ΟΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

 

 

ΟΔΕΥΟΝΤΑΣ

ΣΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

 

Περιμένουμε και εφέτος τη μεγάλη γιορτή της γεννήσεως του Χριστού, αδελφοί μου! Ήδη έχει ξεκινήσει η νηστεία των Χριστουγέννων. Βέβαια λίγοι τη  θυμούνται, λιγότεροι την ασπάζονται και οι περισσότεροι, αν δεν την κοροϊδεύουν, την αγνοούν και αδιαφορούν. Όπως όμως και να το κάνουμε χωρίς νηστεία, χωρίς κάποια θυσία, δεν έχει καμιά αξία, δεν μας προκαλεί την παραμικρή συγκίνηση  η γιορτή, όταν θα έλθει, και στο Χριστουγεννιάτικο γιορτινό τραπέζι καμιά διαφορετικότητα· τίποτα το ξεχωριστό από όλες τις άλλες ημέρες. Στις 21 του μηνός μαζί με τη γιορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου, ξεκινούν επίσημα πλέον και πανηγυρικά και οι καταβασίες των Χριστουγέννων. «Χριστός γεννᾶται δοξάσατε…» Είναι η πρώτη επίσημη αναγγελία της Γεννήσεως του Χριστού και ταιριάστηκαν εξαίσια μ’ αυτή τη μεγάλη Θεομητορική γιορτή της εισόδου της Θεοτόκου εις τα Άγια των Αγίων, αφού με την αφιέρωση αυτή υπογράφεται τρόπον τινά το συμβόλαιο ότι από αυτή θα γεννηθεί ο μεσσίας και μαζί η σωτηρία του ανθρώπου.  

 

«Χριστός γεννᾶται, δοξάσατε∙

Χριστός ἐξ οὐρανῶν ἀπαντήσατε.

Χριστός ἐπί γῆς ὑψώθητε.

Ἄσατε τῶ Κυρίῳ πᾱσα ἡ γῆ,

και ἐν εὐφροσύνῃ ἀνυμνήσατε λαοί∙

ὅτι δεδόξαστε».

 

Ο Χριστός γεννάται∙ Από τα στόματα όλων ας ακουστεί δοξολογία.

Ο Χριστός έρχεται από τους ουρανούς, όλοι, σαν τους ποιμένες, σαν τους Μάγους, τρέξτε να τον υποδεχθείτε.

Ο Χριστός φάνηκε πάνω στη γη. Στη Βηθλεέμ, στο σπήλαιο, στη Φάτνη, σπαργανωμένος, είναι ανάμεσα μας, είναι δίπλα μας∙  εσείς οι άνθρωποι ανεβείτε από τη γη στους ουρανούς. Ξεκολλήστε από τα γήινα και τα χοϊκά και ανεβείτε στα επουράνια, τα άφθαρτα, τα αιώνια.

Όλοι οι λαοί, απ’ άκρο σ’ άκρο της γης, όλη η οικουμένη, άσατε, ανυμνήσατε, ψάλλατε άσματα  στον Κύριο με χαρά και ευφροσύνη, γιατί για σας Αυτός είναι ο πλέον δοξασμένος και από Αγγέλους και από ανθρώπους».

Αδελφοί μου!

Ασφαλώς και θα στολίσουμε και φέτος τα σπίτια μας. Ασφαλώς και θα ξαναστηθεί το πλαστικό χριστουγεννιάτικο δένδρο με όλα τα συνακόλουθά του. Με το Χριστό όμως τι κάνουμε; Πολλοί από μας θα  στολίσουμε και τα μπαλκόνια και τις ταράτσες, και θα τα παραγεμίσουμε με φώτα και λαμπάκια. Με το Χριστό όμως τι κάνουμε;  Και τώρα έστω και εν μέσω κρίσεως, έστω και εν μέσω κλαυθμών και οδυρμών περί ανέχειας και αδυναμίας και οικονομικής δυσχέρειας και για δένδρα και για δώρα θα γίνει λόγος και για τρόφιμα, και για γαλοπούλα επίσης  και για γλυκά και για πλούσια γιορταστικά Χριστουγεννιάτικα τραπέζια. Με το Χριστό όμως τι κάνουμε;

Αναρωτηθήκαμε άραγε μήπως χάσαμε την έννοια των Χριστουγέννων;

Μήπως μιλάμε για Χριστούγεννα και δεν έχουμε ιδέα τι σημαίνει η λέξη αυτή; Μήπως σχηματίσαμε την ιδέα ότι Χριστούγεννα είναι μια απλή φολκλορική γιορτή, έτσι απλά για να ξεσκάσουμε και τίποτα παραπάνω;

Χριστούγεννα λοιπόν όπου θα γιορτάζει ο Χριστός ή Χριστούγεννα για να γιορτάζουμε εμείς;

Αδελφοί μου!

Γιορτάζουμε όλοι μας, μικροί και μεγάλοι «Χριστούγεννα».

Όμως, κοιτάζουμε μόνο το και όχι το ποιος.

