Του Τάσου Καμπούρη *
Διερωτάται κανείς: η αθλιότητα ή η ημιμάθεια, η ενεότητα ή η σκοπιμότητα, ο κρυπτοφασιμός ή η ιδεοληψία συνιστούν κίνητρο για να ερμηνεύσει κανείς φράσεις του τύπου: “Οι Εβραίοι είναι ο περιούσιος λαός”; Ίσως απάντηση να μην λάβει ποτέ. Το ατύχημα είναι πως οι φράσεις ακούγονται -και μάλιστα- από καθέδρας σε αίθουσες ελληνικών δικαστηρίων.
Ωστόσο, με βεβαιότητα γνωρίζουμε το περιεχόμενο της φράσης “περιούσιος λαός” και αυτό το περιεχόμενο πρέπει να εξετάσουμε υπό το πρίσμα πάντοτε της επιστήμης, της ιστορίας και της ηθικής.
Κατ’ αρχάς, οφείλει ο καθένας να τονίσει πως οι Εβραίοι είχαν σφυρηλατήσει μία εθνική συνείδηση σε ένα εξαιρετικό μακρινό παρελθόν, όταν άλλοι ιστορικοί λαοί δεν διέθεταν το παραμικρό ίχνος συνεκτικών δεσμών. Γνώριζαν πως τους ένωνε μία κοινή πολιτιστική παράδοση, μία ξεχωριστή γλωσσική ποικιλία, μια κοινή ιστορική πορεία στον συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο όπου εμφανίστηκαν, έζησαν και δημιούργησαν και -το σπουδαιότερο- διέθεταν την επίγνωση μίας και μόνης μονοθεϊστικής θρησκείας. Και σε αυτό το στοιχείο του μονοθεϊσμού, οφείλει ο αντικειμενικός και σοβαρός αναλυτής να αναζητήσει το περιεχόμενο του όρου “περιούσιος λαός”.
Κατά την παράδοση λοιπόν του Εβραϊκού έθνους, ο Θεός στο όρος Χορήβ παρέδωσε στον Μωυσή την νομοθεσία Του. Κατά την ραββινική παράδοση, εκείνη την ημέρα “παρόντες” εθεωρήθησαν όλοι οι άνθρωποι, όσοι ήσαν τότε εν ζωή και παρόντες και όσοι θα ζήσουν στο μέλλον, Εβραίοι και μη. Από εκείνη τη στιγμή, μια χούφτα άνθρωποι, ένιωσαν πως ορίζονται ως θεματοφύλακες της Διαθήκης (berit) του Θεού με τον Άνθρωπο.
Αυτή η συναίσθηση τούς κατέστησε “περιούσιο λαό”. Δεν είναι τυχαίο πως έκτοτε προσπάθησαν μόνο με το παράδειγμά τους στην άσκηση των εντολών (mitsvot) να φωτίσουν τον κόσμο με την θεϊκή αλήθεια. Θεώρησαν τους εαυτούς τους σαν τα κεριά που φωτίζουν το σκοτάδι της πολυθεϊας. Δεν είναι τυχαίο επίσης, πως είναι και οι εμπνευστές της έννοιας της “ειρήνης” και μάλιστα σε ένα κόσμο που γνώριζε μόνο να πολεμά και να καταστρέφει. Έκτοτε αγωνίστηκαν για την επικράτηση της ειρήνης και ήσαν οι πρώτοι που κήρυξαν την ανάγκη επικράτησης της θεϊκής τάξης στον κόσμο, που πρέσβευαν πως όλοι οι άνθρωποι είναι απόγονοι ενός ζεύγους και άρα αδέλφια.
Η πρωτεύουσά τους Ιερουσαλήμ (Yerushalayim), είναι “η πόλη της ειρήνης” και σκοπός της ύπαρξής τους στον φθαρτό κόσμο διακήρυξαν πως είναι η βιοτή σύμφωνα με το θέλημα του Δημιουργού. Η αποστολή τους είναι αποκλειστικά πνευματική, καθαρά συμβολική και απόλυτα ειρηνική. Ο Ιουδαϊσμός, η πρώτη και πρωτότυπη μονοθεϊστική θρησκεία, ουδέποτε υπήρξε επιθετική: ουδέποτε επιβλήθηκε (δεν υπήρξαν στο διάβα της ανθρώπινης ιστορίας εξιουδαϊσμοί, ενώ αντίθετα υπήρξαν βίαιοι και μη εκχριστιανισμοί και εξισλαμισμοί).
