Μια ανοιξιάτικη μέρα

Στις 19 Μαΐου του 2018 περάσαμε μια υπέροχη μέρα στο Ναύπλιο. Αφορμή ήταν η πρόσκληση του Μητροπολίτη Καμερούν κ. Γρηγορίου (Στεργίου), στο πλαίσιο Ιεραποστολικής Ημερίδας, παρουσία και φιλοξενία και του Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ. Νεκταρίου (Αντωνοπούλου) να μιλήσω με θέμα: "Η Προσέγγιση των Εθνικών κατά τον Άγιο Ιωάννη Χρυσόστομο."

(Για το βιβλίο)

Ο χώρος της εκδήλωσης, ο πολυχώρος Φουγάρο, προσέθεσε με την αισθητική του και το ευχάριστο περιβάλλον στην πολύ ωραία μας ατμόσφαιρα.

Εδώ και το βίντεο της εκδήλωσης:

Καθώς και το βίντεο της συζήτησης:

Με αυτά τα δύο βίντεο εγκαινιάζω και το κανάλι στο youtube, στο οποίο μπορείτε να εγγραφείτε. 

Ευχαριστίες στον Κωνσταντίνο Καρατζογιάννη για την τεχνική και άλλη βοήθεια.

Σκαλίζω μνήμες...

Σκαλίζω μνήμες. Διαβάζω για την αφρικανική Ορθοδοξία, για την ιστορία της, για τις παράδοξες συνθήκες υπό τις οποίες γεννήθηκε και αναδύθηκε μέσα από άπειρες ιστορικές αντιφάσεις.

Είμαι παρούσα σε αυτή την ιστορία. Είμαι παρούσα, όχι σε θέση πρωταγωστική, κάθε άλλο. Αφού ήμουν το mtoto (παιδί) της ιεραποστολής. Είμαι παρούσα ως αυτόπτης και αυτήκοος μάρτυρας, και σε κάποιο βαθμό συμμέτοχη.

Ανήκω στη φυλή των Κικούγιου. Κι ας μη γνωρίζω λέξη στα Κικούγιου, κι ας έχουν ξεθωριάσει και τα λίγα Κισουαχίλι που σπούδασα κάποτε μετά μανίας.

Οι Κικούγιου με δέχτηκαν κάποτε στη φυλή τους και μου έδωσαν όνομα - το πιο τιμητικό όνομα, της μητέρας της φυλής. Με ονόμασαν Mumbi. Εύη-Μούμπι με φώναζαν τότε οι συνεργάτες της ιεραποστολής στη Ριρούτα της Ναϊρόμπι, Κένυα. Κιτότο, χαϊδευτικά: παιδάκι. Δεν ήμουν δεκαοχτώ ακόμη, και είχα χρηματοδοτήσει το ταξίδι μου με το χαρτζιλίκι μου, που μάζευα σπυρί σπυρί δυο ολόκληρα χρόνια - μένοντας νηστική στο διάλειμμα του σχολείου και πηγαίνοντας παντού με τα πόδια, σε αγγλικά, γαλλικά, φροντιστήρια. Μου είπαν οι Κικούγιου ότι μου δίνουν το πιο σημαντικό όνομα της φυλής τους, γιατί είμαι η πιο μικρή. Και ως πιο μικρή θα βοηθήσω περισσότερο από όλους, λέει, την αφρικανική Ορθοδοξία. Δεν είπα λέξη, αλλά μέσα μου έδωσα μια υπόσχεση.

Τα χρόνια και οι δεκαετίες περνούσαν, ασπρίσαν τα μαλλιά του μτότο, και ο λόγος μου, βαρύς και ανεκπλήρωτος μετατράπηκε σε ένα μεγάλο ερωτηματικό. Είναι λίγος καιρός που μου δόθηκε ξανά η ευκαιρία να ασχοληθώ. Να ασχοληθώ, και ο Θεός βοηθός.

Έτσι, μαζί με τα διαβάσματα και τη σχολαστική εργογραφία, σκαλίζω μνήμες. Και ανακαλώ αφηγήσεις μιας προφορικής ιστορίας που ποτέ δεν γράφτηκε. Μιας ιστορίας σημαντικής όχι για τη φυλή των Κικούγιου, αλλά για την Αφρικανική Ορθοδοξία εν όλω.

Πάντα αγαπούσα και αγαπώ την ιστορία και δίχως να είμαι κατά κύριο λόγο ιστορικός, έχω μελετήσει συχνά ιστορικά θέματα. Και προσπαθώ να βελτιώνω τα εργαλεία μου, τη μεθοδολογία μου, να διευρύνω τις πηγές μου.

Και η ίδια η μνήμη, ως πηγή, πρέπει να περάσει από κριτική βάσανο. Εντούτοις, δίνει κάτι που καμιά άλλη πηγή δεν έχει δώσει, κανείς δεν έχει ακόμα καταγράψει.

Και εκτός των άλλων, μου δίνει τη συγκίνηση και το κίνητρο, να συνεχίσω... Επί της ουσίας είμαι μεσοδρομίς, αλλά και μόλις άρχισα.

Αν κάποιοι ισχυρίζονται ότι το μέλλον του χριστιανισμού είναι στην Αφρική, δεν θα διαφωνούσα. Ίσως και το μέλλον της Ορθοδοξίας, παρά πληγές, παραλείψεις και λάθη. Η ιστορία αυτή αξίζει να ειπωθεί γιατί βλέπω σ' αυτή αυτό που πολλοί, οι περισσότεροι, στην πατρίδα μου και στην Εκκλησία μου δεν βλέπουν. Και μήτε υποψιάζονται πως υπάρχει...

Στην Αφρική, οι Κικούγιου, ζήτησαν τον Χριστό τον ελευθερωτή. Και αυτό είναι και πρέπει να είναι η καρδιά της αφρικανικής ορθόδοξης πίστης και πνευματικότητας. Ας μην το ξεχνά κανένας από τους εργάτες του Ευαγγελίου.

Οι κυρίες

[Ονόματα δεν λέμε, υπολήψεις δεν θίγουμε, 

μα η αγάπη βοά και η χαρά ξεχειλίζει.]

Ξύπνησα, και το σώμα μου ήταν γεμάτο χυμούς. Από τους ηδείς χυμούς, τους ζωτικούς, τους χυμούς της άνοιξης. Είχα δει όνειρα γλυκά, ξεκούραστα, ανέμελα. Δεν υπάρχει λόγος να κόψω τη ροή της αφήγησης για να πω πόσο σπάνιο είναι αυτό τα τελευταία χρόνια, που ο ύπνος δεν ξεκουράζει, μόνο βασανίζει καθώς αναμηρυκάζει τα άγχη της μέρας. Όχι δεν θα σταθώ σ’ αυτό.

Αλλά μόνο στο κατάστρωμα του πλοίου όπου βρέθηκα χθες, στη Φλόριντα, στο Μαϊάμι. Σε πρώτο πλάνο ο αυτοκινητόδρομος. Στο βάθος υψώνονταν οι πολυκατοικίες και τα ψηλά εκείνα κτίρια που μήτε πολυκατοικίες ακριβώς, μήτε ακόμα ουρανοξύστες τα λες. Όμως ανάμεσα στα δυο, στην άσφαλτο και το υαλομπετόν που μας ορίζουν αναπόδραστα μέσα στον τεχνικό πολιτισμό, απλωνόταν μια απέραντη παραλία και μια άοκνα κινούμενη, σχεδόν ακύμαντη θάλασσα. Το μάτι αφέθηκε στην ευτυχία της λάμψης του νερού, στον παρηγορητικό σπόγγο της άμμου, που θαρρείς σφούγγιζε κάθε δάκρυ, σίγαζε κάθε αναστεναγμό, στο γεμάτο χάρη λίκνισμα των συστάδων του φοίνικα, στα ξάρτια που υψώνονταν πυκνά και γεμάτα υποσχέσεις στα αριστερά, στο μικρολίμανο. Ενώ δεξιά μας εκτεινόταν θαρρείς προς άπειρο η παραλία, ένα άπειρο βαλμένο από κόσμο παραμυθένιο όσο και παραμυθητικό. Η ζωή και η κίνηση των ανθρώπων που είχαν βγει για βόλτα συμπλήρωνε την εικόνα, τη μετάλλασσε, τη μεταμόρφωνε συνεχώς, και ακούραστα παρατηρούσες, μέσα από τα τεράστια διακριτικά κουφώματα με τον ανύπαρκτο σκελετό και τη διάφανη τζαμαρία.

Λίγο να άνοιγες ένα φινιστρίνι, βούιζε ο αέρας και σε σήκωνε. Το κατάστρωμα, πάτωμα σανίδι, σε χρώμα φυσικό, βαθυκόκκινο καστανό, έκανε το καράβι μας να μοιάζει κότερο πολυτελούς κατασκευής σε vintage διάθεση, με φυσικά υλικά. Όμως τα πάντα ήταν λιτά και εξαιρετικά μοντέρνα στο κατάστρωμα. Οι καναπέδες και τα σκαμπώ σε χρώμα βαθυκόκκινο και μπλε βαθύ, σε τετράγωνες γραμμές, bauhaous, γεφύρωναν το χθες με το αύριο και έστρεφαν το βλέμμα προς τα εμπρός, σε μια γεμάτη πίστη και αυτοπεποίθηση αισιοδοξία. Η ζωή είναι εδώ, η ζωή είναι μπροστά.

Το καράβι ήταν από την πλευρά της στεριάς. Περίεργη τοποθέτηση για καράβι, αλλά ήταν κι αυτό στοιχείο ενός τοπίου μαγικού. Στον έβδομο όροφο, ρετιρέ μιας μοντέρνας πολυκατοικίας, ακριβώς αντικρύ στη θάλασσα και στις όχθες του μεγάλου παραλιακού αυτοκινητόδρομου, σ’ αυτή την άλλη ήπειρο, του Παλαιού Φαλήρου, όλες πιστέψαμε πως ήμασταν στο κατάστρωμα – αποφασισμένες να ταξιδέψουμε για τα καλά.

Το πρώτο ταξίδι το έκανα με την Αλέκα. Δυο αντίθετα. Εκείνη ψηλή, σωματώδης, εγώ μικρόσωμη, αεικίνητη, σκέτο σαμιαμίδι. Εκείνη προτιμούσε το σχολείο έξω από το σχολείο, εγώ πάλι αρκετά περιορισμένη εκτός σ’ έναν κόσμο που ζούσε κυρίως με τα γράμματα, ρουφούσα διψασμένη ό,τι μπορούσε να μου δώσει το σχολείο. Κατέβηκα από Πεντέλη, βρεθήκαμε στην Κηφισιά. Το ορεινό μου προάστιο, χωριό σχεδόν, μας τύλιγε με την ομίχλη του όλο το τελευταίο διάστημα. Κάποτε ξέσπασε σε βροχή. Μια σιγανή, σταλαγματώδης, ήσυχη, λαμπερή και χρυσή βροχή. Γοητευτική στο μάτι, ο νους όμως υπαγόρευε τη γνώμη πως ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός, είναι μάλλον αφρικανική σκόνη και γύρη από τα πεύκα, και απαγόρευε κάθε σκέψη να βγει κανείς έξω, να λουστεί στο χρυσάφι. Όπως και να έχει η βροχή ξέπλυνε τα πάντα και ο τόπος μοσχομύριζε. Έτσι μοσχοβολούσε και η Κηφισιά, που στο κέντρο της είχε βγει η μισή Αθήνα, αργόσχολη, φιλοπερίεργη, Κυριακή Βαΐων απόγευμα. Βρήκα να παρκάρω – οριακά.

Η Αλέκα με συνάντησε, ανεβαίνοντας κι αυτή από τις νότιες παρυφές της Κηφισιάς, λιγότερο glamour, περισσότερη λάσπη, όπου ζούσε με τις γάτες της σε σπίτι με κήπο όλα τα τελευταία χρόνια. Κατεβήκαμε το ποτάμι. Και παρά τις αντιθέσεις μας, κάποια υπόγεια ρεύματα, κάποια ποτάμια της σκέψης μας συνέδεσαν άρρηκτα σε πείσμα των αποστάσεων και μ' όλο το διάβα του χρόνου. Επιδέξια η Αλέκα, και πολύ μελετημένη, οδήγησε δίχως δισταγμούς από αυτοκινητοδρόμους και γέφυρες και φτάσαμε με σιγουριά στο Παλαιό Φάληρο, όπου παρκάραμε σε πάροδο του παραλιακού. Με τα κρασιά μας και τους χαλβάδες μας ανεβήκαμε στη μοντέρνα, τύπου loft πολυκατοικία.

Μας υποδέχτηκε η Γαλάτεια και μια ζεστή μυρωδιά ψημένης ζύμης, γαρνιρισμένης με κάθε λογής αρώματα. Ήταν ώρα για καφέ, αλλά βγήκε μια μιμόζα, σε στενό, κολωνάτο ποτήρι, με αφρώδη οίνο και φυσικό χυμό πορτοκαλιού, που σημάδεψε εξαρχής το απόγευμα: Θα ήταν πολύ ιδιαίτερο. Φυσικό μακρύ μαλλί με ανάλαφρη μπούκλα, καλλίγραμμα φρύδια και έντονα χαρακτηριστικά, και μια ακάματη δραστηριότητα από το κορμί της Γαλάτειας, ένα άοκνο σύρε κι έλα στην υπηρεσία της φιλοξενίας φωνάζουν φρεσκάδα και νιότη.