Κοιτάζουμε μόνο τι θα αγοράσουμε, τι θα φάμε, τι θα φορέσουμε, που θα πάμε, πως θα στολίσουμε και δεν ασχολούμαστε καθόλου για ποιον γίνονται όλα αυτά. Πολλοί από όλους αυτούς τους επίδοξους και ματαιόδοξους διακοσμητές ούτε καν γνωρίζουν για Χριστουγεννιάτικο εκκλησιασμό, δεν έχουν ιδέα στο τι γίνεται όλες αυτές τις μέρες στις εκκλησίες μας.

Γεμίζουμε τα Χριστούγεννα με λαμπερά χρυσόχαρτα και πλαστικά είδη που προσφέρουμε ή δεχόμαστε και δεν αφήσαμε χρόνο για τις ανθρώπινες σχέσεις.

Ο Χριστός πάντοτε είχε χρόνο για τους άλλους. Μας καλεί να λοιπόν να δώσουμε χρόνο στους άλλους, να ακούσουμε, να ενθαρρύνουμε, να παρηγορήσουμε και να προσεγγίσουμε  τους ανθρώπους γύρο μας.

Αντί να γιορτάσουμε την γέννηση του Θείου βρέφους και να γεμίσουμε  με την ειρήνη του τις καρδιές μας, προσπαθούμε να βρούμε τη χαρά σε πολλές επιπόλαιες ασχολίες  οι οποίες όμως μας γεμίζουν με άγχος.

Ο Χριστός ως Άρχων ειρήνης ήρθε για να μας φέρει γαλήνη στις ανήσυχες καρδιές μας και να μας οδηγήσει από το σκοτάδι του φόβου και της ταραχής στο φως της ενθάρρυνσης και της ηρεμίας.

Αλλά προσέξτε, τα καλύτερα Χριστούγεννα είναι εκείνα που τα κάνουμε με το Χριστό μαζί. Τι θα πει Χριστούγεννα άλλωστε; Να ζούμε το Χριστό μέσα στην καρδιά μας. Να Τον κλείσουμε μέσα μας, με τη Θεία Κοινωνία και την όλη Εκκλησιαστική ακολουθία. Να γίνει δηλαδή η καρδιά μας φάτνη αιώνιας ζωής. Κι αυτό σημαίνει ότι μαζί με τους κτύπους της δικής μας καρδιάς, να νοιώσουμε, να αισθανθούμε να βιώσουμε τους κτύπους της Θεανθρώπινης καρδιάς του Ιησού. Να νοιώσουμε τους νοερούς παλμούς της αιωνιότητος, τους παλμούς της Βασιλείας των Ουρανών, τους παλμούς της αθανασίας, τους παλμούς της Βασιλείας του Θεού. 

Ας δώσουμε λοιπόν στον Χριστό την πρώτη θέση τα Χριστούγεννα.

Ας διδάξουμε στα παιδιά μας ξανά το νόημα των Χριστουγέννων. Ο Χριστός ήρθε για να δώσει, όχι για να πάρει. Τα παιδιά μαθαίνουν από τους γονείς τους την ανιδιοτέλεια και την προσφορά, την αγάπη στους άλλους.

Ο Ιησούς ήρθε και πέθανε για μας από αγάπη ώστε να μάθουμε κι εμείς να αγαπάμε, να συγχωρούμε και να υπηρετούμε ο ένας τον άλλο. Ας ξοδέψουμε περισσότερο χρόνο στην αποκατάσταση σχέσεων μεταξύ μας.

Ο Ιησούς γεννήθηκε μόνος ξεχασμένος, αποδιωγμένος και άγνωστος σε μια φάτνη. Υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι γύρο μας οι οποίοι ζουν σε άσχημες συνθήκες. Ας προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε την κατάστασή τους, με την οικονομική μας προσφορά, με την συντροφιά μας, με ένα τηλέφωνο και με κάθε τρόπο που θα φέρει ανακούφιση στη ζωή τους. 

Ο Ιησούς Χριστός δεν είναι απλά ένα βρέφος σε μια φάτνη. Δεν είναι απλά ένας χαρακτήρας μιας παιδικής ιστορίας. Ο Ιησούς Χριστός είναι ο Θεάνθρωπος ο οποίος γεννήθηκε ώστε εμείς να βρούμε το δρόμο και να συμφιλιωθούμε με τον Θεό για να έχει η ζωή μας νόημα και σκοπό.

Αδελφοί μου! Χριστός επί γης!

Ο Χριστός ήρθε. Ήρθε ως ένα άγνωστο ταπεινό βρέφος. Την επόμενη φορά θα έρθει ως ένας γνωστός Κύριος του κόσμου που θα αναγνωριστεί από όλους.

Την πρώτη φορά που ήρθε, ένα αστέρι επισήμανε τον ερχομό του. Την επόμενη φορά που θα έρθει όλοι οι ουρανοί θα ξετυλιχτούν ως περγαμηνές, τ’ αστέρια θα χάσουν το φως τους, αφού θα είναι Αυτός που θα φωτίζει.

Την πρώτη φορά που ήρθε, οι μάγοι και οι βοσκοί του έφεραν δώρα. Την επόμενη φορά που θα έρθει θα φέρει ο ίδιος δώρα, βραβεία για τους δικούς του.

