Gigantes plaki to popularne danie w greckich tawernach. Jest to duża fasola zapiekana wraz z sosem pomidorowym w piekarniku. Do tej potrawy używa się odmiany fasoli o nazwie gigantes, z uprawy której słyną rejony Kastorii, Floriny i Dramy; fasole pochodzące stamtąd szczycą się znakiem PGI, czyli Chronione Oznaczenie Geograficzne. Polskim odpowiednikiem takiej fasoli jest Piękny Jaś, zatem potrawę tę można z powodzeniem przygotować i u nas, ponieważ Piękny Jaś dostępny jest w prawie każdym sklepie.

Taką fasolkę można podawać wraz z chlebem jako samodzielne, wegetariańskie danie lub jako część mezedes, czyli jedną z wielu przystawek kładzionych na stół podczas greckiej uczty.



PIECZONA FASOLKA PO GRECKU
(przepis na 4-6 porcji)

• 400 g suchej fasoli Piękny Jaś,
• 3 łyżki oliwy,
• 1 duża cebula,
• 2 ząbki czosnku,
• 2 łyżki koncentratu pomidorowego,
• 2 puszki (800 g) krojonych pomidorów (lub 800 g świeżych, dojrzałych pomidorów bez skóry i gniazd nasiennych),
• 1 łyżka miodu,
• 1 łyżka suszonego oregano,
• 2 szczypty cynamonu,
• sól morska i świeżo mielony pieprz,
• natka pietruszki do posypania

Fasolę wsypać do dużej miski, zalać wodą i odstawić na co najmniej 8 godzin, a najlepiej na całą noc. Odsączyć, przełożyć do dużego garnka i zalać świeżą wodą. Doprowadzić do wrzenia, zmniejszyć ogień i gotować ok. 60 minut, aż fasolka będzie miękka, ale nie rozpadająca się. Tak ugotowaną fasolę odsączyć i odstawić. 
Na dużej patelni rozgrzać oliwę, dodać posiekaną cebulę i smażyć na średnim ogniu, aż zmięknie i się zezłoci. Dodać przeciśnięty przez praskę czosnek i smażyć jeszcze ok. minuty. Dodać pomidory z puszki, koncentrat pomidorowy, miód, oregano i cynamon. Doprawić solą i pieprzem. Gotować 2-3 minuty, mieszając. Gotowy sos pomidorowy starannie połączyć z fasolą i przełożyć do dużego, żaroodpornego naczynia. 
Piec w 180 stopniach przez ok. 1 godzinę. Nie przykrywać naczynia ani nie mieszać fasoli podczas pieczenia. Podczas pieczenia sos pomidorowy powinien się zagęścić, a fasolka zmięknąć. 
Przed podaniem fasolkę posypać natką pietruszki i skropić dodatkową porcją oliwy.


(inspiracja z bloga nami-nami)

Ser manouri to owczy ser wytwarzany w Grecji. Wyglądem przypomina nieco ser feta, ale jest znacznie mniej słony i nieco bardziej kremowy. Ser manouri dopiero zaczyna pojawiać się w polskich sklepach, dlatego początkowo nie bardzo miałam pomysł, jak go wykorzystać. Zainspirowałam się przepisem ze starej gazetki "To jest pyszne" na smażony ser feta podany z sałatka z cukinii i suszonych daktyli. Niestety przez pomyłkę kupiłam zamiast daktyli suszone figi (miały niemal identyczne opakowanie), ale w sumie to nawet lepiej, bo pasowały równie dobrze, a figi są nawet bardziej 'greckie' niż daktyle. Myślę, że równie dobrze możnaby przygotować taką sałatkę ze świeżymi figami :) 

smażony ser manouri z sałatką z cukinii i suszonych fig

SMAŻONY SER MANOURI Z SAŁATKĄ Z CUKINII I FIG
(przepis na 2 porcje)

• 1 krążek sera manouri,
• 1 mała cukinia,
• 10 miękkich, suszonych fig,
• 1/2 ząbka czosnku,
• kilka listków świeżej bazylii,
• 1 łyżka soku z cytryny,
• sól morska i świeżo mielony pieprz,
• oliwa,
• jajko do panierowania,
• mąka do panierowania,
• bułka tarta do panierowania,
• bagietka lub ciabatta do podania

Cukinię pokroić w drobną kostkę i przełożyć do miski. Figi pokroić w ćwiartki, dodać do cukinii. Dodać przeciśnięty przez praskę czosnek, sok z cytryny, 2-3 łyżki oliwy i 3-4 posiekane listki bazylii. Oprószyć solą i pieprzem do smaku, wymieszać i odstawić na 20-30 minut.
Ser pokroić na 8 podłużnych kawałków. Każdy kawałek obtaczać kolejno w mące, roztrzepanym jajku i bułce tartej. Usmażyć na oliwie na średnim ogniu ze wszystkich stron na złocisty kolor. Ser osączyć z nadmiaru tłuszczu na papierowych ręcznikach i od razu podawać z dodatkiem sałatki i pieczywa.