Μία μία ή σε ομάδες άρχισαν να καταφθάνουν οι παλιές συμμαθήτριες. Κάπως μπερδεύτηκα με την αδυναμία της μνήμης. Σχεδόν σαράντα χρόνια, γεμάτα τριανταπέντε μας χωρίζουν από τις τελευταίες μας συναντήσεις. Κάπως αγχώθηκα, καθώς δεν θα μπορούσα να γκουγκλάρω την πληροφορία που μου έλλειπε. Όμως, λίγο λίγο βρεθήκαν τα κλειδιά και όλα άρχισαν να παίρνουν τη θέση τους.

Δεν ήταν ταξίδι στο χρόνο. Αν και ο χρόνος, το κοινό παρελθόν και κάποιες κοινές ή αλληλοσυμπληρούμενες αναμνήσεις, πολύχρωμο μωσαϊκό, ανέσυραν αισθήματα αγάπης, έγιναν κόλλα για ό,τι συντελέστηκε στο παρόν.

Το ταξίδι ήταν στο παρόν. Ήταν ταξίδι ακρογιάλι ακρογιάλι, καθώς μετά την αρχική κοσμοχαλασιά σχηματίστηκαν μικρότερες παρέες και η κουβέντα ήταν πιο χαμηλόφωνη, αφηγηματική, εμπιστευτική. Μια μια ξεδιπλώθηκαν διάφορες ζωές, έγνοιες και όνειρα της κάθε μιας. Με μια κοινή δομή της αφήγησης, πώς ξεκινήσαμε, πώς οικοδομήσαμε πάνω σε όνειρα, τι ανατροπές ήρθαν στη ζωή, πώς είναι σήμερα η οικογένεια και η δουλειά της καθεμιάς, τι σημάδια άφησαν τα μνημονιακά χρόνια. Τι παλεύουμε σήμερα, πώς φανταζόμαστε το αύριο. Θα μπορούσε να ξεδιπλωθεί ένα μυθιστόρημα με ιστορίες σπονδυλωτές – αλλά ήδη η μέρα με καλεί και η ανάγκες της, μέρα Δευτέρα.

Είχε μια ευγένεια η συνάντηση αυτή. Μια αποδοχή, γεμάτη αγάπη. Είχε χώρο πολύ ο ένας για τον άλλο, χώρο για την έκπληξη, χώρο και την ιδιαιτερότητα του καθενός και πολύ σεβασμό. Πόσο εκτίμησα το επίπεδο, την ελαφριά διάθεση, το γέλιο, την καλοσύνη. Πράγματα που συχνά τόσο λείπουν από την καθημερινότητα. Σήμερα ο γελαστός άνθρωπος δεν είναι ο χάχας που με φόβιζε παλιότερα. Η ψηλή είναι ο αγαθός γίγαντας. Το πειραχτήρι είναι καλοκάγαθο και αυτή που νοιάζεται είναι η καρδιά της παρέας. Όλες έχουν παιδεία, ορίζοντες. Όλες είναι κυρίες. Όλες έχουμε ωριμάσει, δημιουργήσει, πονέσει, αποτύχει, επιτύχει, ξανασηκωθεί, συνεχίσει. Και αν είμαστε τόσο συμφιλιωμένες η μια με την πραγματικότητα της άλλης, είναι γιατί είμαστε μάλλον σε πλήρη συμφιλίωση η καθεμιά με τον εαυτό της.

Το φως που έπεφτε πλάγιο στη θάλασσα τη μεταμόρφωνε, σε χρώματα ασημί, όπως κι εμείς βλέπαμε η μια την άλλη μεταμορφωμένη. Ανακαλύψαμε στα γνώριμα βλέμματα καινούργιους ανθρώπους, όλους όμως δεμένους με μια αγάπη παιδική και ανεμελιά.

Μείναμε μέχρι τη βαθιά νύχτα. Θα λαχταρούσαμε ακόμα και να κοιμηθούμε στο κατάστρωμα. Κάναμε σχέδια για καινούργιες συναντήσεις, για ανέμελους χορούς, για ταξίδια με νόημα ή και για διακοπές σε σπίτια, ξενοδοχεία ή σκηνές.

Παλιές μου συμμαθήτριες, ξέρω από χθες ότι μάλλον σημαδέψατε περισσότερο τη ζωή μου από όσο είχα φανταστεί. Και η συνάντηση μαζί σας δεν ήταν μια συνάντηση με το παρελθόν. Ήταν μια συνάντηση με τη νιότη στο παρόν. Και με γλυκούς του σώματος χυμούς, με ελάχιστα ζάκχαρα και χοληστερίνες, με μηδαμινή μυική και σκελετική κόπωση, με ανανέωση του καρδιαγγειακού και του αναπνευστικού, με την υγεία που φέρνει η βαθιά χαρά θα συντροφέψουμε η μια την άλλη ανοίγοντας πανιά σε όλους τους καιρούς.

Γιατί αν οι χρόνοι μικραίνουν, η πείρα σε βοηθά να αντλείς τα πάντα απ’ τη ζωή με μια απλή κίνηση, ένα χαμόγελο.

ΥΓ. Ευχαριστώ όλες, ιδίως την Έφη, την Αλέκα, την Έλενα, την Έλενα που επίμονα όσο και υπέροχα διακριτικά με κάλεσαν. Η δε αγάπη έξω βάλλει τον φόβον. Καλή Ανάσταση!

Σύγχρονες Προσεγγίσεις στη Διδακτική των Θρησκευτικών

Την Τετάρτη, 24 Ιανουαρίου 2018 είχα τη χαρά να μετάσχω σε μια βιβλιοπαρουσίαση του βιβλίου του Γιώργου Καπετανάκη, Σύγχρονες προσεγγίσεις στη Διδακτική των Θρησκευτικών για το Γυμνάσιο και το Λύκειο, εκδόσεις Γρηγόρη.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο Polis Art Café Πεσμαζόγλου 5 (Στοά Βιβλίου) Αθήνα.

Ομιλητές ήταν οι :

ΒΟΥΛΓΑΡΑΚΗ – ΠΙΣΙΝΑ ΕΥΗ. Δρ Θεολογίας, συγγραφέας, διευθύντρια παραγωγής των εκδόσεων Μαΐστρος. ΕΔΙΠ στο Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας ΕΚΠΑ.

ΓΙΑΓΚΑΖΟΓΛΟΥ ΣΤΑΥΡΟΣ. Σύμβουλος A’, Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων. Διδάσκων στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.

ΚΟΥΚΟΥΝΑΡΑΣ – ΛΙΑΓΚΗΣ ΜΑΡΙΟΣ. Επίκουρος Καθηγητής Θρησκευτικής Εκπαίδευσης ΕΚΠΑ. Θεολογική Σχολή. Τμήμα Θεολογίας.

ΠΟΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΡΗΣ. Ερευνητής γ' βαθμίδας στο Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών. Διδάσκων στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.

Τη συζήτηση συντόνισε ο διευθυντής της σειράς Γ. ΜΠΙΚΟΣ. Διδάσκων ΕΚΠΑ/ΕΑΠ/ΑΣΠΑΙΤΕ. Παρεμβάσεις έκαναν οι συγγραφείς των κειμένων Παρασκευή Λεοντοπούλου (Διευθύντρια Ζαννειου Πειραματικού Γυμνασίου Πειραιά) και Γιώργος Καπετανάκης (Διευθυντής 5ου Γυμνασίου Παλ. Φαλήρου).

Η εισήγησή μου ξεκινά στο 56:20. Ήταν μια ενδιαφέρουσα και ζεστή βραδιά.

Προσωπικά και Γιορτινά - Βιβλιοπαρουσίαση

Τα blogs είναι ένας προνομιακός χώρος προσωπικής έκφρασης. Από μύχιες σκέψεις, αφηγήσεις, ποίηση, λογοτεχνικές και εικαστικές αναζητήσεις, μέχρι θέματα που αφορούν την επικαιρότητα, την πολιτική και κοινωνική ζωή, θέματα επιστημονικά, παιδαγωγικά, στην περίπτωσή μου και θεολογικά, στεγάζονται εδώ, σχηματίζοντας ένα πολύχρωμο μπουκέτο από άνθη του καλού και του κακού, του αγρού και του θερμοκηπίου, από ρόδα και αγκάθια...

Ανάμεσά τους και κάποια πιο ταπεινά γραψίματα που αφορούν νέα προσωπικά και οικογενειακά, ζητήματα που μοιάζουν με φιλικό κουβεντολόι και περισσότερο αφορούν ανθρώπους οικείους, ή κατ' επέκταση όποιον άλλο ενδιαφέρεται και συνεπώς καλείται να μετέχει στη λύπη ή τη χαρά.

Δυο προσωπικά νέα αφορά αυτή η ανάρτηση, που η χρονική τους σύμπτωση είναι συγκυριακή.

Το πρώτο ότι ολοκληρώθηκε μια μακρόχρονη διαδικασία και ήδη μετατάχθηκα σε θέση ΕΔΙΠ στη Θεολογική Σχολή Αθήνας, στο Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας. Από Δευτέρα, 6 Νοεμβρίου θα είμαι εκεί για να διακονήσω πρωτίστως το μάθημα της Ιεραποστολής, το οποίο ανασυστάθηκε με απόφαση του Τομέα, καθώς και το μάθημα του Διαθρησκειακού Διαλόγου, αλλά και να βοηθήσω στα Θρησκειολογικά μαθήματα του Τμήματος καθώς και στο υπό Ίδρυση Εργαστήριο Διαθρησκειακού Διαλόγου, με βάση την απόφαση του Τμήματος.

Το εικονιζόμενο έργο είναι

του Χρήστου Κεχαγιόγλου

Το δεύτερο είναι η παρουσίαση του βιβλίου μου, καρπό πολυετούς μελέτης στον άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο, την Πέμπτη 9 Νοεμβρίου, 2017 στις 19:00, στην αίθουσα του Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων,  3ης Σεπτεμβρίου 56, Αθήνα.

Θα μιλήσουν οι:
Σεβ. Μητροπολίτης Καμερούν κ. Γρηγόριος (Στεργίου)
π. Δημήτριος Μπαθρέλλος, καθηγητής ΕΑΠ
δρ. Φώτης Βασιλείου, βυζαντινολόγος.

Τη συζήτηση θα συντονίσει η βυζαντινολόγος δρ. Νίκη Τσιρώνη.

 Θα πω λίγα λόγια ως χαιρετισμό. Στις 9 Νοεμβρίου είναι συνάμα ημέρα μνήμης του Ηλία Βουλγαράκη και παράλληλα συμπίπτει με την ανασύσταση του μαθήματος της Ιεραποστολικής μετά από σχεδόν ένα τέταρτο του αιώνα.

Σας καλώ λοιπόν να μετάσχετε στη χαρά μου!

_______________________
Περισσότερα για το βιβλίο εδώ.

Αποσπάσματα από την εισαγωγή εδώ.

Μπορείτε να παρακολουθήσετε την εκδήλωση στο facebook event.

-------------------------------------

Οι Εκκλησίες της Ευρώπης ανιχνεύουν το μέλλον

Φωτογραφία: Νίκος Κοσμίδης

Ενώ οι σχέσεις των ευρωπαϊκών χωρών παραμένουν κατά κύριο λόγο ακτινωτές, σχέσεις κέντρου προς περιφέρεια, το Συμβούλιο Ευρωπαϊκών Εκκλησιών διοργάνωσε μια σειρά από περιφερειακές συναντήσεις, στον δρόμο προς τη Γενική του Συνέλευση, προγραμματισμένη για τον Ιούνιο 2018 στο Νόβι Σαντ της Σερβίας.

Οι ευρωπαϊκές Εκκλησίες φαίνεται να κατάφεραν αυτό που δεν κατόρθωσαν οι πολιτικοί σχηματισμοί: την περιφερειακή διάρθρωση και ανάπτυξη σχέσεων μεταξύ των λαών της Ευρώπης.

Ετσι, το διάστημα 4-6 Οκτωβρίου φιλοξενήθηκε στην Ελλάδα, από την Ορθόδοξη Ακαδημία του Βόλου, η περιφερειακή συνάντηση Νοτίου Ευρώπης.

Υπήρξε γόνιμη ανταλλαγή απόψεων καθώς και εξαιρετική διάθεση ακρόασης από τα στελέχη της διοίκησης του πολυεθνικού οργανισμού.

Ενός οργανισμού που εδράζεται ξανά από το 2014 στις Βρυξέλλες, ασφαλώς όμως η αντίληψή του για την Ευρώπη δεν περιορίζεται στο πλαίσιο της Ε.Ε., αλλά σε όλη τη γεωγραφική της επικράτεια.

Η οικονομική και θεσμική κρίση στην Ευρώπη, που κάποτε εκφράζεται και με πολιτικούς όρους –ο λόγος ιδίως για τη θλιβερή ανάκαμψη της Ακρας Δεξιάς–, απασχολεί και τους χριστιανούς, όπως και τις ίδιες τις Εκκλησίες.

