων, που μπαίνει ενίοτε πάνω από τους νόμους των ανθρώπων, ως υπέρτατος νόμος. Για το «νόμος είναι το δίκιο του εργάτη» δεν είχαν γράψει τίποτα οι αρχαίοι τραγωδοί μας, οπότε δεν είχαμε κάτι να πούμε. Αλλά ακόμα και οι εκκλησιάζουσες του αριστοφάνη, που έδινε το βήμα τις προάλλες, πριν από το δημοψήφισμα, έχουν πιο προωθημένες προγραμματικές θέσεις από τν «πρώτη φορά αριστερά» και τον τσίπρα.

Η υπόθεση μοιάζει πάντως με ένα παιχνίδι εντυπώσεων για το ποιος-ποιος-ποιος θα χρεωθεί (το ποιος θα φαγωθεί το ξέρουμε) τη μοιραία κατάληξη. Και μολονότι μπορεί να έχουμε στο παρά πέντε μια ανατροπή (διάβαζε κωλοτούμπα) στο σκηνικό και να υπογραφεί συμφωνία για το τρίτο και μακρύτερο (σε διάρκεια) μνημόνιο, είναι η πρώτη φορά που το σενάριο του «κρέτζιτ», όπως το προφέρει κορυφαίο κυβερνητικό στέλεχος, μοιάζει αρκετά πιθανό, πέρα από τη συνηθισμένη τρομοκρατία του μαύρου μετώπου, των καναλιών και των καλοπληρωμένων παπαγάλων τους. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως το κόμμα, που είναι πολύ προσεκτικό στις εκτιμήσεις και τις δηλώσεις του, καλεί το λαό σε εγρήγορση και ετοιμότητα, για κάθε πιθανό ενδεχόμενο (περιλαμβάνοντας σε αυτά και το γκρέξιτ). Και τώρα ακριβώς γίνεται πολύ φανερό πόσο τραγικές συνέπειες μπορεί να έχει μια μεσοβέζικη ρήξη, που δε φτάνει ως το τέλος (δηλ στον έλεγχο της οικονομίας και το στρατηγικό στόχο της εξουσίας), και προπαντός δεν είναι συντεταγμένη κι οργανωμένη, με δική μας πρωτοβουλία και σχέδιο για τα επόμενα βήματα. Μια εξέλιξη απ’ την οποία ο λαός μας δεν έχει ίσως πολλά να χάσει (που κι αυτό σχετικό είναι), αλλά σίγουρα δε θα βγει ωφελημένος.

Υπάρχουν όμως διάφορα ερωτήματα, που προκύπτουν εύλογα, παρακολουθώντας τις εξελίξεις και αναζητώντας το συνδετικό νήμα που τις ερμηνεύει. Γιατί οξύνθηκαν απότομα και σε τέτοιο βαθμό οι αντιθέσεις, που να συζητάμε το γκρέξιτ; Και τίνος επιδίωξη είναι; Μπορεί όλα αυτά να συμβαίνουν εξαιτίας μερικών αμελητέων μάλλον διαφορών σε δευτερεύοντα σημεία, μεταξύ των δύο προτάσεων, σύριζα και δανειστών; Ή εξαιτίας των μικροβελτιώσεων για τις οποίες εκλιπαρεί η κυβέρνηση, και της πρόθεσης των συνομιλητών της να τη ρίξουν;

Αν υποθέσουμε ότι ο σύριζα, κι όντως έχει βάση ως υπόθεση εργασίας, αποτελούσε τη βασική πολιτική εφεδρεία κι ίσως την καλύτερη επιλογή του συστήματος για να διαχειριστεί ένα πιθανό γκρέξιτ, δε θα έπρεπε να το είχε προετοιμάσει καλύτερα, προετοιμάζοντας παράλληλα και τον ελληνικό λαό για ένα τέτοιο ενδεχόμενο; Αν πάλι από την άλλη η ελλάδα παραμένει (ανισότιμα αλληλ)εξαρτημένη και την αρμέγουν οι δανειστές (με τη συναίνεση και της εγχώριας άρχουσας τάξης), γιατί θέλουν να την αποδεσμεύσουν από το άρμα τους και τη φυλακή του ευρώ, με τους αυστηρούς περιοριστικούς όρους για το χρέος, το έλλειμμα και τα δημοσιονομικά κάθε χώρας-μέλους;