Την πρώτη φορά που ήρθε, δεν υπήρχε τόπος γι’ Αυτόν.  Την επόμενη φορά που θα έρθει ολόκληρος ο κόσμος δεν θα έχει τόπο να χωρέσει τη δόξα Του.

Την πρώτη φορά που ήρθε, ήταν λίγοι εκείνοι που παρακολούθησαν τον ερχομό του. Την επόμενη φορά που θα έρθει θα τον δει κάθε μάτι.

Αλλ’ όμως… Τα Χριστούγεννα ενώ είναι γιορτή χαράς και ευλογίας για πολλούς γίνεται περίοδος δυσκολίας και τραγωδίας. Δυσκολίας επειδή με τις επιπρόσθετες ευθύνες και δουλειές κοντεύουμε να τρελαθούμε και τραγωδίας επειδή λόγω των αισθημάτων μοναξιάς και απόγνωσης που φωλιάζουν σε πολλούς έχουμε περισσότερα συμπτώματα κατάθλιψης και τις περισσότερες αυτοκτονίες την περίοδο αυτή.

Αλήθεια πως μετατρέψαμε μια γιορτή χαράς σε γιορτή πόνου και θλίψης και για μερικούς ακόμη σε ένα εφιάλτη; Πώς έγινε να περνούν τόσοι άνθρωποι τα Χριστούγεννα μέσα στην κούραση, στην απογοήτευση, στη μοναξιά και στην λύπη; Γιατί δεν απολαμβάνουν τόσοι πολλοί την αγάπη, την χαρά και την ειρήνη του Χριστού; Γιατί στην προσπάθειά μας να ικανοποιήσουμε τις απαιτήσεις των επίπλαστων παραδόσεων έχουμε γίνει τόσο πολυάσχολοι και κουρασμένοι ώστε να μην μπορούμε να απολαύσουμε τις γιορτές;

Αγαπητοί Χριστιανοί. Η ημέρα των Χριστουγέννων, αναμφίβολα, είναι εορτή που εμείς οι Χριστιανοί την εορτάζουμε με μεγάλη μεγαλοπρέπεια. Και είναι πολύ φυσικό αυτό. Γιατί κατ’ αυτήν, όπως λένε οι Πατέρες της Εκκλησίας, κατέβηκε από τον Ουρανό στη γη μας ο Υιός και Λόγος του Θεού. «Και έγινε άνθρωπος ίνα τον άνθρωπον Θεόν κατεργάσηται», όπως μας λέει ο Μ. Αθανάσιος. Ο σκοπός που ενηνθρώπησε ο Θεός είναι να σώσει το ανθρώπινο γένος. Δανείστηκε την ανθρώπινη φύση για να σώσει τον άνθρωπο από την αμαρτία.. Και έτσι «Ημείς ακαταπαύστως βοώμεν· Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία.»

Αυτή όμως ή δοξολογία, δεν θα πρέπει να είναι μόνο λόγια. Πρέπει να είναι βίωμα, ζωή, πραγματικά. Ο Χριστός επιθυμεί και θέλει να γεννηθεί και στις δικές μας καρδιές.  Να ζούμε καθημερινά τα Χριστούγεννα με τη συνεχή και αδιάλειπτη παρουσία του Χριστού στη καρδιά και τη ζωή μας. Να είναι η ζωή μας Χριστοκεντρική, εκκλησιαστική, αληθινά πνευματική.

 

π. Ραφαήλ Χ. Μισιαούλης,Iεροδιάκονος Ιεράς Μητροπόλεως Ταμασού και Ορεινής, θεολόγος

Η Αγία Αικατερίνη η μεγαλομάρτυς

25 Νοεμβρίου 2023

Στις 25 Νοεμβρίου, η Αγία μας Εκκλησία τιμά τη μνήμη της μεγαλομάρτυρος Αγίας Αικατερίνης.

Η Αγία Αικατερίνη, «η πανεύφημος νύμφη του Χριστού» όπως την αποκαλεί ο Ιερός Ψαλμωδός [1], η πολιούχος του θεοβάδιστου Όρους Σινά, γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 294 μ.Χ. από ειδωλολατρική [2] οικογένεια και της έδωσαν το όνομα Δωροθέα. Η Αγία έζησε την εποχή την οποία αυτοκράτορας της Ρώμης ήταν ο Μαξιμίνος, ο οποίος ζητούσε από το λαό υπακοή στο πρόσωπό του και συμμετοχή σε ειδωλολατρικές θυσίες.

Από νεαρή ηλικία προσελκύσθηκε από τη χριστιανική διδασκαλία, την οποία μελέτησε, και αφού ασπάσθηκε τον Χριστιανισμό, εργάσθηκε με έντονη δράση, υπομονή και επιμονή, και τον διέδωσε, επιτυγχάνοντας τα μέγιστα χάριν της ρητορικής της δεινότητας και ασφαλώς των πολλών της γνώσεων. Ήταν ευφυής και φιλομαθής. Μιλούσε πολλές γλώσσες. Σε ηλικία δεκαοκτώ ετών κατείχε τις γνώσεις της ελληνικής, ρωμαϊκής και λατινικής φιλολογίας και φιλοσοφίας.Ήταν άρτια καταρτισμένη στα δόγματα [3] της χριστιανικής πίστης.

