Γιατί κάνουμε τόν Σταυρό μας; Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ. ῾Ιεροθέου Βλάχου

 

«Σταυρέ τοῦ Χριστοῦ σῶσον ἡμᾶς τῇ δυνάμει σου».

Οἱ λόγοι γιά τούς ὁποίους κάνουμε τόν Σταυρό ἐπάνω μας εἶναι πολλοί. Θά ἀρκεσθοῦμε στήν ἀπαρίθμηση τῶν κυριοτέρων.

   Πρῶτον ἐκφράζουμε τήν εὐγνωμοσύνη μας πρός τόν Χριστό, πού μᾶς ἀγάπησε μέχρι Σταυροῦ καί μᾶς ἔσωσε.

   Δεύτερον ζητᾶμε τήν Χάρι καί τήν Εὐλογία Του γιά νά νικήσουμε τά πάθη καί νά ἐκδιώξουμε τόν πολυμήχανο ἐχθρό.

  Τρίτον σχηματίζουμε ἐπάνω μας τόν Σταυρό γιά νά σταυρώσουμε τούς κακούς λογισμούς, τίς πονηρές ἐπιθυμίες καί τήν ἀχαλίνωτη καί διεστραμμένη θέλησι, πού μᾶς ἀπομακρύνει ἀπό τόν δρόμο τοῦ Θεοῦ.

   Τέταρτον μέ τό σχῆμα τῆς χειρός ὁμολογοῦμε τό δόγμα τῆς ῾Αγίας Τριάδος καί τό δόγμα τῆς ἀσυγχύτου καί ἀδιαιρέτου ἑνώσεως τῆς θείας καί ἀνθρωπίνης φύσεως στό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ. Μέ τά τρία δάκτυλα ἑνωμένα ὁμολογοῦμε τήν ῾Αγία Τριάδα καί μέ τά δύο ἄλλα τήν θεανδρικότητα τοῦ Χριστοῦ.

   Πέμπτον ὁμολογοῦμε ὅτι θά ζήσουμε σταυρική ζωή , θά ἀγαπήσουμε τήν ἄσκησι, θά θυσιάσουμε καί τήν ζωή μας, ἄν ὁ Κύριος τό ἐπιτρέψη, ὅπως ἔκαναν οἱ ἅγιοι μάρτυρες καί γενικά, ὅπως ἔκαναν ὅλοι οἱ ἄγιοι. Γι᾿ αὐτό,  ὅταν ἀσπαζώμαστε τίς εἰκόνες τους,  κάνουμε τό σημεῖο τοῦ  Σταυροῦ.  

    ῾Η δύναμί μας, ἡ δόξα μας καί ἡ ἐλπίδα τῆς σωτηρίας μας εἶναι ὁ Τίμιος τοῦ Κυρίου Σταυρός, ὁ ὁποῖος ἀντλεῖ δύναμι ἀπό τόν ᾿Εσταυρωμένο Κύριο. Γι᾿ αὐτό σταυρώνοντας τό σῶμα μας, ἄς προσευχώμαστε μέ ὅλη τή δύναμι τῆς ψυχῆς μας: «Σταυρέ τοῦ Χριστοῦ σῶσον ἡμᾶς τῇ δυνάμει σου».

Πηγή: Σεβ. ῾Ιεροθέου Βλάχου: «᾿Οσμή γνώσεως», σελ. 164, ᾿Εκδ. Τέρτιος,  Κατερίνη 1985.

᾿Αντιγραφή:᾿Οδυσσεύς

Στάρετς Σάββας ῾Ο Παρηγορητής. Τά θεμέλια τῆς σωτηρίας μας: Ὁμολογία καί πνευματικός ἀγώνας (ἀπό τίς Διδαχές τοῦ στάρες Σάββα)

Μετάφραση ἀπό τήν ρωσική γλῶσσα π.᾿Ιωάννου Φωτοπούλου
Ἀποσπάσματα ἀπό τό ἡμερολόγιό του (σελ. 213-215)
Τά θεμέλια τῆς σωτηρίας μας: Ὁμολογία καί πνευματικός ἀγώνας