smażony ser manouri z sałatka z cukinii

Dziś prezentuję Wam przepis na letnią przekąskę rodem prosto z Grecji. W takie upały porcja takiego placka znakomicie zastępuje obiad lub kolację.
Mnie najbardziej smakuje na ciepło, podany z dipem tzatziki, ale można taki placek jeść również na zimno.

grecki placek z cukinii

GRECKI PLACEK Z CUKINII (KOURKOUTO)

• 500 g cukinii,
• 1 duża cebula,
• 50 ml oliwy,
• 3 duże jajka,
• 125 g jogurtu greckiego,
• 80 g mąki,
• 1 czubata łyżeczka proszku do pieczenia,
• 100 g sera feta,
• 2 łyżki świeżego, posiekanego oregano lub 1 łyżeczka suszonego,
• 2 łyżki posiekanej natki pietruszki,
• sól i pieprz

dodatkowo:

• 16 cienkich plasterków cukinii do dekoracji,
• słodka papryka w proszku

Cukinię pokroić w 0,5 cm kostkę. Cebulę posiekać.
Na patelni rozgrzać oliwę, wrzucić cukinię i cebulę, dodać sporą szczyptę soli, smażyć 10-12 minut, aż cebula się zeszkli, a cukinia zmięknie, ale pozostanie wciąż jędrna.
W dużej misce wymieszać jajka, jogurt, mąkę i proszek do pieczenia. Dodać cukinię z cebulą, pokruszony ser feta, oregano i natkę. Doprawić pieprzem i niewielką ilością soli. 
Foremkę 20 x 20 cm wyłożyć papierem do pieczenia i przelać do niej ciasto. Na wierzchu ułożyć plastry cukinii i oprószyć je papryką w proszku.
Piec w 180 stopniach przez ok. 30 minut, aż placek zarumieni się z wierzchu.

Najlepiej podawać z sosem tzatziki (przepis).


(na podstawie przepisu z bloga nami-nami)

grecki placek z cukinii

grecki placek z cukinii

Smażone kalmary to smaczna przekąska w wakacyjnym klimacie, często sprzedawana w śródziemnomorskich kurortach w Grecji, Chorwacji itp. Jest to jedna z lepszych propozycji na debiut z owocami morza. Tak przygotowane kalmary smakują prawie każdemu, także tym osobom, które nie przepadają za owocami morza takimi jak krewetki czy mule. 
Świetnym dodatkiem do smażonych krążków kalmarowych są frytki, lekka sałatka i sos czosnkowy :)

kalmary smażone w panierce

KRĄŻKI KALMARÓW SMAŻONE W PANIERCE
(przepis na 2 porcje)

• 18-20 sztuk pierścieni kalmarów (świeżych lub mrożonych),
• 1 jajko,
• 2 czubate łyżki mąki,
• 1/2 łyżeczki soli,
• szczypta pieprzu,
• 1/2 łyżeczki słodkiej papryki w proszku,
• bułka tarta do panierowania,
• olej do smażenia

Pierścienie kalmarów opłukać i z grubsza osuszyć papierowymi ręcznikami (mrożone uprzednio rozmrozić).
Mąkę wymieszać z solą, pieprzem i słodką papryką. Kalmary panierować kolejno w mące z przyprawami, roztrzepanym jajku i bułce tartej.
Smażyć na oleju na złocisty kolor. Do smażenia można użyć także oliwy, ale nie z pierwszego tłoczenia.
Usmażone kalmary odsączyć z nadmiaru tłuszczu na papierowych ręcznikach i od razu podawać.

krążki kalmarów smażone w panierce

Ostatnio pokazywałam na blogu przepis na sałatkę z bobem i wędzonym pstrągiem, a dziś mam dla Was... również sałatkę, ale nieco inną, inspirowaną smakami Grecji. Bób jest niesamowicie wszechstronnym warzywem, które świetnie komponuje się z wieloma składnikami. W tej sałatce doskonale współgra smakowo z pomidorkami koktajlowymi, oliwkami i serem feta. Idealna na drugie śniadanie lub kolację :)

sałatka z bobem, serem feta i oliwkami

SAŁATKA Z BOBU W STYLU GRECKIM
(przepis na 2-3 porcje)

• 500 g bobu,
• 200 g pomidorków koktajlowych,
• 100 g sera feta,
• 50 g czarnych oliwek bez pestek,
• garść kiełków młodego groszku lub kiełków słonecznika,
• 3 łyżki oliwy,
• 2 łyżki soku z cytryny,
• 1 łyżeczka octu balsamico,
• 2 łyżki posiekanego koperku,
• sól i pieprz

W garnku zagotować wodę, wrzucić bób i gotować 7 minut, następnie odcedzić, przelać zimną wodą, a po ostudzeniu obrać ze skórek i przełożyć do miski.
Pomidorki przekroić na połówki, oliwki w plasterki, a ser feta w kostkę, następnie przełożyć do miski z bobem. Dodać kiełki i koperek.
Oliwę wymieszać z sokiem z cytryny i octem balsamicznym, doprawić solą i pieprzem, polać sałatkę i delikatnie wymieszać.
Podawać od razu po przygotowaniu lub schłodzić w lodówce.