Η οικογένειά της ήθελε να την παντρέψει, όμως ο πόθος της Αγίας ήταν ο ενάρετος και άσπιλος βίος, η αγνότητα και η παρθενία κατά Θεό. Χαρακτηριστικός ο απότομος της τρόπος προς όσους την πλησίαζαν με προθέσεις ερωτικού είδους. Κατόπιν πολλών πιέσεων της οικογένειας, η Αγία τους είπε ότι θα παντρευτεί κάποιο, ο οποίος ήταν ανώτερος της από όλα της τα χαρίσματα. Έτσι, η μητέρα της της συνέστησε να επισκεφθεί ένα ασκητή, ο οποίος ασκήτευε λίγο έξω από την Αλεξάνδρεια, για να ζητήσει τη συμβουλή του. Ο ασκητής της είπε, πως γνώριζε κάποιο Νυμφίο, ο οποίος ήταν πολύ πιο σοφός, πολύ πιο πλούσιος, πολύ πιο όμορφος και πολύ πιο δοξασμένος απ’ αυτή! Εκείνη ενθουσιάστηκε και ήθελε να τον γνωρίσει. Της έδωσε τότε μία εικόνα της Παναγίας, που κρατούσε το Χριστό στην αγκαλιά της, και τη συμβούλεψε να κλειστεί στο δωμάτιό της, να προσευχηθεί όλο το βράδυ και να παρακαλέσει την Παναγία να της δείξει τον Υιό Της!

Η Αγία Αικατερίνη έκανε ό,τι της είπε ο ασκητής και το βράδυ κουρασμένη όπως ήταν από την προσευχή και την αγωνία, την πήρε ο ύπνος. Και τότε είδε το εξής όραμα. Είδε την Παναγία να κρατάει σαν βρέφος το Χριστό, ο οποίος ακτινοβολούσε περισσότερο από τον ήλιο. Σε προτροπή της Παναγίας να κοιτάξει ο Χριστός την Αγία, ὁ Χριστός αρνήθηκε, έστρεψε αλλού το πρόσωπό του και είπε πώς δεν μπορούσε να την δει γιατί ήταν όλο σκοτάδι και ασχήμια, λόγω της καταστάσεως στην οποία βρισκόταν, δηλαδή δεν ήταν βαπτισμένη. Αν ήθελε να Τον δει έπρεπε να συμβουλευτεί τον ασκητή. Τότε ξύπνησε ταραγμένη και ξεκίνησε να πάει να συναντήσει τον ασκητή. Όταν έφτασε, έπεσε με δάκρυα στα πόδια και του διηγήθηκε όλο το όραμα. Ο ασκητής δεν έχασε την ευκαιρία και της μίλησε για τη χριστιανική πίστη, το Χριστό, την αγάπη και τη θυσία Του, για τους ανθρώπους καθώς και για την ευτυχία την οποία βρίσκουν οι ψυχές κοντά Του! Η Αγία τα άκουσε όλα αυτά με πολλή προσοχή. Αγάπησε το Χριστό και βαπτίστηκε.

Μετά το βάπτισμά της και την ένταξή της στους κόλπους της Εκκλησίας, είδε στο όνειρό της την Παναγία μετά του Υιού της. Η Θεοτόκος της πέρασε στο χέρι ένα δακτυλίδι στο δάκτυλο και κατάλαβε ότι δεν πρόκειται για όνειρο.

Όταν ήλθε το πλήρωμα του χρόνου να δηλώσει υποταγή η Αγία στον αυτοκράτορα, εκείνη παρόλο που δήλωσε υπήκοός του, αρνήθηκε τη θυσία στα είδωλα. Η Αγία του ανέφερε τα πιστεύω και τις αντιλήψεις τις και υπέδειξε στον αυτοκράτορα Μαξιμίνο να καλέσει ενώπιόν της τους σοφούς της αυτοκρατορίας, ώστε να διαλεχθούν. Σαγηνευμένος ο αυτοκράτορας από την ομορφιά της, καλεί τους φιλοσόφους οι οποίοι έρχονται ενώπιον της Αγίας και αρχίζουν να συζητούν προκειμένου να τις αποδείξουν το αβάσιμο και στρεβλό των δοξασιών της. Με τη βοήθεια του Θεού, η Αγία με την κομψότητα του λόγου της και των τεκμηριωμένων επιχειρημάτων της«εφήμωσε λαμπρώς τους κομψούς των ασεβών, του πνεύματος την μαχαίραν » [4], δηλαδή νίκησε τους φιλοσόφους, όπως της φανέρωσε ο Αρχάγγελος Μιχαήλ πριν τη συνδιάλεξή με αυτούς, με αποτέλεσμα να ζητήσουν να βαπτισθούν εις το όνομα της Παναγίας Τριάδος.