Μπορεί να πλησιάζουμε στο διαζύγιο (αν χρησιμοποιήσουμε τον όρο «ρήξη» και μάλιστα υπό αυτές τις συνθήκες, θα τον ευτελίσουμε) απλά και μόνο (τρόπος του λέγειν) λόγω των ελλήνων εφοπλιστών; Ή λόγω της διαφωνίας ηπα (δντ) και γερμανών ως προς το κούρεμα του χρέους; Φτάνουμε σε αυτό το σημείο βάσει οργανωμένου σχεδίου; Ή μήπως θα ήταν προτιμότερο να καταφύγουμε στην υπόδειξη των κλασικών για την πραγματικότητα που προκύπτει ως η κοινή συνισταμένη πολλών διαφορετικών βουλήσεων, χωρίς να είναι αυτό που είχε θελήσει εξαρχής κάποιος από τους εμπλεκόμενους;

Και ποια πρέπει να είναι η δράση της δικής μας «συνιστώσας» στο κοινωνικό προτσές, και στη δοσμένη συγκυρία; Περισσότερα γι’ αυτό, στο επόμενο σημείωμα, υπό το φως και των νεότερων εξελίξεων. Ας έχουμε όμως καθαρό πως τίποτα (κάθε άλλο αν λάβει κανείς υπόψη του μια σειρά σημάδια των τελευταίων ημερών, από τη συνάντηση τσίπρα-θεοδωράκη, μέχρι τα σημερινά πρωτοσέλιδα και τους συριζαίους στα τηλεοπτικά πάνελ) δεν αποκλείει τελικά την υπογραφή συμφωνίας για νέο μνημόνιο. Όπως αντίστροφα κι η συμφωνία δεν αποκλείει το ενδεχόμενο του γκρέξιτ, σε μεταγενέστερο χρόνο.

Ούτε 48 ώρες

(το χρονικό μιας προαναγγελθείσης συμφωνίας)

Ούτε βενιζέλος, ούτε σαμαράς, ήρθε η ώρα της αριστ…

Ουπς! Εεεε… η ώρα της εθνικής συμφωνίας, του κοινού ανακοινωθέντος και της διαπραγμάτευσης, με βάση τέσσερα σημεία-φτιασιδώματα της συμφωνίας που απέρριψε με μεγάλη πλειοψηφία ο ελληνικός λαός. Κι αναρωτιέμαι, τώρα που νίκησε η διαβούλευση και η εθνική συνεννόηση (με τους μερκελιστές και τους γερμανοτσολιάδες), τώρα που η (αστική) δημοκρατία πετάει από θεσμική νίκη σε νίκη κι από κορυφή σε συμφωνία κορυφών, γιατί δε μπαίνει άραγε σε δημοψήφισμα προς τον ελληνικό λαό, για να δώσει την ετυμηγορία του, αν συμφωνεί ή όχι με τα διορθωτικά σημεία και τις στρατηγικές κατευθύνσεις αυτού του κοινού ανακοινωθέντος; (Λέμε τώρα…).

Κι ενώ ο ελληνικός λαός είναι συντετριμμένος από την ταυτόχρονη απώλεια του νταή σαμαρά και του ροκ-σταρ βαρουφάκη και δεν ξέρει για ποιον από τους δύο να κλάψει περισσότερο (σπαράζω μέσα μου, που θα ‘λεγε κι ο μπαλούρδος), γίνεται φανερό και το βαθύτερο νόημα αυτού του συνθήματος, «ούτε βενιζέλος, ούτε σαμαράς». Που δεν ανοίγει απλά το δρόμο της αριστεράς, αλλά και της πολιτικής ομοψυχίας. Λες και το πρόβλημα δηλ ήταν τα πρόσωπα και οι ηγέτες που ταυτίστηκαν με την εφαρμογή των μνημονίων. Και τώρα που αποτελούν παρελθόν, μπορεί να βρεθεί κοινή βάση συνεννόησης για τις στρατηγικές μας κατευθύνσεις (που ας το τονίσουμε με την ευκαιρία, δεν είναι τέσσερα οποιαδήποτε σημεία, αλλά στρατηγικές κατευθύνσεις για τη συμφωνία, στις οποίες συμπίπτουν απόλυτα).

Η ελπίδα έρχεται ενωτικά για όλους, πλην λακεδαιμονίων.