Dziś proponuję Wam przepis na pyszne śniadanie rodem z Bułgarii. Jest idealne na rozpoczęcie soboty lub niedzieli, kiedy mamy ciut więcej czasu. Ser zapiekany w ceramicznych naczynkach nie wymaga dużego nakładu pracy, lecz jedynie odrobiny cierpliwości podczas zapiekania :) W oryginalnym przepisie ser zapieka się w ceramicznych garnuszkach zwanych gjuwczeta, ja jednak użyłam nieco innych, bardziej płytkich naczynek bez pokrywki, które sprawdziły się równie dobrze - dzięki temu soki, które puściły pomidory i pieczarki mogły swobodnie odparować i całość nie była zbyt wodnista. Polecam!



SER PO TRACKU 
(przepis na 2 porcje)

• 2 kawałki po 50 g bułgarskiego sera sirene albo fety,
• 4 średniej wielkości pieczarki,
• 1/2 dużej, czerwonej papryki,
• 1 duży pomidor,
• 2 jajka,
• 4 plastry szynki,
• masło,
• mąka,
• słodka papryka w proszku,
• natka pietruszki do posypania

Dwa naczynka żaroodporne nasmarować masłem. Kawałki sera obtoczyć w mące i ułożyć po jednym na dnie każdego z naczyń. Następnie kłaść kolejno pokrojone pomidory, pieczarki, szynkę i paprykę. Przykryć pokrywkami (ja nie przykrywałam) i piec 30 minut w 180 stopniach. Następnie do każdego naczynia wbić po 1 jajku, ponownie zapiec do momentu, aż białko się zetnie (ok. 10 minut).
Przed podaniem posypać papryką w proszku i natką pietruszki. 


(inspirowane przepisem stąd)

Patrząc na tę potrawę, trudno w pierwszej chwili skojarzyć, że wywodzi się ona z kuchni gorącej i słonecznej Bułgarii, ale cóż... Nawet w Bułgarii nastaje jesień i chłodniejsze dni, a wtedy przydaje się coś sycącego i treściwego. Oczywiście w takiej potrawie nie może zabraknąć charakterystycznej dla kuchni bułgarskiej czubrycy. Czubryca to mieszanka przypraw na bazie suszonego cząbru górskiego. W zależności od użytych pozostałych składników, wyróżnia się czubrycę zieloną i czubrycę czerwoną. 
Czubryca zielona składa się (oprócz cząbru) z zielonej papryki, pietruszki, cebuli, koperku, tymianku, lubczyku, soli oraz kozieradki. Ten rodzaj mieszanki nadaje się między innymi do zup, ale również do mięsnych marynat.
Czubryca czerwona (oprócz cząbru) zawiera sproszkowaną czerwoną paprykę (słodką i ostrą), rozmaryn, czosnek, sól, cebulę, bazylię, suszone pomidory oraz tymianek. Ta mieszanka przypraw jest bardziej wyrazista niż czubryca zielona. Świetnie nadaje się jako dodatek do potraw z roślin strączkowych, mięs oraz ryb. 
Do przepisu na gulasz z soczewicy warto zatem wykorzystać czubrycę czerwoną. Jeśli będziecie mieli problem z jej zakupem, doprawcie gulasz poszczególnymi składnikami tej mieszanki.


GULASZ Z SOCZEWICY
(przepis na 4 porcje)

• 1 szklanka zielonej lub brązowej soczewicy,
• 1 duża cebula,
• 2 średnie marchewki,
• 3 ząbki czosnku,
• 2-3 łodygi selera naciowego,
• 1 puszka pomiorów lub 400 g pokrojonych w kostkę dojrzałych, świeżych pomidorów,
• 1 szklanka bulionu warzywnego,
• 1 łyżka czerwonej czubrycy,
• sól i pieprz,
• 1 łyżeczka mąki kukurydzianej

Soczewicę przepłukać na sitku pod bieżącą wodą, przełożyć do garnka, zalać wodą i ugotować do miękkości (ok. 20 minut). 
W tym czasie cebulę posiekać, seler naciowy pokroić w 1 cm plastry, a obraną marchewkę w grube półplasterki.
W rondlu o grubym dnie lub w głębokiej patelni rozgrzać olej, wrzucić cebulę, marchewkę i seler. Smażyć na małym ogniu ok. 5 minut, od czasu do czasu mieszając. Wlać bulion i gotować 10 minut. 
Ugotowaną soczewicę odcedzić na sitku i dodać do warzyw. Dodać pomidory i przeciśnięty przez praskę czosnek, gotować kolejne 10 minut. 
Mąkę kukurydzianą rozmieszać w odrobinie zimnej wody, wlać do gulaszu, dokładnie wymieszać. Doprawić solą, pieprzem i czubrycą. Gotować jeszcze 2-3 minuty, mieszając.
Gulasz podawać posypany natką pietruszki, z dodatkiem pieczywa.