Πρέπει ἀνοιχτά νά ὁμολογοῦμε τό Χριστό. Αὐτό εἶναι μεγάλη ἀρετή. Πόσοι χριστιανοί ὑπάρχουν πού λένε: «Πιστεύω στό Θεό», ἀλλά στήν πράξη δέν πιστεύουν! Πόσα χείλη μένουν βουβά, ὅταν χρειάζεται νά ὐπερασπιστοῦν μέσα στήν κοινωνία τή δόξα τοῦ Θεοῦ καί τῶν Ἁγίων Του! Ὁ ἐρχθρός Διάβολος προσπαθεῖ τόσο πολύ γιά νά σβύσει τήν πίστη ἀπό τήν καρδιά καί νά φέρει στή λήθη τίς ἀλήθειες τοῦ Χριστιανισμοῦ. Γι’ αὐτό βλέπουμε ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι εἶναι μόνο κτατ΄ὄνομα χριστιανοί ἀλλά στά ἔργα κανονικοί εἰδωλολάτρες.
Μήν ντρέπεσαι νά κάμεις ὀρθά τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ, διότι μέ τόν τρόπο αὐτό νικοῦμε τίς σκοτεινές δυνάμεις: «Οἱ τῷ Σταυρῷ τειχιζόμενοι, τῷ ἐχθρῷ ἀντιτασσόμεθα, μή δειλιῶντες τάς αὐτοῦ μεθοδείας καί ἐνέδρας…» (Ἀπόστιχα Αἴνων τοῦ πλ. Β΄ Τετάρτης πρωί). Ὄχι μόνο τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ καί Θεοῦ μας νά προσκυνᾶς, ἀλλά καί τήν εἰκόνα τοῦ Σταυροῦ Του, ἐπειδή ὁ Σταυρός εἶναι σημεῖο νίκης τοῦ Χριστοῦ ἐπί τοῦ Διαβόλου καί τοῦ στίφους τῶν ἐναντίων δυνάμεων, γι’ αὐτό αὐτές τρέμουν καί τρέπονται σέ φυγή, ὅταν βλέπουν τό Σταυρό σχηματιζόμενο.
Κάποιοι ἀμαθεῖς κινοῦν τό χέρι τους μπροστά στά πρόσωπό τους, προσποιούμενοι, ὅτι κάνουν τό σταυρό τους, ἀλλά ματαίως κοπιάζουν, γατί δε σχηματίζουν πάνω τους σωστό, ἀληθινό σταυρό. Μέ τέτοια κίνηση χαίρονται οἱ δαίμονες ἐνῷ ἐκείνους πού κάμουν ὀρθά τό σταυρό τους, πού ἐνώνουν κανονικά τά τρία δάκτυλα τοῦ δεξιοῦ τους χεριοῦ καί βάζουν ἔτσι τό χέρι τους στό μέτωπο, στήν κοιλιά, στό δεξιό πλευρό καί μετά στο ἀριστερό, βλέποντας τους οἱ Ἄγγελοι νά σχηματίζουν τό ἀληθινό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ ἀγάλλονται. Καί τότο ὁ Ἄγγελος φύλακας χαίρεται καί μᾶς βοηθεῖ.
Λοιπόν ἄς ἀπορρίψουμε τήν ψεύτικη ντροπή, τόν ψεύτικο φόβο καί ἀνοιχτά καί μέ σοφία καί διάκριση ἄς ὁμολογοῦμε τό Χριστό καί ἄς Τόν ἀκολουθοῦμε. Ἀπ΄αὐτό ξεχωριζουν οἱ χριστιανοί ἀπό τούς εἰδωλολάτρες, ἀπό τους αἱρετικούς, τούς ὀλιγόπιστους, ὅτι ἀνοιχτά, ἀλλά ἐν σοφίᾳ ὁμολογοῦν τό
