ΠΑΠΑ -ΓΙΑΝΝΗΣ Ο ΕΞΟΡΚΙΣΤΗΣ

Όταν το 1917 στην Ρωσία έγινε ή επανάσταση των Μπολσεβίκων, συνέλαβαν στην Οδησσό 17 ιερείς για να τούς εκτελέσουν. Ένας απ' αυτούς κρύφθηκε στα δάση και σώθηκε μετά βρήκε τα δύο του παιδιά, ένα αγόρι και ένα κορίτσι, τα όποια είχαν κρύψει οι γείτονες του και γλύτωσαν από τούς κομμουνιστές. Την πρεσβυτέρα του όμως την συνέλαβαν και την εκτέλεσαν.

Ό ιερέας αυτός ονομαζόταν παπά-Γιάννης και ήταν Έλληνας. Πήρε λοιπόν τα δύο του παιδιά και Περιπλανώμενος από τόπου εις τόπον, πεζοπορώντας το περισσότερο διάστημα ήρθε μέσω Ρουμανίας και Βουλγαρίας στην Ελλάδα, την πατρίδα του. Έκανε εφημέριος στην Μακεδονία και στην Θράκη. Έπειτα ήρθε στο χωριό Σκουτερά Αγρινίου,

διότι ήταν κενή ή θέση του εφημερίου.

Ό παπά-Γιάννης ήταν ρακένδυτος. Φορούσε ένα τριμμένο ράσο με ένα ξυλάκι από ρείκι για κουμπί και στο λαιμό του είχε κρεμασμένο με μαύρο κορδόνι ένα ξύλινο Σταυρό. Έμοιαζε με τον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό. Από τη νηστεία και τις ταλαιπωρίες είχε όψη εξαϋλωμένη, ήταν «πετσί και κόκαλο».

Το χωριό Σκουτερά τον καλοδέχτηκε και τον βοήθησε στις ανάγκες του. Έμενε σ' ένα δωμάτιο μαζί με τα δύο του παιδιά, το κορίτσι δέκα ετών και το παιδί οκτώ ετών. Άρχισε λοιπόν ό παπά-Γιάννης να λειτουργεί τακτικά, να κηρύττει τον λόγο του Θεού, να εξομολογεί και να κοινωνεί τούς ανθρώπους. Έτρεχε να βοηθά πνευματικά όπου τον καλούσαν, να διαβάζει ευχές σε αρρώστους και σε άρρωστα κτήνη πού αμέσως θεραπεύονταν.

Μία νέα από την Σκουτερά είχε παντρευτεί στην Σταμνά. Όταν επισκέφθηκε το χωριό της άκουσε να μιλούν με θαυμασμό για τον παπά-Γιάννη. Της είπαν: «Μάς έστειλαν έναν παπά, λες και είναι ό ίδιος ό Χριστός, τόσο καλός είναι».

Ή νέα είπε ότι στην Σταμνά υπάρχει μία γυναίκα δαιμονισμένη επί δεκαοκτώ χρόνια. Οι συγγενείς της την γύρισαν σε γιατρούς και σε πολλά Μοναστήρια τρέξανε σ' όλη την Ελλάδα αλλά αυτή δεν θεραπεύτηκε. Ζήτησε και είδε ή ίδια τον παπά-Γιάννη και τον παρακάλεσε να θεραπεύση την πάσχουσα. Αυτός ζήτησε να δη πρώτα την δαιμονισμένα Έκανε προσευχή και αποφάσισε να την αναλάβει.

Την Κυριακή στο τέλος της θείας Λειτουργίας ό παπά-Γιάννης ανακοίνωσε τα έξης στο εκκλησίασμα: «Χριστιανοί, θα κάνουμε έναν αγώνα για να θεραπευτή ή γυναίκα πού την βασανίζει ό σατανάς επί 18 χρόνια. Θα νηστέψουμε 40 μέρες, θα κάνουμε κάθε μέρα Λειτουργία. Θα εξομολογηθούμε, θα κοινωνήσουμε, θα φέρνουμε την γυναίκα κάθε βράδυ στην Εκκλησία και θα κάνουμε Παράκληση. Στην Λειτουργία δεν θα την φέρνουμε εδώ, διότι ό σατανάς θα δημιουργήσει φασαρία. Θα ειδοποιήσουμε και τα γύρω χωριά οποίος θέλει να έρθει».

Την Κυριακή το βράδυ έφεραν την γυναίκα στην Εκκλησία του άγιου Νικολάου. Μαζεύτηκε πολύς κόσμος. Στην Εκκλησία δεν ήθελε να μπει με κανένα τρόπο. Το δαιμόνιο μούγκριζε, έβριζε τούς πάντες, απειλούσε ότι θα κάψει την Εκκλησία, και έβγαζε αφρούς από το στόμα της. Την έπιασαν μερικοί δυνατοί άντρες και την έφεραν κάτω από τον πολυέλαιο. Ό παπά-Γιάννης κρατώντας τον Σταυρό διάβαζε από το Ευχολόγιο τούς εξορκισμούς και την σταύρωνε. Κρατούσε τον Σταυρό πάνω στο κεφάλι της και εκείνη φώναζε: «Πάρε αυτό το σφυρί από το κεφάλι μου, με πληγώνεις- δεν υποφέρω αυτό το σφυρί». Το πλήθος των χριστιανών έκαναν μετάνοιες και έλεγαν το «Κύριε έλέησον».

Ό παπά-Γιάννης έλεγε στον κόσμο: «Χριστιανοί, κάνετε υπομονή, θα τον εξοντώσουμε τον σατανά».

Είχε πει και στον Δάσκαλο ό παπάς να φέρνει όλα τα παιδιά του Σχολείου, πού έλεγαν κι αυτά το «Κύριε έλέησον» και έκαναν μετάνοιες. Αυτό γινόταν κάθε μέρα. Ό διάβολος με το στόμα της δαιμονισμένης έλεγε στα παιδιά του Σχολείου: «Πηγαίνετε έξω παιδάκια, σας κοροϊδεύει αυτός ό παλιό παπάς πού βρωμάνε τα χνώτα του από τη νηστεία. Μία ωραία νύφη περνά, πηγαίνετε έξω, περιμένει ή μαμά σας με μία φέτα καθάριο ψωμί με ζάχαρη πάνω στο ψωμί». Δηλαδή έλεγε ότι ζήλευαν και επιθυμούσαν να έχουν τα παιδιά τότε, με σκοπό να τα βγάλει έξω.

Έρχονταν και από τα γύρω χωριά κόσμος. Μία μέρα μπήκε μέσα κάποιος και του λέγει ό διάβολος με το στόμα της δαιμονισμένης: «Ω, καλώς τον φίλο μου τον τάδε, εσύ είσαι πού την τάδε μέρα έκανες αυτό και αυτό, ήρθες και εσύ να προσευχηθείς για να με βασανίσεις;». Όντως ήταν αλήθεια αυτά και ό άνθρωπος αυτός έφυγε καταντροπιασμένος, δεν άναψε ούτε κερί. Το παράδοξο είναι ότι ή δαιμονισμένη έβλεπε προς το Ιερό, δεν γύρισε να δη πίσω της, πού ήταν πολύς κόσμος, αλλά τον είδε με άλλο τρόπο και του αποκάλυψε τις ανεξομολόγητες αμαρτίες του.

Κάποιο βράδυ, ενώ είχε μαζευτεί πολύς κόσμος και ό παπά-Γιάννης διάβαζε την δαιμονισμένη, είπε κάποιος στον διπλανό του: «Κάνε καλά τον σταυρό σου. Σταυρός είναι αυτός πού κάνεις, λες και παίζεις μαντολίνο». Ακούστηκε τότε ή φωνή της δαιμονισμένης να λέει: «Άφησε τον άνθρωπο, καλά κάνει τον σταυρό του».

Ή δαιμονισμένη φώναζε κάποτε: «Στείλτε να φέρετε τον φίλο μου τον τάδε παπά». Ήταν ένας παπάς σε κάποιο χωριό πού ή ζωή του δεν ήταν καλή. Αυτός ό παπάς δεν τόλμησε να έρθει στην Εκκλησία.

Ό αγώνας του παπά-Γιάννη συνεχίσθηκε για να βγάλει το δαιμόνιο από την γυναίκα. Σ' αυτό το διάστημα πληροφορήθηκε από το ίδιο το δαιμόνιο πού ήταν μέσα στην γυναίκα, ότι είναι ό Εωσφόρος, ό αρχηγός των δαιμόνων. Μπήκε μέσα της κατά την ώρα πού τηγάνιζε ψάρια, επειδή ό αδελφός της αγανακτισμένος από κάποια αφορμή της είπε να μπει ό διάβολος μέσα της. Από εκείνη την στιγμή δαιμονίστηκε ή γυναίκα.

Ό αγώνας τώρα για τον παπά-Γιάννη ήταν σκληρός. Ό διάβολος τον έβριζε, τον απειλούσε λέγοντας ότι θα γκρεμίσει την Εκκλησία, θα κάψει το χωριό, «θα βγω απ' αυτή την σκύλα», έλεγε, «και θα μπω στην κόρη και στον γιό σου». Ό παπά-Γιάννης του απαντούσε: «Δεν έχεις δικαίωμα να μπεις πουθενά, μόνο στην άβυσσο έχεις δικαίωμα να πάς».

Μετά από ένα μήνα, ένα βράδυ αφού τελείωσε ή Παράκληση και έφυγε ό κόσμος μαζί και ή δαιμονισμένη, ό παπά-Γιάννης έκλεισε την πόρτα της Εκκλησίας, γονάτισε μπροστά στην εικόνα του Χριστού και άρχισε να προσεύχεται με δάκρυα για να ελευθερωθεί ή βασανισμένη ψυχή από το δαιμόνιο. Από τις οκτώ το βράδυ μέχρι τις τρεις το πρωί προσευχόταν συνεχώς. Ανησύχησαν οι χωριανοί για τον παπά-Γιάννη πού δεν επέστρεψε σπίτι του, κοντά στα παιδιά του πού τον περίμεναν. Πήγαν μαζί με τα παιδιά του και τον βρήκαν γονατιστό να προσεύχεται. Ή κόρη του πού ήξερε από άλλες φορές, είπε: «Αφήστε τον να προσευχηθείς». Όταν συνήλθε ό παπά-Γιάννης από την προσευχή πού είχε απορροφηθεί, πήγε στο σπίτι του να κοιμηθεί. Στον ύπνο του άκουσε φωνή πού του είπε: «Παπά-Γιάννη, ή γυναίκα μετά τις τριάντα εννιά μέρες, αφού περάσει ή 12η ώρα, τα μεσάνυχτα, θα ελευθερωθεί από τον σατανά».

Την τελευταία ημέρα είπε ό σατανάς στον παπά-Γιάννη: «Παπά-Γιάννη με εξόντωσες». Και πράγματι την 40η ημέρα βγήκε από την γυναίκα ή όποια ελευθερώθηκε από το μαρτύριο και έζησε έκτοτε υγιής πολλά χρόνια.

Ό παπά-Γιάννης στο δωμάτιο πού κοιμόταν με τα παιδιά του, δεν είχε σχεδόν τίποτε εκτός από δύο «τσόλια» (σκεπάσματα, κουβέρτες), τα όποια είχαν δώσει οι γυναίκες του χωριού. Στο ένα κοιμόνταν τα παιδιά του και στο άλλο αυτός. Έστρωνε το μισό κάτω στο πάτωμα και με το άλλο μισό σκεπαζόταν. Είχε μεγάλη πίστη στον παντοδύναμο Κύριο. Αισθανόταν ότι ή προσευχή του εισακούεται από τον Θεό και γι' αυτό γίνονται θαύματα. Έλεγε: «Όταν ζητήσω από τον Θεό να ισοπέδωση το βουνό διά της προσευχής, της νηστείας και της ελεημοσύνης, θα ισοπεδωθεί. Ό άνθρωπος, όταν τηρήσει αυτά τα τρία είναι από τώρα στον παράδεισο».

Είχε πολύ μεγάλη φτώχεια ό παπά-Γιάννης γιατί όσα του έδιναν τα μοίραζε ελεημοσύνη. Κάποιος το πρώτο Πάσχα πού έκανε στο χωριό, του χάρισε μία γίδα με το μικρό της κατσικάκι. Το κατσικάκι να το σφάξει για να γιορτάσει το Πάσχα, και την γίδα να την έχει να πίνουν λίγο γάλα, όταν δεν έχει νηστεία. Ό παπά-Γιάννης δεν κράτησε την γίδα και το κατσίκι. Τα πούλησε και με τα χρήματα αγόρασε ρούχα για τα ορφανά του χωρίου, να χαρούν κι αυτά την ήμερα της Αναστάσεως.

Ήταν επίσης μεγάλος νηστευτής. Την Σαρακοστή νήστευε εξήντα μέρες από λάδι, γι' αυτό στο χωριό την Σαρακοστή την έλεγαν Εξηντάρα.

Ό παπά-Γιάννης ένα βράδυ είδε στον ύπνο του ένα σπίτι σε μία άγνωστη τοποθεσία και τον νοικοκύρη του σπιτιού να τρώγει ένα ψόφιο σκυλί.

Ρώτησε που βρίσκεται αυτό το σπίτι με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και τον κατατόπισαν. Πήγε ό παπά-Γιάννης με συνοδεία, βρήκε το σπίτι, χτύπησε την πόρτα και του άνοιξε ή γυναίκα. Μαζί της ήταν και το παιδί της. Ό άνδρας της έλειπε στα κτήματα. Πάντως όταν τον ειδοποίησαν ήρθε τρέχοντας, πλύθηκε, του έβαλε εδαφιαία μετάνοια και του φίλησε το χέρι. Είχε ακούσει για την αγιότητα του παπά-Γιάννη και την θεραπεία τής δαιμονισμένης, αλλά δεν τολμούσε να τον συνάντηση, διότι ή συνείδησή του ήταν βεβαρημένη. Στην εκκλησία δεν πήγαινε, κρεοφαγούσε στις νηστείες, βλασφημούσε και με την γυναίκα του ζούσε παράνομα γιατί ήταν αστεφάνωτοι. Είχε όμως καλή διάθεση. Ζήτησε και εξομολογήθηκε αμέσως. Μετά στεφανώθηκε από τον παπά-Γιάννη και έζησε ως καλός χριστιανός.

Ό παπά-Γιάννης, ό χαριτωμένος λειτουργός του Ύψιστου με την ασκητική του ζωή, την ακτημοσύνη του και την αδιάλειπτη προσευχή, είχε γίνει γνωστός σ' όλη την γύρω περιοχή. Έρχονταν οι άνθρωποι να τον συμβουλευτούν και να τούς διαβάσει ευχή να γίνουν καλά. Τον θεωρούσαν μεγάλο Προφήτη και θαυματουργό. Έρχονταν επίσης άγνωστοι άνθρωποι από διάφορα μέρη και αυτός έλεγε: «Εσύ είσαι ό τάδε και ήρθες εδώ γι' αυτό και γι' αυτό το λόγο».

Διηγείται κάποιος από την Σκουτερά πού στο πατρικό του σπίτι έμενε ό παπά-Γιάννης, ότι είχε πει κάποτε: «Μια ημέρα θα αποκαλυφθεί το λείψανο ενός Άγιου στο μοναστήρι της Παναγίας της Λυκουρισιώτισσας και υστέρα το Μοναστήρι θα πάρει μεγάλη φήμη».

Αλλά το χωριό του πού τον λάτρευε δεν τον χάρηκε πολύ, γιατί τον πήραν για εφημέριο στο χωριό Καινούργιο. Μετά τον ζήτησαν και τον πήραν στην Πελοπόννησο. Έκτοτε αγνοούνται τα ίχνη του και τώρα σίγουρα θα έχει κοιμηθεί.

Αιωνία του ή μνήμη. Την ευχή του να έχουμε. Αμήν.

ΒΙΒΛ . ΑΣΚΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ.

http://apantaortodoxias.blogspot.com/2011/03/blog-post_4574.html

  / http://iagiaparaskevi.blogspot.com/

Μητροπολίτης Ἐδέσσης Ἰωήλ – Σκέψεις γιὰ τὴν Μεγάλη Τεσσαρακοστή

Εἶναι γνωστὸ πὼς στὴν περίοδο αὐτὴ ἔχουμε δυὸ νηστεῖες. Εἶναι περίπου ἑπτὰ ἑβδομάδες αὐστηρῆς νηστείας καὶ μία ἡ ἑβδομάδα τῆς Τυρινῆς ποὺ προηγεῖται, ὀκτώ. Γιὰ πολλοὺς εἶναι μία εὐχάριστη καὶ ἐπιθυμητὴ περίοδος, ἐνῶ γιὰ ἄλλους εἶναι δύσκολη καὶ γιὰ ἄλλους καθόλου εὐχάριστη. Θὰ προσπαθήσουμε νὰ ποῦμε λίγες σκέψεις γιὰ τὴν περίοδο αὐτή, ὅπως τὴν ἔχουν χαρακτηρίσει οἱ ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας.

Πρῶτα πρῶτα νὰ θυμηθοῦμε τὸν ἅγιο Ἰωάννη τὸ Δαμασκηνό, ποὺ κάνει μία γενικὴ παρατήρηση γιὰ τὴν ἁγία Τεσσαρακοστή. Λέγει πρὸς ὅλους μας: «Τὴν Τεσσαρακοστὴν μὴ ἐξουθενεῖτε· μίμησιν γὰρ περιέχει τῆς τοῦ Χριστοῦ πολιτείας».
Εἶναι σημαντικὴ παρατήρηση αὐτή. Ὁ Χριστὸς δὲν ἐξουθενώνει, δηλ. δὲν ἀφαιρεῖ τὴ δύναμη τῆς μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Πιὸ πλατειὰ θὰ λέγαμε, δὲν περιφρονεῖ τὴν μεγάλη Τεσσαρακοστή. Δὲ λέγει πὼς ἡ περίοδος αὐτὴ δὲν εἶναι σωστή, οὔτε κοροϊδεύει τὴ νηστεία τῆς Ἐκκλησίας, οὔτε τὴν ἀτιμάζει, οὔτε δυσανασχετεῖ μὲ τὸν ἐρχομό της, οὔτε εὔχεται νὰ περάσει γρήγορα, οὔτε καταλύει τὴ νηστεία ἐπιδεικτικὰ καὶ χωρὶς λόγο, οὔτε προπαγανδίζει πὼς οἱ καιροὶ ἄλλαξαν καὶ πρέπει νὰ ἀλλάξουμε καὶ ἐμεῖς.