(na podstawie przepisu z nieistniejącego już niestety bloga Grumków)

Zwrot "misz masz" jest bardzo popularny w języku polskim, ale pewnie niewiele osób wie, że nazwa ta oznacza również jedno z najpopularniejszych śniadań w kuchni bułgarskiej. Ja sama do niedawna nie miałam o tym pojęcia ;)
Pod nazwą "misz masz" kryje się bowiem rodzaj smakowitej jajecznicy z dużą ilością warzyw oraz bułgarskiego sera sirene. Nam taka odmiana bardzo smakowała i pewnie jeszcze nieraz wrócę do tego przepisu :)



MISZ MASZ
(przepis na 2 porcje)

• 3 jajka,
• 1 czerwona papryka (można użyć 1/2 czerwonej i 1/2 zielonej papryki),
• 1/2 cebuli,
• 2 średnie pomidory,
• 100 g bułgarskiego sera sirene (można zastąpić serem feta),
• sól i pieprz,
• 1 łyżka oleju,
• natka pietruszki

Cebulę posiekać. Paprykę i pomidory pokroić w kostkę.
Na patelni rozgrzać olej, wrzucić cebulę i paprykę. Smażyć na niewielkim ogniu ok.3-4 minut, aż warzywa zmiękną. Dodać pomidory i dusić jeszcze 2-3 minuty. Wbić jajka, dodać pokruszony na kawałki ser, doprawić solą i pieprzem do smaku. Całość smażyć chwilę, mieszając, aż jajka się zetną. Na koniec posypać natką pietruszki.

Kajmak znany w Polsce jest słodką masą z mleka gotowanego z cukrem. Nie każdy jednak wie, że pod tą nazwą kryje się także słone smarowidło popularne na niemal całych Bałkanach oraz w Turcji. Cytując Wikipedię, kajmak "przygotowuje się poprzez zagotowanie mleka, wlanie delikatnie na wierzch gęstej śmietany i pozostawienie na małym ogniu na ok. dwie godziny, a następnie zebranie śmietanki z wierzchu i odłożenie jej na pewien czas (od kilku godzin do nawet dni) do stygnięcia i fermentacji". 
Będąc w Chorwacji miałam okazję spróbować kajmaku, a także przywieźć go do Polski. Bardzo nam posmakował, dlatego gdy skończyliśmy opakowanie, zaczęłam się zastanawiać jak samodzielnie zrobić takie smarowidło. Jak się jednak okazuje, nie jest to takie proste. Przepis jest nie tylko czasochłonny, ale także wymaga użycia niepasteryzowanego mleka i śmietany, stanowi barierę trudną do pokonania dla przeciętnego mieszczucha ;)
Na szczęście na tej stronie znalazłam przepis dedykowany wszystkim Chorwatom na emigracji, którym kajmaku brakuje. Przepis jest - sądząc po niezwykle entuzjastycznych komentarzach - doskonałą domową wersją kajmaku ze składników, które dostępne są w każdym sklepie. Ponadto ten kajmak robi się błyskawicznie i zupełnie bezproblemowo. Nie wahając się długo skorzystałam z przepisu i przyznać muszę, że taki kajmak smakuje niemal identycznie jak ten, który przywiozłam z Chorwacji. Polecam więc go i Wam :)

Kajmak przygotowałam w dwóch wersjach smakowych: podstawowej i z dodatkiem suszonych pomidorów :)



KAJMAK DOMOWEJ ROBOTY

• 125 g miękkiego masła,
• 200 g serka wiejskiego,
• 2 łyżki gęstej, kwaśnej śmietany,
• 1 kostka sera typu feta (270 g),
• szczypta soli
• opcjonalnie ok. 10 kawałków suszonych pomidorów w oleju

Wszystkie składniki powinny mieć temperaturę pokojową.
Serek wiejski dokładnie rozgnieść widelcem w misce. Dodać masło, śmietanę, ser feta i szczyptę soli, całość dokładnie zmiksować mikserem do połączenia składników.

W wersji smakowej można dodać także bardzo drobno posiekane suszone pomidory i całość dokładnie zmiksować.