Το κουκουέ ήταν το μόνο που χάλασε την ξινή, αστική σούπα, εκπροσωπώντας στη σύσκεψη πιστά το πραγματικό «όχι» του ελληνικού λαού, που οι υπόλοιποι το έγραψαν στα παλιά τους παπούτσια. Κι αυτό επιβεβαιώθηκε και στο τέλος, παρά τις φοβρές διαρροές των έγκυρων ρεπορτάζ για ομόφωνη αρχηγική απόφαση, που κολλούσε όμως στο αγκάθι της υπόδειξης του ολάντ να παραλειφθεί κάθε υποψία ρήξης με την εε από το ανακοινωθέν, με την οποία τελικά διαφώνησε ο κουτσούμπας (ενώ αλλιώς, θα υπέγραφε).

Αλλά αν τους θυμίσεις το σύνθημα «πέντε κόμματα (όσα υπέγραψαν τελικά δηλ το κοινό ανακοινωθέν ή και παραπάνω), δύο πολιτικές», θα σου απαντήσουν: «πέντε –και παραπάνω- κόμματα, δύο άκρα, ένας ευρωμονόδρομος».

Όλο και περισσότεροι αρχίζουν όμως να καταλαβαίνουν την αλήθεια και πως «σικέ, το ματς είναι στημένο» «κι από πριν ξεπουλημένο, κι εσύ πνίγεσαι με δίπολα καρμπόν». Και οι δύο μονομάχοι παριστάνουν πως είναι πολύ θυμωμένοι, και αιώνιοι εχθροί, για να αυξήσουν το τζέρτζελο και την εμπορικότητα της αναμέτρησης, όπως ακριβώς γίνεται στους στημένους αγώνες πάλης. Και μπορεί να ρίξουν καμιά ψιλή, έτσι για το θεαθήναι, ύστερα αποχωρούν όμως αγκαζέ.

Απόψε με την τρόικα θα τα βρούμε, θα βάλουμε τις τζίφρες αγκαλιά.

Πριν φύγουμε τελείως από το αθλητικό κλίμα, να συμπληρώσω πως οι συριζαίοι στα πάνελ (πχ λαφαζάνης χτες) θέλουν να διακόπτουν και να σχολιάζουν κάθε συνομιλητή τους, όπως ο ομπράντοβιτς διαμαρτυρόταν σχεδόν για κάθε φάση κι έπρεπε να τη συζητήσει μαζί με τους διαιτητές. Με τη βασική μεταξύ τους διαφορά να αφορά τις αποχρώσεις –ο πιλάφ είναι ροζ, ενώ ο ζοτς ως επί το πλείστον μελιτζανί.

Η λέξη-κλειδί από χτες το βράδυ είναι η γέφυρα, που δένει και με το μπριτζ και τη θεωρία των παιγνίων. Καταρχάς καμία διαφορά των «ναιόχι) δεν είναι πολιτικά αγεφύρωτη, όπως αποδεικνύει κι η χτεσινή συμφωνία. Κατά δεύτερον, έρχεται ξανά στο προσκήνιο το σενάριο μιας συμφωνίας-γέφυρας, μέχρι το κλείσιμο της τελικής συμφωνίας. Κατά τρίτο (και μακρύτερο), όπως λέει κι ο ζαραλίκος, η ξηρασία πχ στον ερωτικό τομέα, αν τη δεις με αυτό το σκεπτικό, δεν είναι αγαμία, αλλά γέφυρα μέχρι να ξαναπηδήξεις ή να σε πηδήξουν –εξαρτάται από ποια σκοπιά το βλέπεις. Γιατί όχι εξάλλου; Εδώ για το λαφάζα, οι συμφωνίες και τα άλλα μέτρα μπορεί να είναι και μεταβατικές γέφυρες για το σοσιαλισμό, όπως είπε χτες βράδυ. Στα άλλα θα τα χαλάσουμε σφοι;