Χριστό. Γιατί «ὅς γάρ ἐάν ἐπαισχυνθῇ μέ καί τούς ἐμούς λόγυς ἐν τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ μοιχαλίδι καί ἁμαρτωλῶ καί ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου ἐπαισχυνθήσεται αὐτόν, ὅταν ἔλθῃ ἐν τῆ δόξῇ τοῦ πατρός αὐτοῦ
μετά τῶν ἀγγέλων τῶν ἁγίων»(Μαρκ. 8,38).
Πρέπει νά τηροῦμε τίς νηστεῖες σωματικῶς καί πνευματικῶς σύμφωνα μέ τό ἐκκλησιαστικό Τυπικό
τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς, τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, τοῦ Δεκαπενταύγουστου καί τῶν Χριστουγέννων, καθώς ἐπίσης νά προσέχουμε τήν Τετάρτη καί τήν Παρασκευή. Γιά τούς ἀσθενεῖς καί ἡλικιωμένους ἡ
νηστεία εἶναι πιό περιορισμένη.
Πρέπει νά κάνουμε μέ ἀγάπη καλά ἔργα γιά τόν πλησίον μας καί νά ἀπομακρυνόμαστε ἀπό κακά ἔργα. Νά θεωροῦμε χαμένη ἐκείνη τήν ἡμέρα κατά τήν ὁποία δέν κάναμε κανένα καλό ἔργο γιά τόν πλησίον ἤ κάναμε κακό στόν πλησίον μας. Σέ καμμιά περίπτωση δέν πρέπει νά οἰκοδομοῦμε τήν εὐτυχίια μας πάνω στήν δυστυχία τοῦ ἄλλου. Μέ τό καλό νά πληρώνουμε τό κακό πού μᾶς κάνουν.
Πρέπει νά προσευχόμαστε χωρίς μετεωρισμό, ὥστε μαζί μέ τά λόγια τῆς προσευχῆς καί τό νοῦ κατά τήν προσευχή νά συνδυάζεται κα ἡ αἴσθηση τῆς προσευχῆς. Κάποτε σέ μιά μακρά προσευχή μόνο μιά στιγμή συμβαίνει νά εἶναι εὐάρεστη στό Θεό καί νά συνιστᾶ ἀληθινή προσευχή καί ἀληθινή λατρεία τοῦ Θεοῦ. Τό κυριώτερο στήν προσευχή εἶναι ἡ ἐγγύτητα τῆς καρδίας στό Θεό, ἡ ὁποία ἐπιβεβαιώνεται ἀπό τή γλυκύτητα τῆς θείας παρουσίας στήν ψυχή.
Ἡ ἡμέρα νά μήν ἀρχίζει χωρίς προσευχή καί νά μήν πηγαίνουμε γιά ὕπνο χωρίς προσευχή. Νά προσευχόμαστε καί ὅταν ἀναπαυόμαστε κατά τήν ἡμέρα. Κατά τή διάρκεια τῆς ἡμέρας νά ὑποχρεώνουμε τόν ἑαυτό μας σέ ἀδιάλειπτη προσευχή: Νά κρατοῦμε στήν καρδιά καί τό νοῦ μας τήν προσευχή τοῦ Ἰησοῦ ἤ τό «Θεοτόκε παρθένε». Κι ἀκόμη σταθερά καί παντοῦ νά στοχαζόμαστε τό Θεό. Κι αὐτό λογίζεται ὡς προσευχή. Ἐάν δέ χάνουμε τήν προσευχή καί τό στοχασμό μας γιά τό Θεό, τότε σέ μᾶς δέ θά εἶναι φοβεροί ὁποιοιδήποτε ἐχθροί, οὔτε μάγοι, οὔτε γόητες, διότι μαζί μας θά εἶναι ὁ Κύριος καί ἡ Παναγία Μητέρα Του.