Το τέλος των Αγίων ήταν να καταδικαστούν από τον Μαξιμίνο και να καούν ζωντανοί. Η Αγία καταδικάστηκε σε μαρτύρια μέχρι θανάτου της. Αρχικά φυλακίστηκε υπομένοντας τις πιέσεις και τις κακουχίες με θάρρος και υπομονή που αντλούσε από τη σταθερή της πίστη. Όταν η Αυγούστα Φαυστίνα, έμαθε το λόγο καταδίκης της Αγίας, ζήτησε να την επισκεφθεί. Έτσι, συνοδευόμενη από 200 στρατιώτες υπό τον φρούραρχο Πορφυρίωνα ή Πορφύριο όπως αποκαλείται στο μηνολόγιο της Εκκλησίας [5], την επισκέφθηκαν με αποτέλεσμα να κατηχηθούν στο Χριστιανισμό [6]. Ακολούθως, ο αυτοκράτορας διέταξε τον αποκεφαλισμό της Φαυστίνας μετά της συνοδείας της και την τελική πλέον εκτέλεση της Αγίας. Μέσον θανάτωσης ήταν ο «Τροχός βασανιστηρίων» που έμοιαζε με τροχό η περιφέρεια του οποίου έφερε καρφιά (ήλους) που ετίθετο σε κίνηση με σχοινιά και τροχαλίες πλησιάζοντας αργά το ιστάμενα δεμένο σώμα του καταδίκου με συνέπεια τις αρχικές εκδορές μέχρι διαμελισμού. Σύμφωνα με το βίο της Αγίας, όταν τα καρφιά του τροχού πλησίασαν το σώμα της Αγίας , ένα ένα ή έσπαζαν ή αφαιρούνταν από μόνα τους. Υπάρχει μια άλλη εκδοχή που αναφέρει ότι ο εν λόγω τροχός πριν πλησιάσει το σώμα της Αγίας, διαλύθηκε. Τέλος, ο Μαξιμίνος διέταξε τον αποκεφαλισμό της Αγίας. Όταν αποκεφαλιζόταν, οι παριστάμενοι αντιλήφθηκαν να ρέει γάλα αντί αίμα.

Κατά τους βιογράφους της και την ιερά παράδοση, το πάναγνο σώμα της Αγίας μεταφέρθηκε επί«πτερύγων αγγέλων» στο όρος Σινά της ομώνυμης χερσονήσου, όπου επί αιώνες έμεινε άταφο, μέχρι τον 6ο αιώνα μ.Χ., οπότε οι ερημίτες μοναχοί της περιοχής ειδοποιήθηκαν μέσω οράματος και κατέβασαν από το όρος το σώμα της Αγίας, το οποίο και εναπέθεσαν σε μαρμάρινη θήκη.Τα Ιερά Λείψανα της Αγίας βρίσκονται στην Ιερά Μονή του Σινά [7].

Η Αγία Αικατερίνη θεωρείται προστάτις των Μηχανικών καθώς αποτελούσε για την εποχή της πρότυπο σοφίας και μόρφωσης αλλά και διότι μαρτύρησε σε τροχό. Επίσης αποτελεί προστάτιδα των παρθένων γυναικών και των φοιτητριών. Στη Γαλλία, η φιλοσοφική σχολή του Παρισιού από θαυμασμό προς την Αγία την είχε ανακήρυξε προστάτιδα της φιλοσοφίας. Την ιδιότητα αυτή της Αγίας που διαδόθηκε ταχύτατα αποδέχθηκαν πλείστες χώρες της Δύσης.

Είναι αξιοσημείωτο ότι την Αγία Αικατερίνη έχουν τιμήσει με ασματικές ακολουθίες υμνογράφοι, όπως ο Θεοφάνης ο Γραπτός (9ος αιώνας), και με παρακλητικό κανόνα ο μακαριστός λόγιος μοναχός Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης (20ός αιώνας). Ακόμα, τη μεγαλομάρτυρα έχουν τιμήσει με λαμπρούς εγκωμιαστικούς λόγους, αριστουργήματα ρητορικής τέχνης, πολλοί εκκλησιαστικοί ρήτορες, όπως ο αρχιεπίσκοπος Σινά και ΡαϊθώΚύριλλος, λόγιος κληρικός του 18ου αιώνα, με δύο εγκωμιαστικούς λόγους στην «πολιούχον Σινά», που εκδόθηκαν στη Βενετία το 1776, και ο ιεροδιδάσκαλος του 18ου αιώνα Μακάριος Καλογεράς, από την Πάτμο.

Ας παρακαλέσουμε την Αγία να πρεσβεύει για εμάς προς τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό για τη σωτηρία των ψυχών μας κατά την Δευτέρα Αυτού Παρουσία, οπότε θα κρίνει ζώντες κα νεκρούς, σύμφωνα και με το Σύμβολο της Πίστεως (Πιστεύω εις ένα Θεό…)

ΠΕΜΠΤΟΥΣΊΑ 

ΤΟ ΝΗΣΙ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΤΑΞΙΑΡΧΕΣ

ΛΕΣΒΟΣ

8η Νοεμβρίου 1912 - 8η Νοεμβρίου 2012

100 χρόνια μετά…

Δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως στο νησί μας, όλοι εμείς, όλοι οι Μυτιληνιοί, τιμάμαι τούτη τη μέρα τη σημερινή ιδιαιτέρα.