Οι Εβραίοι δεν είδαν ποτέ την “εκλογή” τους σωβινιστικά. Αντίθετα, τη θεώρησαν μια πολύ καλή ευκαιρία να βάλουν σε τάξη τις κοινότητές τους, συντάσσοντας νομικές διατάξεις και κανόνες που έκαναν δικαιότερη την κοινωνική συνύπαρξη και όλα αυτά υπό το άγρυπνο βλέμμα ενός γεμάτου αγάπη και ενδιαφέρον για τον άνθρωπο Θεού.
Αντίθετα: τόσο ο χριστιανισμός (ο οποίος ξεκίνησε ως αίρεση του Ιουδαϊσμού) όσο και ο μωαμεθανισμός, διέστρεψε στο σύνολό τους τις πρωτότυπες Ιουδαϊκές έννοιες. Στις δύο αυτές θρησκείες ο όρος “περιούσιος λαός” έλαβε το εθνικιστικό περιεχόμενο και τις τάσεις “ανωτερότητας” έναντι των υπόλοιπων θρησκειών. Γι’ αυτό και προσηλύτισαν βίαια αναρίθμητα πλήθη, κατέστρεψαν πολιτιστικές παραδόσεις και συνήθειες αιώνων - θυμίζω την θλιβερή καταστροφή του αρχαίου ελληνικού και μετέπειτα του ρωμαϊκού πολιτισμού από τις ορδές των φανατισμένων μοναχών-, πραγματοποίησαν “σταυροφορίες” και “τζιχάντ”, μετέτρεψαν μια έννοια που δήλωνε την αλληλεγγύη μεταξύ των ανθρώπων της Εβραϊκής θρησκείας σε ρατσιστική διδαχή υπεροχής και ελιτισμού, σε ιδεολογικό πρόσχημα για κάθε είδους ειδεχθείς ενέργειες, για κάθε μορφής ανηθικότητα.
Πουθενά στην ραββινική παράδοση δυόμιση και πλέον χιλιάδων χρόνων δεν υπάρχει ίχνος ρατσιστικών παραληρημάτων. (Αυτά μπορεί κανείς να βρει άπλετα στα λογύδρια μικρονοϊκών συγγραφίσκων, ιστορίσκων, εισαγγελίσκων και λοιπών παντοίων -ίσκων). Είναι αρκούντως διαφωτιστική ή απάντηση που έδωσε ο διδάσκαλος Χιλλέλ, σε έναν μελλοντικό προσήλυτο. Όταν ζήτησε από τον Ραββί να του διδάξει τον Νόμο στεκόμενος στο ένα πόδι, εκείνος απάντησε: “Να μην κάνεις στους άλλους αυτό που δεν θέλεις να σου κάνουν. Τα υπόλοιπα είναι σχόλια”. Αυτή η διδασκαλία από τον κορυφαίο διδάσκαλο του Ισραήλ (εκατοντάδες χρόνια πριν τον Ιησού ή τον Μωάμεθ) δεν αφήνει περιθώρια για κανενός είδους φασιστικές αντιλήψεις περί “περιούσιου λαού”.
