Tum genitor 'vetera haec nobis et condita pergunt
ordine cuncta suo rerumque a principe cursu
fixa manent; neque enim terris tum sanguis in ullis
noster erat, cum fata darem, iustique facultas
535hinc mihi, cum1 varios struerem per saecula reges.
atque2 ego curarum repetam decreta mearum:
iam pridem regio, quae virginis aequor ad Helles
et Tanain tenus immenso descendit ab Euro,
undat equis floretque viris, nec tollere contra
540ulla pares animos nomenque capessere bellis
ausa manus; sic fata, locos sic ipse fovebam.
adcelerat sed summa dies Asiamque labantem3
linquimus et poscunt iam me sua tempora Grai.
inde meae quercus tripodesque animaeque parentum
545hanc pelago misere manum. via facta per undas
perque hiemes, Bellona, tibi. nee vellera tantum
indignanda manent propiorque ex virgine rapta
ille dolor, sed nulla magis sententia menti
fixa meae: veniet Phrygia nam pastor4 ab Ida,
550qui gemitus irasque pares et mutua Grais
dona ferat. quae5 classe dehinc effusa procorum
bella, quot ad Troiam flentes hiberna Mycenas,
quot proceres natosque deum, quae robora cernes
oppetere et magnis Asiam concedere6 fatis.
555hinc Danaum de fine sedet gentesque fovebo
mox alias. pateant montes silvaeque lacusque
cunctaque claustra7 maris; spes et metus omnibus esto.
[p. 21]
arbiter ipse locos terrenaque summa movendo8
experiar, quaenam populis longissima cunctis
560regna velim linquamque datas ubi certus habenas.'
tune oculos Aegaea refert ad caerula robur
Herculeum Ledaeque tuens genus atque ita fatur:
'tendite in astra, viri: mea9 primum regia mundo
Iapeti post bella trucis Phlegramque10 labores
565imposuit: durum vobis iter et grave caeli
institui. sic ecce meus, sic orbe peracto
Liber et expertus terras remeavit Apollo.'
dixit et ingenti flammantem nubila sulco
direxit per inane facem, quae puppe propinqua
570in bifidum discessit iter fratresque petivit
Tyndareos, placida et mediis in frontibus haesit
protinus amborum lumenque innoxia fundit
purpureum, miseris olim implorabile nautis.
Interea medio saevus permissa profundo
575carbasa Pangaea Boreas speculatus ab arce
continuo Aeoliam Tyrrhenaque tendit ad antra
concitus. omne dei rapidis nemus ingemit alis,
strata Ceres, motusque niger sub praepete11 pontus.
aequore Trinacrio refugique a parte12 Pelori
580stat rupes horrenda fretis: quot in aethera surgit
molibus, infernas totidem13 demissa sub undas.
nec scopulos14 aut antra minor iuxta altera tellus
cernitur. illam Acamans habitat nudusque Pyragmon,15
has nimbi ventique domos et naufraga servat
585tempestas. hinc in terras latumque profundum
est iter, hinc16 olim soliti miscere polumque
infelixque fretum (neque enim tune Aeolus17 illis
[p. 22]
rector erat, Libya cum rumperet18 advena Calpen
Oceanus, cum flens Siculos Oenotria19 fines
590perderet et mediis intrarent montibus undae),
intonuit donec pavidis ex aethere ventis
omnipotens regemque dedit, quem iussa vereri
saeva cohors:20 vix monte chalybs iterataque muris
saxa domant Euros. cum iam prohibere frementum
595ora nequit, rex tune aditus et claustra refringit21
ipse volens placatque data fera murmura porta.22
nuntius hunc solio Boreas proturbat ab alto:
'Pangaea quod ab arce nefas' ait, 'Aeole, vidi.
Graia novam ferro molem commenta iuventus
600pergit et ingenti gaudens domat aequora velo,
nec mihi libertas imis freta tollere harenis,
qualis eram nondum vinclis et carcere clausus.
hinc animi structaeque viris fiducia puppis,
quod Borean sub rege vident. da mergere Graios
605insanamque ratem: nil me mea pignora23 tangunt,
tantum hominum compesce minas, dum litora24 iuxta
Thessala necdum aliae viderunt carbasa terrae.'