Τιμάμαι και αγαπάμε τους Αρχαγγέλους μας, το Μιχαήλ και το Γαβριήλ που σήμερα γιορτάζουν, πιότερο από κάθε άλλο άγιο και το νησί μας ολόκληρο συθέμελα κουνιέται σήμερα από τα πήγαινε – έλα των Μυτιληνιών, όλων των κατοίκων του νησιού μας για την ακρίβεια, στις Εκκλησιές στα σπίτια, στις γιορτάδες, στα χαιρετίσματα, στα συχαρίκια.

Δεν είναι ακόμη τυχαίο πως ένα πασίγνωστο Μοναστήρι του νησιού μας, ένα παγκόσμιο προσκύνημα, που τόσοι και τόσοι επισκέπτες πρώτα αυτό έμαθαν και μετά οτιδήποτε άλλο στον τόπο μας, είναι στον αρχάγγελο Μιχαήλ αφιερωμένο.

Ούτε τέλος είναι σύμπτωση πως εδώ έχουμε ένα όνομα αποκλειστικά δικό μας. Είναι ντόπιο, είναι Μυτιληνιό. Το ακούς και αμέσως, όπου και να ‘σαι θυμάσαι το νησί τούτο. Είναι το όνομα Στρατής. Πουθενά δεν το βρίσκεις γιατί είναι προνόμιο δικό μας. Στρατής, Στρατήγης παλαιότερα, Στρατηγούλα το θηλυκό του. Στρατγέλ το παιδί. Αρχιστράτηγος λοιπόν, Στρατήγης - Στρατής. Τούτη είναι η ετυμολογία του. Σήμερα γιορτάζει. Τη μέρα των Αρχαγγέλων, των Αρχιστρατήγων Μιχαήλ και Γαβριήλ. Ακόμα και το Ευστράτιος εδώ έγινε Στρατής, αν και καμιά σχέση δεν έχουν, σήμερα γιορτάζει

Τιμάμε λοιπόν τους Αγίους Αγγέλους και τους τιμάμε ιδιαίτερα σήμερα 8η Νοεμβρίου, την ημέρα που η Εκκλησία μας τιμά τη σύναξη των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ και πασών των Ασωμάτων Δυνάμεων. Και η ορθόδοξη εκκλησία τιμούσε πάντοτε τους αγγέλους. Η δε τιμητική τους προσκύνηση διακηρύχθηκε επίσημα από τη Ζ΄ οικουμενική σύνοδο σε αντιδιαστολή προς τη λατρεία που αφορά μόνο το πρόσωπο του Θεού.

Στον εβδομαδιαίο λειτουργικό κύκλο των ακολουθιών, η Δευτέρα αφιερώνεται στις αγγελικές δυνάμεις.

Αλλά η κατεξοχήν τιμή των αγγέλων γίνεται στη Θεία Λειτουργία. Εκεί, ο λαός του Θεού στη γη και οι στρατιές του ουρανού με ένα στόμα, σε μία κοινή λειτουργική σύναξη προσφέρουν στο Θεό δοξολογία. Μαζί με τους ιερείς συνέρχονται στο θυσιαστήριο και συλλειτουργούν τη θεϊκή αγαθότητα. Μαζί κυκλώνουν την αγία Τράπεζα και τα τίμια δώρα, διά χειρός αγγέλου αναφέρονται εις οσμήν ευωδίας πνευματικής στο υπερουράνιο και νοερό θυσιαστήριο.

Πιότερο λοιπόν τους τιμάμε και τους αγαπάμε και έχουμε Λαμπρή σήμερα εμείς εδώ πέρα.

Αδελφοί μου!

Σήμερα, μέρα απόδοσης τιμής στους Αγίους Αγγέλους, είναι και η ιδιαίτερη ημέρα για μας τους Λέσβιους, αφού αυτή η μέρα η μεγάλη σημαδεύτηκε πριν από 100 χρόνια με την απαρχή της λευτεριάς μας απ’ τον Τούρκικο ζυγό.

Το φθινόπωρο του 1912 έφερε στη Λέσβο την άνοιξη.

Έβλεπαν οι χριστιανοί ότι η μεγάλη στιγμή για την απελευθέρωση πλησιάζει. Πίστευαν στον καινούργιο κυβερνήτη της Ελλάδας, τον Ελευθέριο Βενιζέλο, τον άνθρωπο που ήταν γιομάτος φως κι αξιοσύνη, ότι θα έκανε πραγματικότητα τον πόθο των Λέσβιων, για τη λύτρωσή τους από τη βάρβαρη τουρκική κατοχή.

Και ξημέρωνει η άγια μέρα της 8ης Νοεμβρίου του 1912 και στις 7 το πρωί μπροστά στη Μυτιλήνη βρίσκεται ο ελληνικός στόλος: Τα θωρηκτά «Αβέρωφ», «Σπέτσαι», «Ύδρα», «Ψαρά», και άλλα πολεμικά.