Ερωτήματα σε σχέση με την ευρωπαϊκή ταυτότητα τίθενται σε ποικίλα επίπεδα. Η ολοένα μεγαλύτερη μετάβαση σε ένα μετα-χριστιανικό τοπίο διαμορφώνει επίσης ένα νέο πλαίσιο προβληματισμού, υπαρξιακού αλλά και κοινωνικοπολιτικού χαρακτήρα.

Το ερώτημα της πρόσδεσης ή μη της Ευρώπης στις χριστιανικές αξίες της αδελφοσύνης, αγάπης και ελευθερίας και η συζήτηση για ζητήματα αυτοσυνειδησίας απασχόλησαν τις εργασίες.

Παράλληλα, η μετανάστευση γεννά μια σειρά από θέματα, με πρώτο ασφαλώς την κατάλληλη υποδοχή και φιλοξενία προσφύγων και μεταναστών, σε ανθρώπινες συνθήκες από κάθε άποψη, αλλά και της προσαρμογής και προοπτικής τους στον ευρωπαϊκό χώρο.

Η επισήμανση των αιτίων της μετανάστευσης, η καταδίκη του οικονομικού επεκτατισμού αλλά και των περιφερειακών πολέμων τέθηκαν επί τάπητος ως κεντρικά ζητήματα.

Ο οικονομικός μονισμός, η αύξηση της ψαλίδας μεταξύ πλουσίων και φτωχών, η διαρκής υποβάθμιση του κοινωνικού κράτους, της ζωής των φτωχών αλλά και της εκπαίδευσης, ζήτημα διόλου ασύνδετο με την αύξηση των ανισοτήτων, ήταν θέματα που απασχόλησαν τη συνάντηση.

Ο Νότος της Ευρώπης διατράνωσε ότι η ευρωπαϊκή πορεία χρειάζεται διόρθωση και ότι αυτό είναι επιτακτικό.

Καταλύτης στη διαδικασία των συζητήσεων ήταν η Ανοιχτή Επιστολή του Συμβουλίου Ευρωπαϊκών Εκκλησιών προς τις ίδιες τις Εκκλησίες προκειμένου να καταγράψουν τον τρόπο που κατανοούν την ευρωπαϊκή πραγματικότητα, τις προτεραιότητες που οι ίδιες θέτουν.

Η πρόσκληση εντέλει αφορά τη συγγραφή ενός νέου ευρωπαϊκού αφηγήματος (ή πολλαπλών αφηγημάτων) προκειμένου να αντικαταστήσουν το ισχύον, που παρουσιαζόμενο ως μονόδρομος έχει αφήσει τόσα κενά και απογοήτευση στις ευρωπαϊκές κοινωνίες.

Αναλυτικά ενημέρωσε τους συνέδρους για τη διαδικασία του διαλόγου, για τη λήψη και πρόσληψη των απαντήσεων, για τη διεύρυνση του προβληματισμού στη βάση των Εκκλησιών, για τις επίσημες απαντήσεις ή και την έλλειψή τους, ο ειδικός γραμματέας του ΣΕΕ Πίτερ Πάβλοβιτς.

Ο πρόεδρος του ΣΕΕ π. Κρίστοφερ Χιλ, από την Εκκλησία της Αγγλίας, τόνισε την ανάγκη να αφουγκραστεί κάποιος τις ιδιαίτερες φωνές από κάθε γωνιά της Ευρώπης.

Και πράγματι ένα δυνατό πάνελ με εκπροσώπους από την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ιταλία, τη Σερβία, την Αρμενία, και με πολυεπίπεδη και πολύ πλούσια την ελληνική παρουσία, έδωσε με τα πιο έντονα χρώματα την περιγραφή των συνθηκών και των προτεραιοτήτων στις χώρες προέλευσης.

Κάποιες φωνές όχι μόνο δεν αποδέχονται μια εξωραϊσμένη κεντρική αφήγηση, αλλά οι σεμνές και μετρημένες εναλλακτικές τους αφηγήσεις αποκτούν εκ των πραγμάτων κάποιες φορές και δραματικούς τόνους.

Ανάμεσα στα θέματα, δεν έλειψε ασφαλώς και η πρακτική διάσταση του ζητήματος των μεταναστών και των προσφύγων, αλλά και της γενικότερης ανθρωπιστικής κρίσης και φτωχοποίησης σε χώρες του Νότου, λόγω εφαρμοζόμενων πολιτικών και οικονομικής κρίσης.

Σε μια ιδιαίτερη εκδήλωση στην Ευαγγελική Εκκλησία του Βόλου, εκπρόσωποι της Ορθόδοξης Εκκλησίας, της Ευαγγελικής αλλά και της καθολικής οργάνωσης Charitas, έδωσαν έναν εντυπωσιακό απολογισμό των πεπραγμένων σε αλληλέγγυες δραστηριότητες και απετέλεσαν πηγή έμπνευσης για το σύνολο των παρόντων.

Σε ειδική εισήγηση ο αντιπρόεδρος του ΣΕΕ σεβ. μητροπολίτης Γαλλίας κ. Εμμανουήλ διατύπωσε τον προβληματισμό του για τον ρόλο των Εκκλησιών στη συνδιαμόρφωση της ευρωπαϊκής ταυτότητας και επισήμανε τη διάσταση ανάμεσα στο τι είναι αυτός και τι θα όφειλε ή θα μπορούσε να είναι.

Το ζήτημα ανέπτυξε περαιτέρω σε συγκροτημένη θεωρητική βάση ο ομότ. καθηγητής του ΑΠΘ κ. Πέτρος Βασιλειάδης, επανατοποθετώντας τον ρόλο και τις δυνατότητες της Θεολογίας για συνδρομή στον δημόσιο διάλογο για την Ευρώπη.

Τέλος, ο γραμματέας του ΣΕΕ π. Χέικι Χούτουνεν (από την Ορθόδοξη Εκκλησία της Φινλανδίας) περιέγραψε πολύ διεισδυτικά τους σταθμούς στις εξελίξεις των ευρωπαϊκών πραγμάτων και τάσεων τις τελευταίες δεκαετίες και έδωσε ένα όραμα για την ανακατεύθυνση του στοχασμού και της δράσης των εκκλησιών στο ευρωπαϊκό πλαίσιο.

Οι διήκουσες έννοιες της συνάντησης, με όλο το κοινωνικό και θεολογικό τους βάρος, συμπυκνώθηκαν σε τρεις λέξεις:

● Κοινωνία, που παραπέμπει στην ανάγκη ενότητας και υπέρβασης των διχασμών και των συγκρούσεων

● Διακονία, που θέτει άμεσα το ζήτημα της αποκατάστασης της κοινωνικής αδικίας, και

● Μαρτυρία, μια ζήτηση μεγαλύτερη εξωστρέφειας αλλά και γνησιότητας στη χριστιανική ταυτότητα.

Σε μια μονοσήμαντη και πολύ βεβαρημένη και κουρασμένη κεντρική ευρωπαϊκή αφήγηση, οι Εκκλησίες και το Συμβούλιο Ευρωπαϊκών Εκκλησιών θέλουν να αντιπαραθέσουν άλλες αφηγήσεις, που είναι περισσότερο ανθρωποκεντρικές, και να προτείνουν πολιτικές που καταξιώνουν τον άνθρωπο σε όλη την πολυποίκιλη ευρωπαϊκή επικράτεια.

Για τον λόγο αυτό ζητούν και τη μεγαλύτερη συμμετοχή των πιστών στις διαδικασίες καθ’ οδόν προς τη Γενική Συνέλευση του 2018.

Πρώτη δημοσίευση: Εφημερίδα των Συντακτών

ΟΧΙ και λάθη σπαραχτικά

Επέτειος του ποδοπατημένου μας ΟΧΙ. Εκείνου που είπε ο λαός, αλλ' όχι η ηγεσία του.

Δεν ξεχνάμε; Συγχωράμε και προχωράμε; Δεν ξέρω. Με κατακλύζουν μνήμες, σκέψεις και αισθήματα. Αλλά η διαρκής επιστροφή πετρώνει, όπως τη γυναίκα του Λωτ. Δεν υπάρχουν περιθώρια μήτε για αντιστροφές του χρόνου μήτε για ψυχαναλύσεις.

Και ο πολιτικός χρόνος, πυκνός, έχει παρέλθει. Ένας ρεαλισμός (όχι πολιτικός ρεαλισμός) απαιτεί να κατανοήσουμε διαφορετικά την κατάσταση του παρόντος μας. Η πολιτική ανάθεση μας έχει πολλαπλά προδώσει.

Προσωπικά στρέφομαι στην εργασία και τη δημιουργία. Δεν την κατανοώ ως ατομική υπόθεση, υπόθεση καριέρας ή προσωπικής επιτυχίας σε ένα δαρβίνειο ανταγωνισμό. Την κατανοώ μάλλον ως μια πολιτική δράση που συντελείται στη βάση της κοινωνίας, μιας κοινωνίας που όντας προδομένη δεν κάνει το "σπαραχτικό λάθος" να αποδεχτεί την ήττα (Ν. Καρούζος), αλλά επιμένει να δημιουργεί και δημιουργώντας να πολιτεύεται.

Μεταφράζω, λοιπόν, παρά την ψύξη και τον αφόρητο πόνο στη δεξιά ωμοπλάτη, που σχεδόν δεν με αφήνει να κάτσω σε καρέκλα, πόσο μάλλον να γράφω σε υπολογιστή. Και είναι η μετάφραση διαδήλωση. Είτε με καλοκαιρία, είτε με χημικά, μεταφράζω. Και μένω εκεί, στην καρδιά της μετάφρασης, στην καρδιά της πλατείας, που με έναν ιδιότυπο τρόπο δεν έχει αδειάσει.

We are Athens: Event. 01. Ανοιχτό Ατελιέ

Στο πλαίσιο ενός τεράστιου, απρόβλεπτου και πολυσυλλεκτικού χάπενινγκ που διαπερνά την Αθήνα, πάνω από 50 καλλιτέχνες ανοίγουν τους προσωπικούς τους χώρους, τα εργαστήρια τους ή βγαίνουν με τη δουλειά τους στον δημόσιο χώρο, το Σάββατο 24 και την Κυριακή 25 Ιουνίου.

Έτσι, την Κυριακή 25 Ιουνίου σας καλώ το βραδάκι, 19:00-22:00 για ένα ποτήρι κρασί ή το πρωί 11:00-13:00 στο ατελιέ μου, για μια γνωριμία με την τέχνη μου σε διάφορες φάσεις της, καθώς και για δουλειές εν εξελίξει.


Αρχιπελάγους 13, 152 36 Νέα Πεντέλη

------------------------------------

Το EVENT 01 σημειώνει την αρχή των δράσεων της πλατφόρμας We are Athens, δημιουργώντας ένα άτυπο ντοκουμέντο και χαρτογραφώντας την Αθήνα με κεντρικό άξονα τους δημιουργούς που ζουν και εργάζονται στην Αθήνα. 

Πλατφόρμα: http://weareathens.gr/#!/site/map

--------------------------

Επιλογή από τα έργα

You are here, 2016.

Μεικτή τεχνική σε χαρτί Modigliani, Candido, 320 gr. Διαστάσεις: 35 x 50 cm.

Δόνια Μπέρτα, 2017.

Ακρυλικό σε καμβά. Διαστάσεις: 36x28cm.

Πρόσφυγες, 2016.

Ακρυλικό σε καμβά. Διαστάσεις 1,5x1 μέτρο.

Έλλη, 2016.

Ακρυλικό σε καμβά. Διαστάσεις: 28x36cm. Το πορτρέτο κατασκευάστηκε για την ταινία People.

Αρμπίθ. Τόπος του νου. Ιούλιος - Αύγουστος 2016.

Ακρυλικό σε καμβά. Διαστάσεις 36x28cm.

Η Προσέγγιση των Εθνικών κατά τον Άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο: Νέο Βιβλίο

Μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μαΐστρος,

υπηρετώντας διττά τη σειρά Σπουδή των Πατέρων

και τη σειρά Ιεραποστολικές Σπουδές

το νέο μου βιβλίο.

Ακολουθεί ο πρόλογος.

Ἐὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων, 

ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, γέγονα χαλκὸς ἠχῶν καὶ κύμβαλον ἀλαλάζων. (Α΄ Κορ. 13,1)

Σε μια παράδοση όπου η αλήθεια ταυτίζεται με την αγάπη, καθώς «ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστί» (Α Ἰω. 4,8), το ζήτημα της προσέγγισης του άλλου αποκτά χαρακτηριστικά ζωτικής σημασίας, ποιότητες που σχετιζονται με την αλήθεια της ζωής. Η πρόσδοση, εξάλλου, ενός νοήματος ζωής έξω από την αγάπη, η ανάπτυξη ενός ισχυρισμού ότι θα αληθεύει τυχόν κανείς χωρίς να αγαπά, συνιστά οξύμωρο η αντιφατικά αντίθετο σχήμα προς τη χριστιανική διδασκαλία, ήδη από την παύλειο και ιωάννειο καταγραφή και ερμηνεία της πολιτείας του ενυπόστατου θείου Λόγου. Με κορυφαίες τις παύλειες και ιωάννειες διατυπώσεις, η σύνολη αρχέγονη παράδοση της Εκκλησίας συνομολογεί την πλήρη ταύτιση αλήθειας και αγάπης στην Αγία Τριάδα.