Ψηφιοποίηση κειμένου Κατερίνα

Πηγή: http://anavaseis.blogspot.com

Ο σταυρός Του και ο σταυρός μου-Στέργιος Σάκκος ( ομότιμος καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης)

Στέργιος Σάκκος, Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως. Ο σταυρός Του και ο
σταυρός μου

Τό εὐαγγέλιο μιλᾶ γιά δύο σταυρούς· τό σταυρό τοῦ Χριστοῦ καί τό σταυρό
τό δικό μας. Ὁ σταυρός τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἐκεῖνος πού καταδέχθηκε ὁ
Κύριος νά τόν σηκώσει στόν ὦμο του καί ὕστερα νά σταυρώσει πάνω σ'
αὐτόν τή σάρκα του καί νά παραδώσει τό πνεῦμα του, νά δοκιμάσει μέ
αὐτόν τό θάνατο. Εἶναι ἐκεῖνος πού μπήχτηκε στό Γολγοθᾶ καί ἔμπηξε
καρφί μεγάλο μές στήν καρδιά τοῦ ἅδη, διέρρηξε τήν κοιλιά του καί τόν
ἀνάγκασε νά ξεράσει τούς νεκρούς του. Ὁ σταυρός τοῦ Χριστοῦ εἶναι τό
ξύλο μέ τό ὁποῖο συνέτριψε ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς τό κεφάλι τοῦ διαβόλου
καί τό ὁποῖο χαρίζει στούς πιστούς τή λύτρωση.

Ποιός εἶναι ὅμως ὁ δικός μας σταυρός;