«ΗΡΘΑΝ ΤΑ ΒΑΠΟΡΙΑ… ΗΡΘΑΝ ΤΑ ΒΑΠΟΡΙΑ …»

Οι Έλληνες της Μυτιλήνης ξεχύνονται στους δρόμους, πλησιάζουν τις ακρογιαλιές, κι ακούνε από την μπάντα του «Αβέρωφ», που βρίσκεται στο «καστρέλι», όπου σήμερα το άγαλμα της ελευθερίας, το εμβατήριο «Μαύρη είναι η νύχτα στα βουνά» και η καρδιά τους γεμίζει από ξέφρενη χαρά και μεγαλείο. Το παραλήρημα του πλήθους από ενθουσιασμό είναι αφάνταστα μεγάλο. Χαιρετίζουν την πολυπόθητη λευτεριά. Χιλιάδες ελληνικές σημαίες στόλισαν τα χριστιανικά σπίτια, τα δημόσια κτήρια, το δημοτικό κήπο και την προκυμαία.

Οι καμπάνες χτυπούν χαρμόσυνα και χαιρετιστήριοι πυροβολισμοί ακούγονταν από τα χριστιανικά παράθυρα και μπαλκόνια και ο κόσμος αγκαλιαζόταν και φιλιόταν με γνωστούς και άγνωστους, φωνάζοντας Χριστός ανέστη.

Για ακούστε το άριστο συνδυασμό των δυο αυτών γιορτάδων. Των Ταξιαρχών και των «Ελευθερίων» μας.

«Από το θωρηκτό «Αβέρωφ» κατεβαίνει μια ατμάκατος με λευκή σημαία και αποστέλλεται με αξιωματικό στην αποβάθρα. Σαν αποσπάσθηκε απ’ τον «Αβέρωφ», που ξεχώριζε με τον όγκο και το σχήμα του απ΄ όλα τα άλλα καράβια, μιά ατμάκατος και με ταχύτητα έσχιζε τα νερά κι ερχόταν και «μνήσθητι, Κύριε, είναι κοντά, μνήσθητι, Κύριε, εφάνη», μπήκε στο Λιμάνι, έδεσε στην προβλήτα κι από μέσα βγήκε ένας Αξιωματικός με το σπαθί στο πλευρό του, που μ’ αγέρωχο βήμα προχώρησε ανάμεσα στο πλήθος. Κι ήταν τεράστιος, ήταν ολόφωτος μέσα στην άσπρη στολή του. Και δεν ήταν Αξιωματικός, ήταν ο ίδιος ο Ταξιάρχης, που σήμερα κατέβηκε κι αυτός στο Λιμάνι, για να γίνει εκεί η πιο παράξενη, η πιο όμορφη λειτουργία δόξας και τιμής στον ένστολο Άγιο».

"ΖΗΤΩ Η ΜΥΤΙΛΗΝΗ ΕΛΕΥΘΕΡΗ.

ΞΥΠΝΑΤΕ, ΞΥΠΝΑΤΕ, Η ΣΑΛΠΙΓΞ ΗΧΕΙ.

ΕΜΠΡΟΣ Η ΣΗΜΑΙΑ ΚΑΙ ΒΗΜΑ ΤΑΧΥ".

Η αποβίβαση των Ελλήνων πεζοναυτών αρχίζει στις 12.30 το μεσημέρι. Το βράδυ της ίδιας μέρας η πόλη φωταγωγείται. Γιορτάζει με άκρατο ενθουσιασμό τη λευτεριά της.

Όμως χρειάζεται αγώνας ακόμη πολύς για την πολυπόθητη λευτεριά. Και το νησί όμως, θα καθυστερήσει να απελευθερωθεί εξ’ ολοκλήρου, ένα ακόμη μήνα, λόγω των αιώνιων τριβών μεταξύ μας. Στις 18 Νοεμβρίου, φθάνουν επιτέλους ενισχύσεις και μπαίνει τέρμα στις διαμάχες που υπήρχαν στους κόλπους του στρατεύματος. Κατά τη διάρκεια του ενός μηνός που χρειάστηκε ο Ελληνικός στρατός για να απελευθερώσει ολόκληρο το νησί, ο άμαχος πληθυσμός υπέφερε τα πάνδεινα από τους Τούρκους.

Εν τω μεταξύ οι Τούρκοι είχαν οχυρωθεί στο Τουρκικό χωριό Κλαπάδος, κοντά στη Καλλονή.

6 Δεκεμβρίου: Όλα είναι έτοιμα για την τελική επίθεση. Ο στρατός συντάσσεται και προχωρεί, ενώ το πλήθος, μέσα σ' ένα παραλήρημα πατριωτισμού, τον κατευοδώνει. Η μάχη που ακολουθεί είναι σκληρή και κρατάει 11 ώρες. Το οχυρωμένο στρατόπεδο των Τούρκων δεν μπόρεσε να αντέξει.

8 Δεκεμβρίου: υπογράφεται το πρωτόκολλο παράδοσης του Τουρκικού στρατού. Η Τουρκική στρατιωτική σημαία• παραδίνεται και φυλάσσεται μέχρι σήμερα στο μουσείο της μονής Λειμώνος.