Με τριαδικό τρόπο καλούμαστε να βιώνουμε τη ζωή μας και να υπάρχουμε εν κοινωνία. Και ασφαλώς η κοινωνία αυτή δεν περιορίζεται σε ένα κλειστό σύνολο ανθρώπων, αντίθετα εκτείνεται απεριόριστα, όπου υπάρχουν άνθρωποι, ακόμα και στους εχθρούς.

Η βίωση αυτής της κλήτευσης στον μετανεωτερικό μας κόσμο, τον κόσμο μιας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, η οποία όμως δεν συνεπάγεται συνάμα και μια ουσιαστική ανθρώπινη κοινότητα, μια οικουμενική ενότητα η έστω μια στοιχειώδη αδελφοσύνη και εύρυθμη κοινωνική συνύπαρξη, είναι ζήτημα σύνθετο.

Άλλοτε η δική μας «αλήθεια» οχυρώνεται σε ομάδες συμφερόντων έτοιμες να κατατροπώσουν όποιον τους αντιταχθεί, άλλοτε η αγάπη μας ξεχειλώνει χάνοντας τη διάκριση ταυτότητας και ετερότητας, φεύγοντας από την υπηρεσία της αλήθειας και τελικώς αυτοακυρούμενη.

Κι ενώ οι ποικίλες κοινωνικές ιεραρχίες και εξουσίες αυτοοργανώνονται γύρω από ομαδοποιήσεις, συχνά καθώς τείνουν προς την απολυτότητα (και κάθε εξουσία έχει από τη φύση της αυτή τη ροπή) οδηγούνται συνάμα σε μια κοινωνική «αίρεση»: εκλαμβάνουν το μέρος ως το όλον. Τεχνηέντως αγνοούν το υπόλοιπο, τους «άλλους», και επικεντρώνονται στο δίκιο της ομάδας, στην οποία προσδίδουν διαστάσεις ψευδεπίγραφης καθολικότητας. [Ασφαλώς εν προκειμένω δεν αναφέρομαι στην Εκκλησία, η οποία δεν (πρέπει να) λειτουργεί ως ομάδα, αλλά ως το σώμα του Χριστού].

Η αυτοπεριχαράκωση οδηγεί στο φόβο του άλλου, από την καλλιέργεια του οποίου και αυτοαναπαράγεται, σε φαύλο κύκλο· η δε καλλιέργεια του φόβου οδηγεί μοιραία στη μισαλλοδοξία.

Ολότελα ξένοι προς τέτοιες νοσηρές καταστάσεις δεν είμαστε όσοι διακονούμε τον θεολογικό λόγο. Πέρα από τις πιο ακραίες τοποθετησεις που είτε επενδύουν στην αλήθεια σε βάρος της αγάπης είτε σε μια αγάπη που ξεχειλώνει σε βάρος της αλήθειας, ακυρώνοντας με τούτο το οξύμωρο τις ίδιες τις έννοιες, όπως δείξαμε εξαρχής, ακόμα και πιο μετρημένες τοποθετήσεις καλοπροαίρετων και καλόπιστων ανθρώπων έρχονται αντιμέτωπες με δυσχέρειες κατά την προσπάθεια πρακτικής σύνθεσης και εφαρμογής.

Καθώς καλούμαστε να ζήσουμε σε ένα παγκόσμιο χωριό, είναι αδύνατο πια, ακόμα κι αν εθελοτυφλούμε πλήρως, να αποφύγουμε την αντιμετώπιση του ζητήματος.

Εδώ έρχεται επίκουρος η εμπειρία, η μακραίωνη πείρα της παράδοσης, η κοινή συνείδηση των πατέρων των προ ημών και της Εκκλησίας, στη συγχρονική και διαχρονική της ενότητα εν Αγίω Πνεύματι.

Η πατερική εμπειρία δεν μπορεί ασφαλώς να μεταφέρεται άκριτα σε συνθήκες ανόμοιες, ούτε να τυγχάνει δουλικής μίμησης αλλά δημιουργικής αφομοίωσης, της οποίας όμως πρέπει να προηγηθεί η βαθιά κατανόηση και ερμηνεία στο ιστορικό της συγκείμενο.

Από τον πλούτο της παράδοσης επιλέξαμε να μελετήσουμε την πολύτιμη παρακαταθήκη του αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου για το ζήτημα της προσέγγισης των εθνικών. Η αλήθεια και η αγάπη έρχονται εδώ σε δημιουργικό διάλογο και με τη θεμελιώδη έννοια της ελευθερίας. Οι λόγοι της συγκεκριμένης επιλογής αναπτύσσονται διεξοδικά στην Εισαγωγή αυτής της εργασίας.

Το ερευνητικό μας ταξίδι ήταν μακρόχρονο, περιπετειώδες, κάποτε υπερβαλλόντως κοπιαστικό, αλλά ουδέποτε στερούμενο ενδιαφέροντος. Το ταξίδι αυτό μας αντάμειψε με νάματα πολύτιμα και ήταν αγωγός γνώσης και πείρας και πρόξενος συνεπώς μεγάλης χαράς.

Το ταξίδι επίσης ετούτο, αν και άθλημα μοναχικό, δεν ήταν ασυνόδευτο. Στην πορεία αυτή οφείλω να ευχαριστήσω τους καθηγητές μου: τον μακαριστό Μάρκο Ορφανό, τους Hans-Martin Barth και Hans-Jürgen Greschat. Ιδιαίτερα ευχαριστώ τον καθηγητή μου κ. Πέτρο Βασιλειάδη για την καθοδήγηση και επίβλεψή του και την καθηγήτρια κ. Δήμητρα Κούκουρα για την καθοδήγηση και την ενθάρρυνσή της.

Ο αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος, μορφή την παρουσία της οποίας θυμάμαι στη ζωή μου όσο μπορεί να ανακαλέσει η μνήμη μου, εμπλούτισε τη μεγάλη αγάπη μου για τη Θρησκειολογία και την Ιεραποστολική, φωτίζοντάς τα με την εμπειρία της πράξης, όσο μπόρεσα κοντά του να τη γευτώ.

Σε πολλούς φίλους οφείλω πολλά. Όμως, με το χρόνο, συζητήσεις, σκέψεις, ιδέες, που έχουν ασφαλώς κάποια καταγωγή και δεν γεννήθηκαν στο κενό, έχουν γίνει τόσο πολύ δικές μου, που δεν γνωρίζω πια που να αποδώσω τα οφειλόμενα. Όλοι έχουν συμμετοχή στο αποτέλεσμα.

Για ζητήματα τυποτεχνικής επιμέλειας οφείλονται πάρα πολλά στον φίλο ποιητή, φιλόλογο και επιμελητή εκδόσεων Δημήτρη Αρμάο, που σήμερα αναπαύεται μετά των δικαίων. Πολλά με δίδαξε και η μακαριστή πια επίσης φίλη επιμελήτρια κ. Άννα Περιστέρη καθ’ όλη τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων. Ευχαριστώ εξάλλου τη Μυρτώ Μπαλή για τον κόπο και το μόχθο να μεταγράψει πρώιμο λείμμα της εργασίας μου από ένα παλαιότερο πρόγραμμα του υπολογιστή, σε σύγχρονο, συμβατό και επεξεργάσιμο. Η Δρ. Ελισάβετ Θεόκριτοφ, πολύτιμη φίλη και συνεργάτις σε όλο το διάβα των καιρών, μετέφρασε στα αγγλικά την περίληψη της εργασίας αυτής. Μεγάλη η οφειλή.

Ένα πρόσωπο ακόμα στάθηκε πάντα δίπλα μου και αδιάκοπα με ενθάρρυνε. Με τον τρόπο του μου υποδείκνυε μια οφειλή και γλυκά πάντα μου την υπενθύμιζε. Πρόκειται για τον Δρ. Θεολογίας κ. Ιωάννη Λάππα, αδελφικό φίλο του πατέρα μου, με τον οποίο μοιράζομαι πολλά κοινά, μεταξύ των οποίων και τη συμ-μαθητεία μας στον άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο. Πολλά οφείλω και στον φίλτατο μακαριστό καθηγητή Μιχ. Κ. Μακράκη, για παρόμοιους λόγους και όχι μόνο.

Η οικογένειά μου, η μητέρα μου, ο σύζυγός μου Δημήτρης και τα παιδιά μου, είναι καιρός να χαρούν μαζί μου, αφού τους παίδεψα τόσο πολύ.

Τώρα που ο πατέρας μου δεν είναι πια στη ζωή, ας χαρεί πια κι αυτός από ψηλά... Δεν έχω λόγια να εκφράσω τι σήμαινε για μένα ο Ηλίας Βουλγαράκης και τα όσα με δίδαξε για τη ζωή μέσα από το λόγο του και το παράδειγμά του. Εκείνος ήταν που μου ενέπνευσε την αγάπη στην Ιεραποστολική και τη Θεολογία. Μια θεολογία ανοιχτών οριζόντων, αγάπης πλέριας που έξω βάλλει τον φόβον (Α Ἰω. 4,18). Καθώς ο Ηλίας έφυγε νωρίς, πολλά έπρεπε να τα ανακαλύψω πάλι εκ νέου ακολουθώντας τα ίχνη του, κυρίως στα γραπτά του. Η εργασία αυτή είναι ελάχιστη οφειλή στο πρόσωπό του και του αφιερώνεται ολόψυχα.

Ξεκινώντας να χαίρομαι την ελευθερία που γεννά η ολοκλήρωση αυτού του έργου, ας πούμε τω Θεώ δόξα. Αναξίως μας αξίωσε...


Το βιβλίο θα το βρείτε εδώ:

Αποσπάσματα από το βιβλίο, ιδίως τα περιεχόμενα, στη σελίδα μου στην Academia.edu.

Κριτική και Κριτική, 2.

Εύη Βουλγαράκη-Πισίνα, Δον Κιχότης, 2010-2011.

Ακρυλικό σε χαρτί Modiliani, Candido, 320 gr. Διαστάσεις 51 x 72. 

Ανήκει στον μικρό Αλέξανδρο.

Το ξέρω ότι ζητώ πολλά στην κοινωνία. Στη βάση όλων είναι ο νόστος του Θεού.

Ε.Β.Π.

Υπάρχει κριτική και κριτική.[1]

Από το απέραντο κουτσομπολιό μιας γυναικείας ή ανδρικής ομήγυρης, με πνεύμα αυταρέσκειας και υπεροχής, με πνεύμα μικρολογίας, μέχρι την κριτική εκείνη που βοηθάει τη γνώση, την επιστήμη ή και την καλλιτεχνική δημιουργία.

Υπάρχει κριτική που γίνεται με λόγο, είναι λεπτολόγα και μετρημένη, και κριτική που γίνεται με πάθος, με διαίσθηση και αφαιρετικά, σαν ένας πίνακας με μονοκοντυλιά.

Από το φτηνό κουτσομπολιό ενός κοινωνικού υποσυνόλου, πάντα εμπιστευτικά και συνωμοτικά, μέχρι τον ατέλειωτο γεροντοκορισμό ενός γκρινιάρη, πάντα στη διαπασών, πάντα ενώπιον ακροατηρίου και κατά το δυνατόν δημόσια, πολλά είδη κριτικής έχουν ειδολογικές συγγένειες. Και οι περισσότερες μορφές κριτικής αυτού του είδους δέχονται επίσης τη βουβή κριτική του πιο υγιούς μέρους της κοινωνίας, που απλώς κουρασμένο και επιβαρυμένο από την τοξικότητα στρέφει σιωπηρά τα νώτα της.

Μα πιο πολύ από τα διάφορα είδη κριτικής, σε ό,τι αφορά ζητήματα κοινωνικά και όχι τόσο επιστημονικά ή καλλιτεχνικά, σημασία έχει τούτο το ζήτημα, που είναι και βασικό μέτρο διάκρισης. Η κριτική γίνεται με χαιρεκακία ή άραγε με πόνο; Με αγάπη και συμμετοχή; Ή ως εργαλείο κατατρόπωσης του άλλου, τον οποίο ενώ τον κρίνουμε στην ουσία δεν του ρίχνουμε ούτε μια ματιά, δεν τον βλέπουμε καν.

Εδώ περνάμε από την ίδια την κριτική στην προθετικότητα του κρίνοντος. Και είναι θέμα δύσκολο. Η ερμηνεία προθέσεων είναι δύσκολη, αμφίρροπη και επικίνδυνη υπόθεση, μια μορφή κριτικής η ίδια, κάποτε περισσότερο ύποπτη για τις δικιές της προθέσεις, παρά αθώα και θετική.

Συχνά όμως η προθετικότητα γίνεται εμφανής στο ίδιο το περιεχόμενο, το ίδιο το ύφος της κριτικής. Η κριτική που γίνεται από αγάπη εμπεριέχει εκφράσεις συμπάθειας, σχεδόν συγγνώμης για το αναγκαίο να εκφραστούν κάποιες επισημάνσεις. Η κριτική που γίνεται εχθρικά, και με χαιρεκακία, τείνει να γίνεται απαξιωτική, συχνά ολοσχερώς μηδενιστική. Συχνά επενδύεται με το (αυτοανακηρυσσόμενο!) αλάθητο του κρίνοντος.