Ἀπό τότε πού ὁ Χριστός ἔπαθε καί ὑπέφερε ὅσο κανένας ἄλλος ἄδικα καί
βαθιά, σταυρό οἱ ἄνθρωποι λέμε τά παθήματα καί τίς θλίψεις μας. Σταυρός
εἶναι ἡ ἀρρώστια, ἡ φτώχεια, ἡ ἀδικία· σταυρός εἶναι ἡ ξενιτειά, ὁ
καημός, ἡ ταλαιπωρία· σταυρός εἶναι ἡ ἐγκατάλειψη, ἡ δυστυχία, ὁ
χαροκαμός. Κι εἶναι ἀλήθεια ὅτι ὅλα τοῦτα σταυρώνουν τόν ἄνθρωπο, τόν
κάνουν μιμητή τοῦ πάθους τοῦ Χριστοῦ, ἰδίως ὅταν τά ὑφίσταται ἄδικα,
καί πρό πάντων ὅταν τά ὑπομένει μέ τή συνείδηση ὅτι ὑπάρχει Θεός πού
δέν θά τόν ἀφήσει νά χαθεῖ. Μ' αὐτές τίς προϋποθέσεις τά παθήματα
ἀποκτοῦν πράγματι ἕνα θεϊκό νόημα καί μία χάρη, παίρνουν ἀξία ἀπό τήν
ἀξία τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ καί δίνουν σ' αὐτόν πού πάσχει δόξα καί
ἐλπίδα· δόξα, διότι μοιάζει μέ τόν Κύριο, καί ἐλπίδα, διότι μπορεῖ νά
περιμένει τήν παρηγοριά καί τήν ἀναψυχή ἀπό τόν ἴδιο τόν Θεό. «Τοῦτο
γάρ χάρις», κηρύττει ὁ ἀπόστολος Πέτρος, «εἰ διά συνείδησιν Θεοῦ
ὑποφέρει τις λύπας, πάσχων ἀδίκως» (Α’ Πέ 2,19).
Ἐν τούτοις, ὁ χριστιανός δέν ὑποφέρει μόνο ἀπό βάσανα καί πόνους·
βασανίζεται καί ἀπό σκάνδαλα καί πειρασμούς, μαρτυρεῖ ἀπό τή φθορά τοῦ
ἴδιου του τοῦ ἑαυτοῦ καί ἀπό τή διαφθορά τοῦ κόσμου. Ἀποφασίζοντας νά
ζήσει σύμφωνα μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ μπαίνει σέ ἕναν ἀγώνα πού τόν
φέρνει ἀντιμέτωπο μέ τό δικό του θέλημα, μέ τίς ἐπιθυμίες καί τίς
ὀρέξεις πού φωλιάζουν ὕπουλα μέσα στήν ψυχή του καί κινοῦν βίαια τό
κορμί του.
Ἀγωνίζεται καί παλεύει νά ὑποτάξει τό ἐγώ του γιά νά ὑπακούσει στόν Θεό
κι αὐτή ἡ πάλη πονᾶ περισσότερο ἀπό ἀρρώστια, σφίγγει δυνατότερα κι ἀπό
δυστυχία, πικραίνει βαθύτερα κι ἀπό καημό. Ἀνακούφιση δέν ὑπάρχει,
μετριασμός δέν γίνεται κι ὁ κόσμος γύρω δέν βοηθᾶ, ἀλλά πολεμᾶ
σκληρότερα. Μέ θέλγητρα καί μέ φόβητρα ζητᾶ νά ἀπομακρύνει τόν πιστό
ἀπό τήν Ἐκκλησία, μέ πονηριά ἀλλά καί μέ κυνικότητα προσπαθεῖ νά τόν
φέρει σέ διάσταση μέ τόν Θεό. Συνεχῶς καί ἀδιαλείπτως ὁ χριστιανός ζῆ
ἕνα μαρτύριο, διαγράφει ἕναν σταυρό, καθώς ἀντιτίθεται στήν τυραννία
τῶν παθῶν του καί ἀντιστέκεται στή δεσποτεία τοῦ κόσμου. «Οἱ δέ τοῦ
Χριστοῦ τήν σάρκα ἐσταύρωσαν σύν τοῖς παθήμασι καί ταῖς ἐπιθυμίαις»,
λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος (Γα 5, 24).
Ὑπάρχουν μερικοί ἄνθρωποι, ἐκλεκτοί καί μακάριοι, οἱ ὁποῖοι μέ τή ζωή
τους ἔδειξαν καθαρά τί σημαίνει σταυρός τοῦ χριστιανοῦ καί φανέρωσαν
πρακτικά ποιά γνωρίσματα συνιστοῦν αὐτόν τό σταυρό.
Εἶναι οἱ ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας, δίκαιοι καί προφῆτες, ἀπόστολοι καί
μάρτυρες, πατέρες, ἀσκηταί καί διδάσκαλοι, ὅλοι ὅσοι βάδισαν γιά τό
ὄνομα τοῦ Χριστοῦ δρόμους σκληρούς καί ἔφθασαν στό τέρμα μέ ἱλαρό τό
πρόσωπο καί εὐφροσύνη στήν καρδιά. Μέ μύριους τρόπους καί μέ μύρια
χρώματα ἡ πορεία τοῦ καθενός ἀπό αύτούς ζωγραφίζει τό σχῆμα τοῦ