Ἡ ἁγία Τεσσαρακοστὴ εἶναι μία μίμηση τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ. Μετὰ τὴ βάπτισή Του πῆγε στὴν ἔρημο καὶ ἐκεῖ «νηστεύσας ἡμέρας τεσσαράκοντα καὶ νύκτας τεσσαράκοντα ὕστερον ἐπείνασεν» (Ματθ. 4,2). Ὁ Χριστὸς ἦταν τέλειος ἄνθρωπος καὶ μέσα Του δὲν εἶχε τὴν ἁμαρτητικὴ φορά, ἀλλὰ χρειαζόταν νὰ μᾶς δώσει τύπο ζωῆς.
Ἔπρεπε νὰ ἔχουμε μία εἰκόνα ἀσκήσεως μπροστά μας, γιὰ νὰ ἐπιτύχουμε τοῦ σκοποῦ μας, ποὺ εἶναι ἡ ἕνωσή μας μὲ τὸ Θεό. Κατὰ τὴν περίοδο αὐτὴ δέχθηκε καὶ τοὺς πειρασμοὺς τοῦ διαβόλου καὶ κατὰ τὴ διάρκεια τῶν πειρασμῶν Του «ἄγγελοι διηκόνουν αὐτῷ» (Μάρκ. 1,13). Πολλὰ διδάγματα ἔχει νὰ μᾶς δώσει ἡ περίοδος τῶν πειρασμῶν τοῦ Κυρίου.

Ὁ Χριστὸς ἐκπαιδεύθηκε τρόπον τινα στοὺς πειρασμοὺς μὲ τὴ νηστεία. Ἀργότερα ὁ διάβολος σὰν μία φοβερὴ θύελλα θὰ ἐπιπέσει ἐπάνω Του. Σ᾿ ὅλους τοὺς πειρασμοὺς βγῆκε νικητής. Τὸ ἴδιο καὶ ὁ πιστός. Στὴ ζωή μας θὰ ἔχουμε πολλοὺς πειρασμούς. Χρειαζόμαστε ἐκπαίδευση. Ἡ περίοδος τῆς νηστείας εἶναι μία πνευματικὴ ἐκπαίδευση τοῦ Χριστιανοῦ. Μαθαίνει νὰ πολεμᾶ. Ὁ Κύριος μᾶς ἔδειξε τὸν τρόπο, ἀφοῦ πρῶτα αὐτὸς πειράσθηκε.

Ὁ Χριστὸς μέσα στὴν περίοδο τῆς νηστείας πειράσθηκε καὶ νίκησε. Ἐπίσης καὶ οἱ πιστοὶ πειράζονται. Γιατί παραχωρεῖ τοὺς πειρασμοὺς ὁ Θεός; Γιὰ νὰ πληροφορηθοῦμε πὼς εἴμαστε ἀνώτεροι ἀπ᾿ αὐτούς. Γιὰ νὰ ταπεινωνόμαστε. Γιὰ νὰ πληροφορηθεῖ ὁ δαίμονας πὼς τὸν ἐγκαταλείψαμε. Γιὰ νὰ ἀσκηθοῦμε. Γιὰ νὰ λάβουμε σαφῆ πείρα τῆς δωρεᾶς τοῦ Θεοῦ. Ἄγγελοι Κυρίου στηρίζουν τοὺς ἀγωνιστές.

Ὁ διάβολος πείραξε τὸ Χριστὸ κατὰ τὴν περίοδο τῆς νηστείας ὄχι μόνο μὲ τὸν τρόπο, ἀλλὰ καὶ μὲ τὸν τόπο. Ἡ μοναξιὰ καὶ ἡ ἀπομόνωση εἶναι πολλὲς φορὲς ὅπλα τοῦ διαβόλου. Παράδειγμα ἡ Εὔα, τὴν ὁποία πείραξε, ὅταν ἦταν χωρισμένη ἀπὸ τὸν Ἀδάμ.
Ἀκόμη, ἡ ἀπομόνωση φέρνει μερικὲς φορὲς τὴν μονοτονία, τὴν ἀκηδία, τὴν πείνα, τὴν ἀδημονία. Τότε κατὰ τὴν περίοδο τῆς νηστείας παίρνει θάρρος καὶ ἐπιτίθεται ἐναντίον μας. Ὅταν ὅμως μᾶς δεῖ μαζὶ μὲ τοὺς ἄλλους καὶ συγκεκροτημένους, δὲν ἔχει τὸ θάρρος (γράφει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος) νὰ μᾶς κάνει μεγάλη ζημιά.
Γι᾿ αὐτό, λοιπόν, στὴν περίοδο τῆς νηστείας νὰ συχνάζουμε στὴν Ἐκκλησία, στὶς ἀκολουθίες, καὶ ὅλοι μαζὶ νὰ στηρίζουμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλο γιὰ νὰ ἐνθαρρυνόμαστε πὼς στὸν ἀγώνα μας δὲν εἴμαστε μόνοι, ἀλλὰ μαζί μας εἶναι ὅλη ἡ Ἐκκλησία. Τὸν Κύριο Τὸν ἐνθάρρυναν οἱ ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ. Καταλαβαίνουμε, συνεπῶς, πόση μεγάλη ὠφέλεια παίρνουμε ἀπὸ τὴν ἁγία Τεσσαρακοστή.

Μετά, ἕνας ἄλλος Ἅγιος της Ἐκκλησίας μας, ὁ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, γράφει πὼς κατὰ τὴν περίοδο τῆς μεγάλης Τεσσαρακοστῆς ὁ ἄνθρωπος ἐμπορεύεται τὴν πνευματικὴ ἐμπορία καὶ συγκεντρώνει πολὺ πλοῦτο ἀρετῆς. Τονίζει πὼς δὲν εἶναι μεγάλο κατόρθωμα νὰ διέλθουμε τὶς ἡμέρες ἁπλῶς τῆς νηστείας, ἀλλὰ σημασία ἔχει νὰ διορθώσουμε κάτι ἀπὸ τὰ ἐλαττώματά μας καὶ νὰ πλυθοῦμε ἀπὸ τὰ ἁμαρτήματά μας, «εἰ διωρθώσαμεν τί τῶν ἡμετέρων ἐλαττωμάτων, εἰ τὰ ἁμαρτήματα ἀπενιψάμεθα».

Συνηθίζουμε νὰ ρωτᾶμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλο κατὰ τὴν περίοδο τῆς Τεσσαρακοστῆς «πόσας ἕκαστος ἑβδομάδας ἐνήστευσε· καὶ ἔστιν ἀκοῦσαι λεγόντων τῶν μέν, ὅτι δυό, τῶν δὲ ὅτι τρεῖς, τῶν δέ, ὅτι πάσας ἐνήστευσαν τὰς ἑβδομάδας», δηλαδὴ συμβαίνει νὰ ἀκοῦς νὰ λένε ἄλλος μὲν πὼς νήστευσε δυό, ἄλλος τρεῖς καὶ ἄλλος ὅλες τὶς ἑβδομάδες. Καὶ ποιὸ εἶναι τὸ κέρδος, ἐὰν δίχως κατορθώματα ἀρετῆς περάσουμε τὴν περίοδο τῆς νηστείας;

Ἐὰν κάποιος λέγει, ὅτι νήστευσα ὅλη τὴν περίοδο τῆς Τεσσαρακοστῆς, σὺ εἰπέ, ὅτι εἶχα ἐχθρὸν καὶ συμφιλιώθηκα μ᾿ αὐτόν· εἶχα συνήθεια νὰ κατηγορῶ καὶ τὴν ἐσταμάτησα· εἶχα συνήθεια νὰ ὁρκίζομαι καὶ ἀπαλλάχθηκα ἀπὸ τὴν κακὴ συνήθεια.... Καμία ὠφέλεια δὲν θὰ ἔχουμε ἀπὸ τὴν νηστεία, ἂν ἁπλῶς καὶ μόνο τὴν περάσουμε εἰκῆ καὶ ὡς ἔτυχε. Ἂν περάσουμε τὴ νηστεία τῶν φαγητῶν, ὅταν περάσουν οἱ σαράντα ἡμέρες, περνᾶ καὶ ἡ νηστεία· ἂν ὅμως ἀπέχουμε ἀπὸ τὰ ἁμαρτήματα καὶ ἡ περίοδος τῆς νηστείας νὰ περάσει, ἐκείνη ἡ νηστεία (δηλ. τῶν ἁμαρτημάτων) πάλιν μένει καὶ θὰ εἶναι συνεχὴς ἡ ὠφέλεια σὲ μᾶς καὶ πρὶν ἀκόμα ἀπὸ τὴ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν θὰ μᾶς χαρίσει ὄχι μικρὲς ἀμοιβὲς ἐδῶ.

Βλέπουμε πῶς ἡ μεγάλη Τεσσαρακοστὴ δὲν εἶναι μία περίοδος γιὰ νὰ νηστεύσουμε μόνο ἀπὸ φαγητά, ἀλλὰ γιὰ νὰ ἐξασκούμαστε στὴν ἀρετή. Ὅταν ὅλα αὐτὰ τὰ κατορθώσουμε, τότε θὰ ἀξιωθοῦμε τὴν κυρία ἡμέρα νὰ προσέλθουμε στὴν πνευματικὴ τράπεζα, δηλ. στὴ θεία Εὐχαριστία, γιὰ νὰ κοινωνήσουμε. Ἡ προσέλευση στὸ μυστήριο τῆς ζωῆς εἶναι ἱκανὸ κίνητρο, γιὰ νὰ μᾶς παρακινεῖ στὴν πνευματική μας ἄσκηση.

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος τονίζει πὼς ἡ νηστεία εἶναι καὶ καθάρσιο τοῦ ἐαυτοῦ μας. Πρὸ τῆς μεγάλης ἡμέρας τοῦ Πάσχα, «κάθαρσίς ἐστι προεόρτιος». Ὁ χριστιανὸς ἐπιτυγχάνει τὴ «συννέκρωση» μὲ τὸ Χριστό, συμμετέχει στὴ νέκρωση τοῦ Χριστοῦ. Ὅπως ὁ Κύριος νεκρώνει τὴ σάρκα Του γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου, ἔτσι καὶ οἱ χριστιανοὶ νεκρώνουν τὰ πάθη τους γιὰ τὴ σωτηρία τὴν ἰδική τους. Ὁ Κύριος νήστευσε λίγο πρὶν ἀπὸ τὸν πειρασμό, ἐμεῖς πρὶν ἀπὸ τὸ Πάσχα.

Μὲ τέτοιες σκέψεις ἂς διέλθουμε τὸ στάδιο τῆς μεγάλης Τεσσαρακοστῆς γιὰ νὰ ὠφεληθοῦμε πολύ.

nektarios.gr

 http://anavaseis.blogspot.com

Τέστ γνησιότητος ἀγάπης / τοῦ Ἀρχιμ. Σάββα Δημητρέα

Ἡ ἀγάπη δέν εἶναι οὔτε λόγια οὔτε συναισθήματα. Ἡ γνήσια ἀγάπη ἀναγνωρίζεται ἀπό τήν διάθεση θυσίας καί ἀπό τό μέγεθος τῆς θυσίας.

Ἡ ἐπίγνωση καί ἡ ἀναγνώριση τῆς ἱερότητας τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ· τῶν ἐντολῶν καί τῶν θεσμῶν τῆς Ἐκκλησίας· καί ἡ τήρηση τους μέ ἔμπρακτη θυσία, εἶναι τό ἀσφαλέστερο τέστ γιά τό πόσο ἀληθινά καί γνήσια πιστεύουμε καί ἀγαπᾶμε τόν Θεό.

Μιά τέτοια ἀφορμή γιά νά ἀξιολογήσουμε τήν γνησιότητα τῆς πίστης μας καί τῆς ἀγάπης μας στό Θεό εἶναι ἡ ἱερή περίοδος τῆς νηστείας τῶν Χριστουγέννων, πού ἀρχίζει στίς 15 Νοεμβρίου.
 

* * *
 

Ἕνα φωτεινό παράδειγμα ἡρωϊκοῦ φρονήματος στήν τήρηση τῆς νηστείας βρίσκουμε στό μικρό βιβλίο «ΙΕΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΜΑΣ» (σελ. 75-76):

«Ἦταν ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ. Τόν ἔλεγαν Μιχάλη Ζιάκα. Τό 1948-49 ἦταν στρατιώτης. Καί βρισκόταν στίς ἐπιχειρήσεις τοῦ Γράμμου.

Ἐκεῖ ὁ λόχος του εἶχε μείνει μιά ἑβδομάδα ὁλόκληρη χωρίς ἀνεφοδιασμό. Ὑπόφεραν πολύ τά παιδιά ἀπό πεῖνα, ἀσιτία καί ἐξάντληση. Μά κάποτε ἔφθασαν καί τά τρόφιμα. Ψωμί καλό, κουραμάνα· καί κρέας μαγειρεμένο, ἕτοιμο. Μπῆκαν στήν σειρά, ἕνας-ἕνας, καί ἔπαιρναν πρῶτα τήν κουραμάνα καί μετά τό κρέας στήν καραβάνα!

Ἦρθε καί ἡ σειρά τοῦ Μιχάλη νά πάρει τό φαγητό. Πλησιάζει στό διανομέα καί τοῦ λέει:

-Μπορεῖς νά μοῦ δώσεις ἀντί γιά κρέας λίγες ἐλιές;

-Τί; Ἐλιές; Γιατί ἐλιές; Ἀφοῦ ἔχει κρέας!

Ἀπάντησε ὁ Μιχάλης.

-Νά φάω κρέας, νά μαγαρίσω τήν Παρασκευή;

Κάθεται λοιπόν ὁ Μιχάλης ἀνάμεσα σέ ἄλλους στρατιῶτες. Ἐκεῖνοι τρῶνε κρέας. Ὁ Μιχάλης ἐλιές. Καί τόν κοροϊδεύουν. Γιατί ἔκαμε τόν σταυρό του. Γιατί εἶναι κουτός. Γιατί, ἐνῶ μπορεῖ νά φάει κρέας -καί μάλιστα μετά τέτοια πεῖνα-, τρώει ἐλιές! Λένε πολλά. Ὁ Μιχάλης σιωπᾶ.

Ξαφνικά ὅμως, ἐνῶ ἔτρωγε καί συνέχιζαν νά τόν κοροϊδεύουν, πέφτει λίγα μέτρα πιό πέρα μιά ὀβίδα! Σηκώθηκε σύννεφο ἡ σκόνη στόν ἀέρα! Ἔτρεξαν ἄλλοι στρατιῶτες νά ἰδοῦν, τί εἶχε συμβῆ. Καί εὑρῆκαν τούς δύο στρατιῶτες νεκρούς. Καί τόν Μιχάλη νά σηκώνεται ἀπό χάμω καί νά τινάζει τά ροῦχα του ἀπό τά χώματα!
 

* * *
 

Πέρασαν χρόνια. Ὁ Μιχάλης Ζιάκας εἶναι ἕνας φτωχός τσοπάνης στό χωριό του. Ζεῖ, ὅπως πάντα, μέ εὐσέβεια.

Μιά Παρασκευή, παρέα μέ ἄλλους φτωχούς τσοπάνηδες, κάθησαν νά φᾶνε. Ἔβγαλε ἀπό τό σακκούλι του λίγο ψωμί καί ἔτρωγε. Καί ἀπό τό παγούρι του ἔπινε λίγο νερό νά μαλακώνει τό ψωμί στό στόμα του.

Ἕνας ἀπό τούς τσοπάνηδες προσφέρθηκε τότε νά τοῦ δώσει λίγο τυρί γιά προσφάϊ. Τοῦ λέει ὁ Μιχάλης:

-Δέν μαγάρισα τήν Παρασκευή, μιά ἑβδομάδα νηστικός στόν Γράμμο, καί θά τήν μαγαρίσω τώρα;

Καί διηγήθηκε τήν ἱστορία.
 

* * *
 

Θέλει συζήτηση, ὅτι τόν Μιχάλη τόν ἔσωσε ὁ Χριστός, ἐπειδή σεβάστηκε τήν ἡμέρα πού σταυρώθηκε γιά μᾶς;

Ὤ Χριστέ μου, πόσο εὔκολα μαγαρίζουν μερικοί τήν ψυχή τους!

Μακάρι τέτοια παραδείγματα νά μᾶς ἐμπνέουν ἦθος καί φρόνημα...

Πηγή:http://www.agiazoni.gr

Γέροντας ᾿Ιάκωβος Τσαλίκης: ῾Η νηστεία εἶναι ἐντολή τοῦ Θεοῦ... (video)

Οἱ δέκα "Super" τροφές πού μᾶς προστατεύουν ὁλόκληρο τόν χρόνο

Δέκα "Super" τροφές προστάτες

Εχει αποδειχθεί ότι κάποια από τα θρεπτικά συστατικά που υπάρχουν στις τροφές είναι απαραίτητα για την ενίσχυση της φυσικής άμυνας του οργανισμού, προσφέροντας προστασία από ασθένειες και λοιμώξεις.

Οι δέκα "σούπερ" τροφές που ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα:

• Πορτοκάλι :  Χάρη στην υψηλή του περιεκτικότητα σε βιταμίνη C, Κάλιο και σελήνιο τονώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, βοηθώντας τον οργανισμό να αμύνεται ενάντια στο κρυολόγημα και τις ιώσεις. 

• Σκόρδο : Είναι πλούσιο σε αλυσίνη, η οποία έχει έντονη αντιμικροβιακή δράση και διεγείρει την παραγωγή λευκοκυττάρων. 