Επιδημικές διαστάσεις έχει πάρει και μια μορφή πολιτικής κριτικής από τη θέση του ανθρώπου που τα ξέρει όλα, αλλά δεν αναλαμβάνει ευθύνες για τίποτα. Ζούμε, δικαίως ως ένα βαθμό, την εποχή της άρνησης, αλλά η άρνηση δεν οικοδομεί από μόνη της κάτι, μήτε καν μια επαναστατική πορεία, μια πορεία ρήξης.

Αν όμως η επιδημία αυτή συνδέεται με την αδυναμία παραγωγής πολιτικού λόγου και πράξης και δείχνει μια έλλειψη επάρκειας, υπάρχει και η άλλη μορφή κριτικής που αποδεικνύεται πολυεπίπεδα προσοδοφόρα.

Στήνουν καριέρα κάποιοι με τον κριτικό τους λόγο, που δείχνει να έχει ιδιαίτερη δημοφιλία. Ο λόγος τους είναι μηδενιστικός, αλλά δεν το κάνουν από ιδιαίτερη εμπάθεια ή κακία. Μήτε από αγάπη ασφαλώς, μήτε από διάθεση διόρθωσης των κακώς κειμένων. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν τέτοια στόμωση συναισθηματική και νοητική, που τα πράγματα που μοιάζουν να τους βγάζουν από τα ρούχα τους δεν τους συγκινούν πραγματικά. Μονάχα καμώνονται θυμό, όπως καμώνονται και τη δική τους φαρισαϊκή αρετή. Όλα τα πράγματα, όλες οι λέξεις δεν είναι παρά ένα καλοσχεδιασμένο σκηνικό θεάτρου, που δεν υπηρετεί τίποτε άλλο από τη δική τους προβολή.

Ξεγελούν πολύ κόσμο, αλλά όχι τους ανθρώπους εκείνους που νοιάζονται πραγματικά.

Το σημείωμα αυτό γράφεται με συγκεκριμένη αφορμή. Κουραστήκαμε με τους πορνικούς χορούς της κάθε Σαλώμης.


------------------------


[1] Πάνω στο ζήτημα αυτό έχω γράψει ένα αρκετά εμπεριστατωμένο δοκίμιο με τίτλο «Κριτική και Κριτική», ως εισαγωγικό στη στήλη της κριτικής βιβλίου στο περιοδικό Βημόθυρο, 1 (2009-10): 219-221. Εκεί συνομιλώ όχι μόνο με τις ανάγκες και τη δεοντολογία της κριτικής στο χώρο του βιβλίου, αλλά και με τη θεολογική παράδοση περί κατακρίσεως. Με αφορμή εξάλλου το βιβλίο του Ηλία Βουλγαράκη, Συ τι κρίνεις τον αδερφό σου, αναφέρω και μια άγνωστη ιστορία της συνάντησης του Ηλία με τον άγιο Πορφύριο, στην οποία ήμουν παρούσα, και μια εξόχως διορατική συζήτηση γύρω από την κριτική και την κατάκριση.

Σχέδιο Μαθήματος για το Νέο ΠΣ στα Θρησκευτικά. Γ΄ Γυμνασίου, Ιεραποστολή

Αναρτώ το σχέδιο μαθήματος που υπέβαλα ως πρόταση στο ΙΕΠ για τη διδασκαλία ενός δίωρου μαθήματος για την Ιεραποστολή

Θεματική Ενότητα του ΠΣ την οποία υπηρετεί: Η Χριστιανοσύνη στον σύγχρονο κόσμο

1.2 Τίτλος σχεδίου διδασκαλίας (Θέμα)  ΙΙΙ. «Υμείς εστέ το άλας της γης» (Μτ 5, 13): Ιεραποστολή και Διακονία III. ii. Ιεραποστολή: Από την προπαγάνδα στο άνοιγμα και στη μαρτυρία στα πέρατα του κόσμου: Από την Αλάσκα στην Αφρική και από τη Λατινική Αμερική στη μακρινή Ανατολή

1.3 Σκοπός & Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα του σχεδίου διδασκαλίας Γενικός Σκοπός: Η κατανόηση της έννοιας της ιεραποστολής από ορθόδοξη σκοπιά, η διάκρισή της από την έννοια της προπαγάνδας και η γνωριμία με την πράξη της ορθόδοξης ιεραποστολικής μαρτυρίας ανά τον κόσμο σήμερα. [Διευκρίνιση:Η διατύπωση είναι δική μου] Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα Οι μαθητές να: ·         αναγνωρίζουν σε συγκεκριμένα παραδείγματα τη διακονία ως βασικό κίνητρο της χριστιανικής ιεραποστολής ·         διαπιστώνουν το εύρος και τη σημασία της χριστιανικής ιεραποστολής και ελέγχουν τυχόν στερεότυπα που διατηρούν ·         εντοπίζουν και αξιολογούν εκτροπές της χριστιανικής ιεραποστολής ·         διασαφηνίζουν το οικουμενικό όραμα της Εκκλησίας ως πιστότητα στη διδασκαλία του Χριστού  [Διευκρίνιση: Τα Προδοκώμενα ορίζονται στο Πρόγραμμα Σπουδών]

1.4 Εμπλεκόμενοι Στόχοι και Επάρκειες της Τάξης Με βάση τα Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα του σχεδίου αναφέρετε από το ΠΣ ποιους Γενικούς Στόχους και Επάρκειες της Τάξης υλοποιεί το σχέδιο διδασκαλίας: ·         να εμβαθύνουν στη χριστιανική πρόταση για τη μετα­μόρ­φω­ση της ζωής και τη σωτηρία του κόσμου ·         να εμπεδώσουν ότι η θρησκευτική δέσμευση ή αδιαφορία σχε­τίζεται στενά με τη νοηματοδότηση της ύπαρξης και εκβάλλει σε ανάλογη στάση ζωής. ·         να συναισθανθούν ότι το πνεύμα σεβασμού, συμφι­λίω­σης και ανοίγματος προς όλους τους ανθρώπους βρί­σκε­ται στον πυρήνα της χριστιανικής πίστης και διδα­σκα­λίας ·         να αντιληφθούν τον οικουμενικό χαρακτήρα της χριστια­νι­κής ταυτότητας πέρα από εθνοπολιτισμικές και κοινωνικο­πο­λιτικές διαφορές

1.5 Προτεινόμενη Εκπαιδευτική Μέθοδος Αναφέρετε μόνο επιγραμματικά χωρίς να αναλύετε Διδακτική Μέθοδος : Βιωματική Τεχνικές: ·         Χιονοστιβάδα ·         Εννοιολογικός Χάρτης ·         Σύγκριση Κειμένων σε TPS ·         Σύνδεσε, Επέκτεινε, Προκάλεσε (Connect, extend, challenge) ·         Γραφιστική Διαμόρφωση εικόνας κειμένου ·         TWPS (Think, write, pair, share) Στην εναλλακτική πρόταση του σταδίου της εφαρμογής: ·         Χτίζοντας διαδικτυακές γέφυρες – Building e Bridges Project

2. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ανά στάδιο

2.1 Γενική Περιγραφή Στάδιο 1: Βιώνοντας Περιγραφή δραστηριοτήτων: Δραστηριότητα 1 Τεχνική χιονοστιβάδας. Βήμα 1: Οι μαθητές παίρνουν χαρτάκια (τύπου post it  ή και απλά, που θα τα κολλήσουν μετά στο τετράδιο) και γράφουν προς τον διπλανό τους: «Σου προτείνω να δεις / διαβάσεις / πας.» «Σου το προτείνω επειδή…» Βήμα 2:  Στη συνέχεια, σε τετράδες οι μαθητές συγκρίνουν τις διάφορες προτάσεις και τα κίνητρα των μαθητών που κάτι προτείνουν. Βήμα 3:  Οι ομάδες παρουσιάζουν στην ολομέλεια. Βήμα 4: Ακολουθεί καθοδηγούμενος διάλογος με θέμα: «Τι μπορεί κάποιος να προτείνει σε κάποιον και γιατί». Ένας μαθητής σημειώνει στον πίνακα τα διάφορα κίνητρα, οργανώνοντάς τα σε απλό εννοιολογικό χάρτη. Στάδιο 2: Νοηματοδοτώντας Τεχνική: Σύγκριση Κειμένων σε TPS Περιγραφή δραστηριοτήτων: Δραστηριότητα 1 Βήμα 1: Διανέμονται τα Φύλλα Εργασίας με τα κείμενα και οι μαθητές διαβάζουν σιωπηλά. Βήμα 2: Οι μαθητές επεξεργάζονται τα κείμενα σε ομάδα και απαντούν στο ερώτημα «Ποια κίνητρα για την ιεραποστολή καταγράφονται στα κείμενα. Να επισημάνετε συγκλίσεις και αποκλίσεις». Οι μαθητές κρατούν σημειώσεις για τις απαντήσεις τους στο τετράδιό τους. Βήμα 3: Οι μαθητές ενημερώνουν την ολομέλεια και ένας συμπληρώνει τον εννοιολογικό χάρτη στον πίνακα. Οι υπόλοιποι τα αποτυπώνουν στο τετράδιό τους. (Θα συμπληρώνεται καθώς εξελίσσεται η διαδικασία). Στάδιο 3: Αναλύοντας Τεχνική: Σύνδεσε, Επέκτεινε, Προκάλεσε (Connect, extend, challenge) (Σημ. Εμπεριέχεται και η ειδικότερη τεχνική: Γραφιστική Διαμόρφωση εικόνας κειμένου) Περιγραφή δραστηριοτήτων: Δραστηριότητα 1 Βήμα 1: Δίνουμε σε κάθε ομάδα από έναν ορισμό των λέξεων «ιεραποστολή», «προπαγάνδα», «μαρτυρία». Τους αφήνουμε να διαβάσουν σιωπηλά [ή τα διαβάζουμε δυνατά]. Απαντούμε, αν χρειάζεται, σε διευκρινιστικές ερωτήσεις. Βήμα 2: Τους ζητάμε να αποτυπώσουν κάθε ορισμό με ένα σύμβολο: Πχ. καρδιά,  λουλούδι, ήλιο, χωνί, λάσο, βέλος ή ό,τι σκεφθούν. Συμφωνούμε στις αντιστοιχίσεις σε ολομέλεια. (Τεχνική: Γραφιστική Διαμόρφωση εικόνας κειμένου). Βήμα 3: Τους ανακοινώνουμε ότι θα τους δώσουμε ένα ακόμη κείμενο και θα τους δείξουμε δύο σύντομα βίντεο. (Αν δεν υπάρχει δυνατότητα προβολής βίντεο, μπορούμε να δώσουμε και τα δύο κείμενα που προτείνονται). Οι μαθητές θα πρέπει να επισημάνουν α) τα κίνητρα των ενεργειών των δρώντων υποκειμένων και β) τις 3 έννοιες που γνώρισαν από τα σχετικά λήμματα, καθώς θα τις αναγνωρίζουν στην περιγραφόμενη δράση στα βίντεο και το κείμενο. Τα βίντεο είναι: ·         «Μητρόπολη του Καμερούν: Ντοκιμαντέρ. Μια παραγωγή της εκπομπής της ΕΤ3 «Αληθινά Σενάρια». Ανακτ. από: https://www.youtube.com/watch?v=_hI87l4qXes&list=PLK0wyhhg3G_50HEp2d0Igri8ctgerxVpD, στις 29/9/16. Συνολική διάρκεια 49:34’ Ενδιαφέρει από το 29:44’ έως το 34:15’ (δηλαδή απόσπασμα διάρκειας 4:31’). ·         «Πατριάρχης Αλεξανδρείας: Σε 42 κράτη έχουμε ιεραποστολή 3/3» Μια παραγωγή του CNN Greece. Ανακτ. από : https://www.youtube.com/watch?v=Of3WuOmF_H8, στις 29/9/16. Διάρκειας 5:04’. ·         Τα κείμενα περιλαμβάνονται παρακάτω, στα Φύλλα Εργασίας. Βήμα 4: Θα συγκρίνουν στην ομάδα τους τις ατομικές τους απαντήσεις. Βήμα 5: Θα τις παρουσιάσουν στην ολομέλεια με τον εξής τρόπο: Ένα παιδί από κάθε ομάδα, με διαφορετικό χρώμα μαρκαδόρο (ή κιμωλία) θα καταγράψει τα σύμβολα που αντιστοιχούν στις λέξεις, όσες φορές τα αναγνώρισαν στα κείμενα. Και ένα άλλο παιδί, θα βάλει + (με διαφορετικό χρώμα ανά ομάδα) σε κάθε κίνητρο του εννοιολογικού χάρτη, όσες φορές εντοπίστηκε. Βήμα 6: Σύντομος αναστοχασμός σε ολομέλεια της αποτύπωσης του πίνακα από τις ομάδες. Παράλληλα οι μαθητές κρατούν σημειώσεις αντιγράφοντας τον χάρτη στο τετράδιό τους. Στάδιο 4: Εφαρμόζοντας Τεχνική: TWPS (Think, write, pair, share) Περιγραφή δραστηριοτήτων: Δραστηριότητα 1 Βήμα 1: Οι μαθητές καλούνται να συσκεφθούν και να γράψουν ένα κοινό κείμενο, ανά ομάδα, με βάση διαφορετικά σενάρια, όπως 1.       Είστε οι μαθητές του σχολείου σας. Στέλνετε εγγράφως αίτημα στη διεύθυνση του σχολείου να επιτρέψει και να συμβάλει στην αδελφοποίηση του σχολείου με ένα σχολείο της ιεραποστολής. 2.       Είστε οι μαθητές του σχολείου σας. Στέλνετε επιστολή στον μητροπολίτη Καμερούν που γνωρίσατε στο βίντεο, για να του ζητήσετε να σας βοηθήσει να συνδεθείτε με ένα σχολείο του Καμερούν, που συνδέεται με την ιεραποστολή. 3.       Είστε ο Γιόμο, μαθητής της Γ΄ Γυμνασίου σε μια χώρα της ιεραποστολής. Μόλις έχει το σχολείο σου αδελφοποιηθεί με ένα ελληνικό σχολείο. Γράφεις στους καινούργιους σου φίλους για τη ζωή σου. 4.       Είστε το δεκαπενταμελές του σχολείου. Έχετε αποφασίσει να οργανώσετε μιαν απογευματινή εκδήλωση για την ιεραποστολή. Τι σκέφτεστε να κάνετε σε αυτή τη διοργάνωση; Κρατάτε πρακτικά αποφάσεων. 5.       Είστε οι μαθητές της τάξης σας. Στέλνετε μια επιστολή στο Γραφείο Εξωτερικής Ιεραποστολής της Εκκλησίας της Ελλάδος, με τις ιδέες σας για την προώθηση της ιδέας της ιεραποστολής και της γνωριμίας με την Ορθοδοξία πέρα από την Ευρώπη, και ιδίως τη νεολαία στα σχολεία. Ιδιαίτερα και τη σύνδεση των μαθητών με συνομηλίκους τους στις χώρες της Ασίας ή της Αφρικής ή αλλού στον κόσμο, όπου υπάρχει ιεραποστολή. 6.       Είστε οι μαθητές της τάξης σας. Στέλνετε επιστολή στον Πατριάρχη Αλεξανδρείας, με αφορμή το βίντεο που είδατε. Του λέτε τι σκέφτεστε και πώς αισθάνεστε. Βήμα 2: Οι μαθητές διαβάζουν τα κείμενα που έγραψαν και κατόπιν τα αναρτούν στον πίνακα ανακοινώσεων. Βήμα 3: Σύντομη συζήτηση στην ολομέλεια αξιολόγησης του σταδίου της εφαρμογής και των σχετικών κειμένων που έγραψαν οι μαθητές. ------------------------------------------------ Σημείωση: Μια εναλλακτική πρόταση για το στάδιο της εφαρμογής, που προϋποθέτει ειδική προετοιμασία. Στάδιο 4: Εφαρμόζοντας (Εναλλακτική πρόταση που δεν την περιλαμβάνουμε στο περίγραμμα διδασκαλίας) Τεχνική: Χτίζοντας διαδικτυακές γέφυρες – Building e Bridges Project Περιγραφή δραστηριοτήτων: Δραστηριότητα 2 Μετά από προηγούμενη συνεννόηση του καθηγητή με κάποιον φορέα της Εξωτερικής Ιεραποστολής (τοπικό επίσκοπο, το Γραφείο Εξωτερικής Ιεραποστολής της Εκκλησίας της Ελλάδος, κάποιον ιεραποστολικό σύλλογο ή απλώς σε διαπροσωπική συνεννόηση), με τη βοήθεια ηλεκτρονικής εφαρμογής και με προϋπόθεση τη δυνατότητα πρόσβασης στο διαδίκτυο, προτείνεται η ηλεκτρονική συνομιλία των μαθητών με ομηλίκους τους από κάποια τοπική Εκκλησία της ιεραποστολής. Οι μαθητές με τους δασκάλους τους θα επικοινωνήσουν και θα ανταλλάξουν απόψεις για τα ενδιαφέροντα της ηλικίας τους, τις συνθήκες της ζωής τους, και ασφαλώς την εμπειρία τους από το χώρο και την έννοια της ιεραποστολής. Ο διάλογος μπορεί να είναι ήπια καθοδηγούμενος από τον καθηγητή ή μαθητή που έχει προετοιμαστεί και αναλάβει χρέη συντονιστή. Το περίγραμμα της Διδασκαλίας α/α Στάδια διδασκαλίας Χρόνος Εκπαιδευτική  Τεχνική (πολύ σύντομη περιγραφή) Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα που υπηρετούνται 1 Βιώνοντας 10΄ λεπτά Τεχνική Χιονοστιβάδας. Οι μαθητές προτείνουν σε post it   κάτι στον διπλανό τους. Γράφουν και το λόγο / κίνητρο της πρότασης. Το συζητούν ανά 2, 4, 8 και εν συνεχεία στην ολομέλεια. Αποτυπώνονται οι λόγοι / τα κίνητρα σε απλό εννοιολογικό χάρτη στον πίνακα. 2 Νοηματοδοτώντας 20’ λεπτά Σύγκριση κειμένων σε TPS με καθοδηγητικές ερωτήσεις. Οι μαθητές διαβάζουν τα κείμενα, σημειώνουν και συνεργάζονται για τις απαντήσεις και επισημάνσεις τους, ενημερώνουν την ολομέλεια. Με βάση και αυτή την επεξεργασία συμπληρώνεται ο εννοιολογικός χάρτης με τους λόγους / τα κίνητρα να προτείνεις κάτι (εν προκειμένω την πίστη)  αναγνωρίζουν σε συγκεκριμένα παραδείγματα τη διακονία ως βασικό κίνητρο της χριστιανικής ιεραποστολής διαπιστώνουν το εύρος και τη σημασία της χριστιανικής ιεραποστολής και ελέγχουν τυχόν στερεότυπα που διατηρούν διασαφηνίζουν το οικουμενικό όραμα της Εκκλησίας ως πιστότητα στη διδασκαλία του Χριστού 3 Αναλύοντας  40’ λεπτά Τεχνική: Σύνδεσε, Επέκτεινε, Προκάλεσε (Connect, extend, challenge) Διαβάζουμε τους ορισμούς των τριών εννοιών. Διευκρινίζουμε απορίες. 15΄ Τους ζητούμε να αντιστοιχίσουν κάθε έννοια με ένα σύμβολο της αρεσκείας τους. (Τεχνική: Γραφιστική Διαμόρφωση εικόνας κειμένου). Συμφωνούμε σε ολομέλεια στις αντιστοιχίσεις. 10’ Προβάλουμε τα δύο βίντεο 12’ Διαβάζουμε το ένα κείμενο του Ολέκσα (ή τα δύο, αν δεν υπάρχει δυνατότητα βίντεο). Οι μαθητές α) θα επισημάνουν τα ποικίλα κίνητρα και β) θα συνδέσουν το υλικό (βίντεο και κείμενα) με τις αντίστοιχες έννοιες με ομαδοσυνεργασία. Κάθε ομάδα θα αποτυπώσει στον πίνακα τις απαντήσεις της σημειώνοντας σύμβολα δίπλα στους τίτλους του υλικού και + (με διαφορετικό χρώμα ανά ομάδα) για κάθε φορά που αναγνώρισαν ένα κίνητρο ιεραποστολής στο υλικό τους. Αναστοχασμός και συζήτηση στην ολομέλεια. αναγνωρίζουν σε συγκεκριμένα παραδείγματα τη διακονία ως βασικό κίνητρο της χριστιανικής ιεραποστολής διαπιστώνουν το εύρος και τη σημασία της χριστιανικής ιεραποστολής και ελέγχουν τυχόν στερεότυπα που διατηρούν εντοπίζουν και αξιολογούν εκτροπές της χριστιανικής ιεραποστολής διασαφηνίζουν το οικουμενικό όραμα της Εκκλησίας ως πιστότητα στη διδασκαλία του Χριστού 4 Εφαρμόζοντας 15’ λεπτά Τεχνική TWPS  με διαφορετικά θέματα ανά ομάδα. Εφαρμογή και εμπέδωση των παραπάνω 5 Ανακεφαλαίωση/Αξιολόγηση  5΄ λεπτά Με καθοδηγούμενο διάλογο και τη βοήθεια των ερωτήσεων αξιολόγησης συνοψίζονται οι  επάρκειες που κατακτήθηκαν στο διδακτικό δίωρο. Ανακεφαλαίωση και εμπέδωση των παραπάνω Βιβλιογραφικές πηγές σχεδίου: ·         [Ασλανίδης Δημήτριος και Γρηγοριάτης Κοσμάς] (1991). Ο Ιεραπόστολος του Ζαΐρ π. Κοσμάς Γρηγοριάτης κατά την Αφήγηση του πατέρα του Δημ. Ασλανίδη και τις Επιστολές του. Άγιον Όρος: Ι.Μ. Οσίου Γρηγορίου. ·         Βουλγαράκη-Πισίνα, Εύη (2013).  λ. «Ιεραποστολή». Σε: ΜΟΧΕ, τόμ. 8, 448-459. ·         Ηλίας Βουλγαράκης (22007). Ιεραποστολή: Μεθόριος Χριστιανισμού και Ελληνισμού. Αθήνα: Μαΐστρος. ·         Khodr, Metropolitan Georges (2016). The Ways of Childhood. Μετάφραση [στα αγγλικά] Nuha Jurayj. Γιόνκερς, Ν.Υ.: St Vladimir’s Seminary Press. ·         Oleksa Michael (1998). Orthodox Alaska: A Theology of Mission. Κρέστγουντ, Ν.Υ.:St Vladimir’s Seminary Press. ·         Παπαθανασίου, Θανάσης Ν. (22009). Η Εκκλησία γίνεται όταν Ανοίγεται: Η ιεραποστολή ως ελπίδα και ως εφιάλτης. Αθήνα: Εν Πλω. ·         Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (στην έντυπη ή ηλεκτρονική εκδοχή του).

2.2 Υλικοτεχνική Υποδομή (αν είναι απαραίτητη στο σχέδιο) Χαρτάκια τύπου post it (ή απλό χαρτάκι που θα κολληθεί με κόλλα στο τετράδιο) Τετράδιο Θρησκευτικών Φωτοτυπημένα Φύλλα Εργασίας Πίνακας ανακοινώσεων (αν υπάρχει ειδικά για τα Θρησκευτικά, ακόμη καλύτερα) Κιμωλίες ή μαρκαδόρους κατάλληλους για Whiteboard, διαφόρων χρωμάτων Laptop (ή desktop αν υπάρχει αίθουσα προβολών ή δυνατότητα κατάλληλης διαμόρφωσης) Λογισμικό για προβολή βίντεο Προτζέκτορας Ηχεία Σημ. Αν υπάρχει αδυναμία πρόσβασης σε υλικοτεχνική υποδομή για προβολή βίντεο, το οποίο πάντως με έμφαση προτείνεται, υπάρχει σε κάθε περίπτωση διαθέσιμο επαρκές κειμενικό υλικό. Για την εναλλακτική πρόταση του σταδίου της εφαρμογής χρειάζεται επιπροσθέτως Πρόσβαση στο διαδίκτυο Λογισμικό για βιντεοκλήση Μικρόφωνο συνδεδεμένο στον υπολογιστή Βιντεοκάμερα (αν δεν υπάρχει ενσωματωμένη)