σταυροῦ. Ἄλλοι ὑπέμειναν τόν ὀνειδισμό τοῦ κόσμου, τήν ἀπόρριψη καί τήν
καταφρόνηση τῆς κοινωνίας. Ἄλλοι ὑπέστησαν τό διωγμό καί τό βασανισμό
ἀπό ἄρχοντες καί δημίους. Ἄλλοι ἀνέλαβαν τόν κόπο καί τήν ταλαιπωρία
τοῦ κηρύγματος, τό βάρος τῶν ψυχῶν. Ἄλλοι διάλεξαν τήν ἄσκηση τοῦ
σώματος καί τοῦ πνεύματος, τήν ἀπάρνηση τῶν ἐγκοσμίων καί τίς στερήσεις
τῆς ἐρήμου. Μέσα σ’ αὐτή τήν ποικιλία τῶν σταυρικῶν σχημάτων δύο εἶναι
τά κοινά γνωρίσματα· ἕνα τό «ἑκούσιον πάθος», ἄλλο τό «χάριν Χριστοῦ».
Μέ τή θέλησή τους καί γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ ὁ καθένας σήκωσε τό
σταυρό του καί μᾶς καλεῖ νά μιμηθοῦμε ὄχι τό σχῆμα του, ἀλλά τό φρόνημα
καί τή νοοτροπία του.
Νά, λοιπόν, ποιός εἶναι ὁ δικός μας ὁ σταυρός γιά τόν ὁποῖο μιλᾶ τό
εὐαγγέλιο, ὁ σταυρός πού καθίσταται ὄντως μίμηση τοῦ σταυροῦ τοῦ
Χριστοῦ, σημάδι γνησιότητος τοῦ χριστιανοῦ. Δέν εἶναι μόνο τά χτυπήματα
τῆς ζωῆς οὔτε ἁπλῶς οἱ θλίψεις· εἶναι αὐτά καί ἄλλα πολλά, τά ὁποῖα
ὑπογράφονται μέ τό αἷμα τῆς καρδιᾶς μας καί σφραγίζονται μέ τό αἷμα τοῦ
Χριστοῦ. Ἡ ἀγάπη μας γι' αὐτόν καί ἡ ἀγάπη του γιά μᾶς δίνουν νόημα καί
ἀξία στό κάθε πάθημά μας καί τό καθιστοῦν σταυρό ἅγιο. Ἔτσι σταυρός
εἶναι μία πράξη ὑπέρτατης θυσίας, πού συγκλονίζει τούς αἰῶνες, ἀλλά καί
μία πράξη καθημερινῆς ἀνοχῆς, πού περνᾶ ἀπαρατήρητη ἀπό τούς πολλούς.
Σταυρός εἶναι νά ἀκρωτηριάζεσαι ἀπό τούς ἀπίστους καί σταυρός εἶναι νά
ἐξευτελίζεσαι ἀπό τούς συναδέλφους -ἀρκεῖ να γίνεται γιά τό ὄνομα τοῦ
Θεοῦ μέ δοξολογία. Σταυρός εἶναι ὅταν σέ ταλαιπωροῦν μέ ἄγρια βία,
σταυρός εἶναι κι ὅταν ἐσύ ταλαιπωρεῖς μέ ἄσκηση ἥμερη τόν ἑαυτό σου
-ἀρκεῖ νά γίνεται γιά χάρη τοῦ Θεοῦ μέ εὐχαριστία. Τό μυστικό εἶναι ὅτι
ὁ δικός μας σταυρός, γιά νά εἶναι γνήσιος, χρειάζεται νά ἔχει κοινή
ρίζα μέ τό σταυρό τοῦ Χριστοῦ, νά βλαστάνει ἀπό τόν τίμιο κορμό του, ἤ
νά ἐμφυτεύεται μέσα σ' αὐτόν μέ τά ἱερά μυστήρια καί τή χάρη τοῦ
Πνεύματος, ὥστε νά ἀνθοβολεῖ καί νά καρποφορεῖ τήν ἁγιωσύνη.
Δύο σταυρούς ὑψώνει καί ἡ Ἐκκλησία τή Μεγάλη Τεσσαρακοστή· ἕναν μέ τόν
Ἐσταυρωμένο καί ἕναν χωρίς αὐτόν. Ὁ σταυρός τοῦ Χριστοῦ μένει ἄδειος
μετά τήν ἀποκαθήλωση, ἀλλά παραμένει ὑψωμένος, γιά νά μᾶς ὑπενθυμίζει
ὅτι πρέπει ἐκεῖ ἐπάνω νά σταυρώσουμε πλέον τόν ἑαυτό μας. Ὁ Χριστός μᾶς
ἀφήνει τό σταυρό του, γιά νά τόν κάνουμε δικό μας σταυρό. Μή μᾶς
τρομάζει τό ὕψος του, μή μᾶς φοβίζει τό πλάτος του. Τή μεγάλη θυσία τήν
ἔχει ἐπιτελέσει ἤδη ὁ Κύριος. Ἐμεῖς φθάνει νά εἴμαστε μέλη στό σῶμα
του, ζωντανά μέλη τῆς Ἐκκλησίας του, γιά νά πληρώσουμε τό χρέος τοῦ
σταυροῦ μας· θά μᾶς ἀνεβάσει ὁ ἴδιος πάνω στό σταυρό, θά μᾶς κρατᾶ ἐκεῖ
αὐτός μέσα στήν ἀγκαλιά του καί στό τέλος τῶν αἰώνων θά μᾶς δοξάσει μέ
τή δική του δόξα.

(Στέργιος Ν. Σάκκος, ομότιμος καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου
Θεσσαλονίκης)