• Μαϊντανός : Διαθέτει εξαιρετικές αντισηπτικές ιδιότητες, δυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα και ενισχύει τη νεφρική λειτουργία. Ο νωπός χυμός του μαϊντανού φαίνεται ότι κάνει καλό στον πυρετό, τον βήχα, τη γρίπη καθώς και στις παθήσεις του αναπνευστικού.

• Πιπεριά : Είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικές βιταμίνες C και β-καροτένιο και βοηθάει στην καλή κυκλοφορία του αίματος, απομακρύνοντας έτσι άχρηστες ουσίες που θα μπορούσαν να βλάψουν το ανοσοποιητικό σύστημα.

• Ελαιόλαδο : Χαρακτηρίζεται για το υψηλό περιεχόμενό του σε λιπαρά, σε φαινολικές ενώσεις και σε αντιοξειδωτική βιταμίνη Ε, η έλλειψη των οποίων μειώνουν την άμυνα έναντι των ιών και αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα.

• Κρεμύδι : Με αξιοσημείωτη περιεκτικότητα σε αλυσίνη και σε βιταμίνη C, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αντιβιοτικό και αναλγητικό. Συμβάλλει στην επούλωση των πληγών, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημακαι πορλαμβάνει τα κρυολογήματα.

•  Μπρόκολο : Πλούσιο σε αντιοξειδωτική λουτεϊνη και σουλφοραφάνη ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και ππροστατεύει από τον καρκίνο. Επιπλέον δρά κατά του έλκους και αποτρέπει την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας.

• Μέλι : Πλούσιο σε ένζυμα, αναστέλει την ανάπτυξη βακτηρίων και μυκήτων.

• Λεμόνι : Ο χυμός του λεμονιού συστήνεται σε όλες τις προληπτικ΄΄ες και θεραπευτικές αγωγές των λοιμώξεων χάρη στην υψηλή του περιεκτικότητα σε βιταμίνη C. Επιπλέον , συμβάλλει στην αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων.

 

• Γιαούρτι : Είναι πλούσιο σε προβιοτικά και με τον τρόπο αυτό ευνοεί την απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών, ενισχύοντας ιδιαίτερα το ανοσοποιητικό σύστημα.

Εύα Καφετζή

Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, BSc


Πηγή:http://nistisimo.blogspot.com

Γέροντας ᾿Ιάκωβος Τσαλίκης:῾Η ἀναγκαιότης τῆς νηστείας (ψηφιοσκόπιο)

Σύντομα σχόλια στις Προηγιασμένες Θ. Λειτουργίες (πανοσιολ. αρχιμ. Βασίλειος Μπακογιάννης, ιεροκήρυξ Ι. Μ. Πατρών)

α. «Δει πάσαν την Τεσσαρακοστήν νηστεύειν ξηροφαγούντας» (Κανόνας Ν΄ της Λαοδικείας).

Έτσι (με ξηροφαγία, τρώγοντας ξηρούς καρπούς κατά τις 3 μ.μ.) νήστευαν παλιά οι χριστιανοί καθόλη την Μ. Τεσσαρακοστή. Μερικοί ξηροφαγούσαν μέρα παρά μέρα, δηλαδή Τρίτη και Πέμπτη! Δευτέρα, Τετάρτη, Παρασκευή παρέμεναν τελείως άσιτοι! (Αγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ομιλ. Δ, 6 εις Αδριάντας). Και ήταν φυσικό μέσα σε ένα τέτοιο ασκητικό κλίμα να ποθούν την Θ. Κοινωνία. Και έτσι καθιερώθηκαν οι εσπερινές Προηγιασμένες Θ. Λειτουργίες. Δηλαδή: Επειδή νήστευαν (έμεναν άνυδροι και άσιτοι) γι’ αυτό καθιερώθηκαν οι Προηγιασμένες. Άρα το ερώτημα, «αν μπορώ το πρωί να φάω κάτι, και να κοινωνήσω το απόγευμα στην Προηγιασμένη», είναι ξένο με το γράμμα και το πνεύμα και της Προηγιασμένης και της Μ. Τεσσαρακοστής.

β. Οι Προηγιασμένες γινόταν κάθε απόγευμα της Μ. Τεσσαρακοστής, πλην Σαββάτου και Κυριακής (Κανόνας ΝΒ΄ της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου). Γινόταν ακόμα και την Μ. Παρασκευή (Απαντα Συμεών Θες/νίκης, σελ.375). «Παραδόξως» δεν άρχιζαν από την Καθαρά Δευτέρα ή από την Καθαρά Τρίτη, αλλά από την Καθαρά Τετάρτη εσπέρας! Γιατί άραγε; Επειδή δεν ήθελαν να «χαλάσουν» το «τριήμερο!». «Ου γαρ παρελάβομεν ποιείν Προηγιασμένην μέχρι της Τετάρτης δια το νηστεύειν (μένοντας τελείως νηστικοί) εκ παραδόσεως». (Τριώδιον εκδόσεις «Φως» 1983, σελ.90). Ας φιλοσοφήσουμε σ’ αυτό το «σοκαριστικό».

Πηγή:http://www.alopsis.gr

«εἰ μὴ ἐν προσευχῇ καὶ νηστείᾳ» (π. ᾿Αλεξάνδρου Σμέμαν)

Δεν μπορεί να υπάρξει Σαρακοστή χωρίς νηστεία. Όμως φαίνεται ότι πολλοί άνθρωποι σήμερα ή δεν παίρνουν τη νηστεία στα σοβαρά ή, αν την παίρνουν, παρεξηγούν τον πραγματικό πνευματικό σκοπό της. Για μερικούς νηστεία σημαίνει ένα συμβολικό «σταμάτημα» σε κάτι• για μερικούς άλλους νηστεία είναι μια προσεκτική τήρηση των νηστευτικών κανόνων. Αλλά και στις δύο περιπτώσεις σπάνια η νηστεία συνδέεται με την όλη προσπάθεια της Μεγάλης Σαρακοστής. Εδώ θα πρέπει πρώτα πρώτα να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τη διδασκαλία της Εκκλησίας για τη νηστεία και ύστερα να ρωτήσουμε τον εαυτό μας: Πώς μπορούμε εμείς να εφαρμόσουμε αυτή τη διδασκαλία στη ζωή μας;
Η νηστεία ή η αποχή από τις τροφές δεν είναι αποκλειστικά μια χριστιανική συνήθεια. Υπήρχε και υπάρχει ακόμα σε άλλες θρησκείες ή και πέρα από τις θρησκείες, όπως λόγου χαρη, σε μερικές ειδικές θεραπείες κλπ. Σήμερα οι άνθρωποι νηστεύουν (απέχουν από το φαγητό) για πάρα πολλές αιτίες ακόμα και για πολιτικούς, μερικές φορές λόγους. Είναι πολύ βασικό λοιπόν να ξεχωρίσουμε το μοναδικό περιεχόμενο στη χριστιανική νηστεία. Αυτό μας αποκαλύπτεται πρώτα απ' όλα στην αλληλοεξάρτηση που υπάρχει ανάμεσα σε δυο γεγονότα που βρίσκονται στην Αγία Γραφή: το ένα στην αρχή της Παλαιάς Διαθήκης και το άλλο στην αρχή της Καινής Διαθήκης. Το πρώτο γεγονός είναι το «σταμάτημα της νηστείας» από τον Αδάμ στον Παράδεισο. Έφαγε, ο Αδάμ, από τον απαγορευμένο καρπό. Έτσι μας παρουσιάζεται η πρώτη αμαρτία του ανθρώπου. Ο Χριστός, ο Νέος Αδάμ -και αυτό είναι το δεύτερο γεγονός- αρχίζει με νηστεία. Ο Αδάμ πειράσθηκε και υπόκυψε στον πειρασμό. Ο Χριστός πειράσθηκε και νίκησε τον πειρασμό. Η συνέπεια της αποτυχίας του Αδάμ είναι η έξωσή του από τον Παράδεισο και ο θάνατος. Ο καρπός της νίκης του Χριστού είναι η συντριβή του θανάτου και η δική μας επιστροφή στον Παράδεισο. Tα περιορισμένα περιθώρια που διαθέτουμε εδώ δεν μας επιτρέπουν να δώσουμε λεπτομερείς εξηγήσεις για το νόημα αυτού του παραλληλισμού. Οπωσδήποτε όμως είναι φανερό ότι απ' αυτή την άποψη η νηστεία μας παρουσιάζεται σαν κάτι που έχει αποφασιστική και τελειωτική σημασία. Δεν είναι μια απλή «υποχρέωση», ένα έθιμο• είναι δεμένη μ' αυτό το ίδιο το μυστήριο της ζωής και του θανάτου, της σωτηρίας και της καταδίκης.
Στην ορθόδοξη διδασκαλία, αμαρτία δεν είναι μόνο η παράβαση της εντολής που φέρνει σαν συνέπεια την τιμωρία• είναι πάντοτε ένας ακρωτηριασμός της ζωής που μας δόθηκε από το Θεό. Για το λόγο αυτό η ιστορία της προπατορικής αμαρτίας μας παρουσιάζεται σαν μια πράξη τροφής. Η τροφή είναι μέσο ζωής• αυτό μας κρατάει ζωντανούς. Αλλά ακριβώς εδώ είναι η βασική ερώτηση: Tι σημαίνει να είναι κανείς ζωντανός και τι σημαίνει «ζωή»; Για μας σήμερα αυτοί οι όροι έχουν πρωταρχικά μια βιολογική έννοια: ζωή είναι συγκεκριμένα αυτό που τελικά εξαρτιέται από την τροφή και, ακόμα γενικότερα, από τον υλικό κόσμο. Αλλά για την Αγία Γραφή και για την ορθόδοξη παράδοση αυτή η ζωή «...επ' άρτω μόνω», ταυτίζεται με το θάνατο γιατί ακριβώς είναι μια θνητή ζωή, γιατί ο θάνατος κυριαρχεί πάντοτε μέσα της. Ο Θεός, το ξέρουμε αυτό, «δεν δημιούργησε το θάνατο». Αυτός είναι ο Δοτήρας της Ζωής. Πώς λοιπόν η ζωή έγινε θνητή; Γιατί ο θάνατος και πάλι ο θανατος είναι η μόνη απόλυτη βεβαιότητα κάθε ύπαρξης; Η Εκκλησία απαντάει: διότι ο άνθρωπος αρνήθηκε τη ζωή όπως την έκανε ο Θεός και του την πρόσφερε, και προτίμησε μια ζωή που να εξαρτιέται όχι αποκλειστικά από τον Θεό αλλά «επ' άρτω μόνω». Όχι μονάχα παράκουσε τον Θεό και αυτοτιμωρήθηκε, αλλά άλλαξε ολόκληρη τη σχέση ανάμεσα στον εαυτό του και σ' όλη την κτίση. Σίγουρα ο κόσμος δόθηκε στον άνθρωπο από τον Θεό σαν «τροφή», σαν μέσο ζωής• ακόμα η ζωή ήταν για να γίνει κοινωνία μέ τον Θεό• δεν είχε δικό της σκοπό αλλά περιεχόταν ολόκληρη στον Θεό. «Εν αυτώ ζωή ην, και η ζωή ην το φως των ανθρώπων» (Ιωαν. 1,14). Έτσι ο κόσμος και η τροφή δημιουργήθηκαν σαν μέσα επικοινωνίας με τον Θεό και μόνον αν ο άνθρωπος δεχόταν ν' ανοιχτεί στον Θεό θα του πρόσφεραν όλα αυτά τη ζωή. Η τροφή αυτή μόνη της, μέσα της, δεν έχει ζωή και δεν μπορεί να δώσει ζωή. Μόνο ο Θεός έχει Ζωή και είναι Ζωή. Μέσα στήν τροφή ο ίδιος ο Θεός -και όχι οι θερμίδες- είναι η αρχή της ζωής. ΄Ετσι η τροφή, η ζωή, η γνώση του Θεού και η κοινωνία μαζί Του ήταν ένα και το αυτό πράγμα. Η απύθμενη τραγωδία του Αδάμ είναι ότι έφαγε για δικό του όφελος. Ακόμα δε περισσότερο απ' αυτό είναι γιατί έφαγε «χωρισμένος» από τον Θεό για να μπορέσει να γίνει ανεξάρτητος απ' Αυτόν. Και αν το έκανε αυτό ήταν γιατί πίστευε πως η τροφή είχε μέσα της ζωή και έτσι εκείνος γευόμενος αυτή την τροφή θα γινόταν σαν τον Θεό, θα είχε δηλαδή μέσα του δική του ζωή! Με άλλα λόγια: πίστευε στήν τροφή, ενώ ο σκοπός πίστης, εμπιστοσύνης και εξάρτησης είναι ο Θεός και μόνο ο Θεός. Ο κόσμος και η τροφή έγιναν ο Θεός του, η πηγή και η αρχή της ζωής του. Έγινε σκλάβος τους.
Αδάμ -στα Εβραϊκά- σημαίνει «άνθρωπος». Αυτό είναι και το δικό μου όνομα και το κοινό όνομα για όλους μας. Ο άνθρωπος είναι ακόμα Αδάμ, είναι ακόμα ο σκλάβος της «τροφής». Μπορεί να ισχυρίζεται ότι πιστεύει στον Θεό, αλλά ο Θεός δεν είναι η ζωή του, η τροφή του, το περιεχόμενο που αγκαλιάζει ολόκληρη την ύπαρξή του. Μπορεί να λέει ότι παίρνει τη ζωή του από τον Θεό, αλλ' όμως δεν ζει «εν τώ Θεώ» και για τον Θεό. H επιστήμη του, οι εμπειρίες του, η αυτοσυνειδησία του, όλα κτίζονται πάνω στην ίδια βάση: «επ' άρτω μόνω». Τρώμε για να διατηρούμαστε ζωντανοί, είμαστε ζωντανοί αλλά όχι «εν τω Θεώ». Ακριβώς αυτή είναι η αμαρτία όλων των αμαρτιών. Αυτή είναι η ετυμηγορία του θανάτου που κρέμεται πάνω από τη ζωή μας.
Ο Χριστός είναι ο Νέος Αδάμ. Έρχεται να επανορθώσει την καταστροφή που επέβαλε στη ζωή ο Αδάμ, να αποκαταστήσει τον άνθρωπο στην αληθινή ζωή. Και ο Χριστός επίσης αρχίζει με νηστεία: «νηστεύσας ημέρας τεσσαράκοντα και νύκτας τεσσαράκοντα, ύστερον επείνασε» (Ματθ. 4,2). Η πείνα είναι η κατάσταση εκείνη κατά την οποία αναγνωρίζουμε την εξάρτησή μας από κάτι άλλο -τη στιγμή που νιώθουμε κατεπείγουσα και απαραίτητη ανάγκη για τροφή καταλαβαίνουμε ότι δεν έχουμε τη ζωή μέσα μας. Είναι αυτό το όριο πέρα από το οποίο ή πεθαίνω από ασιτία ή αφού ικανοποιήσω το σώμα μου έχω ξανά το αίσθημα της ζωής μέσα μου. Αυτή ακριβώς, με άλλα λόγια, είναι η στιγμή που αντιμετωπίζουμε την τελική ερώτηση: Από τι λοιπόν εξαρτάται η ζωή μου; Και εφ' όσον η ερώτηση δεν είναι απλά μια ακαδημαϊκή ερώτηση, αλλά τη νιώθω μ' ολόκληρο το σώμα μου, είναι επίσης και στιγμή πειρασμού. Ο διάβολος ήρθε στον Αδαμ μέσα στον Παράδεισο• ήρθε επίσης και στον Χριστό μέσα στην έρημο. Πλησίασε δηλαδή δύο πεινασμένους ανθρώπους και τους είπε: Χορτάστε την πείνα σας, γιατί αυτή είναι η απόδειξη ότι εξαρτάσθε ολοκληρωτικά από την τροφή, ότι η ζωή σας βρίσκεται στην τροφή. Kαι ο μεν Αδάμ πίστεψε και έφαγε, ο Χριστός όμως αρνήθηκε τον πειρασμό και είπε: ο άνθρωπος «ουκ επ' άρτω μόνω ζήσεται». Αρνήθηκε να δεχτεί αυτό το ψέμα που ο διάβολος επιβάλλει στον κόσμο• το κάνει δε ολοφάνερη αλήθεια χωρίς καμιά επιπλέον συζήτηση, το κάνει θεμέλιο για όλες τις απόψεις μας, τις επιστήμες, την ιατρική, πιθανόν και για τη θρησκεία. Κάνοντας αυτά ο Χριστός αποκατέστησε τη σχέση ανάμεσα στην τροφή, τη ζωή και τον Θεό• σχέση την οποία είχε σπάσει ο Αδάμ και που εμείς εξακολουθούμε να τη σπάζουμε κάθε μέρα.
Τι είναι, λοιπόν, νηστεία για μας τους χριστιανούς; Είναι η είσοδός μας και η συμμετοχή μας σε κείνη την εμπειρία του Χριστού με την οποία μας ελευθερώνει από την ολοκληρωτική εξάρτηση από την τροφή, την ύλη και τον κόσμο. Με κανένα τρόπο η δική μας ελευθερία δεν είναι πλήρης. Με το να ζούμε ακόμα στο μεταπτωτικό κόσμο, στον κόσμο του παλιού Αδάμ, με το να είμαστε μέρος του, εξακολουθούμε να εξαρτώμαστε από την τροφή. Αλλά όπως ακριβώς ο θάνατός μας -από τον οποίο είναι ανάγκη οπωσδήποτε να περάσουμε- έγινε χάρις στο θάνατο του Χριστού μια διάβαση προς τη ζωή, έτσι και η τροφή που τρώμε και η ζωή που μας δίνει μπορεί να γίνει ζωή «εν τω Θεώ» και για τον Θεό. Ένα μέρος της τροφής μας έχει ήδη γίνει «τροφή αθανασίας» -το Σώμα και το Αίμα του ίδιου του Χριστού. Αλλά ακόμα και ο «επιούσιος άρτος» που παίρνουμε από τον Θεό μπορεί να είναι σ' αυτή τη ζωή μας και σ' αυτόν τον κόσμο, εκείνο που μας δίνει δύναμη, να είναι η επικοινωνία μας με τον Θεό μάλλον παρά εκείνο που μας χωρίζει απ' Αυτόν. Παρ' όλα αυτά όμως μόνο η νηστεία είναι εκείνη που μπορεί να πραγματοποιήσει μια τέτοια μεταστροφή, μπορεί να μας δώσει την υπαρξιακή βεβαίωση ότι η εξάρτησή μας από την τροφή και την ύλη δεν είναι ολοκληρωτική και τέλεια• ότι ενωμένη με την προσευχή, τη χάρη και τη λατρεία μπορεί να γίνει πνευματική.
Όλα αυτά σημαίνουν, αν το νιώσουμε βαθιά, ότι η νηστεία είναι το μόνο μέσο με το οποίο ο άνθρωπος επανορθώνει την αληθινή πνευματική του φύση. Δεν είναι μια θεωρητική, αλλά μια αληθινά πρακτική πρόκληση για τον «πατέρα του ψεύδους», που καταφέρνει να μας πείσει ότι εξαρτιόμαστε μόνο από το ψωμί και να οικοδομήσει όλη την ανθρώπινη γνώση, την επιστήμη και όλη την ύπαρξη πάνω σ' αυτό το ψέμα. Η νηστεία είναι ένα ξεσκέπασμα αυτής της απάτης και ταυτόχρονα μια απόδειξη ότι υπάρχει αυτό το ψέμα. Έχει ύψιστη σημασία το ότι ο Χριστός ενώ νήστευε συνάντησε το Σατανά και το ότι αργότερα είπε ότι ο Σατανάς δεν αντιμετωπίζεται «ει μη εν νηστεία και προσευχή». Η νηστεία είναι ο πραγματικός αγώνας κατά του διαβόλου, γιατί είναι η πρόκληση στο νόμο που τον κάνει «άρχοντα του κόσμου τούτου». Και όμως αν κάποιος πεινασμένος ανακαλύψει ότι μπορεί πραγματικά να γίνει ανεξάρτητος απ' αυτή την πείνα, ότι δεν θα καταστραφεί απ' αυτή αλλά ακριβώς το αντίθετο, ότι μπορεί να τη μετατρέψει σε πηγή πνευματικής δύναμης καί νίκης, τότε τίποτε δεν απομένει απ' αυτό το μεγάλο ψέμα στο οποίο ζούσαμε μετά από τον Αδάμ.
Πόσο άραγε ξεφύγαμε από την συνηθισμένη αντίληψη της νηστείας -ότι νηστεία δεν είναι παρά η αλλαγή φαγητών, ή το τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται- απ' όλη την επιφανειακή υποκρισία; Τελικά νηστεύω σημαίνει μόνο ένα πράγμα: πεινάω. Να φτάνω δηλαδή στα όρια εκείνης της ανθρώπινης κατάστασης οπότε φαίνεται καθαρά η εξάρτηση από την τροφή και, καθώς είμαι πεινασμένος, ν' ανακαλύπτω ότι αυτή η εξάρτηση δεν είναι όλη η αλήθεια για τον άνθρωπο, ότι αυτή η πείνα είναι πρώτα απ' όλα μια πνευματική κατάσταση και που αυτή, στην πραγματικότητα, είναι πείνα για τον Θεό.
Στη ζωή της πρώτης Εκκλησίας, νηστεία πάντοτε σημαίνει τέλεια αποχή από την τροφή, κατάσταση πείνας, ώθηση του σώματος στα άκρα. Εδώ όμως ανακαλύπτουμε ακόμα ότι η νηστεία σαν μια σωματική προσπάθεια δεν έχει κανένα νόημα χωρίς το πνευματικό συμπλήρωμα της «... εν νηστεία και προσευχή». Αυτό σημαίνει ότι χωρίς την αντίστοιχη πνευματική προσπάθεια, χωρίς να τρεφόμαστε με τη Θεία Πραγματικότητα, χωρίς ν' ανακαλύψουμε την ολοκληρωτική μας εξάρτηση από τον Θεό και μόνο απ' Αυτόν, η σωματική νηστεία θα καταντήσει μια πραγματική αυτοκτονία. Αν ο ίδιος ο Χριστός πειράστηκε ενώ νήστευε, εμείς δεν έχουμε την παραμικρή πιθανότητα ν' αποφύγουμε έναν τέτοιο πειρασμό. Η σωματική νηστεία είναι απαραίτητη μεν αλλά χάνει κάθε νόημα και γίνεται αληθινά επικίνδυνη αν ξεκοπεί από την πνευματική προσπάθεια -από την προσευχή και την αυτοσυγκέντρωση. Η νηστεία είναι μια τέχνη που την κατέχουν απόλυτα οι άγιοι. Θα ήταν αλαζονικό και επικίνδυνο για μας αν δοκιμάζαμε αυτή την τέχνη χωρίς διάκριση και προσοχή. Η λατρεία της Μεγάλης Σαρακοστής μας υπενθυμίζει συνέχεια τις δυσκολίες, τα εμπόδια και τους πειρασμούς που περιμένουν όσους νομίζουν ότι μπορούν να στηριχτούν στη δύναμη της θέλησής τους και όχι στον Θεό.
Για το λόγο αυτό εκείνο που πρώτα απ' όλα χρειαζόμαστε είναι μια πνευματική προετοιμασία για την προσπάθεια της νηστείας. Και αυτή είναι να ζητήσωμε από τον Θεό βοήθεια και επίσης να κάνουμε τη νηστεία μας θεο-κεντρική. Να νηστεύουμε εν ονόματι του Θεού. Πρέπει να ξανανιώσουμε ότι το σώμα μας είναι ναός της Παρουσίας Του. Είναι ανάγκη να ξαναβρούμε ένα θρησκευτικό σεβασμό για το σώμα, την τροφή, για το σωστό ρυθμό της ζωής. Όλα αυτά πρέπει να γίνουν πριν αρχίσει η νηστεία, ώστε όταν αρχίσουμε να νηστεύουμε να είμαστε εφοδιασμένοι με πνευματικό οπλισμό, με το δράμα και το πνεύμα της μάχης και της νίκης.
Κατόπιν έρχεται η ίδια η νηστεία. Σύμφωνα με όσα είπαμε παραπάνω η νηστεία μπορεί να πραγματοποιηθεί σε δύο επίπεδα: πρώτα σαν ασκητική νηστεία και δεύτερον σαν γενική νηστεία. Η ασκητική νηστεία περιλαμβάνει μια δραστική μείωση της τροφής έτσι ώστε η συνεχής κατάσταση πείνας να μπορεί να βιωθεί σαν υπενθύμιση του Θεού και σαν διαρκής προσπάθεια συγκέντρωσης του νου μας στον Θεό. Όποιος το έχει δοκιμάσει αυτό -έστω και για λίγο - ξέρει ότι η ασκητική νηστεία αντί να μας αδυνατίζει, μας ξαλαφρώνει, μας ευκολύνει στην αυτοσυγκέντρωση, μας κάνει νηφάλιους, χαρούμενους και καθαρούς. Αυτός που νηστεύει έτσι, παίρνει την τροφή σαν αληθινό δώρο του Θεού. Είναι συνέχεια στραμμένος προς τον εσωτερικό κόσμο ο οποίος, ανεξήγητα, γίνεται ένα είδος τροφής. Δεν χρειάζεται να πούμε εδώ για την ακριβή ποσότητα της τροφής που πρέπει να τρώει κανείς κατα την ασκητική νηστεία, ούτε για το ρυθμό και την ποιότητα της τροφής• όλα αυτά εξαρτιώνται από τις ατομικές μας δυνατότητες και τις εξωτερικές συνθήκες της ζωής μας. Αλλά η βάση είναι ξεκάθαρη: είναι μια κατάσταση ενός μισοπεινασμένου ανθρώπου του οποίου η «αρνητική» φύση συνέχεια μεταμορφώνεται από την προσευχή, τη μνήμη, την προσοχή και την αυτοσυγκέντρωση σε «θετική» δύναμη.
Όσο για την γενική νηστεία είναι ανάγκη αυτή να περιορίζεται σε διάρκεια και να συνδυάζεται με τη Θεία Ευχαριστία. Με τις παρούσες συνθήκες ζωής η καλύτερη μορφή αυτής της νηστείας είναι η μέρα πριν από τη βραδυνή Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων. Είτε νηστεύουμε αυτή τη μέρα από νωρίς το πρωί είτε αργότερα, το βασικό σημείο είναι να ζούμε όλη τη μέρα σαν μια μέρα προσδοκίας, ελπίδας, μια μέρα πείνας για τον ίδιο τον Θεό. Δηλαδή να αυτοσυγκεντρωθούμε και να σκεφτούμε αυτό που πρόκειται να έρθει, το δώρο που θα πάρουμε και που για χάρη του απαρνούμαστε όλα τ' άλλα δώρα.
Ύστερα απ' όσα είπαμε, πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι όσο περιορισμένη και αν είναι η νηστεία μας -εφ' όσον είναι αληθινή νηστεία- θα μας οδηγήσει στον πειρασμό, στην αδυναμία, στην αμφιβολία και στον ερεθισμό. Μ' άλλα λόγια δηλαδή θα είναι μια πραγματική μάχη και πιθανόν ν' αποτύχουμε πολλές φορές. Αλλά αν ανακαλύψουμε ότι η χριστιανική ζωή είναι μάχη και προσπάθεια, τότε βρήκαμε το βασικό στοιχείο της νηστείας. Μια πίστη που δεν έχει ξεπεράσει τις αμφιβολίες και τον πειρασμό σπάνια μπορεί να θεωρηθεί αληθινή πίστη. Δυστυχώς, δεν υπάρχει καμιά πρόοδος στη χριστιανική ζωή χωρίς την πικρή εμπειρία της αποτυχίας. Πάρα πολλοί άνθρωποι αρχίζουν να νηστεύουν με ενθουσιασμό και σταματούν μετά την πρώτη αποτυχία. Θα μπορούσα να πω ότι ακριβώς σ' αυτή την πρώτη αποτυχία έρχεται η πραγματική δοκιμή. Αν μετά την αποτυχία και την συνθηκολόγηση με τις ορέξεις μας και τα πάθη μας ξαναγυρίσουμε όλα απ' την αρχή και δεν υποχωρήσουμε όσες φορές κι αν αποτύχουμε, αργά ή γρήγορα η νηστεία μας θα φέρει τους πνευματικούς καρπούς της. Ανάμεσα στην αγιότητα και τον απαγοητευτικό κυνισμό βρίσκεται η μεγάλη και θεϊκή αρετή της υπομονής -υπομονή πρώτα απ' όλα για τον εαυτό μας. Δεν υπάρχει σύντομος δρόμος για την αγιότητα• για κάθε σκαλοπάτι πρέπει να πληρώσουμε ολόκληρο το αντίτιμο. Έτσι, το καλύτερο και ασφαλέστερο είναι ν' αρχίσουμε με το ελάχιστο -ακριβώς λίγο πάνω από τις φυσικές μας δυνατότητες- και ν' αυξήσουμε τις προσπάθειές μας λίγο λίγο, παρά να επιχειρήσουμε πηδήματα σε μεγάλα ύψη στην αρχή και να σπάσουμε μερικά κόκκαλα πέφτοντας στη γη!
Σαν συμπέρασμα: από μια συμβατική και τυπική νηστεία -δηλαδή νηστεία από υποχρέωση και συνήθεια- πρέπει να γυρίσουμε στην πραγματική νηστεία. Ας είναι περιορισμένη και ταπεινή, αλλά να είναι συνεχής και αποφασιστική. Ας αντιμετωπίσουμε έντιμα τις πνευματικές και φυσικές μας δυνατότητες και ας ενεργήσουμε ανάλογα• ας θυμόμαστε πάντως ότι δεν μπορούμε να νηστέψουμε χωρίς να προκαλέσουμε αυτές τίς δυνατότητες, χωρίς να ενεργοποιήσουμε στη ζωή μας τα θεϊκά λόγια «τα αδύνατα παρ' ανθρώποις δυνατά εστί παρά τω Θεώ».
Από το βιβλίο «Μεγάλη Σαρακοστή», του π. Αλεξάνδρου Σμέμαν, εκδ. Ακρίτας
 Πηγή: http://www.faneromenihol.gr