Ένα άλλο ωραίο που είπε εκτός γραμμής ο πιλάφ (κι ο επίσημος σύριζα το έχει απαλείψει από το λόγο του), είναι η διαγραφή μέρους του χρέους, που πρέπει να είναι βαθιά. Ένας όρος που παραπέμπει αφενός στο… βάθος των αντιλαϊκών μέτρων που θα υποστεί ο λαός, όπως στο κούρεμα του 2012. Κι αφετέρου στις καλύτερες συνδικαλιές των φοιτητικών μας χρόνων, όταν για να βγει ένα κοινό πλαίσιο, υπήρχαν διάφορες αμοιβαίες υποχωρήσεις, που κατέληγαν σε σαφείς και σουρεάλ διατυπώσεις του στιλ «κάμποσα ευρώ βασικό μισθό», «γενναίες αυξήσεις στη χρηματοδότηση της παιδείας», κοκ, που άγγιζαν ευαίσθητες χορδές της δημιουργικής φαντασίας του λαϊκού στρώματος (που κοροϊδεύει την κοινωνία με την επανεκκίνηση του επαναστα-μα-τημένου μπλοκ του), και συνέχιζε με τη βαθιά επεξεργασία τους: γενναίες αυξήσεις, ατρόμητες αυξήσεις, τσαμπουκαλεμένες (με όρους κινήματος) αυξήσεις, κτλ.

Σε άλλα τηλεοπτικά νέα, ο βορίδης που προαλείφεται (σα βούτυρο στο ψωμί της αντίδρασης) για αρχηγός της νδ, έπιασε στασίδι στα κανάλια, κρατώντας σιγή ιχθύος για τα εσωκομματικά, μέχρι που τον κάρφωσε ο μαρτυριάρης μητρόπουλος (με τον οποίο βγήκαν μαζί από ένα στούντιο και προφανώς είχαν μιλήσει λίγο πριν) και του ευχήθηκε με πολιτικό πολιτισμό και αντίληψη μικρού παιδιού, καλή επιτυχία με την υποψηφιότητά του. Και άντε μετά να τρέχει να τα μαζεύει. Ούτε καν σε αυτό δεν μπορείς να εμπιστευτείς τους συριζαίους

Κλείνουμε με δανεικό φινάλε από τον 2310, που έγραψε για το δημοψήφισμα και τη στάση του λαού μας: σωστή απάντηση, λάθος το ερώτημα. Ή όπως έλεγε και σε μια επιθεώρηση, ο (ντεμέκ) κυβερνητικός εκπρόσωπος, που απαντούσε στους δημοσιογράφους: πολύ καλή ερώτηση, ας περάσουμε στην επόμενη.

Κι εκεί ακριβώς βρισκόμαστε ήδη, οπότε οφείλουμε να μην πάμε αδιάβαστοι, και ας μην είναι βατά τα θέματα…

Τα μιλήσαμε, τα συμφωνήσαμε

Με ποιον; Με τον καπετανάκη και το συμβούλιό του. Δεν έχει ντούγκλας το μουστάκι, γιατί αυτά είναι αγκυλώσεις κι αναχρονισμοί της μεταπολίτευσης, χώρα που ως σύμβολο παραπέμπει στο σφο με το μουστάκι. Ούτε συμφωνήσαμε να βγούμε από τη φυλακή της εε, γιατί δεν έχουμε κάποιο πειστικό σχέδιο για απόδραση, άσε τις δυσκολίες και τους κινδύνους που αντιμετωπίζεις έξω, οπότε πού να τρέχεις. Είναι κι η φυλακή μια κάποια λύση, επώδυνη και όχι πολύ περήφανη, αλλά ξέρετε δα πως είναι οι φυλακές. Αν τα έχεις καλά όμως με τον καπετανάκη και του στηθείς, θα έχεις τα τυχερά σου, φαΐ, τσιγάρα, ύπνο, ενώ έξω ούτε αυτά δεν είναι εξασφαλισμένα. Τίποτα δε συγκρίνεται με την ασφάλεια της φυλακής και το φόβο μπροστά στην ελευθερία, όπως εξηγεί ο φροϋδομαρξιστής έριχ φρομ.

Η ελπίδα φεύγει. Το μνημόνιο έρχεται.