Chorwacja, widok na Split

Pstrągi faszerowane serem feta to przepis kuchni albańskiej, który znalazłam kiedyś na nieistniejącym już niestety blogu Grumków. Przepis od początku zapowiadał się dobrze, ale nie sądziłam, że ryby z tym nadzieniem będą aż tak pyszne! To jedne z najpyszniejszych pstrągów, jakie jadłam, serio :)



PIECZONY PSTRĄG FASZEROWANY SEREM FETA
(przepis na 2 porcje)

• 2 pstrągi,
• 1/2 cebuli,
• 100 g sera feta,
• 4 łyżki oliwy,
• 2 czubate łyżki bułki tartej,
• 1 duży ząbek czosnku,
• 1 łyżka posiekanej natki pietruszki,
• 1 łyżeczka posiekanego koperku,
• sól i pieprz,
• cytryna

Tuszki pstrągów umyć, oprószyć od wewnątrz solą i pieprzem, skropić sokiem z cytryny, odstawić.
Na patelni rozgrzać oliwę. Dodać posiekana cebulę i smażyć3-4 minuty, aż zmięknie i zacznie się lekko rumienić. Patelnię zdjąć z ognia, dodać pokruszony ser feta, przeciśnięty przez praskę czosnek, bułkę tartą, natkę pietruszki, koperek i szczyptą pieprzu, całość dokładnie wymieszać. Powstałym farszem napełnić wnętrza pstrągów i ułożyć je w natłuszczonym naczyniu żaroodpornym. Na wierzchu pstrągów ułożyć wzdłuż pozostały farsz.

Placki z pomidorów to świetny pomysł na łatwy i szybki obiad, szczególnie, gdy los obdaruje nas dużą ilością pomidorów z którymi nie wiemy, co począć ;) 
Placki te wywodzą się z kuchni greckiej. Dzięki dodatkowi czosnku i ziół są aromatyczne i bardzo smaczne. Najlepiej podawać je od razu po usmażeniu, z dodatkiem jogurtu greckiego lub sosu czosnkowego.


PLACKI Z POMIDORÓW PO GRECKU (TOMATOKEFTHEDES)
(przepis na 10-12 placków)

• 600 g pomidorów,
• 1 jajko,
• ok. 120 g mąki,
• 1 czubata łyżeczka koncentratu pomidorowego,
• sól i pieprz,
• 10 liści bazylii,
• 1 łyżeczka suszonego oregano,
• oliwa do smażenia

Pomidory sparzyć wrzątkiem, obrać ze skórki, drobno pokroić i wraz z sokiem, który puściły, umieścić w misce. Dodać jajko, koncentrat pomidorowy, posiekaną cebulę, przeciśnięty przez praskę czosnek, posiekaną bazylię, oregano, sól i pieprz, starannie wymieszać. Następnie stopniowo, łyżka po łyżce, dodawać mąkę i mieszać do uzyskania konsystencji gęstej śmietany. Ilość mąki może być różna w zależności od soczystości pomidorów. 
Na patelni rozgrzać oliwę i za pomocą łyżki kłaść ciasto, formując okrągłe placuszki. Smażyć na średnim ogniu z obu stron do zarumienienia. 
Usmażone placki odsączyć z nadmiaru tłuszczu za pomocą papierowych ręczników.

Burek to nie tylko staroświeckie imię dla wiejskiego pieska, ale także rodzaj nadziewanego placka, popularnego na całym obszarze bałkanów i w Turcji. Nazwa pochodzi od tureckiego czasownika bur-, oznaczającego: zawijać, zakręcać.
W czasie naszego niedawnego pobytu w Chorwacji wielokrotnie mieliśmy okazję próbować różnego rodzaju burków, ponieważ sprzedaje się je w każdej piekarni oraz stoiskach z szybkimi przekąskami.
Burka wykonuje się z cieniutko wałkowanego ciasta filo lub yufka. Nadziane są przeważnie słonym serem, szpinakiem lub mięsem, ale w wielu miejscach widziałam także burki z innymi nadzieniami słonymi (np. ziemniaczanym) lub słodkimi (czekolada, wiśnie, jabłka). Będąc w Chorwacji niejednokrotnie mieliśmy okazję wypróbować różnych smaków burka :)
Burki są dość kaloryczną, ale smaczną przekąską, która syci na długi czas. Jeśli uda się nam nabyć ciasto filo, burki bez problemów możemy wykonać w domu.



BUREK Z MIĘSEM
(przepis na 4 sztuki)

• 8 arkuszy ciasta filo,
• 60 g stopionego masła,
• 500 g mielonej wołowiny,
• 1 cebula,
• 2 ząbki czosnku,
• 1 łyżeczka kuminu,
• 1 łyżeczka słodkiej papryki w proszku,
• ½ łyżeczki ostrej papryki w proszku,
• sól i pieprz,
• 1 jajko do posmarowania,
• sezam i/lub czarnuszka do posypania (opcjonalnie)