10 Δεκεμβρίου: Το Ελληνικό στράτευμα επιστρέφει στη Μυτιλήνη, ενώ οι Τουρκικές δυνάμεις μεταφέρονται με πλοίο στον Πειραιά.

Η απελευθέρωση της Λέσβου είναι πραγματικότητα. Δεν σημαίνει όμως αυτό αυτόματα και την ένωση με τη μητέρα πατρίδα. Οι τότε μεγάλες δυνάμεις, οι αιωνίως ρυθμίζουσες τις τύχες των μικρών, αφήνουν να φανεί ξεκάθαρα η πρόθεση τους απέναντι μας. Δεν έχουν τη διάθεση να αναγνωρίσουν την ένωση των νησιών του Αιγαίου με την Ελλάδα. Ο Μυτιληνιός λαός όμως, πάντα αγέρωχος, φιλελεύθερος και γενναίος, δεν το βάζει κάτω. Το Γενάρη του 1913 η Μυτιλήνη σείεται από απανωτά συλλαλητήρια. Θέλουμε την ένωση με την μητέρα πατρίδα. Τα συνθήματα: «Ζήτω η Ελλάς» και «Ένωσις ή θάνατος», δίνουν και παίρνουν σ’ όλο το νησί.

Για τα επόμενα δέκα χρόνια εκκρεμεί το νομικό καθεστώς των νησιών του Αιγαίου και στη Λέσβο παραμένουν Τούρκοι, οι οποίοι μάλιστα συμμετέχουν και στη διοίκηση της.

Οι διαρκείς πολεμικές συγκρούσεις αυτής της δεκαετίας, διατηρούν τη κατάσταση αυτή μέχρι και τη Μικρασιατική καταστροφή. Η τελική λύση δίνεται με τη συνθήκη της Λωζάνης, το 1923, η οποία παραχωρεί αμετάκλητα τα νησιά στην Ελλάδα. Τότε φεύγουν οριστικά και οι τελευταίοι Τούρκοι από το Λεσβιακό έδαφος.

Αδελφοί μου!

Στις 12.30 της Πέμπτης 8 Νοεμβρίου 1912, έκλεισε κύ¬κλος τετρακοσίων πενήντα χρόνων αφότου ο τελευταίος Γενοβέζος Άρχοντας, ο Νικόλαος Γατελούζος παρέδωσε την πόλη στο Μωάμεθ τον Πορθητή»

Και κείνες τις μέρες ακούγοντας ψαλμωδίες στους δρόμους λες και ήτανε Φώτα, Θεοφάνεια. Δεν ήτανε όμως τυχαίες, είχανε το σκοπό τους. Ήτανε ο ύμνος της λευτεριάς μας.

«Ελευθέρα μεν η κτίσις γνωρίζεται.

Υιοί δε φωτός, οι πριν εσκοτισμένοι.

Μόνος στενάζει, του σκότους ο προστάτης.

Νυν ευλογείτω συντόνως τον αίτιον

Η πριν τάλαινα των Εθνών παγκληρία.

«Η κτίση έχει γνώρισμά της την ελευθερία και είναι παιδιά φωτεινά, που πριν ζούσαν στο σκοτάδι. Απομονωμένος, τώρα στενάζει ο άρχοντας του σκοταδιού διάβολος. Τώρα ας ευλογεί και ας δοξάζει με όση δύναμη μπορεί τον αίτιο αυτής της νέας καταστάσεως όλη η ταλαίπωρη ανθρωπότητα».

Σήμερα λοιπόν 8 του Νοέμβρη του 2012, γιορτάζοντας τα 100/χρονα της λευτεριάς μας, ας μην ξεχνάμε ποτέ τη λέξη λευτεριά. Ας μη ξεχνάμε τι σημαίνει λευτεριά. Οι μέρες που ζούμε είναι πονηρές, πολύ πονηρές. Η ελευθερία μας, η δημοκρατία μας, αγαθά για τα οποία χύθηκε μπόλικο αίμα βρίσκεται σε μεγάλο κίνδυνο. Βιάζεται βάναυσα και ασύστολα. Τα αυτονόητα κεκτημένα τα χάνουμε μέσα σε μια νύχτα. Δεν ακούγεται πλέον η φωνή του λαού. Δεν ακουγόμαστε. Δεν ακούγεται ο πόνος μας. Δεν λογαριάζονται τα δάκρυα μας. Καταντήσαμε έρμαια σε ένα ανελέητο τυφώνα που παρασέρνει στο διάβα του ζωή, αξία, υπόληψη, τα πάντα.. Για τούτο χρειάζεται περιφρούρηση η λευτεριά. Για τούτο δεν πρέπει να λησμονάμε τι σημαίνει λευτεριά. Για τούτο τούτη η μέρα φέτος είναι πολύ πιο επίκαιρη, από κάθε άλλη φορά.

(Στοιχεία έχουμε πάρει από τα «Λεσβιακά» Τόμος Δ’.- Εταιρεία Λεσβιακών Μελετών.)

π. Γεώργιος Αλεντάς