2.3 Φύλλα Εργασίας (αν περιλαμβάνονται στο σχέδιο)  1: Φύλλο εργασίας για το στάδιο της νοηματοδότησης Διαβάστε τα κείμενα και απαντήστε στο ερώτημα: «Ποια κίνητρα για την ιεραποστολή καταγράφονται στα κείμενα. Να επισημάνετε συγκλίσεις και αποκλίσεις». Συνεργαστείτε στο πλαίσιο της ομάδας σας, κρατώντας ατομικά σημειώσεις για την απάντηση της ομάδας σας στο τετράδιό σας. «Το κίνητρο. Όπως λέγει ο απόστολος Παύλος, «εἴτε προφάσει εἴτε ἀληθείᾳ, Χριστὸς καταγγέλλεται» (Φιλ 1,18). Ο ίδιος καταγράφει στη συγκεκριμένη συνάφεια ποικίλα, όχι πάντα θετικά, κίνητρα ιεραποστολής, ανάμεσά τους την έριδα και το φθόνο.  Και παρά το ότι μοιάζει να επικεντρώνεται στο τελικό αποτέλεσμα, της πραγμάτωσης του ιεραποστολικού έργου, για το οποίο και καταγράφει τη χαρά του, αυτό δεν συμβαίνει παρά κατ’ οικονομίαν και κατά χάριν. Επί της ουσίας, δεν είναι όλα τα κίνητρα τα κατάλληλα. Η μετοχή του ανθρώπου στο έργο της θείας οικονομίας προϋποθέτει συμμετοχή στη φιλάνθρωπη και αγαπητική στάση του Θεού προς τον κόσμο. «Οὕτως γὰρ ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν υἱὸν τὸν μονογενῆ ἔδωκεν ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται ἀλλ' ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον» (Ιω 3,16). Το κίνητρο συνεπώς της ιεραποστολής δεν μπορεί παρά να είναι η αγάπη στις ποικίλες εκφάνσεις της». Εύη Βουλγαράκη-Πισίνα (2013).  λ. «Ιεραποστολή». Σε: ΜΟΧΕ, τόμ. 8, 452. «Η προς τον κόσμο αποστολή της Εκκλησίας, λοιπόν, δεν είναι κάτι πέρα από τον εαυτό της, αλλά όρος συγκρότησης του εαυτού της. Το θέμα δηλαδή δεν είναι απλώς “τι κάνει” η Εκκλησία, αλλά πρωτίστως “τι είναι”. Αν τυχόν (για να φέρουμε ένα παράδειγμα) μια εκκλησία θελήσει να υπάρξει τάχα αφ’  εαυτής και καθ’  εαυτήν, και γι’  αυτό αποφασίσει να κλείσει τις πόρτες του ναού στον έξω κόσμο, ώστε μέσα στο ναό να υπάρξει τάχα ο καθαρός εαυτός της, τότε το έγκλειστο εκκλησίασμα θα τελέσει μεν τη θεία Ευχαριστία με τον άρτο και τον οίνο που από τα πριν έχει στα χέρια του, κατόπιν όμως, μη ανοιγόμενο στον έξω κόσμο, θα περιέλθει σε αδυναμία να την τελεί. Αρνούμενη να αποσταλεί στα χωράφια της Οικουμένης, αρνούμενη να εισάγει στο ναό τον κόσμο ως άρτο και οίνο, παύει να είναι ο εαυτός της. Παύει να είναι Εκκλησία, δηλαδή εργαστήρι επεξεργασίας (θεολογικότερα: μεταμόρφωσης) του κόσμου, και εκπίπτει σε ιδεολογικό όμιλο». Θανάσης Ν. Παπαθανασίου (22009). Η Εκκλησία γίνεται όταν Ανοίγεται: Η ιεραποστολή ως ελπίδα και ως εφιάλτης. Αθήνα: Εν Πλω, 30-31. «Ο χριστιανισμός, τουλάχιστον για τους χριστιανούς, αποτελεί μια αναντικατάστατη αναγκαιότητα για τη λειτουργία του κόσμου. Η πεποίθηση αυτή τον νομιμοποιεί απόλυτα για την ανάληψη προσπάθειας γνωστοποίησής του στον κόσμο… Κάτω από τις προϋποθέσεις αυτές η άρνηση του χριστιανισμού να διακηρύξει την πίστη του θα δημιουργούσε μια μορφή φυλετικής διάκρισης  ουσιαστικά χειρότερης από τις υπάρχουσες. Γιατί, ενώ στις δεύτερες η αδικία που γίνεται στρέφεται κατά της υλικής υπόστασης και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, στη νέα αυτή μορφή φυλετικής διάκρισης θα στρεφόταν κατά της πνευματικής υπόστασής του, δηλαδή της σωτηρίας του. Με άλλα λόγια η άρνηση της ιεραποστολής θα χώριζε τελεσίδικα  τους ανθρώπους στο στρατόπεδο των σεσωσμένων και αυτών που δεν αξίζει να σωθούν. Η θεωρία του χριστιανισμού για την ιεραποστολή, αλλά και η πράξη της διάδοσής του για τρεις ολόκληρους αιώνες  κάτω από κράτος διωγμών συντέλεσαν στη συνειδητοποίηση, από μέρους των μελών του, της σημασίας της ελευθερίας. Η ελευθερία αυτή δεν αναφερόταν μόνο σε άτομα, αλλά και σε σύνολα ατόμων. Έτσι, από τα αρχαία κιόλας χρόνια, ο χριστιανισμός σεβάστηκε τις εθνικότητες των λαών που διαδίδονταν, όπως τούτο μαρτυρείται από τις μεταφράσεις της Αγίας Γραφής και των λειτουργικών κειμένων στις τοπικές γλώσσες. Στην περίπτωση που οι λαοί ήταν αναλφάβητοι, οι ιεραπόστολοι δημιουργούσαν γραπτή γλώσσα (γραμματική, λεξικό) και στη συνέχεια μετέφραζαν τα ιερά κείμενα. Έτσι, σ’ ένα πλήθος από λαούς τα πρώτα γραπτά μνημεία του λόγου τους είναι η Γραφή, η Λειτουργία και οι Βίοι των αγίων». Ηλίας Βουλγαράκης (22007). Ιεραποστολή: Μεθόριος Χριστιανισμού και Ελληνισμού. Αθήνα: Μαΐστρος, 22-23. «Ο Λόγος μπορεί να είναι το Πρόσωπο του Θεού, ή το Πέπλο που το σκεπάζει Με δεδομένο τον απόλυτο χαρακτήρα του λόγου του Θεού και την υπεροχή του έναντι της ανθρωπότητας, ο φίλος μου θεωρούσε πως η μετάδοσή του είναι το πιο σπουδαίο έργο που υπάρχει στον κόσμο. Η κύρια έγνοια του ήταν να φέρει τους ανθρώπους στην κατανόηση, έτσι ώστε να ξυπνήσουν και να φωτίσουν τον σύμπαντα κόσμο. Κάθε εγχείρημα που αποτυγχάνει να εκφράσει τον Λόγο σε όλη τη δυναμική του, με την πληρότητα των απαιτήσεών του, είναι απλώς ασήμαντο. Αυτή η πεποίθηση οδήγησε τον φίλο μου να συνάξει μεγάλο αριθμό ανθρώπων γύρω από τον Λόγο, μέχρι που παρασύρθηκαν στο βαθμό να μιλούν μια γλώσσα διαφορετική από τη γλώσσα τ’ ανθρώπου. Με τα χείλη να πλημμυρίζουν και να καιν από θεία φλόγα, με τα μάτια προσηλωμένα προς τον Ένα που, μέσω του Πνεύματός του, καλεί τους ανθρώπους να γίνουν σύγχρονοι με τον μέλλοντα αιώνα, ο φίλος μου καλούσε τους συντρόφους του να πυρπολήσουν τον κόσμο. […] Ο φίλος μου έλεγε ότι οι άνθρωποι είναι καλοί από τη φύση τους, αλλά τα μάτια τους είχαν σκοτεινιάσει. Σίγουρα, η Εκκλησία θα μπορούσε να προκαλέσει την ανανέωση του ανθρώπου, και θα μπορούσε να δει την αναγέννησή του με τα ίδια του τα μάτια. Μια μέρα η άγνοια θα εξαφανιζόταν και η αγάπη θα επικρατούσε. Τότε, οι δίκαιοι, μεταμορφωμένοι από θείο φως, θα πραγμάτωναν τη μία και μόνη έγνοια της Εκκλησίας». Metropolitan Georges Khodr (2016). The Ways of Childhood. Μετάφραση [στα αγγλικά] Nuha Jurayj. Γιόνκερς, Ν.Υ.: St Vladimir’s Seminary Press, 39 και 43. Το απόσπασμα μεταφράστηκε στα ελληνικά για τη χρήση του στο νέο ΠΣ.  2:  Φύλλο εργασίας για το στάδιο της ανάλυσης Α.’ Μελετείστε τις έννοιες και αντιστοιχίστε κάθε μια με ένα εικαστικό σύμβολο της αρεσκείας σας, όπως θεωρείτε ταιριαστό. 1. «προπαγάνδα η [propaγánδa] Ο25α : 1α. η (έντυπη ή προφορική) συστηματική και οργανωμένη προσπάθεια διάδοσης πολιτικών, θρησκευτικών κτλ. ιδεών και απόψεων με σκοπό τον επηρεασμό της συνείδησης της κοινής γνώμης προς συγκεκριμένη κατεύθυνση και με συγκεκριμένους στόχους: Kομμουνιστική / αθεϊστική / ανθελληνική ~. Kάνω / ασκώ ~. H εφημερίδα ήταν το όργανο της προπαγάνδας του κόμματος. β. αυτός που διενεργεί προπαγάνδα: Πράκτορας της αγγλικής προπαγάνδας, της Aγγλίας. 2. μονομερής, στρεβλή, μεροληπτική μετάδοση πληροφοριών με ιδιοτελείς στόχους: Tο δελτίο ειδήσεων κατάντησε κυβερνητική ~. [λόγ. < γαλλ. propagand(e) -α (ορθογρ. δαν.)]» Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής, λ. προπαγάνδα. Ανακτ. από: http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/search.html?lq=%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%80%CE%B1, στις 29/9/2016. 2. «μαρτυρία η [martiría]:  πληροφορία που αφορά κτ. συνήθ. όχι πολύ γνωστό: Mαρτυρίες για το μεγάλο σεισμό υπάρχουν σε συγγραφείς της εποχής εκείνης. Γραπτή / προφορική ~. Aντιφατικές μαρτυρίες. α. πληροφορία που δίνει κάποιος για κπ. ή για κτ.: Επικαλούμαι τη ~ του τάδε για να αποδείξω ότι αυτός που με κατηγορεί ψεύδεται. Ψευδής / αναμφισβήτητη ~. H ~ σε δικαστήριο, μαρτυρική κατάθεση. (έκφρ.) αψευδής* ~. β. σύνολο από πληροφορίες για κπ. ή για κτ.: Tο βιβλίο αυτό αποτελεί μία συναρπαστική ~ για τον τελευταίο πόλεμο. ΦΡ η έξωθεν καλή ~, καλή φήμη ή υπόληψη: Έχει / διαθέτει κάποιος την έξωθεν καλή ~. [λόγ. < αρχ. μαρτυρία]» Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής, λ. “Μαρτυρία”. Ανακτήθηκε από: http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/search.html?lq=%CE%BC%CE%B1%CF%81%CF%84%CF%85%CF%81%CE%AF%CE%B1&dq=  στις 29/9/2016. 3. «Ιεραποστολή. Ορολογία. Θεολογία. Ιστορία. Σύγχρονη Πραγματικότητα. Επισημάνσεις για το Παρόν και το Μέλλον. ΟΡΟΛΟΓΙΑ. Ο όρος δεν απαντά πριν από τον 19ο αιώνα, αλλά αποδίδει αναδρομικά μια πραγματικότητα αρχέγονη, που καταγράφεται ήδη στα καινοδιαθηκικά κείμενα, ενώ δεν λείπει ούτε από τα παλιοδιαθηκικά, στο περιβάλλον του Ιουδαϊσμού. Παρόμοια, μαρτυρίες στις πηγές για το έργο της ιεραποστολής απαντούν σε όλη την πατερική και εκκλησιαστική γραμματεία με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Συστηματική πραγμάτευση του ζητήματος της ιεραποστολής δεν εντοπίζει κανείς στους Πατέρες. Εντούτοις, η σιωπή των πηγών είναι εύγλωττη: υποδηλώνει ότι η ιεραποστολική δράση ήταν μια φυσική διαδικασία έκφρασης του εκκλησιαστικού γεγονότος, η ανάσα της Εκκλησίας προς τα έξω.  Ακόμα όμως και εκεί που ιστορικά υπήρξαν οργανωμένες ιεραποστολικές εκστρατείες, ξεπερνώντας το επίπεδο του φυσικού, του αβίαστου, του ανοργάνωτου και αυθόρμητου, ή έμφαση κατά την καταγραφή ήταν στη δράση καθεαυτή. Δεν διαθέτουμε συνεπώς συγκαιρινές μεθοδολογικές πραγματείες περί αυτής της δράσης, παρά μόνο σύγχρονές μας προσεγγίσεις. Στις δυτικές Εκκλησίες έχει παραχθεί πολύ μεγαλύτερος όγκος θεωρητικών και μεθοδολογικών κειμένων σχετικά με την ιεραποστολή. Αυτό συνδέεται ιδίως με την τεράστια ιεραποστολική ανάπτυξη που ακολούθησε την περίοδο των μεγάλων εξερευνήσεων, συσχετιζόμενη συχνά, αν και όχι απόλυτα, και με την αποικιοκρατική εξάπλωση της Δύσης. Έτσι, και η λέξη missio χρησιμοποιείται με ιεραποστολική σημασία μόλις κατά τους νεότερους χρόνους, από τον ΙΖ΄ αιώνα και εντεύθεν. Στα ελληνικά, ο εξελληνισμένος όρος μισσιονάριος χρησιμοποιήθηκε για να δηλώσει αρχικά τους δυτικούς ιεραποστόλους που δρούσαν στην ελληνική επικράτεια, ενώ προτάθηκε επίσης ο όρος νεαπόστολος. Τελικώς όμως επικράτησε ο όρος ιεραπόστολος / ιεραποστολή, που απέκτησε και διευρημένη σημασία, και χαρακτήρισε τελικώς και τις ορθόδοξες ιεραποστολές. Εξαιτίας επιφυλάξεων που δημιουργούσε η αρχική προέλευση και σύνδεση του όρου με συγκεκριμένη ιεραποστολική αντίληψη προτείνεται εναλλακτικά η χρήση του όρου μαρτυρία, πάντως η ορολογία ιεραποστολή είναι η πλέον εύχρηστη και καθιερωμένη. Σταδιακά δε τις τελευταίες δεκαετίες γίνεται μια νηφαλιότερη επανεκτίμηση και της ίδιας της ιστορίας των δυτικών ιεραποστολών, που οδηγεί σε μια πιο διαφοροποιημένη προσέγγιση και μερική αποσύνδεση από τις πολιτικές των κρατών προέλευσης των ιεραποστόλων. Ο στόχος είναι να αποφευχθούν τα άκρα, είτε του εξαγιασμού είτε της δαιμονοποίησης, και να αποτιμηθεί νηφαλιότερα η ιεραποστολική προσπάθεια στο ιστορικό της συγκείμενο. Στο παρελθόν, μια ποικιλία ρηματικών και ονοματικών εκφράσεων περιέγραφε το έργο της ιεραποστολής. Πέρα από την προδρομική λέξη «απόστολος» και τη γενικότερη έννοια της αποστολής (passim, π.χ. «καθὼς ἀπέσταλκέ με ὁ πατήρ, κἀγὼ πέμπω ὑμᾶς», Ιω 20,21), στην ΚΔ γίνεται λόγος για «διακονία τοῦ λόγου» (Πρ 6,4), που ήταν το έργο των αποστόλων, έναντι του «διακονεῖν τραπέζαις» (Πρ 6,2), που ήταν το έργο των διακόνων. Η έκφραση «διαμαρτύρεσθαι», που εμπεριέχει την έννοια της μαρτυρίας απαντά πλειστάκις (Πρ 8,25 «διαμαρτύρεσθαι καὶ λαλεῖν τὸν λόγον»· 20,21· 28,23). Επίσης, ενδεικτικά, «κηρύττειν» (Πρ 9,20 «τὸν Ἰησοῦν»· 20,25 «τὴν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ»), «καταγγέλειν» (Πρ 13,5· 15,36· 17,13 κ.α.), «εὐαγγελίζεσθαι» (Λκ 4,18· 1Κορ 1,17) και πολλές περιφράσεις. Ο Χρυσόστομος μεταχειρίζεται συναφώς μια ακόμα μεγαλύτερη ποικιλία ρημάτων: «διδάσκειν», «ἐπιστομίζειν», «νουθετεῖν», «οἰκοδομεῖν», «φροντίζειν», «κήδεσθαι», «μεριμνᾶν», «ἐπίστασθαι», κ.ά., μέρος μόνο των οποίων παραπέμπει σε ρηματική διδασκαλία. Διότι την εποχή του Χρυσοστόμου το κήρυγμα δεν ήταν πια πρωτάκουστο ως προς το περιεχόμενό του, αλλά υπήρχε χρεία πολυποίκιλης φροντίδας για να εμπεδωθεί στη ζωή των πιστών». Εύη Βουλγαράκη-Πισίνα (2013).  λ. «Ιεραποστολή». Σε: ΜΟΧΕ, τόμ. 8, 448-449. Β’. Διαβάστε τα παρακάτω κείμενα και αντιστοιχίστε τα με κάποια ή κάποιες από τις παραπάνω έννοιες, σημειώνοντας το αντίστοιχο σύμβολο. Το κείμενο αναφέρεται στην Αλάσκα, μετά την πώλησή της από τη Ρωσία στην Αμερική το 1867. Ο πληθυσμός ήταν τότε κατά το μεγαλύτερο μέρος Ορθόδοξος.  Ιεραποστολές στην Αλάσκα «Στην Αλάσκα, ιδρύθηκαν οικοτροφεία από προτεσταντικές ιεραποστολές, με ομοσπονδιακή χρηματοδότηση, που είχαν ως σκοπό να “αναδημιουργήσουν” νεαρούς ιθαγενείς καθ’ ομοίωση προς τους λευκούς μέντορές τους. Σχολεία που επίσης στόχευαν στην προπαρασκευή των μαθητών για δουλειές εργατών, ανθρακωρύχων, για να γίνουν ζευγολάτες και εργάτες γης. Όπως το διατύπωσε κάποιος Επίτροπος της Εκπαίδευσης, «Δεν έχουμε κάποια υψηλότερη αποστολή στον κόσμο από το να γίνουμε ιεραπόστολοι σε αυτούς τους ανθρώπους, που δεν έχουν ακόμα κατορθώσει να αποκτήσουν την αγγλοσαξωνική αντίληψη και νοοτροπία». Παρά ταύτα, όταν οι Αμερικανοί δάσκαλοι / ιεραπόστολοι συνάντησαν τους μορφωμένους χριστιανούς Αλεούτους*, ήταν βέβαιο πως θα έμπαιναν σε μπελάδες. Αυτοί οι ιθαγενείς είχαν αγκαλιάσει το “λάθος” είδος χριστιανισμού και είχαν υιοθετήσει το “λάθος” αλφάβητο. Η σύγκρουση μαινόταν μεταξύ αντιτιθέμενων ομάδων σε όλο το νότιο μισό της Αλάσκας από το 1870 μέχρι περίπου το 1916. Πολλά περιστατικά αναφέρθηκαν από τον Orthodox Messenger, ένα μηνιαίο περιοδικό της μητροπόλεως, που τυπωνόταν  στη Νέα Υόρκη δίγλωσσο, στα αγγλικά και τα ρωσικά. Στο Κοντιάκ, η ιεραποστολή των Βαπτιστών και το δημόσιο σχολείο συνεργάστηκαν ώστε να εντυπωσιάσουν τα ορθόδοξα παιδιά των Αλεούτων με την ένταξή τους στο οικοτροφείο του Woody Island. Ο κύριος Ρόσκορ, ο προϊστάμενος του Οίκου των Βαπτιστών, αναφέρεται να καταφεύγει σε βίαιη είσοδο στα σπίτια των Αλεούτων και να υποχρεώνει τους γονείς να υπογράψουν ότι παραιτούνται από την επιμέλεια των παιδιών τους.  Η Βορειοαμερικανική Εμπορική Εταιρεία, διάδοχος της Ρωσοαμερικανικής Εταιρείας που είχε ιδρυθεί από τον Σελίκοβ, μετέφερε μαθητές στο Woody Island “δωρεάν”. Οι Αλεούτοι μαθητές που παρέμεναν στο Κοντιάκ διδάσκονταν να προσεύχονται με βάση την προτεσταντική παράδοση και να τραγουδούν προτεσταντικούς ύμνους στα δημόσια σχολεία. Ο ιερέας της Ορθόδοξης ενορίας διαμαρτυρήθηκε στον προϊστάμενο λέγοντας ότι τέτοιες θρησκευτικές πρακτικές στα δημόσια σχολεία ήταν παράνομες. Αιτήθηκε να σταματήσουν, και φαίνεται ότι σταμάτησαν. Μια ορθόδοξη Αλεούτισσα μητέρα, η κυρία Όλγα Σμακόβ, αναγκάστηκε να καταφύγει στο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο, υποβάλλοντας αγωγή, προκειμένου να ανακτήσει το γιο της, ο οποίος με βάση τον ισχυρισμό της είχε απαχθεί από το σπίτι από τον Βαπτιστή ιεραπόστολο. Το δικαστήριο διέταξε να επιστραφεί το αγόρι στους γονείς του, αλλά ο κ. Ρόσκορ δεν τιμωρήθηκε για την απαγωγή». Michael Oleksa (1998). Orthodox Alaska: A Theology of Mission. Κρέστγουντ, Ν.Υ.:St Vladimir’s Seminary Press, 172-173. Το απόσπασμα μεταφράστηκε για τη χρήση του στο νέο ΠΣ. *Οι Αλεούτοι είναι ιθαγενείς που ανήκουν στην ευρύτερη ομάδα των Εσκιμώων (Σ.τ.Μ.) Εδώ εικονίζεται παιδάκι Αλεούτος. Το επόμενο κείμενο αναφέρεται στον π. Κοσμά Γρηγοριάτη,* που ίδρυσε πρότυπο αγρόκτημα στο ιεραποστολικό κλιμάκιο, στο Κολουέζι του Ζαΐρ. (Παλιότερα ονομαζόταν Βελγικό Κογκό και σήμερα Λαϊκή Δημοκρατία του Κογκό). «Ο π. Κοσμάς, όταν έβγαινε έξω από την ιεραποστολική Βάση, γέμιζε τις τσέπες του χρήματα και τα μοίραζε σε όλους το είχαν ανάγκη. Εκτός από τους πτωχούς και τους αρρώστους υπήρχαν και οι φυλακισμένοι. Οι περισσότεροι φυλακίζοντας για ασήμαντα πράγματα. Εκεί, εάν δεν είχαν κάποιον να τους φροντίζει το φαγητό πέθαιναν από την πείνα. Πήγαινε συχνά σ’  αυτούς ο π. Κοσμάς και μας έλεγε ότι η κατάστασή τους είναι απελπιστική. Όσους φυλακίζοντας για μικροαδικήματα, πλήρωνε μερικά ποσά και τους αποφυλάκιζε. Τα κρατητήρια ήταν σε άθλια κατάσταση. Οι φυλακισμένοι πολλές φορές κοιμούνται μέσα στα νερά που μπαίνουν από τις τρύπιες οροφές. Πήγαινε με μαστόρους ο π. Κοσμάς και διόρθωνε τις σκεπές των κτιρίων. Τότε οι φυλακισμένοι χαίροντας και τον ευχαριστούσαν. Οι μεγάλες φυλακές έχουν πάντοτε περί τους 200-250 φυλακισμένους. Είναι πάντοτε ρακένδυτοι και το φαγητό τους, που τους παρέχει το κράτος, είναι μια μερίδα βρασμένα χόρτα την εβδομάδα. Πολλοί απ’  αυτούς αρρωσταίνουν και δεν υπάρχει γιατρός και φάρμακα να τους απαλύνει τον πόνο και τον πυρετό. Πολύ τους ευσπαχνίστηκε ο π. Κοσμάς. Συχνά τους πήγαινε φαγητό με κρέας, έπαιρνε δικό του γιατρό και τους εξέταζε δίνοντάς τους και τα φάρμακα δωρεάν. Τους έδινε ρουχισμό. Και σ’  αυτούς που απελευθέρωνε έδινε και τα έξοδα επιστροφής στο σπίτι τους ή τους πήγαινε με το αμάξι της ιεραποστολής. Κυρίως απελευθέρωνε τους αρρώστους και τους φτωχούς». Ο Ιεραπόστολος του Ζαΐρ π. Κοσμάς Γρηγοριάτης κατά την Αφήγηση του πατέρα του Δημ. Ασλανίδη και τις Επιστολές του. Άγιον Όρος: Ι.Μ. Οσίου Γρηγορίου, 1991, 53. *Ονομάζεται Γρηγοριάτης γιατί ήταν μοναχός της Ι.Μ. Οσίου Γρηγορίου στο Άγιο Όρος. Εδώ εικονίζεται σε ομαδική βάπτιση στο ποτάμι. Φωτογραφίες αρχείου.