Na rozgrzaną patelnię wrzucić mięso mielone, posiekana cebulę i przeciśnięty przez praskę czosnek. Smażyć, mieszając, ok. 10 minut, aż mięso się zarumieni (ja nie dodaję tłuszczu, ponieważ wystarcza tłuszcz zawarty w mięsie mielonym). Dodać kumin, słodką i ostrą paprykę w proszku oraz sól i pieprz do smaku, dokładnie wymieszać. Odstawić do lekkiego ostudzenia na ok. 15 minut.
Arkusz ciasta filo rozłożyć na blacie, delikatnie posmarować za pomocą pędzelka stopionym masłem, przykryć drugim arkuszem ciasta. Wzdłuż jednej z dłuższych krawędzi ułożyć pasek z nadzienia mięsnego. Dwa krótsze boki ciasta założyć do środka, aby nadzienie nie wyciekło, następnie całość ostrożnie zwinąć w rulon, zaczynając od brzegu z nadzieniem. Powstały rulon zawinąć na kształt ślimaka. W ten sam sposób zwinąć pozostałe 3 burki.
Burki ułożyć na blasze wyłożonej papierem do pieczenia, posmarować roztrzepanym jajkiem i posypać sezamem i/lub czarnuszką.
Piec w 200 stopniach ok. 20 minut, aż burki będą złocistobrązowe i chrupiące.
Podawać na ciepło lub po ostudzeniu.

Dwa dni temu wróciliśmy z Chorwacji. Było wspaniale! Był to mój pierwszy wyjazd do Chorwacji, ale doskonale rozumiem, dlaczego tyle znajomych mi osób wraca tam wielokrotnie. Piękna pogoda, serdeczni ludzie, urokliwe miasteczka, turkusowe morze i pyszna kuchnia pełna świeżych produktów to przepis na udane wakacje i pełen relaks. 
W czasie tygodniowego pobytu dwukrotnie korzystaliśmy z grilla, zaopatrując się w świeże ryby i owoce morza na pobliskim targu rybnym. Z tegoż targu przywieźliśmy do Polski m.in. świeże kalmary, które niezwłocznie przygotowałam następnego dnia po powrocie.

Wbrew pozorom czyszczenie kalmarów nie jest skomplikowane i po uporaniu się z pierwszą sztuką robota idzie jak z płatka. Dla mnie bardzo pomocny okazał się filmik instruktażowy znaleziony na youtube. 

Chorwaci najczęściej przygotowują kalmary w bardzo prosty sposób: kroją je na większe kawałki i po prostu grillują lub panierują i smażą w formie krążków. W sieci znalazłam jednak jeszcze inny przepis inspirowany kuchnią chorwacką na faszerowane kalmary. Tuby kalmarów nadziewa się ryżem duszonym w czerwonym winie wraz z cebulą, czosnkiem i chorwacką szynką prsut. Szynkę tę w naszych polskich warunkach można zastąpić szynką parmeńską, szwarcwaldzką lub inną surową, wędzoną i krojoną w plastry. Tak nafaszerowane kalmary zapieka się razem z pomidorami. 
Całość tworzy lekkie i oryginalne danie, które pozwoli nam choć na chwilę przenieść się myślami nad Adriatyk ;)



KALMARY FASZEROWANE PO CHORWACKU 
(przepis na 2 porcje) 

• 4 sztuki kalmarów, 
• 400 g pomidorów,
• 2 cebulki szalotki, 
• 2 ząbki czosnku, 
• 20 g chorwackiej wędzonej szynki prsut (można zastąpić 2 plastrami szynki szwarcwaldzkiej lub parmeńskiej), 
• 50 g białego ryżu, 
• 100 ml czerwonego wytrawnego wina, 
• 250 ml wody lub bulionu rybnego, 
• 400 g dojrzałych pomidorów, 
• sól i pieprz, 
• natka pietruszki, 
• oliwa 

Kalmary oczyścić (zgodnie z tym filmem). Tuby kalmarów oprószyć od wewnątrz i na zewnątrz solą i pieprzem, odstawić. Macki i płetwy drobno pokroić. 
Na patelni rozgrzać odrobinę oliwy, dodać posiekaną cebulę, czosnek przeciśnięty przez praskę i drobno pokrojoną szynkę. Smażyć, mieszając, aż cebula zmięknie, a szynka lekko się zrumieni. Wlać wino i gotować 2-3 minuty, aż jego objętość zmniejszy się o połowę. Wsypać ryż, wlać wodę lub bulion. Dodać sól i pieprz do smaku (jeśli używamy bulionu, sól może nie być konieczna). Gotować pod przykryciem 12-15 minut, aż ryż będzie miękki. 
W tym czasie pomidory sparzyć wrzątkiem, obrać ze skóry, usunąć nasiona, a miąższ drobno pokroić i wymieszać w miseczce ze szczyptą soli i pieprzu. 
Do ryżu dodać pokrojone macki i płetwy kalmarów oraz 2 łyżki posiekanej natki pietruszki, gotować bez przykrycia, mieszając, 3-4 minuty, aż nadmiar wody odparuje i nadzienie się zagęści. Nadzienie odstawić na ok. 15 min do lekkiego przestudzenia, następnie napełnić nimi tuby kalmarów. Otwory spiąć wykałaczkami. Kalmary ułożyć w żaroodpornym naczyniu i polać pomidorami. 
Piec w 200 stopniach przez 20 minut. 
Przed podaniem udekorować natką pietruszki. 