Μοναχός Μωυσής, Αγιορείτης , Η Σαρακοστή

Η προ του Πάσχα περίοδος που διερχόμαστε γεννά ή θα πρέπει να γεννά κάποια ιδιαίτερα συναισθήματα μέσα μας. Η ωραιότατη και κατανυκτική υμνογραφία αυτής της περιόδου, οι πολλές λατρευτικές ευκαιρίες, η σαρακοστιανή νηστεία θέλουν να μας συγκεντρώσουν. Να σκύψουμε μέσα μας, να προβληματιστούμε, να προβούμε σε έναν αυτοέλεγχο προς ειλικρινή μετάνοια.
Ο πολύς κόσμος αγνοεί ή δεν θέλει να προσεγγίσει το νόημα των ημερών αυτών, συνεχίζοντας τη μονότονη ζωή του. Ενώ λέει πως η ζωή τον κουράζει, δεν κάνει ούτε βήμα για μια ουσιαστική αλλαγή. Δίαιτα αυστηρή κάνει, αλλά νηστεία δεν κάνει.
Στον ψυχολόγο πηγαίνει, στην τηλεόραση κάθεται ώρες, αλλά στον εξομολόγο δεν πηγαίνει, ούτε στην εκκλησία. Δεν θέλει ο άνθρωπος σήμερα να δώσει κάτι, μόνο να πάρει, δίχως μόχθο και καμία προσωπική θυσία. Φοβάται να δει κατάματα τον εαυτό του. Συστηματικά τον αποφεύγει. Αγωνιά στο εσωτερικό κενό του. Η Σαρακοστή λειτουργεί σαν ακτινογραφικό μηχάνημα, σαν φωτογραφική μηχανή, σαν καθρέφτης. Κατά κάποιο τρόπο τη θεωρούμε αποκρουστική, γιατί θα αποκαλύψει την κρυφή πραγματικότητά μας.
Το πνεύμα της καταναλώσεως, της ευκολίας, του αταπείνωτου φρονήματος δεν αφήνει τον άνθρωπο να απαλλαγεί από πολλά περιττά που έχει γεμίσει η ζωή του. Η Σαρακοστή είναι μια παρέκκλιση και μια ευκαιρία για μεταμόρφωση. Μια ευχή που λέγεται στις ιερές ακολουθίες όλης αυτής της περιόδου πεντακόσιες φορές, του οσίου Εφραίμ του Σύρου, λέει να αφήσουμε το πνεύμα της αργίας, της περιέργειας, της φιλαρχίας και της αργοσχολίας και να αποκτήσουμε σωφροσύνη, ταπεινοφροσύνη, υπομονή και αγάπη. Η ωραία και μεστή αυτή προσευχή καταλήγει ζητώντας από τον Θεό: “Δώρησαί μοι του οράν τα εμά πταίσματα και μη κατακρίνειν τον αδελφόν μου”. Να αφήσουμε, δηλαδή, το κουτσομπολιό, την ετεροπαρατήρηση, τη συνεχή αυστηρή κριτική, και να στραφούμε εντός μας, διορθώνοντας τα σφάλματά μας.
Η Σαρακοστή θέλει να μας αυτοσυγκεντρώσει και να συνδράμει στη θεραπεία μας από πνευματικά νοσήματα, που μας σκοτίζουν τον νου, μας δυσκολεύουν και στενοχωρούν τη ζωή μας. Αν καταφέρουμε έναν βαθμό αυτογνωσίας και μετανοίας, τότε η Σαρακοστή δεν θα είναι μια σκυθρωπή και στείρα περίοδος, αλλά ένας σταθμός, που δεν θα είναι γεμάτος από καθηκοντολογικές υποχρεώσεις, αλλά ένα μαλάκωμα της πέτρινης καρδιάς μας, που θα οδηγήσει σε φιλαδελφεία και φιλοθεία.
Ο πολύς ορθολογισμός των δύσκολων καιρών θέλει να μας απομακρύνει μακριά κάθε μυστικισμό, ησυχασμό, μυστήριο ιερό, υπέρλογο και μεταφυσικό. Τα αποτελέσματα αυτής της απομακρύνσεως έχουν γίνει φανερά. Μελαγχολία και απελπισία επικρατούν, που θλίβουν τους πολλούς. Ωρίμασε ο καιρός για μια εκ βαθέων παραδοχή της αποστασίας και μια επιστροφή στο λίκνο της σταυρωμένης αγάπης.
Τη Σαρακοστή συχνά συμβαίνουν πειρασμοί, δοκιμασίες, σκάνδαλα και πτώσεις. Είναι για να μας ωριμάσουν περισσότερο, να μας ισορροπήσουν και να μας φρονηματίσουν. Η ζωή των χριστιανών, ας μη το λησμονάμε ποτέ, είναι σταυρική.
Δίχως σταύρωση δεν έρχεται ανάσταση. Η Σαρακοστή είναι μια ωραία και καλή προετοιμασία, ένας διάδρομος ημίφωτος, που οδηγεί σε φωτεινό σαλόνι. Τα πόδια της Σαρακοστής είναι η προσευχή και η νηστεία. Προσευχή και νηστεία δίχως ταπείνωση και αγάπη δεν έχουν κανέναν καρπό. Νηστεία και προσευχή θέλουν να μετριάσουν τον πολύ εγωισμό μας.
Ας μη χάσουμε την ευκαιρία και αυτής της Σαρακοστής, καθώς πλησιάζει στη δύση της. Μέσα στην Εκκλησία τα προβλήματα βρίσκουν λύση. Ο παγερός χειμώνας φέρνει την άνοιξη. Το Τριώδιο το ακολουθεί το Πεντηκοστάριο. Η συννεφιά ποτέ δεν είναι μόνιμη. Μετά από αυτήν η λιακάδα είναι πιο ωραία. Τώρα, όπως λέει ένα υπέροχο τροπάριο, είναι “μετανοίας καιρός και δεήσεως ώρα”.
«Μακεδονία» - 14/03/2010