1)   ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Τι μαθαίνουν οι μαθητές και πώς αξιολογείται Οι μαθητές μαθαίνουν ό,τι προβλέπεται στα προσδοκώμενα. Δηλαδή να: αναγνωρίζουν σε συγκεκριμένα παραδείγματα τη διακονία ως βασικό κίνητρο της χριστιανικής ιεραποστολής διαπιστώνουν το εύρος και τη σημασία της χριστιανικής ιεραποστολής και ελέγχουν τυχόν στερεότυπα που διατηρούν εντοπίζουν και αξιολογούν εκτροπές της χριστιανικής ιεραποστολής διασαφηνίζουν το οικουμενικό όραμα της Εκκλησίας ως πιστότητα στη διδασκαλία του Χριστού Η διαδικασία αξιολόγησης γίνεται κατά τη διάρκεια της διδαχής, στη βάση των εργασιών που ανατέθηκαν και των ερωτημάτων που διατυπώθηκαν ήδη στα φύλλα εργασίας, επίσης και βάσει της εργασίας τους στο τετράδιο. Στο τέλος του διδακτικού διώρου, (ή της δεύτερης ώρας αν είναι χωριστά), ανακεφαλαιώνοντας, ο καθηγητής μπορεί να θέσει τις εξής ερωτήσεις: 1.       Σε ποια συγκεκριμένα παραδείγματα αναγνωρίζετε τη διακονία του ανθρώπου ως βασικό κίνητρο της χριστιανικής ιεραποστολής; 2.       Ποια άλλα κίνητρα επισημαίνετε που φωτίζουν και διευκρινίζουν την έννοια της διακονίας; 3.       Αναπτύξτε τη σημασία της χριστιανικής ιεραποστολής. 4.       Που υπάρχει σήμερα χριστιανική ιεραποστολή και συγκεκριμένα ορθόδοξη. 5.       Τι παρανοήσεις και στερεότυπα ή και εκτροπές υπάρχουν γύρω από τη χριστιανική ιεραποστολή. Σε ποιο μέρος του υλικού εντοπίζετε κάτι συναφές; 6.       Πώς συνδέεται η διδασκαλία του Χριστού με το Οικουμενικό όραμα της Εκκλησίας;  Να αναφέρετε παραδείγματα με βάση το υλικό που επεξεργαστήκατε.