Jeśli macie smaka na domowe pierogi, ale nie znosicie ich lepić, wypróbujcie słoweńskie struklji – czyli roladę pierogową albo... pierogi rolowane ;) Pracy przy tym prawie wcale, trzeba jedynie taką roladę dłużej gotować niż normalne pierogi, no ale to jest już tylko kwestia czasu, a nie wysiłku jako takiego ;) Efekt za to jest nadzwyczaj pozytywny, bo mimo oryginalnego wyglądu struklji smakuje zupełnie jak normalne pierogi. 
Co ważne, farsz do takiej pierogowej rolady może być zupełnie dowolny, od wytrawnego (np. ze szpinakiem) po słodkie. Ja zrobiłam nadzienie ze słodkiego twarogu :) 



STRUKLJI CZYLI PIEROGI ROLOWANE 
(przepis na 1 struklji = 2 porcje) 

• 200g mąki pszennej, 
• ok. 1/3 szklanki ciepłej wody, 
• 1 łyżka oleju, 
• mała szczypta soli, 
• dodatkowo 2-3 łyżki bułki tartej 

nadzienie: 

• 200g twarogu, 
• 1 czubata łyżka cukru, 
• 1 łyżeczka cukru waniliowego, 
• 1 żółtko 

do polania: 

• śmietana lub jogurt grecki (u mnie jogurt), 
• 1 łyżeczka cukru waniliowego, 
• cukier do smaku 

Z mąki, soli, oleju i wody zagnieść gładkie, miękkie ciasto takie jak na pierogi. Odstawić je na około pół godziny, żeby „odpoczęło”. 
W tym czasie twaróg dokładnie wymieszać z żółtkiem, cukrem i cukrem waniliowym, rozcierając grudki widelcem. Ciasto rozwałkować na dość cienki okrąg, posmarować go nadzieniem pozostawiając około 2 cm marginesu. Zwinąć jak roladę, końce zlepić. 
Czystą ściereczkę zmoczyć, wyżąć i posypać bułką tartą. Zawinąć roladę w ściereczkę, końce związać sznurkiem lub nicią. Włożyć do dużego garnka z lekko osolonym wrzątkiem i gotować na niedużym ogniu pod przykryciem 25-30 minut. Następnie ostrożnie wyjąć, usunąć ściereczkę, a struklji pokroić na kawałki. 
Podawać ze słodką śmietaną lub jogurtem; zamiast tego można także polać tartą bułką zrumienioną na maśle. 


(przepis podpatrzony u Joanny) 

Niedawno zamieszczałam przepis na całkiem „konkretną” węgierską zupę grzybową, a dzisiejsza wersja jest nieco lżejsza i zdrowsza, a przy tym całkiem sycąca dzięki kaszy gryczanej. Aczkolwiek w tej „lekkości” nie bez znaczenia był fakt, że śmietanę zastąpiłam jogurtem, a mąkę do zagęszczenia pominęłam. Kasza gryczana to świetny dodatek do zupy grzybowej i taka odmiana bardzo przypadła nam do gustu :) Co ciekawe, choć wszystkie te składniki jak i sam rodzaj dania jest typowy dla naszego klimatu, poniższa wersja grzybowej pochodzi ponoć z kuchni chorwackiej. 


 ZUPA GRZYBOWA Z KASZĄ GRYCZANĄ 
(przepis 4 porcje) 

• 200g świeżych lub mrożonych podgrzybków, 
• 1 duża cebula, 
• 1 ząbek czosnku, 
• 4 szklanki bulionu warzywnego lub drobiowego, 
• 1 łyżeczka domowej vegety, 
• 1 liść laurowy, 
• odrobina octu winnego, 
• 150g kaszy gryczanej, 
• sól i pieprz, 
• 1 łyżka klarowanego masła lub oleju, 
• 50g kwaśnej śmietany (zastąpiłam 1 łyżką jogurtu greckiego), 
• 1 łyżeczka mąki (pominęłam) 

Grzyby dokładnie oczyścić i pokroić w plasterki. W garnku rozgrzać olej lub masło, wrzucić posiekaną cebulę, a gdy się zeszkli, dodać grzyby oraz czosnek przeciśnięty przez praskę i dusić razem około 5 minut na małym ogniu (w razie potrzeby można podlać odrobiną wody. Kaszę opłukać na sitku, dodać do grzybów. Wlać bulion, dodać liść laurowy, domową vegetę i wymieszać. Całość gotować pod przykryciem przez 15 minut, aż kasza będzie miękka. 
Śmietanę lub jogurt wymieszać z mąką, dodać kilka łyżek gorącej zupy po czym wlać do garnka i dokładnie wymieszać. Zupę doprawić pieprzem i solą oraz odrobiną octu. Na koniec posypać natką pietruszki. 