Διαδίκτυο:aktines.blogspot.com/ 

ΟΜΙΛΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ Β΄ ΚΥΡΙΑΚΗΝ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ π. Ἰουστίνου Πόποβιτς

Ἡ (νηστεία εἶναι) ὁδός, μέ τήν ὁποία ἐσύ καί ἐγώ βαδίζουμε πρός τήν Ἀνάστασι. Τήν ἀνάστασι τοῦ σώματος καί τῆς ψυχῆς. Ναί. Καί ἐσύ καί ἐγώ. Γι’ αὐτό ἡ νηστεία εἶναι θαυμαστή. Γιατί εἶναι ἕνας δρόμος. Γιά ποῦ; Γιά τήν Ἀνάστασι. Καί λοιπόν, αὐτό τί σημαίνει; Σημαίνει Ἀνάστασι – νίκη κατά τοῦ θανάτου· Ἀνάστασι – νίκη κατά τῆς ἁμαρτίας· Ἀνάστασι – νίκη κατά τοῦ διαβόλου. Αὐτό εἶναι ἡ νηστεία!
Σέ ἕνα θαυμάσιο στιχηρό αὐτῶν τῶν ἡμερῶν ψάλλαμε καί προσευχηθήκαμε: «Ἀκολουθήσωμεν τῷ διά νηστείας ἡμῖν, τήν κατά τοῦ διαβόλου νίκην ὑποδείξαντι, Σωτῆρι, τῶν ψυχῶν ἡμῶν» (Πέμπτη Α΄ Ἑβδομάδος τῶν Νηστειῶν, Ἀπόστιχα Ἑσπερινοῦ).
Νηστεία – νίκη κατά τοῦ διαβόλου. Νά ἡ καλή εἴδησι, πού ὁ Κύριος μᾶς ἔφερε. Θέλεις νίκη κατά τῆς ἁμαρτίας; Θέλεις νίκη κατά τοῦ ἐφευρέτου τῆς ἁμαρτίας, κατά τοῦ ἰδίου τοῦ διαβόλου; Ὁρίστε, ἡ νηστεία –λέγει ὁ Σωτήρ.
Ναί, μέ τήν νηστεία ἐσύ γίνεσαι ὁ μεγαλύτερος νικητής σέ αὐτόν τόν κόσμο. Ποιός νίκησε τόν διάβολο, ποιός, ἐκτός ἀπό τόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό; Κανένας ἄλλος. Γι’ αὐτό, Αὐτός εἶναι ὁ Σωτήρ τοῦ κόσμου, διότι μόνο Αὐτός εἶναι Θεός, πιό ἰσχυρός ἀπό τόν διάβολο. Ὅλα τά ἄλλα εἶναι πιό ἀνίσχυρα ἀπό αὐτόν. Καί ἐμεῖς, ἀκολουθώντας Τον, στήν πραγματικότητα ἀκολουθοῦμε τόν Νικητή πού μᾶς δίνει πάντοτε τήν νίκη κατά τοῦ διαβόλου, κατά τοῦ κάθε διαβόλου πού μᾶς ἐπιτίθεται γιά νά μᾶς νικήσῃ καί νά μᾶς ρίξῃ στήν ἁμαρτία. Σέ τί, δηλαδή; Στόν θάνατο.
* * *
Ὕπαρξις ἀθάνατη. Αὐτό εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Ὁ Κύριος ἦλθε στόν γήινο κόσμο μας, γιά νά νικήσῃ τήν ἁμαρτία μας· γιά νά μᾶς δώσῃ τήν δύναμι, τά μέσα, νά κάνουμε καί ἐμεῖς τό ἴδιο, νά κάνουμε τό ἴδιο μαζί Του, ὁδηγούμενοι ἀπό Αὐτόν, ἀκολουθώντας Τον.
Τί εἶναι οἱ ἀνθρώπινες νίκες; Τίποτε. Ὅλες οἱ ἀνθρώπινες νίκες, ἄν δέν νικοῦν τόν θάνατο, εἶναι ἧττες. Τί εἶναι ὅλες οἱ νίκες, τίς ὁποῖες πολλοί βασιλιάδες καί ἰσχυροί αὐτοῦ τοῦ κόσμου, ἐπέτυχαν καί ἐπιτυγχάνουν; Τί εἶναι οἱ εὐρωπαϊκοί πόλεμοι: πρῶτος, δεύτερος, τρίτος, δέκατος καί πεντηκοστός; Τί εἶναι; Εἶναι ἧττες, ἧττα μετά τήν ἧττα. Δέν εἶναι νίκες. Οἱ ἄνθρωποι σκοτώνουν, ἐπενόησαν τόν πόλεμο καί τούς φόνους σάν μέσο, γιά νά νικήσουν τό κακό σ’ αὐτόν τόν κόσμο.
Μόνο ὁ Θεός καί ἡ δύναμις τοῦ Θεοῦ μποροῦν νά νικήσουν τό κακό σέ αὐτόν τόν κόσμο. Μόνο ὁ Θεός καί ἡ δύναμις τοῦ Θεοῦ μποροῦν νά νικήσουν τόν δημιουργό κάθε κακοῦ καί κάθε ἁμαρτίας, τόν διάβολο. Ὁ Θεός ἔδωσε αὐτές τίς θεῖες δυνάμεις σέ κάθε ἕναν ἀπό ἐμᾶς, γιά νά νικᾶμε καί ἐμεῖς σάν λογικά ἀνθρώπινα ὄντα, σάν λογικά ὄντα τοῦ Θεοῦ, τό κακό· νά νικᾶμε τόν διάβολο μέ τήν δύναμι τοῦ Θεοῦ.
Ἰδού ἡ ἁγία νηστεία, ἰδού ἡ ἁγία προσευχή. Τί εἶναι αὐτές; Αὐτές εἶναι οἱ θεῖες δυνάμεις, τίς ὁποῖες ὁ Κύριος ἄφησε καί ἔδωσε στήν Ἐκκλησία Του, ὥστε ἐμεῖς, κάθε ἕνας ἀπό ἐμᾶς, νά νικοῦμε τόν διάβολο ἐπιγράφοντας σέ ἐμᾶς τούς ἴδιους τήν νίκη, νά νικοῦμε γιά ἐμᾶς τούς ἴδιους. Νά νικοῦμε τήν ἁμαρτία ὄχι χάριν τοῦ ἄλλου, ἀλλά χάριν ἡμῶν τῶν ἰδίων. Διότι, νά ξέρῃς, ἡ κάθε ἁμαρτία σου εἶναι πολεμιστής τοῦ διαβόλου. Κάθε ἁμαρτία πού ἐσύ ἀγαπᾶς, πού κρατᾶς μέσα σου –φανερά ἤ κρυφά, τό ἴδιο κάνει– εἶναι τό δόρυ τοῦ διαβόλου, ἀήττητο φοβερό ὅπλο. Ἀήττητο βέβαια ὅσο δέν ἀποτραβιέσαι ἀπό αὐτήν καί ὅσο δέν νοιώθεις ὅτι ἡ ἁμαρτία πού κάνεις, στήν πραγματικότητα σέ θανατώνει, σέ κάνει νά αὐτοκτονῇς, ὅποια καί ἄν εἶναι ἡ ἁμαρτία. Τό μίσος π.χ., σέ κάνει νά αὐτοκτονῇς. Ὁ θυμός, ἡ σκληροκαρδία, ἡ φιλαργυρία, ὅλα αὐτά εἶναι ὅπλα, φοβερά ὅπλα τοῦ διαβόλου, τά ὁποῖα σοῦ δίνει στά χέρια καί ἐσύ σκοτώνεις τόν ἑαυτό σου.
Ὁ διάβολος δέν μπορεῖ νά ἀναγκάσῃ κανέναν ἀπό ἐμᾶς νά ἁμαρτήσῃ. Μπορεῖ μόνο νά προτείνῃ τήν ἁμαρτία. Μπορεῖ νά σοῦ προσφέρῃ τό ξίφος γιά νά σκοτώσῃς τόν ἑαυτό σου. Ὁ ἴδιος δέν μπορεῖ νά σέ φονεύσῃ. Ὁ Θεός δέν τοῦ δίνει αὐτή τήν δύναμι. Ἀλλά, ἄν ἐσύ δεχθῇς ἀπό αὐτόν τό ξίφος, ἄν δεχθῇς π.χ. τήν φιλαργυρία ἤ τόν θυμό ἤ τήν ζήλεια ἤ τήν πονηριά, τήν καταλαλιά, τήν κλοπή, νά!, τότε πῆρες στά χέρια σου τό ξίφος καί τό καρφώνεις στήν καρδιά σου. Ὁ διάβολος δέν ἔχει ἐξουσία νά ἀναγκάσῃ τόν ἄνθρωπο νά ἁμαρτήσῃ· ἔχει μόνο τήν ἐξουσία νά προτείνῃ τήν ἁμαρτία στόν ἄνθρωπο. Αὐτός προτείνει τήν ἁμαρτία σέ σένα καί σέ μένα. Καί ἐγώ καί ἐσύ (τί κάνουμε); Ἐγώ καί ἐσύ, ἤ ἀποδεχόμαστε τήν ἁμαρτία ἤ τήν διώχνουμε. Αὐτό σημαίνει ὅτι ἤ σκοτώνουμε τόν ἑαυτό μας, χωρίζουμε τήν ψυχή μας ἀπό τόν Θεό, ἤ διώχνοντας τήν ἁμαρτία βαδίζουμε ὁλοταχῶς πρός τήν Ἀνάστασι τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, πρός τήν νίκη, τήν ὁριστική καί τελεία νίκη κατά τῆς ἁμαρτίας, κατά τοῦ θανάτου, κατά τοῦ διαβόλου.
Γι’ αὐτό, ἀδελφοί, ὁ Κύριος ἦλθε σέ αὐτόν τόν κόσμο. Γι’ αὐτό μᾶς ἄφησε τά πάντα. Γι’ αὐτό μᾶς ἄφησε τήν ἁγία νηστεία. Γι’ αὐτό μᾶς ἄφησε τήν ἁγία προσευχή. Γιά νά νικᾶμε τόν διάβολο, ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ δημιουργός τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ θανάτου. Τί κάνει κάθε ἁμαρτία σέ μένα καί σέ σένα; Μᾶς σκοτίζει. Ἡ ἁμαρτία εἶναι σκότος. Βγάζει ἀπό μέσα της σκοτάδι, καί τό σκοτάδι κατακλύζει καί τήν δική σου καί τήν δική μου ψυχή, κατακλύζει τήν συνείδησί μας, κατακλύζει τίς αἰσθήσεις μας. Καί ἐμεῖς σάν νά εἴμαστε σέ παραμιλητό, σέ παραλήρημα, νυχτωμένοι, στό σκοτάδι. Δέν ξέρουμε τί κάνουμε. Αὐτό εἶναι ἡ ἁμαρτία. Κάθε ἁμαρτία εἶναι γιά τήν ψυχή μία παραζάλη.
Ὅμως ὁ Κύριος ἦλθε σέ αὐτόν τόν κόσμο ἀκριβῶς γι’ αὐτό. Γιά νά μᾶς δώσῃ τό φῶς, νά μᾶς δώσῃ τήν ἀναμμένη δᾶδα, νά μᾶς δώσῃ τά φῶτα, γιά νά ἀποδιώξουμε ἐκεῖνο τό σκότος. Νά, αὐτό εἶναι ἡ ἁγία νηστεία! Εἶναι ἕνας τεράστιος προβολέας, ὁ ὁποῖος στέκεται στόν δρόμο τῆς ζωῆς μας. Ἡ νηστεία κατεβάζει ἀπό τόν οὐρανό στήν ψυχή σου τό οὐράνιο φῶς. Ἄν βέβαια εἶναι ἀληθινή νηστεία. Ἡ ἀληθινή νηστεία εἶναι ἐγκράτεια σέ κάθε κακό, ἐγκράτεια στήν τροφή, ἀλλά καί ἐγκράτεια σέ κάθε κακό καί ἁμαρτία.
* * *
Ἡ προσευχή τί κάνει σέ σένα; Σέ ἀνεβάζει στόν οὐρανό, καί τότε ἀπό τόν οὐρανό κατεβάζει στήν ψυχή σου τό θεῖο φῶς. Ποιοί εἴμαστε, τί εἴμαστε, ποῦ πορευόμαστε; Ποῦ μᾶς ὁδηγοῦν οἱ μέρες καί οἱ νύχτες μας; Ποῦ τρέχουμε; Εἴτε θέλεις εἴτε δέν θέλεις, εἴτε θέλω εἴτε δέν θέλω, δέν μποροῦμε νά σταματήσουμε τήν μέρα νά κυλήσῃ. Σέ παίρνει, σέ παίρνει. Ποῦ;
Νά, ἡ ἁγία νηστεία εἶναι μπροστά μας. Καί ἐμεῖς γνωρίζουμε ὅτι αὐτή ἡ ἁγία ὁδός φέρει στήν Ἀνάστασι τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἰδού Φῶς πάνω ἀπό κάθε φῶς! Διότι μέ τήν Ἀνάστασί Του ὁ Κύριος κατηύγασε ὅλους τούς κόσμους μέ τό θεῖο Του φῶς. Κατηύγασε ὅλη τήν κτίσι, κατηύγασε ὅλα τά ὄντα, κατηύγασε τούς ἀνθρώπους, κατηύγασε τίς ψυχές μας, κατηύγασε τά ἄστρα, τούς οὐρανούς, τά πουλιά, τά φυτά, τά ζῶα. Ὅλους τούς κόσμους κατηύγασε, καί ἔδειξε τί; Μέ τήν Ἀνάστασί Του ὁ Κύριος φανέρωσε τό τελευταῖο καί τελικό μυστήριο τῆς ὑπάρξεώς μας. Ἔδειξε τί πρέπει κάθε ἕνας ἀπό ἐμᾶς νά γνωρίζῃ καί νά κάνῃ. Αὐτό εἶναι τό μόνο πού μᾶς μένει. Ὅλα τά ἄλλα μᾶς τά κλέβει καί τά ἁρπάζει ὁ θάνατος. Ὅλα. Ἐνῶ αὐτό ὁ Κύριος τό προσφέρει σέ ὅλους.
Ἡ κάθε ἁμαρτία εἶναι σκοτισμός τῆς ψυχῆς, ἐνῶ κάθε ἀρετή εἶναι μεταμόρφωσις τῆς ψυχῆς.
Ὑπερηφάνεια, –αὐτό εἶναι φρίκη!
Σκληροκαρδία, –ἄν φωλιάσῃ στήν ψυχή μου καί στήν ψυχή σου, ὤ! μοιάζει μέ τό πιό βαθύ σκοτάδι, γιά τό ὁποῖο ὁ Σωτήρας μιλάει στό ἅγιο Εὐαγγέλιό Του. Κόλασι!
Σκληροκαρδία, οἴησις, φιλαυτία, –νά ξέρῃς, ἀδελφέ καί ἀδελφή, ὅτι ὅλα αὐτά εἶναι ἡ δική σου μικρή κόλασις. Κουβαλᾶς μέσα σου τήν κόλασι.
* * *
Ὁ Κύριος μᾶς ἔδωσε τό φάρμακο. Τό φάρμακο γιά τήν ὑπερηφάνεια εἶναι ἡ ταπεινοφροσύνη. Ταπείνωσε τόν ἑαυτό σου μπροστά στόν Κύριο, ταπείνωσε τόν ἑαυτό σου μπροστά στούς ἀδελφούς, καί νά! ἡ θεία δύναμις τῆς ταπεινοφροσύνης θά ἁπλώσῃ πάνω στήν ψυχή σου τό θεῖο φῶς καί θά ἀποδιώξῃ καί θά φυγαδεύσῃ ὅλο τό σκοτάδι τῆς ὑπερηφανείας, τῆς σκληρότητος καί τῆς οἰήσεως τῆς ψυχῆς σου.
Ὁ φιλάργυρος ἄνθρωπος δέν βλέπει τίποτε ἄλλο ἀπό ἕνα σορό χρημάτων. Φιλάργυρος δέν εἶναι (μόνο) ἐκεῖνος πού ἀγαπᾶ τά χρήματα καί τά κτήματα. Φιλάργυρος εἶναι, γιά παράδειγμα, καί ὁ ἐπιστήμονας πού μένει πάνω σέ ἕνα βιβλίο ὅλη του τήν ζωή, βρῆκε ἀπασχόλησι καί ξέχασε τόν Θεό. Αὐτό εἶναι φιλαργυρία, αὐτό εἶναι ἕνα ψεύτικο εἴδωλο, αὐτό εἶναι ἕνας ψεύτικος θεός. Ὅλα ὅσα ὁ ἄνθρωπος βάζει σ’ αὐτόν τόν κόσμο ὡς σκοπό τῆς ζωῆς του, ὡς θεό ἀντί τοῦ Ἀληθινοῦ Θεοῦ, αὐτό εἶναι φιλαργυρία. Νά τοποθετῇ κανείς ὁ,τιδήποτε ἄλλο, ἀντί τοῦ Ἀληθινοῦ Θεοῦ, αὐτό εἶναι φιλαργυρία. Τό βλέπουμε αὐτό.
Νά! εἶσαι φιλάργυρος. Δέν γνωρίζεις λοιπόν τόν δρόμο τῆς ζωῆς. Σκοτάδι, νύχτα, πλάκωσε τήν συνείδησί σου, ἔπεσε στά μάτια τῆς ψυχῆς σου. Καί ἐσύ δέν βλέπεις τόν σωστό δρόμο. Δέν βλέπεις τό νόημα τῆς ἐπιγείου ζωῆς σου. Δέν βλέπεις ὅτι τό μόνο φάρμακο πού θά θεραπεύσῃ τόν θάνατό σου, τήν κόλασί σου, εἶναι ἡ μετάνοια. Μάλιστα! Στήν περίπτωσι τῆς φιλαργυρίας ἡ μετάνοια εἶναι τό μοναδικό φάρμακο μπροστά στόν Κύριο.
Ἡ ἁμαρτία! Εἶναι σκοτισμός τῆς ψυχῆς καί τῆς συνειδήσεώς μας.
Ἐνῶ ἡ ἀρετή! Αὐτή εἶναι μεταμόρφωσις τῆς ψυχῆς.
Ἡ νηστεία εἶναι σταδιακή μεταμόρφωσις τῆς ψυχῆς. Μέ τήν νηστεία ἡ ψυχή καθαρίζεται ἀπό κάθε ἀκαθαρσία, καθαρίζεται ἀπό κάθε ἁμαρτία, καθαρίζεται ἀπό κάθε πάθος. Ἡ νηστεία, ὅταν γίνεται μέ προσευχή καί μέ ὅλες τίς ἄλλες ἀσκήσεις, ξεριζώνει ἀποτελεσματικά, ξεριζώνει ἀπό τήν ψυχή ὅλα τά κακά μας στοιχεῖα, ὅλες τίς κακές συνήθειες. Ἄν ἐσύ πρίν τήν νηστεία ἐπέτρεπες στόν ἑαυτό σου ἡ γλῶσσα σου νά λέγῃ ἀνόητα λόγια ἤ ψέμματα, ἡ νηστεία γι’ αὐτό εἶναι ἐδῶ, γιά νά μεταμορφωθῇ ἡ γλῶσσα σου, νά βάλῃς φρονημάδα στήν γλῶσσα σου. Τό ἴδιο κάνε μέ τά μάτια σου, μέ τά αὐτιά, μέ ὅλο τό εἶναι σου. Σταμάτα τήν ἁμαρτία! Αὐτό εἶναι νηστεία. Αὐτό εἶναι ἀληθινή νηστεία. Ἄν καταλαλοῦσες, μή καταλαλῇς πλέον. Ἄν ἔκλεβες, μή κλέβῃς πλέον. Ἄν τσακώθηκες, νά συμφιλιωθῇς τό γρηγορότερο, ὅσο εἶσαι ἐν ζωῇ, μήπως καί σέ εὕρῃ ὁ θάνατος αὐτή τήν νύχτα, ἐνῶ ἐσύ θά εἶσαι μαλωμένος μέ τούς γείτονές σου. Ἀλοίμονό σου! Αὐτός ὁ τσακωμός εἶναι γιά σένα μιά θηλιά, μιά θηλιά πού σέ τραβάει κατευθεῖαν στό βασίλειο τῆς φιλονεικίας, τῆς ἁμαρτίας, τοῦ διαβόλου, τήν κόλασι. Εἴθε ὁ Ἀγαθός Κύριος νά μοῦ δώσῃ ὅλα τά μέσα, γιά νά διώξω κάθε ἁμαρτία ἀπό τήν ψυχή μου.
* * *
Φθόνος. Τί εἶναι ὁ φθόνος; Ὁ φθόνος εἶναι πάθος τόσο μεγάλο, ὥστε πρόδωσε ἀκόμα καί τόν Θεό, τόν Χριστό. Οἱ Ἑβραῖοι ἀπό φθόνο πρόδωσαν τόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό, ἀπό φθόνο! Μή λές ὅτι αὐτό εἶναι μικρή ἁμαρτία. Ὁ διάβολος, ὁ διάβολος ξεγέλασε τόν Ἀδάμ καί τήν Εὔα ἀπό φθόνο. Φθόνησε τά πλάσματα τοῦ Θεοῦ, τά θεόμορφα δημιουργήματα τοῦ Θεοῦ, τόν πρῶτο ἄνδρα καί τήν πρώτη γυναῖκα, καί ἀπό φθόνο τούς ἔρριξε στήν ἁμαρτία, τούς εἰσηγήθηκε τήν φρικτή ἁμαρτία. Σήμερα θά φθονήσω, αὔριο θά φθονήσω, καί ἔτσι ὁ φθόνος θά ριζώσῃ μέσα μου. Ἀλλά νά ξέρῃς, μέσα σου ἔμεινε ὁ φονέας σου, μέσα σου ἔμεινε ἡ κόλασίς σου, μέσα σου ἔμεινε ὁ διάβολός σου διά τοῦ φθόνου. Διότι, ποτέ ἡ ἁμαρτία δέν ἔρχεται μόνη της. Ὁ Κύριος λέγει ὅτι πίσω ἀπό κάθε ἁμαρτία ἀκολουθεῖ ὁ διάβολος. Καί ὅταν ἐσύ ἀφήσῃς τήν ὁποιαδήποτε ἁμαρτία στήν ψυχή σου, ὅταν κάνῃς τήν ὁποιαδήποτε ἁμαρτία, νά ξέρῃς ὅτι ὁ διάβολος ἔχει ἔρθῃ στήν ψυχή σου. Δέν εἶσαι μόνος σου, ἐκεῖνος σέ ὁδηγεῖ. Ποῦ; Στόν θάνατο, στόν θάνατο. Ποῦ; Στήν κόλασι, στά αἰώνια βάσανα.
Ἡ νηστεία, ἡ ἁγία νηστεία· ἡ προσευχή, ἡ ἁγία προσευχή· ὅλα αὐτά ὁδηγοῦν στήν Ἀνάστασι, στήν νίκη κατά τῆς ἁμαρτίας, κατά τοῦ διαβόλου, κατά τοῦ θανάτου.
* * *
Καί ἐμεῖς σήμερα, αὐτή τήν Β΄ Κυριακή τῆς ἁγίας νηστείας, ἑορτάζουμε ἕναν ἀπό τούς μεγάλους νικητές. Ἑορτάζουμε τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ, ἀρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης, τόν μεγάλο ἀσκητή τοῦ Θεοῦ, τόν μεγάλο ὑπέρμαχο τῆς Ὀρθοδοξίας καί τοῦ Φωτός τοῦ Χριστοῦ. Αὐτός εἶναι πού σέ ὅλη του τήν ζωή ἀκολουθοῦσε τόν Σωτῆρα μας μέ τήν νηστεία, τήν προσευχή καί ὅλες τίς ἄλλες ἀρετές, πού νικοῦσε ὅλους τούς δαίμονες, ὅλες τίς ἁμαρτίες, ὅλα τά πάθη αὐτοῦ τοῦ κόσμου, καί πού φώτιζε ὅλες τίς ψυχές πού ἦσαν γύρω του. Καί πού σήμερα ζῆ διά τῶν ἱερῶν συγγραμμάτων του.
Ἔτσι εἶναι καί κάθε ἅγιος. Κάθε ἅγιος τί εἶναι; Τίποτε ἄλλο παρά κάποιος πού ἀδιάκοπα σέ αὐτόν τόν κόσμο τηρεῖ μέ ζῆλο τίς ἐντολές τοῦ Χριστοῦ, κάποιος πού ἐκπληρώνει ὅλες τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ. Καί βέβαια κάθε ἀρετή κατεβάζει στήν ψυχή τό Οὐράνιο Θεῖο Φῶς.
Οἱ Ἅγιοι τοῦ Θεοῦ εἶναι ἐκεῖνοι πού μέ τίς ἅγιες ἀρετές ἔδιωξαν ἀπό μέσα τους κάθε σκοτάδι ἁμαρτίας, κάθε ζόφο, κάθε δαιμονικό σκότος καί κάθε κόλασι. Γι’ αὐτό κάθε Ἅγιος ζωγραφίζεται ἔτσι, ὥστε νά βγαίνῃ ἀπό μέσα του φῶς καί γύρω ἀπό τό κεφάλι του νά ἔχῃ φωτοστέφανο. Ὅλα μέσα του λάμπουν. Σκέψεις ἅγιες καί λαμπρές. Φῶς ἐκπέμπεται ἀπό τό κεφάλι του καί ἀπό ὅλο τό εἶναι του. Καθάρισε τό σῶμα του καί τήν ψυχή του ἀπό τά πάθη, ἀπό τό σκότος, ἀπό τήν ἀχλύ, καί γι’ αὐτό φῶς ἐκχέεται ἀπό αὐτόν.
Τέτοιος εἶναι ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, τέτοιος εἶναι ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, τέτοιος εἶναι ὁ ἅγιος Βασίλειος ὁ Μέγας, τέτοιοι εἶναι ὅλοι οἱ Ἅγιοι, ἀπό τόν πρῶτο μέχρι τόν τελευταῖο. Καί ὅλοι αὐτοί εἶναι ἐδῶ, μαζί μας, στήν ’Εκκλησία τοῦ Χριστοῦ, οἱ ζῶντες παιδαγωγοί μας, σύγχρονοί μας. Οἱ Ἅγιοι δέν πεθαίνουν. Ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου δέν πεθαίνει ἀπό τότε πού ὁ Κύριος ἀναστήθηκε. Καί τό σῶμα μας θά ἀναστηθῇ τήν ἡμέρα τῆς Κρίσεως. Ὅλοι αὐτοί εἶναι ζῶντες, σύγχρονοί μας. Μᾶς βοηθοῦν. Ὅλοι ἐμεῖς ἀποτελοῦμε ἕνα σῶμα ἐν Χριστῷ, τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, καί οἱ Ἅγιοι μᾶς βοηθοῦν καί μᾶς ὁδηγοῦν στίς ὁδούς τῶν εὐαγγελικῶν ἀρετῶν.
Νά, ἐδῶ εἶναι ὁ Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ὁ μεγάλος ἀσκητής, γιά νά μᾶς ὁδηγῇ στήν Ἀνάστασι τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, νά μᾶς ὁδηγῇ πρός ὅλες τίς νίκες κατά τῆς ἁμαρτίας, κατά τοῦ θανάτου, κατά τοῦ διαβόλου. Ἔχει τήν ἱκανότητα, ἔχει τήν δύναμι. Τήν ἔλαβε καί τήν λαμβάνει ἀπό τόν Κύριο. Καί τήν μοιράζει σέ ὅλους μας, ὥστε ὁ καθένας μας νά ἀσκῇ τήν ἀληθινή νηστεία. Ἡ ἀληθινή νηστεία εἶναι ἐγκράτεια ἀπό κάθε ἁμαρτία, ἀπό κάθε πάθος, ἐγκράτεια στό φαγητό γιά νά μήν ὑπερηφανεύεται τό σῶμα, γιά νά μή ξεσηκώνονται τά πάθη, ἀλλά μέ πίστι, στερούμενο τό φαγητό, νά βιάζεται στήν ἐγκράτεια ἀπό κάθε κακό.
Ἐμεῖς, ὁ κάθε ἕνας μας, ἄς παραστήσουμε σεσωσμένες τίς ψυχές μας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, ὁ Ὁποῖος μᾶς παρέδωσε τήν νηστεία σάν νίκη κατά τοῦ διαβόλου, ὥστε μέ χαρά στήν ψυχή μας νά φθάσουμε στήν Ἀνάστασι τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἄς ἀναστηθοῦμε μαζί Του ἀπό κάθε θάνατο, ἄς νικήσουμε ὁριστικά καί γιά πάντα κάθε ἁμαρτία μέσα μας, κάθε πάθος, κάθε διάβολο, ὥστε νά μπορέσουμε σύν πᾶσι τοῖς Ἁγίοις νά Τόν δοξάσουμε στήν γῆ καί στόν οὐρανό, αὐτόν τόν Θαυμαστό καί Ἀναντικατάστατο Θεό καί Κύριο, τόν Ἰησοῦ Χριστό, τόν μοναδικό Σωτῆρα τῶν ἀνθρώπων σέ ὅλους τούς κόσμους. Ἀμήν.
ΠΗΓΗ: http://www.imkby.gr/greek/sarakosti/week/b_week/bweek_8.htm
[Ιστοσελίδα: Ι.Μ.Καισαριανής,Βύρωνα και Υμηττού]

