315Bebrycas extemplo spargit fuga; nullus adempti
regis amor; montem celeres silvamque capessunt.
haec sors, haec Amycum tandem manus arcuit1 ausis
effera servantem Ponti loca vimque iuventae
continuam et magni sperantem tempora patris.
320tenditur ille ingens hominum pavor arvaque late
[p. 92]
occupat, annosi veluti si decidat olim
pars Erycis vel totus Athos; qua mole iacentis2
ipse etiam expleri victor nequit oraque longo
comminus optutu mirans tenet. at manus omnis
325heroum densis certatim amplexibus urgent,
armaque ferre iuvat fessasque3 attollere palmas.
'salve vera Iovis, vera o Iovis' undique 'proles'
ingeminant, 'o magnanimis memoranda palaestris
Taygeta et primi felix labor ille magistri.'
330dumque ea dicta ferunt, tenues tamen ire cruores
siderea de fronte vident; nec sanguine Pollux
territus averso siccabat vulnera caestu.
illius excelsum ramis caput armaque Castor
implicat et viridi conectit tempora lauro
335respiciensque ratem 'patriis' ait 'has precor oris,
diva, refer frondes cumque hac freta4 curre corona.'
dixerat. hinc valida caedunt armenta bipenni
perfusique5 sacro placati gurgitis amne
graminea sternuntur humo; tunc liba dapesque
340frondibus6 adcumulant; exsortia terga Laconi
praecipiunt pecudum. toto mox tempore mensae
laetus ovat nunc laude virum nunc vatis honoro
carmine, victori geminans cratera parenti.
Iamque dies auraeque vocant, rursusque capessunt
345aequora, qua rigidos eructat Bosporos amnes.
illos, Nile, tuis7 nondum dea gentibus
transierat fluctus, unde haec data nomina ponto.
tum pius Oeagri claro de sanguine vates,
admonita genetrice, refert casusque locorum
350Inachidosque vias pelagusque emensa iuvencae
exilia intentisque canit: 'videre priores
saepe Iovem in8 terras Argivaque regna Pelasgum
[p. 93]
virginis Iasiae blandos descendere ad ignes.
sentit Iuno dolos curaque accensa iugali
355aethere desiluit; dominam Lyrceia tellus
antraque deprensae tremuerunt conscia culpae.
tum trepida Inachiae9 paelex subit ora iuvencae
sponte dei; plausu fovet hanc et pectora mulcet
Iuno renidenti10 cohibens suspiria vultu.
360mox ita adorta Iovem: "da quam modo ditibus Argis
campus alit primae referentem cornua Phoebes
indomitamque bovem, da carae11 munera nuptae.
ipsa ego dilectae pecudi iam pascua digna
praecipuosque legam fontes." qua fraude negaret
365aut quos inventus finxisset Iuppiter astus?12
muneris illa potens custodem protinus Argum
adiungit; custos Argus placet, inscia somni
lumina non aliter toto cui vertice, quam si
Lyda nurus sparso telas maculaverit ostro.
370Argus et in scopulos et monstris horrida lustra
ignotas iubet ire vias heu multa morantem
conantemque preces inclusaque pectore verba.
ultima tum patriae cedens dedit oscula ripae;
flevit Amymone, flerunt Messeides13 undae,
375flevit et effusis revocans Hyperia lacertis.
illa ubi vel fessi tremerent erroribus artus
vel rueret summo iam frigidus aethere vesper,
heu quotiens saxo posuit latus, aut ubi longa
aegra siti, quos ore lacus, quae pabula carpsit,14
380verbere candentes quotiens exhorruit armos.
quin et ab excelso meditantem vertice saltus
audentemque mori valles citus egit in imas
Argus et arbitrio durus servavit erili,
[p. 94]
cum subito Arcadio sonuit cava fistula ritu
385imperiumque patris celerans Cyllcnius ales
advenit et leni modulatur carmen avena15
'quo'que ait 'hinc diversus abis? heus respice cantus.'16
haud procul insectans Argum languentia ... 17
lumina cuncta notat dulcesque sequentia somnos,
390et celerem mediis in cantibus exigit harpen.
iamque refecta Iovi paulatim in imagine prisca
ibat18 agris Io victrix lunonis et ecce
cum facibus spirisque et Tartareo ululatu
Tisiphonen videt: ac primo vestigia visu
395figit19 et in miserae rursus bovis ora recurrit,
nec qua valle memor nec quo se20 vertice sistat.
Inachias errore etiam defertur ad undas
qualis et a prima quantum mutata iuvenca:
nec pater aut trepidae temptant accedere nymphae.
400ergo iterum silvas, iterum petit invia retro
ceu Styga dilectum21 fugiens caput; inde per urbes
raptatur22 Graias atque ardua flumina ripis,
oblato donec paulum cunctata profundo
incidit: absistunt fluctus et gnara23 futuri
405dant pavida24 alta viam; celsis procul ipsa refulget
cornibus ac summa palearia25 sustinet unda.
ast Erebi26 virgo ditem volat aethere Memphin
praecipere et Pharia venientem pellere terra.
contra Nilus adest et toto gurgite torrens
410Tisiphonen agit atque imis inlidit harenis
Ditis opem ac saevi clamantem numina regni.
[p. 95]
apparent sparsaeque faces disiectaque longe
verbera et abruptis excussi crinibus hydri.
nec Iovis interea cessat manus. intonat alto
415insurgens caelo genitor curamque fatetur,
atque ipsa imperium Iuno pavet. haec procul
spectat ab arce Phari27 iam divis addita iamque
aspide cincta28 comas et ovanti persona sistro.
Bosporon hine veteres errantis nomine divae
420vulgavere. iuvet nostros29 nunc ipsa labores
immissisque ratem sua per freta provehat euris.'30