(przepis od Grumków, z moimi zmianami) 

Cevapcici to rodzaj grillowanych „kiełbasek” z mielonego mięsa, uważane za potrawę narodową w Bośni i Hercegowinie oraz Serbii, ale tak naprawdę popularne są we wszystkich bałkańskich krajach, od Chorwacji bo Bułgarię. Cevapcici różnią się między sobą rodzajem używanego mięsa (niekiedy robi się je wyłącznie z wołowiny lub jagnięciny, a czasami z mieszanego mięsa z dodatkiem wieprzowiny) oraz przypraw. Cevapcici najczęściej podaje się z dodatkiem posiekanej cebuli, kleksem śmietany lub ajvarem, czyli pysznej pasty z pieczonych papryk. 


CEVAPCICI 
(przepis na 4 porcje) 

• 500g mielonego miesa wieprzowo-wołowego, 
• 1 cebula, 
• 2 duże ząbki czosnku, 
• 1 łyżka mąki pszennej, 
• 1 łyżeczka słodkiej papryki w proszku,
• ½ łyżeczki ostrej papryki w proszku, 
• ½ łyżeczki kuminu, 
• sól i pieprz, 
• oliwa do smażenia,
• dodatkowo ajwar do podania (kupiony lub domowej roboty) 

Mięso mielone rozdrobnić jeszcze bardziej za pomocą ręcznego blendera, tak aby przypominało papkę. Dodać startą na tarce cebulę, mąkę, przeciśnięty przez praskę czosnek oraz wszystkie przyprawy (w tym sól i pieprz do smaku). Masę dokładnie wymieszać i podzielić na 8 części, z każdej uformować długą „kiełbaskę”. Cevapcici smażyć na niewielkiej ilości oliwy na patelni grillowej. Jeszcze lepiej smakują pieczone na grillu. 
Podawać z kleksem ajvaru i np. pieczonymi ziemniaczkami lub chlebem. 

Bułgarską musakę pierwszy raz jadłam jakieś 8 lat temu podczas wakacji w (oczywiście) Bułgarii. W wielu knajpkach podawano ją w ceramicznych, jednoporcjowych “korytkach”. Bułgarska musaka, choć inspirowana jest tą grecką, nie zawiera w sobie bakłażanów tylko ziemniaki. Kiedyś nie lubiłam bakłażanów, więc bułgarska wersja od razu przypadła mi do gustu. Dziś mogę powiedzieć, że oba warianty są bardzo smaczne i warte wypróbowania ;) 


MUSAKA PO BUŁGARSKU 
(przepis na 4 porcje) 

• 500g mielonej wołowiny (lub mięsa wieprzowo-wołowego), 
• 2 średnie cebule, 
• 500g ziemniaków, 
• 1 puszka krojonych pomidorów, 
• 2 łyżeczki koncentratu pomidorowego, 
• 2 średnie pomidory, 
• 2-3 ząbki czosnku, 
• 1 łyżeczka słodkiej papryki w proszku, 
• ½ łyżeczki ostrej papryki w proszku, 
• spora szczypta suszonego cząbru, 
• 200ml mleka, 
• 1 łyżka mąki, 
• 1 jajko, 
• ok. 50g żółtego sera (użyłam goudy), 
• odrobina oliwy do wysmarowania naczynia, 
• sól i pieprz 

Na patelni podsmażyć razem mięso, posiekaną cebulę i przeciśnięty przez praskę czosnek (ja nie dodaję tłuszczu do smażenia, wystarczy tłuszcz zawarty w mięsie). Gdy mięso się zetnie, dodać pomidory z puszki, koncentrat pomidorowy, słodką i ostrą paprykę w proszku, cząber oraz sól i pieprz do smaku. Całość dusić bez przykrycia około 15 minut, aż nadmiar wody odparuje. 
W tym czasie ziemniaki obrać, pokroić w kostkę i dodać do mięsa. Wszystko razem dokładnie wymieszać. 
Żaroodporne naczynie wysmarować oliwą. Na dnie ułożyć plastry skrojone z 2 pomidorów. Na pomidory wyłożyć całą masę mięsno-ziemniaczaną i wyrównać powierzchnię. Piec w 180 stopniach przez 40-45 minut (gdyby mięso zanadto się przypiekało, można formę nakryć kawałkiem folii aluminiowej). 
Mleko dokładnie wymieszać z jajkiem i mąką, doprawiając szczyptą soli i pieprzu. Masą zalać zapiekankę, a wierzch posypać startym serem. Zapiekać jeszcze około 15-20 minut, aż wierzch zacznie się rumienić.