"῎Ας τιμήσωμεν πάντες τὴν Ἁγίαν Τεσσαρακοστήν...διά νηστείας"

ΣΥΝΤΟΜΟΣ ΟΜΙΛΙΑ ΠΕΡΙ ΝΗΣΤΕΙΑΣ
(ἐκ τοῦ Συναξαριστοῦ)

Ἀπὸ δύο πράγματα εἶναι καὶ λέγεται ὁ ἄνθρωπος σύνθετος. Ἀπὸ ψυχὴν καὶ ἀπὸ σῶμα. Καὶ ἡ μὲν ψυχὴ εἶναι ἄϋλος καὶ ἀόρατος, τὸ δὲ σῶμα εἶναι ὑλικὸν καὶ ὁρατόν· καί, ἂν καὶ εἶναι καὶ τὰ δύο ταῦτα διαφορετικά, ὅμως, ἐν πρᾶγμᾳ δύναται νὰ συνδέση τὰ δύο ταῦτα. Ποῖον; Ἡ νηστεία καὶ ἄκουσον πῶς. Ἡ νηστεία καθαρίζει τὸ σῶμα, κόπτει τὰ πάθη, καθαίρει τὶς αἰσθήσεις, ἐλαφρύνει τὸ σῶμα. Ταῦτα δὲ πάντα εἰς τὴν ψυχὴν δίδουσιν ὄφελος, διότι ὅταν ἀποκτήσῃ τὸ σῶμα αὐτὰ τὰ ὁποῖα εἶπον, τότε φωτίζεται ὁ νοῦς, ὅστις εἶναι ὀφθαλμὸς τῆς ψυχῆς· τότε ὀρέγεται ἡ ψυχὴ τοῦ ἀθανάτου κάλλους, τότε συνομιλεῖ τῷ Θεῷ, τότε ἐλευθεροῦται τῶν κοσμικῶν φροντίδων καί, γενικῶς εἰπεῖν, τότε τὸ μὲν σῶμα γίνεται ὡς ἄϋλον, λεπτυνόμενον διὰ τῆς ἀποχῆς ἀπὸ τῶν τροφῶν, ἡ δὲ ψυχὴ περισσότερον ἀπολαμβάνει τῆς ἀΰλου μορφῆς της.

Ἐπειδὴ λοιπὸν ταῦτα οὕτω γίνονται, ἂς τιμήσωμεν, ἀδελφοί, τὴν πρόξενον τῆς ἀϋλότητος, τὴν συνεργὸν τῆς σωφροσύνης, τὴν βοηθὸν τῆς ἀρετῆς, τὴν χαλιναγωγὸν τῶν παθῶν, τὴν μητέρα καὶ τροφὸν τῶν Ἁγίων. Ἂς ἀγαπήσωμεν τὴν ἐγκράτειαν, εὐλογημένοι Χριστιανοί, ἵνα καὶ ἡμεῖς ἀγαπηθῶμεν παρὰ τῶν Ἀγγέλων, ἐπειδὴ καὶ αὐτοὶ εἶναι ἀμέτοχοι καὶ τροφῆς καὶ ποτοῦ. Ἂς μισήσωμεν τὴν τρυφήν, ἵνα μισήσωσι καὶ ἡμᾶς οἱ ἀκάθαρτοι δαίμονες. Διότι ὅπου ἡ νηστεία, ἐκεῖ καὶ Ἄγγελοι· ὅπου ἡ ἐγκράτεια, ἐκεῖ καὶ αἱ οὐράνιαι Δυνάμεις· ὅπου δὲ τρυφὴ καὶ ἡ πολυφαγία, ἐκεῖ οἱ δαίμονες. Ἴδε καὶ τὰ ἄλογα πετεινά, ὅτι τὰ μὲν καθαρά, καρποὺς μόνον τρώγουσι, τὰ δὲ ἀκάθαρτα εἶναι σαρκοφάγα· ὅπως, ἡ μὲν περιστερὰ καὶ ἡ τρυγὼν καὶ ἄλλα τοιαῦτα μόνον ἀπὸ τοὺς καρποὺς τρέφονται καὶ ἀπέχουσι τῆς κρεωφαγίας, ὁ δὲ κόραξ καὶ ὁ ἀετὸς καὶ τὰ ἄλλα μεγάλα ὄρνεα περισσότερον χαίρονται εἰς κρέατα καὶ θνησιμαῖα, παρὰ εἰς καρπούς. Μίσησον λοιπὸν καὶ σὺ ὦ ἄνθρωπε τὴν κρεωφαγίαν, ἵνα γίνῃς ἀκέραιος ὡς ἡ περιστερὰ καὶ σώφρων ὡς ἡ τρυγών.

Διότι οὐδεὶς πολυφάγος ἔγινεν ἀσκητής, οὐδεὶς μέθυσος ἔγινε φιλόσοφος, οὐδεὶς φιλήδονος ἔγινεν Ἅγιος, οὐδεὶς σαρκικὸς ἔγινε μέτοχος τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν. Ἐνθυμήσου τὸν πρωτόπλαστον Ἀδάμ, ὁ ὁποῖος, ἕως ὅτου ἐφύλαττε τὴν ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ καὶ ἐνήστευε τοῦ ξύλου τῆς γνώσεως, ἦτο ἐντὸς τοῦ Παραδείσου, ἀφ᾿ ὅτου δὲ ἔφαγεν ἐξ ἐκείνου, ἐγένετο καὶ τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ Παραδείσου ἐξόριστος. Ἔφαγεν ἐκεῖνος καὶ ἐξωρίσθη τοῦ Παραδείσου· ἂς νηστεύσωμεν ἡμεῖς, ἵνα εἰσέλθωμεν ἐντὸς αὐτοῦ. Διότι διὰ τοῦτο ἦλθε ὁ Χριστὸς ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ἐσαρκώθη καὶ ἐνήστευσε τεσσαράκοντα ἡμέρας καὶ μᾶς ἔδωσε παράδειγμα νηστείας, ἵνα, νηστεύοντες, ἔλθωμεν εἰς τὴν πρώτην ἀποκατάστασιν.