Πάει και η ηρωική δημιουργική αμφισημία «τέρμα στο μνημόνιο, ζήτω η επέκτασή του», γιατί απαιτήθηκε συνολική συμφωνία. Κι η συμφωνία αυτή πρέπει να περάσειαπό τα κοινοβούλια. Και εδώ αρχίζει το μεγάλο πανηγύρι. Η αριστερή πλατφόρμα κι η ίσκρα χάθηκαν για μερικές ώρες από προσώπου γης και προσπαθούν να κερδίσουν χρόνο, για την εσωτερική συμφωνία. Τα ροζ παπαγαλάκια πήραν γραμμή μεταμεσονύχτια να τιτιβίσουν σε όλους τους τόνους πως καλούνται επιτέλους για πρώτη φορά να πληρώσουν κι οι πλούσιοι· αλλά δεν πείθουν ούτε τους δικούς τους που θέλουν να παραμυθιαστούν κι έχουνε χάψει άλλα κι άλλα. Ο ανεκδιήγητος μιχελογιαννάκης πρόλαβε, είπε, ξείπε, έθεσε όρους για την κωλοτούμπα κι άρχισε από μόνος του το «μασάζ» στον εαυτό του. Ο μητρόπουλος εκδικείται γλυκά την κυβέρνηση, που δεν του κράτησε μια από τις καρέκλες της –γιατί ο καλός πασόκος στη φουρτούνα φαίνεται κι άμα βρεθεί στην απέξω, δε θα διστάσει να κάψει τους πάντες. Η κομμουνιστική (η ποια;) τάση σύριζα κερδίζει παραπάνω από τα δεκαπέντε λεπτά δημοσιότητας που θα της αναλογούσαν. Το «κόκκινο» (το) παίζει ντεμέκ αντικειμενική πολυφωνία, χωρίς να παίρνει θέση με αξιολογικές κρίσεις για τα γεγονότα. Και η αυγή, όπως σχολίασε κάποιος στο τουίτερ, αν ήταν αθλητική εφημερίδα, θα κυκλοφορούσε με φουστανελάδικο τίτλο: «πάλεψαν σα λιοντάρια, αλλά λύγισαν στο τέλος – άδικη ήττα 7-0». Κι ούτε καν ένα γκολ της τιμής. Ή έστω ένα φύλλο συκής, για να κρυφτούν πίσω του.

Και τώρα; Κανονικά ο τσίπρας θα έπρεπε να ανακοινώσει τη συμφωνία από το σκοπευτήριο της καισαριανής, για να έχει και συμβολισμό, όπως ο γαπ με το καστελόριζο. Η ψηφοφορία για την έγκριση από τη βουλή μπορεί να πάει και μες στο σαββατοκύριακο, που βολεύει ως ημερομηνία για να μην πετύχουν και καμιά γενική απεργία. Η συμφωνία περνάει κατά πάσα πιθανότητα, όχι όμως με τις έδρες της συγκυβέρνησης –εκτός κι αν κάποιοι επιλέξουν την πλήρη γελοιοποίηση- αλλά με τις ψήφους της αντιπολίτευσης. Σε κάθε περίπτωση, θα έχουμε πρόβα τζενεράλε για το μεγάλο, φιλο-εε συνασπισμό του μέλλοντός μας. Μπορεί να το δεχτεί αυτό όμως ο σύριζα στην παρούσα φάση; Ή μήπως θα οδηγηθούμε σε καλοκαιρινές κάλπες; Και τότε, όπως λέει ο τρας, θα φωνάζουμε με στιλ κι επιτηδευμένη υστερία: «πρέπει να φύγουν Αυτοίοίοίοί...». Εκτός κι αν οι κοψοχέρηδες που ψήφισαν σύριζα, σκεφτούν πως έχουν κι άλλο ένα χέρι, οπότε τους παίρνει για άλλη μία φορά, άλλη μία ευκαιρία, άλλο ένα εκβιαστικό δίλημμα, και άλλο (αυτο)γκολ, και άλλο (αυτο)γκολ.

Οκέι γιες, οκέι γιες, σε είδα στο σύνταγμα προχτές

(και ποιον δεν είδαμε δηλ αυτές τις μέρες να διαδηλώνει)

Οκέι γες, οκέι γιες, πάει η χώρα σε εκλογές... (;)

Τους μόνους που δεν είδε ο πολύς κόσμος, γιατί δεν ήθελαν να τους δουν τα κανάλια, ήταν χτες οι λακεδαιμόνιοι, κι ας ήταν περισσότεροι από όλους τους άλλους αθροιστικά. Είναι ενδεικτικός ο αυθόρμητος ενθουσιασμός του ανταποκριτή του καναλιού bbc για το μήκος της πορείας, που αποτυπώθηκε και στο τουίτερ του. Still coming, still coming...

Όσο για την κάλυψη και τα ρεπορτάζ των τηλεοπτικών δελτίων; Ακόμα τα περιμένουμε. Όπως θα έλεγε κι ο βρετανός.

Still coming, still coming