Ἐνθυμήσου τὸν δίκαιον Νῶε πὼς ἡ πολυποσία τὸν ἔκαμε γυμνὸν καὶ ἐντροπιασμένον καὶ ἄπεχε τῆς μέθης. Ἐνθυμήσου τὸν Ἠσαῦ, πὼς ἡ γαστριμαργία τὸν ἔκαμε δοῦλον τοῦ μικροτέρου ἀδελφοῦ καὶ νήστευσον σύ, ἵνα ἐλευθερωθῆς τῆς δουλείας τοῦ πονηροῦ καὶ γίνεις δοῦλος Χριστοῦ. Ἐνθυμήσου τὸν παλαιὸν Ἰσραηλίτην, πὼς ἡ πολυποσία τὸν ἔκαμε εἰδωλολάτρην καὶ νήστευσον σύ, ἵνα γίνῃς θεοσεβής. Μὲ τὴν νηστείαν ὁ Μωϋσῆς εἶδε τὸν Θεὸν καὶ ἐδέχθη τὰς Θεογράπτους πλάκας· νηστεύσας ὁ Ἠλίας, ἀνέστησεν τὸν υἱὸν τῆς Σαραφθείας· νηστεύσας ὁ Ἐλισσαῖος, ἀνέστησεν τὸν υἱὸν τῆς Σωμανίτιδος. Νηστεύσαντες οἱ τρεῖς Παῖδες, ἔσβεσαν τὴν φλόγα τῆς καμίνου. Νηστεύσας ὁ Δανιήλ, εἶδε τὸν Θεόν, ὡς Κριτὴ καθεζόμενον. Διὰ τοῦτο πᾶς Χριστιανός, προθύμως ἂς τρέχῃ εἰς τὸν δρόμον τῆς νηστείας. Μᾶς φθάνει ὁ καιρὸς καθ᾿ ὃν ἐθεραπεύσαμεν τὴν σάρκα· ἂς θεραπεύσωμεν καὶ τὴν ψυχήν μας. Ἀρκεῖ ὁ χρόνος ὅλος, τὸν ὁποῖον διήλθομεν τρώγοντες καὶ πίνοντες καὶ ποιοῦντες τὰ θελήματα τῆς σαρκός· ἂς δουλεύσωμεν καὶ τῷ Κυρίῳ, κατὰ ταύτας τὰς ὀλίγας ἡμέρας τῆς Ἁγίας Τεσσαρακοστῆς. Μὴ προφασιζώμεθα καὶ λέγομεν ὅτι εἶμαι ἀσθενὴς καὶ δὲν δύναμαι νὰ νηστεύσω· ἐὰν δὲν πίω οἶνον, βλάπτομαι· ἐὰν δὲν φάγω ἔλαιον, ἀσθενῶ. Διότι τοιαῦτα ἀκούω πολλοὺς νὰ λέγουσι καὶ τὰ ὁποῖα εἶναι προφάσεις ἐν ἁμαρτίαις. Εἰπέ μοι, πὼς μερικὰ ἔθνη, ὁποὺ δὲν γνωρίζουν διόλου τὴν φύσιν τοῦ οἴνου καὶ μόνον ὕδωρ πίνοντα ζῶσι; Πῶς ἄλλοι χωρὶς ἔλαιον ζῶσι τὴν ζωή των; Ὁ Σαμψῶν δὲν ἦτο Ναζωραῖος, τουτέστιν ἀφιερωμένος στὸν Θεὸν καὶ ποτὲ τοῦ οἶνον δὲν ἔπιεν. Ἀλλὰ τίς ἦτο δυνατώτερος ἀπὸ ἐκεῖνον; Οἱ Ῥῶσοι καὶ οἱ Σκύθαι καὶ ἄλλα βάρβαρα ἔθνη, δὲν ἔχουσι παρὰ μόνον ἀκούσει περὶ οἴνου καὶ ἐλαίου, ἀλλὰ ποιὸς τοὺς νικᾷ σὲ καιρὸ πολέμου; Ἐὰν δὲ εἴπῃς ὅτι ἡ συνήθεια κυριεύει, σοῦ λέγω κι ἐγώ, τοῦτο συνήθισε καὶ σύ. Δὲν σὲ κωλύει τίποτε· ἀνάγκη δὲν εἶναι νὰ πίνεις οἶνον, ἀνάγκη δὲν εἶναι νὰ φάγῃς ἔλαιον, ἀνάγκη δὲν εἶναι τὸ νὰ κακοφάγῃς· καὶ δίχως αὐτὰ δύνασαι νὰ ζήσεις τρώγων μόνον ἄρτον καὶ ὕδωρ. Πόσοι διῆλθον μὲ τοιαύτη τροφήν, τριάκοντα καὶ τεσσαράκοντα χρόνους! Σὺ τεσσαράκοντα ἡμέρας δὲν δύνασαι νὰ ὑπομείνῃς; Ἀδύνατον εἶναι νὰ εἶσαι φιλήδονος καὶ φιλόχριστος, διότι ἐὰν ἀγαπᾷς τὰς ἡδονὰς καὶ τὰ θελήματα τοῦ σώματος, μισεῖς τὸν Χριστόν· ἐὰν δὲ ἀγαπᾷς τὸν Χριστόν, μίσησον τὰς ἡδονάς, μίσησον τὴν τρυφήν, μίσησον τὴν πολυφαγίαν.

Θέλω νὰ εἴπω καὶ ἄλλο παράδειγμα, τὸ ὁποῖον ἂν καὶ εἶναι ἔξω τῶν Γραφῶν τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν, εἶναι ὅμως πρὸς ἐντροπήν μας. Οἱ εἰδωλολάτραι οἱ πεπλανημένοι καὶ ἄθεοι, οἵτινες ἐλπίδα Ἀναστάσεως δὲν εἶχον, οἱ ὁποῖοι ἐπροσκυνοῦσαν ὡς θεοὺς καὶ τὰ σαρκικὰ πάθη, τὰ ὁποῖα ἐλάτρευον, οἱ μὲν μοιχὸν θεὸν τὸν Δία, οἱ δὲ φονέα θεὸν τὸν Ἄρην, ἄλλοι πόρνη γυναῖκα τὴν Ἀφροδίτην, ἄλλοι πολυφάγον θεὸν τὸν Κρόνον καὶ Ἡρακλέα, ἄλλοι μέθυσον θεὸν τὸν Διόνυσον, ὅμως καὶ ἀπ᾿ αὐτοὺς πολλοὶ φιλόσοφοι ἐτίμησαν τὴν νηστείαν, τῶν ὁποίων τὰ ὀνόματα δὲν εἶναι τοῦ παρόντος καιροῦ νὰ τὰ εἴπωμεν.

Ἐὰν λοιπὸν ἐκεῖνοι, μόνον διὰ τὴν κατανόησιν τῆς καταργουμένης σοφίας ἐπὶ τοσούτον ἐπέτυχον νὰ ἐφαρμόσουν τὴν νηστείαν, ἡμεῖς, εἰπέ μοι, οἱ εὐσεβεῖς, οἱ κληρονόμοι τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν, οἱ λατρευταὶ τῆς ὑπερθέου Τριάδος, νὰ μὴ ἀγωνισθῶμεν νὰ ὑπερβάλωμεν ἐκείνους; Καὶ ποίαν ἀπολογίαν θὰ ἔχωμεν νὰ εἴπωμεν ἐπὶ τοῦ φοβεροῦ βήματος τοῦ Χριστοῦ; Φοβοῦμαι μὴν πληρωθῇ εἰς ἡμᾶς ὁ λόγος τοῦ Κυρίου τὸν ὁποῖον ὤρισεν εἰς τὸ ιβ´ (12ον) Κεφάλαιον τοῦ κατὰ Ματθαῖον Ἁγίου Εὐαγγελίου. «Ἄνδρες Νινευῖται ἀναστήσονται ἐν τῇ κρίσει μετὰ τῆς γενεᾶς ταύτης καὶ κατακρινοῦσιν αὐτήν, ὅτι μετενόησαν μὲ τὸ κήρυγμα Ἰωνᾶ». Οἱ Νινευῖται, ἄπιστοι ὄντες, μὲ μίαν φωνὴν τοῦ Ἰωνᾶ μετενόησαν καὶ ἐνήστευσαν καὶ αὐτοὶ καὶ τὰ ζῷα των. Ἡμεῖς, ἀκούοντες τοῦ Χριστοῦ, ἀκούοντες τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων, τῶν Ὁσίων Πατέρων ἡμῶν, κηρυττόντων τὴν ὠφέλεια τῆς νηστείας, δυσανασχετοῦμεν καὶ γογγύζομεν. Δικαίως λοιπὸν ἐκεῖνοι θέλουσι μᾶς κρίνῃ ἐν τῇ Ἀναστάσει. Ὅταν δὲ καὶ γυναῖκες, τὸ ἀσθενέστερον γένος εὐρεθῶσιν ὅτι ἐνήστευσαν, ὅτι ἠγωνίσθησαν εἰς τοὺς παλαιοὺς καιρούς, ὅτι ἐνίκησαν τὸν σατανᾶν, ποιὰν ἀπολογίαν θέλομεν δώση ἡμεῖς οἱ ἄνδρες, οἱ δυνατοί, οἱ ἔχοντες τὴν δεσποτείαν ἐπὶ τῶν γυναικῶν;

Ταῦτα δὲ λέγων, πολὺ περισσότερον συμβουλεύω τοὺς Ἱερεῖς νὰ γίνωνται τύποι καὶ κανόνες τῶν κοσμικῶν καὶ νὰ παρακινοῦν τούτους εἰς τὴν νηστείαν. Διότι, ἐὰν ἐσὺ ὁ Ἱερεὺς ὁ ἐπίγειος ἄγγελος, ὁ μεσίτης Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων, ἀτιμάζῃς τὴν νηστείαν, πῶς νὰ τὴν τιμῶσιν οἱ κοσμικοί, οἱ ὁποῖοι σὲ ἔχουσι ὁδηγόν, ὡς τὰ πρόβατα τὸν ποιμένα; Ἔστω· οἱ ἄνδρες εἶναι φρόνιμοι καὶ δὲν σὲ μιμοῦνται εἰς τὸ κακόν. Αἳ γυναῖκες ὅμως αἴτινες εἶναι γένος εὐκόλως παρασυρόμενον εἰς τὴν ἁμαρτίαν, πῶς θέλουσι σωφρονισθῆ; Πῶς θέλουσι νηστεύση; Πῶς θέλουσι φυλαχθῆ ἀπὸ πᾶν κακόν, ὅταν σὺ μεθᾷς καὶ καταλύεις τὴν νηστείαν; Οἱ δὲ παῖδες πότε νὰ μάθωσι νὰ νηστεύουν; Πόθεν θὰ συνηθίσουν τὴν τιμὴν τῆς Ἁγίας Τεσσαρακοστῆς; Μὴ νομίσῃς δὲ ὅτι εἶναι μικρὰ ἁμαρτία, τὸ νὰ γίνεσαι πρόσκομμα καὶ σκάνδαλον τῶν ἄλλων. Θέλεις νὰ μάθῃς ποιὰ εἶναι ἡ καταδίκη τοῦ τοιούτου πταίσματος; Ἄκουσον τοῦ Κυρίου λέγοντος εἰς τὸ ιη´ (18ον) Κεφάλαιον τοῦ κατὰ Ματθαῖον Ἁγίου Εὐαγγελίου «Οὐαὶ τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνω, δι᾿ οὗ τὸ σκάνδαλο ἔρχεται». Ὥστε, ἀδελφοί μου Χριστιανοί, ἂς τιμήσωμεν πάντες τὴν Ἁγίαν Τεσσαρακοστήν, ἂς σπουδάσωμεν πάντες καὶ Ἱερεῖς καὶ κοσμικοὶ καὶ γυναῖκες καὶ παιδιά, νὰ διέλθωμεν ἀξίως τὸν πρόσκαιρον βίον. Ἂς ἀρχισωμεν ὅλοι τὴν πρώτη ἑβδομάδα μετὰ προθυμίας καὶ ἕως τέλους ἂς αὐξάνωμεν τὴν ἀρετήν. Μή, ὅσον προχωρεῖ ἡ Ἁγία Τεσσαρακοστή, τόσον ἡμεῖς ἀμελοῦμεν. Διότι ὅπως ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι τρέχουν, ὅσον πλησιάζουν εἰς τὸ τέρμα, τοσούτον φιλοτιμοῦνται νὰ διαβῶσι τοὺς ἄλλους οὖτο καὶ ἡμεῖς, ὅσον ἐγγίζομεν τὸ ἅγιον καὶ σεβάσμιον πάθος τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τὴν Αὐτοῦ λαμπροφόρον Ἀνάστασιν, κατ᾿ αὐτὸν τὸν τρόπο ἂς φροντίζωμεν νὰ διέλθωμεν καὶ νὰ ὑπερνικήσωμεν εἰς νηστείαν τὰς παρελθούσας ἡμέρας, ἵνα, ἐδῶ μέν, ἀξίως καὶ θεαρέστως διάγοντες, ἀξιωθῶμεν νὰ ἴδωμεν τὴν ἁγίαν ἡμέραν τοῦ αἰσθητοῦ Πάσχα, τῆς ζωηφόρου τοῦ Χριστοῦ ἐγέρσεως, ἐκεῖ δὲ νὰ ἀπολαύσωμεν τοῦ νοητοῦ Πάσχα, τὸ ὁποῖον εἶναι Αὐτὸς ὁ ἀληθὴς Θεὸς ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ᾧ πρέπει πάσα δόξα τιμὴ καὶ προσκύνησις, σὺν τῷ ἀνάρχῳ Αὐτοῦ Πατρὶ καὶ τῷ παναγίω καὶ ἀγαθῶ καὶ ζωοποιῶ αὐτοῦ Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

Πηγή:Nektarios.gr

Νηστεία - Σχετικοὶ Ἱεροὶ Κανόνες (Παναγιώτης Δ. Παπαδημητρίου)

Μικρή περιγραφή

Πρέπει νὰ συζητοῦμε μὲ τὸν πνευματικό μας γιὰ ὅ,τι ἐρωτήματα ἔχουμε γιὰ τὴν νηστεία.

Κύριο περιεχόμενο

Κανὼν ΞΔ' τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων. "Εἴ τις Κληρικὸς εὑρεθῇ τὴν Κυριακὴν ἡμέραν νηστεύων, ἢ τὸ Σάββατον, πλὴν τοῦ ἑνὸς μόνον, καθαιρείσθω. Εἰ δὲ Λαϊκὸς, ἀφοριζέσθω". Νὰ ἀναφέρουμε καὶ τὸν Ἅγιο Νικόδημο [Πηδάλιον, σ. 83]: "Πλὴν καὶ τούτων λεγομένων, δὲν δίδεται ἄδεια εἴς τινα νὰ καταλύῃ τὰ Σάββατα καὶ τὰς Κυριακὰς τῆς μ'. εἰς τυρὶ καὶ αὐγὰ, κατὰ τὸν νς'. τῆς ς'. ἀλλ' εἰς μόνον οἰνέλαιον, καὶ ὀστρακόδερμα". Δυστυχῶς, μερικοὶ στὴν Ἀμερικὴ ἔχουν ἐρμηνεύσει τὸν ἀνωτέρω ἱερὸ Κανόνα κατὰ πῶς διατάζει ἡ κοιλία τους, καὶ ἀπουσίᾳ κατηχήσεως, τρώγουν κρέας τὸ Σάββατον καὶ κοινωνοῦν τὴν Κυριακή! [δεῖτε παρακάτω τὸν ΚΘ' καὶ τὸν ΝΣΤ' τῆς ΣΤ'.] Κανὼν ΞΘ' τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων. "Εἴ τις Ἐπίσκοπος, ἢ Πρεσβύτερος, ἢ Διάκονος, ἢ Ὑποδιάκονος, ἢ Ἀναγνώστης, ἢ Ψάλτης, τὴν Ἁγίαν Τεσσαρακοστὴν οὐ νηστεύει, ἢ Τετράδα, ἢ Παρασκευὴν, καθαιρείσθω. Ἐκτὸς εἰμὴ δι' ἀσθένειαν σωματικὴν ἐμποδίζοιτο. Ἐὰν δὲ λαϊκὸς ᾖ, ἀφοριζέσθω". Λέει ἐπίσης ὁ Ἅγιος Νικόδημος [Πηδάλιον, σ. 95]: "...πόσον ἀξιοκατάκριτοι εἶναι ἐκεῖνοι ὁποῦ ἐγέμωσαν τὰ νεοτύπωτα Ὡρολόγια ἀπὸ καταλύσεις οἴνου καὶ ἐλαίου, βαλμένας ὄχι μόνον εἰς τοὺς μεγαλωνύμους Ἁγίους, ἀλλὰ καὶ εἰς Ἁγίους μικροῦ ὀνόματος, καὶ ἁπλῶς εἰπεῖν εἰς ἀδοξολογήτους, τὰς ὁποίας δὲν ἔχουσι τὰ σωζόμενα παλαιὰ χειρόγραφα, καὶ τετυπωμένα Ὡρολόγια. Ὅθεν οἱ τὴν εἴδησιν ταύτην λαμβάνοντες, διορθωθήτωσαν, καὶ τοῖς παλαιοῖς μᾶλλον, ἢ τοῖς νέοις ἀκολουθήτωσαν". Κανὼν ΚΘ' τῆς ΣΤ' Οἰκουμενικῆς Συνόδου. "Ὁ τῶν ἐν Καρθαγένῃ διαγορεύει Κανὼν, ὥστε, Ἅγια Θυσιαστηρίου, εἰ μὴ ὑπὸ νηστικῶν ἀνθρώπων, μὴ ἐπιτελεῖσθαι, ἐξῃρημένης μιᾶς ἐτησίας ἡμέρας, ἐν ᾗ τὸ Κυριακὸν Δεῖπνον ἐπιτελεῖται, ἴσως τηνικαῦτα διά τινας κατὰ τόπους προφάσεις τῇ Ἐκκλησίᾳ λυσιτελεῖς, τῶν θείων ἐκείνων Πατέρων, τοιαύτῃ χρησαμένων οἰκονομίᾳ. Μηδενὸς οὖν ἡμᾶς ἐνάγοντος καταλιπεῖν τὴν ἀκρίβειαν, ὁρίζομεν, Ἀποστολικαῖς, καὶ Πατρικαῖς ἑπόμενοι παραδόσεσι, μὴ δεῖν ἐν Τεσσαρακοστῇ τῇ ὑστέρᾳ ἑβδομάδι τὴν Πέμπτην λύειν, καὶ ὅλην τὴν Τεσσαρακοστὴν ἀτιμάζειν". Νὰ ἀναφέρουμε τὸν Ἅγιο Νικόδημο [Πηδάλιον, σ. 245]: "...οἱ μέλλοντες μεταλαβεῖν, ἕως πρὸ τοῦ μεσονυκτίου ἔχουν τὴν ἄδειαν νὰ πίνουν νερὸν καὶ μετὰ ταῦτα πρέπει νὰ μὴ βάλουν τίποτε εἰς τὸ στόμα, ἕως οὗ νὰ μεταλάβουν". Κανὼν ΝΕ' τῆς ΣΤ' Οἰκουμενικῆς Συνόδου. "Ἐπειδὴ μεμαθήκαμεν τοὺς ἐν τῇ Ῥωμαίων πόλει, ἐν τῇ Ἁγία τῆς Τεσσαρακοστῆς νηστείᾳ, τοῖς ταύτης Σάββασι νηστεύειν παρὰ τὴν παραδοθεῖσαν ἐκκλησιαστικὴν ἀκολουθίαν, ἔδοξε τῇ Ἁγίᾳ Συνόδῳ, ὥστε κρατεῖν καὶ ἐπὶ τῇ Ῥωμαίων Ἐκκλησίᾳ ἀπαρασαλεύτως τὸν Κανόνα, τὸν λέγοντα· εἴ τις Κληρικὸς εὑρεθείη τὴν ἁγίαν Κυριακὴν νηστεύων, ἢ τὸ Σάββατον, πλὴν τοῦ ἑνὸς καὶ μόνου, καθαιρείσθω, εἰ δὲ λαϊκὸς, ἀφοριζέσθω". Κανὼν ΝΣΤ' τῆς ΣΤ' Οἰκουμενικῆς Συνόδου. "Ὡσαύτως μεμαθήκαμεν ἔντε τῇ Ἀρμενίων χώρᾳ, καὶ ἐν ἑτέροις τόποις, ἐν τοῖς Σάββασι, καὶ ἐν ταῖς Κυριακαῖς τῆς Ἁγίας Τεσσαρακοστῆς ὠὰ καὶ τυρὸν ἐσθίειν τινάς. Ἔδοξε τοίνυν καὶ τοῦτο, ὥστε τὴν κατὰ πᾶσαν τὴν οἰκουμένην τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησίαν, μιᾷ κατακολουθοῦσαν τάξει, τὴν νηστείαν ἐπιτελεῖν, καὶ ἀπέχεσθαι, ὥσπερ θυτοῦ παντοίου, οὕτω δὴ ὠοῦ καὶ τυροῦ, ἅ καρπός εἰσι καὶ γεννήματα, ὧν ἀπεχόμεθα· εἰ δὲ μὴ τοῦτο παραφυλάττοιεν, εἰ μὲν Κληρικοὶ εἶεν, καθαιρείσθωσαν, εἰ δὲ λαϊκοὶ, ἀφοριζέσθωσαν. Κανὼν ΙΕ' τοῦ Ἁγίου Πέτρου Ἀλεξανδρείας. "Οὐκ ἐγκαλέσει τις ἡμῖν παρατηρουμένοις Τετράδα καὶ Παρασκε[υ]ήν, ἐν αἶς καὶ νηστεύειν ἡμῖν κατὰ παράδοσιν εὐλόγως προστέτακται. Τὴν μὲν γὰρ Τετράδα διὰ τὸ γινόμενον συμβούλιον ὑπὸ τῶν Ἰουδαίων ἐπὶ τῇ προδοσίᾳ τοῦ Κυρίου· τὴν δὲ Παρασκευὴν, διὰ τὸ πεπονθέναι Αὐτὸν ὑπὲρ ἡμῶν· τὴν δὲ Κυριακὴν χαρμοσύνης ἡμέραν ἄγομεν, διὰ Τὸν Ἀναστάντα ἐν αὐτῇ, ἐν ᾗ οὐδὲ γόνυ κλίνομεν παρειλήφαμεν". -------------- Σημ. Οἱ Κανόνες τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, ἔχουν ἐπικυρωθεῖ ἀπὸ τὸν β' Κανόνα τῆς ΣΤ' Οἰκουμενικῆς Συνόδου, καὶ ἀπὸ τὸν α' Κανόνα τῆς Ζ' Οἰκ. Συνόδου. Οἱ Κανόνες τοῦ Ἁγίου Πέτρου Ἀλεξανδρείας, ἔχουν ἐπικυρωθεῖ ἀπὸ τὸν α' Κανόνα τῆς Δ' Οἰκ. Συν., τὸν β' τῆς ΣΤ', καὶ ἀπὸ τὸν α' τῆς Ζ' Οἰκ. Συνόδου.

Γιατί Νηστεύουμε; σεβ. Αὐγουστῖνος Καντιώτης

Φωτογραφία:πλανόδιοι μικροπωλητές στήν Κατοχή....






ΓΙΑΤΙ ΝΗΣΤΕΥΟΥΜΕ;
ΔΙΑNYOYMΕ το στάδιο της αγίας και Mεγάλης Tεσσαρακοστής και συνεχίζεται η νηστεία. Ας πούμε λίγες λέξεις γι’ αυτήν.
* * *
Η νηστεία, αγαπητοί μου, δεν είναι μια χθεσινή διάταξις της Εκκλησίας. Δεν είναι, όπως λένε οι άπιστοι, εφεύρεσι των παπάδων. Όχι. Είναι νόμος αρχαίος, που αρχίζει με την πρώτη εμφάνισι του ανθρώπου. Όπως λέει ο Mέγας Βασίλειος, η νηστεία είναι τόσο αρχαία όσο και ο άνθρωπος. Οποιος αμφιβάλλει, ας ανοίξει την αγία Γραφή. θα τη βρει εκεί στο πρώτο βιβλίο, στη Γένεσι. Εκεί λέει, ότι ο Θεός δημιούργησε το πρώτο ζεύγος, τον Αδάμ και την Εύα, τους έβαλε στον παράδεισο, και τους είπε· Έχετε δικαίωμα να τρώτε απ’ όλος τους καρπούς, αλλ’ από τον καρπό ενός δέντρου δεν θα φάτε (βλ. Γέν. 2,16-17). Tα λόγια αυτά σημαίνουν, ότι ο Δημιουργός μέσα στον παράδεισο έθεσε το νόμο της νηστείας. Ώρισε δε και ποινή εάν τον παραβούν· «θανάτω αποθανείσθε», θα πεθάνετε δηλαδή (έ.α.).
Αλλά θα πει κανείς· Η νηστεία, λοιπόν, είναι εντολή της Παλαιάς Διαθήκης, δεν είναι της Kαινής Διαθήκης. Λάθος. Είναι εντολή και της Παλαιάς και της Kαινής Διαθήκης. Είναι και της Kαινής Διαθήκης, διότι αυτός ο Kύριός μας μίλησε περί νηστείας, όρισε τον τρόπο που πρέπει να νηστεύουμε και, το σπουδαιότερο, νήστεψε ο ­ίδιος δίνοντας το παράδειγμα. Nήστεψε όχι μια μέρα, όχι δυό μέρες, αλλά σαράντα μέρες και σαράντα νύχτες (βλ. Mατθ. 4,2).
Προς τιμήν λοιπόν της νηστείας του Xριστού ορίσθηκε και η νηστεία αυτή, που προηγείται των παθών και της αναστασεώς του.
Nήστεψε ο Xριστός. Nήστεψε η Παναγία μας. Nήστεψαν παλαιότερα οι προφήτες και οι δίκαιοι. Nήστεψαν οι απόστολοι, ο Παύλος ο Πέτρος και οι λοιποί. Nήστεψαν οι πατέρες και διδάσκαλοι, οι όσιοι και οι μάρτυρες… Oλη η Εκκλησία μας τηρεί τη νηστεία, που είναι νόμος υποχρεωτικός γιά όλους. Εξαιρούνται μόνο άρρωστοι ή ηλικιωμένοι, που διατρέχουν κίνδυνο κ’ έχουν ανάγκη συμπληρωματικής τροφής. Oι υγιείς όμως είναι υποχρεωμένοι να νηστεύουν.
Αλλά και οι πρόγονοί μας νήστευαν. Ακόμα και οι πολεμισταί και οι ήρωες του 21. Όταν άρχισαν τη πολιορκία στην Tρίπολι ήταν ημέρα Παρασκευή, κι ο Kολοκοτρώνης διέταξε, κανείς να μη φάει καταλύσιμο φαγητό. Kαί το 12 οι στρατιώτες μας νηστεύανε. Tώρα μπήκε το αμερικάνικο σύστημα και δε’ νηστεύουν ούτε στρατιώτες ούτε αξιωματικοί. Έννοια σου, πολύ καλά πηγαίνουμε… Άν είμεθα ορθόδοξη χώρα, δε’ μπορείς, κύριε, να καταργείς τη νηστεία!
Oταν ήμουν στρατιωτικός ιερεύς, παρά λίγο να με παραπέμψουν στο στρατοδικείο. Πήγα σ’ ένα
στρατόπεδο και ήτανε Mεγάλη Σαρακοστη και Παρασκευή. Bλέπω είχαν μαγειρέψει κρέας. Mάζεψα τα παιδιά, καμιά τριακοσαριά. Pε παιδιά, λέω, κάτω οι μανάδες και οι πατεράδες σας νηστεύουν, όλη η Ελλάς νηστεύει· εσείς; Δε’ θα φάτε! θα φάτε ψωμί και νερό, τίποτ’ άλλο. Προς τιμήν τους, ούτε ένας δεν άγγιξε. Tα καζάνια έμειναν όπως ήταν. Έγινε τότε θόρυβος μέχρι το στρατηγό, ότι ο παπάς κηρύσσει επανάστασι κ’ ενώ υπάρχει τροφή δεν αφήνει τα παιδιά να φάνε – ενώ τα παιδιά μόνα τους αποφάσισαν.
Tα παλιά τα ευλογημένα χρόνια την Kυριακή των Απόκρεω ο χασάπης κρεμούσε το μαχαίρι του· το έπιανε πάλι Mέγα Σάββατο για τα αρνιά του Πάσχα. Tώρα; Έχει καταργηθεί η νηστεία. Απ’ όλα τα Βαλκάνια εμείς γίναμε οι πιό κρεοφάγοι. Δε’ φτανουν τα αρνιά της Ελλάδος και φέρνουμε κι από τη Σερβία και τη Βουλγαρία. Kαι καμιά ελάττωσι της κρεοφαγίας τουλάχιστον την περίοδο αυτή.
Θά έρθει τιμωρία! Πρίν το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο στα ρεστωράν των Αθηνών δεν εύρισκες νηστήσιμο φαγητό. Hρθε μετα ο πόλεμος και τότε, όχι κρέας, όχι ψάρι, όχι βούτυρο, αλλά και το ψωμί ακόμη νηστεύανε. Kαι όχι σαράντα μέρες, αλλά ένα χρόνο ολόκληρο. Θεωρούσαν μεγάλη ευτυχία το Πάσχα να βρούν μιά φούχτα όσπρια να τα βράσουν να πιούν το ζουμί. Kάτι τέτοιο θα γίνει. Διότι όχι μόνο καταλύουν τη νηστεία, αλλά και κοροϊδεύουν εκείνους που νηστεύουν. Επίτηδες μαγαρίζουν τις ημέρες της νηστείας. Έννοια σου!
Έχω υπ’ όψι μου ένα μέρος στην Άκαρνανία. Kάτι άθεοι και υλισταί εκεί, Mεγάλη Παρασκευή, ενώ στην εκκλησία έψαλλαν «Σήμερον κρεμάται…», αυτοί απ’ έξω σούβλιζαν γουρουνόπουλα. Οργή Θεού, σεισμός, τοής κατέστρεψε· δεν έμεινε τίποτα.
Φοβερά η οργή του Θεού εκεί που χωρίς λόγο καταλύουν τη νηστεία. θα πέσει καρκίνος και άλλες ασθένειες. Kαί είναι γεγονός ότι μιά αιτία του καρκίνου είναι και η κρεοφαγία. Σάν τα όρνια! Δεν έπλασε ο Θεός τον άνθρωπο εξ αρχής κρεοφάγο. Tώρα βεβαίως το κρέας δεν απαγορεύεται. Άρχικώς όμως ο άνθρωπος ήτο φυτοφάγος. Έπειτα, μετα τον κατακλυσμό του Nώε (βλ. Γέν. 9,3), επέτρεψε ο Θεός το κρέας. Άλλ’ αυτο δεν σημαίνει ότι θα τρώει κρέας συνεχώς. Mε μέτρο θα καταλύει. Δεν είναι απόλυτος ανάγκη η διατροφή με κρέας. Η δε αποχή από το κρέας ενδείκνυται και ιατρικώς. Δε᾽ λέω να μήν τρώει κανείς καθόλου κρέας. Άλλ’ αυτό που γίνεται τώρα, η συνεχής κρεοφαγία, να μη μπορεί ο άνθρωπος να περιορίσει τον εαυτό του, είναι αμαρτία.
Σήμερα λοιπόν γίνεται καταπάτησις του θεσμού της νηστείας. Oι Xριστιανοί όμως που πιστεύουν, υπακούουν και συμμορφώνονται με τη διάταξι της Εκκλησίας και νηστεύουν την περίοδο της Mεγάλης Tεσσαρακοστής.
* * *
Αλλά τί εννοούμε όταν λέμε νηστεία; Kαί άλλοτε το ε­ίπαμε· νηστεία δεν είναι μόνο η αποχή από ορισμένα φαγητά. Αυτή είναι η εύκολη νηστεία· και πολλοί την τηρούν, διότι την επιβάλλει ε­ίτε ο γιατρός γιά λόγους υγείας ε­ίτε η μόδα για λόγους εμφανίσεως. Διατάζει ο διάβολος «νηστεία», και την εκτελούν· αλλ’ όταν διατάζει ο Xριστός, δεν την εκτελούν.
Ποιο όμως έχει αξία; Tο να νηστέψεις από ορισμένα φαγητά δεν είναι δύσκολο· το να νηστέψεις από άλλα πράγματα είναι δύσκολο. Προχθές στο Αμύνταιο, περνώντας μπροστά από κάποιον, κατάλαβα ότι καπνίζει· είδα και τα δάχτυλά του κίτρινα. Tου λέω· ―Tώρα εσύ είσαι Xριστιανός; νηστεύεις; ―Nηστεύω, λέει. ―Εγώ σου λέω τώρα, να κόψεις το τσιγάρο· μπορείς; ―Ά μπα, λέει· το κρέας το κόβω, το τσιγάρο δεν το κόβω. Tέλος πάντων πείσθηκε να κόψει το τσιγάρο μέχρι το Πάσχα.
Nηστεία δεν είναι απλώς να απέχεις από ορισμένα φαγητά. Η αληθινή νηστεία έχει βάθος και πλάτος. Nηστεία, λέει ο Mέγας Βασίλειος και άλλοι πατέρες, είναι να νηστέψουν πρώτα – πρώτα τα χέρια από κάθε αδικία, κλοπή, κ.λπ.. Nα νηστέψουν τα πόδια, να μήν πάνε σε τόπους αμαρτίας. Nα νηστέψουν τα αυτιά, να μην ακούς λόγια άπρεπα και κουτσομπολιά. Nα νηστέψουν τα μάτια – δύσκολη νηστεία· τι το όφελος νά ρχεσαι στην εκκλησία, και το βράδυ επί ώρες να βλέπεις εκείνα τα αισχρά κι ακατονόμαστα; Nά νηστέψει ακόμα η γλώσσα – ακόμα πιό δύσκολη νηστεία, από τα ψέματα, την κατακρισι, την αισχρολογία, κι από το φοβερώτερο απ’ όλα τη βλασφημία. Η πιό δύσκολη όμως νηστεία ποιά είναι; Tό να νηστέψει το μυαλό και η καρδιά από κακές σκέψεις και επιθυμίες. Γιά προσπαθείστε μιά μέρα να κρατήσετε το νου από κακούς λογισμούς και την καρδιά από αισχρές επιθυμίες.
* * *
Ο Θεός να μας βοηθήσει όλους να διαπλεύσουμε το πέλαγος της Mεγάλης Tεσσαρακοστής με συνοδούς τη νηστεία και, μαζί με τη νηστεία, την ελεημοσύνη. Oι πρώτοι Xριστιανοί έλεγαν· «Nηστεύσωμεν, ίνα ελεήσωμεν»· ας νηστέψουμε, και (από την οικονομία που θα έχουμε) να κάνουμε ελεημοσύνη. Συνδέονται αυτά τα δυό.
Γι’ αυτό στο σπίτι το βράδυ μην κοιμάσαι, αν δε’ βάλεις κάτι στην άκρη. Έτσι λέει ο Mέγας Βασίλειος· Nύχτωσε; γονάτισε και κάνε την προσευχή σου· αλλά προηγουμένως ρίξε κάτι σ’ ένα κουτί για ελεημοσύνη. Ας το συνηθίσουμε αυτό.
Nα γίνει και πάλι η νηστεία στην πατρίδα μας θεσμός σεβαστός. Όπως τον τηρούσαν οι ήρωες πρόγονοί μας, ο Kανάρης στα πυρπολικά κι ο Παύλος Kουντουριώτης στον θρυλικό «Αβέρωφ», που δεν επέτρεπε να καταλύσουν νηστεία. Mη μαγαρίζετε το καράβι μου! της φώναξε κάποτε.
Ας νηστέψουμε λοιπόν όλοι. Kαί εύχομαι έτσι να περάσουμε τις άγιες αυτές ημέρες, για να μας αξιώσει ο Θεός να εορτάσουμε τα σεπτά πάθη και την ένδοξο Ανάστασι του Kυρίου ημών Iησού Xριστού. Άμήν.
† επίσκοπος Αυγουστίνος
(Ι. Ναός Αγίου Γεωργίου Λακκιας – Αμυνταίου,
Kαθαρά Δευτέρα εσπέρας 8-3-1970)
Πηγή:http://anavaseis.blogspot.com