Δεν είναι η μόνη έννοια την οποία οι μετά τον Ιουδαϊσμό θρησκείες διέστρεψαν και αμαύρωσαν. Εκεί που ο Ναός του Σολομώντα αποτελούσε το σύμβολο ενότητας και επικοινωνίας του Θεού με τον Άνθρωπο (κατά την Εβραϊκή παράδοση στην Σκηνή του Μαρτυρίου υπήρχε η παρουσία του Θεού, η shechina), οι μετέπειτα θρησκείες έφτιαξαν ναούς-σύμβολα κρατικής και θρησκευτικής εξουσίας, κέντρα διεφθαρμένης διοίκησης και δολοπλόκου συναλλαγής. Εκεί που οι Εβραίοι ευχαριστούσαν τον Δημιουργό για τα επίγεια αγαθά με εορτές γεμάτες χορούς και εύθυμα τραγούδια, οι μετέπειτα θρησκείες εορτάζουν κακέκτυπα αντίγραφα των ιουδαϊκών εθίμων, που κινούνται μεταξύ ψυχολογισμών με χαρακτήρα συναισθηματικής ανακούφισης και αντισημιτικών παραληρημάτων. Εκεί που οι Εβραίοι δοξολογούσαν για τη σωτηρία τους από τους πολυάριθμους εχθρούς, αυτοί οι άλλοι υμνούσαν την εξόντωση αλλοθρήσκων και αλλοδόξων στο όνομα της διάδοσης της “αληθινής” πίστης ...
Τι αρνητικό περιεχόμενο μπορεί να λάβει ο όρος “περιούσιος λαός”, όταν ο ίδιος αυτός λαός, αντί να επαίρεται, να κομπορρημονεί και να κομπάζει, αποδίδει τα πάντα στην βοήθεια του Θεού, την επιβίωσή του, τα κατορθώματά του σε πόλεμο και σε ειρήνη, την ίδια την ύπαρξή του; Πρέπει να είναι κανείς εξεχόντως ηλίθιος ή εκ πεποιθήσεως φασίστας για να βλέπει στον χαρακτηρισμό “περιούσιος λαός” κάτι άλλο.
Και κάτι σημαντικότερο: όσοι έχουν μια αληθή γνώση της Εβραϊκής θρησκείας, μόνο να λυπούνται μπορούν με τις (οπωσδήποτε απέλπιδες) προσπάθειες ορισμένων φανατισμένων κρυπτο- ή φανεροφασιστών να παρουσιάσουν το ψέμα για αλήθεια. Ο Εβραίος σε κάθε του ενέργεια έχει πάνω από όλα στο μυαλό και την καρδιά του τον Θεό. Ευλογεί το φαγητό που θα φάει, το νερό που θα πιεί, προσεύχεται στη συναγωγή, στο σπίτι και στο ταξίδι, δοξολογεί για το θαύμα της ζωής, της δημιουργίας και της καλοσύνης του Θεού: το τελευταίο πράγμα που θα μπορούσε να σκεφτεί είναι τα συμπλεγματικά παραληρήματα αντισημιτικής ανοησίας και φανατισμού που εκπορεύονται από τα αρρωστημένα μυαλά ορισμένων απογόνων του προπάτορα πιθήκου.
Αν παρόλα αυτά υπάρχει κάποιος που θέλει να βρει “περιούσιους λαούς” με τα χαρακτηριστικά που (μάταια ωστόσο) προσπαθούν να αποδώσουν στον Εβραϊκό λαό, πρέπει να ψάξει λίγο βορειότερα στον παγκόσμιο άτλαντα ... Οι Εβραίοι προτιμούν να ερευνούν, να ξεχωρίζουν, να προοδεύουν, να αγωνίζονται με το μυαλό, την ψυχή και την καρδιά τους για να γίνουν καλύτεροι, αφού γνωρίζουν με ποια έννοια είναι “περιούσιος λαός”.
Εκείνοι οι άλλοι, οι απαλλαγμένοι από κάθε πίστη και φρόνημα, οι παρητημένοι από κάθε προσπάθεια βελτίωσης, οι εθελοτυφλούντες και παραπαίοντες σε κάθε τομέα της οικονομικής, πολιτικής, πολιτιστικής και κοινωνικής ζωής, είναι αυτοί που, πιστεύοντας πως είναι “ο εκλεκτός λαός του Θεού”, (και οι απευθείας απόγονοι του Πλάτωνος και του Αριστοτέλους), θεωρούν ότι ο Θεός θα σπεύσει να τους σώσει από τα δεινά στα οποία με δική τους ευθύνη περιέπεσαν μόνο και μόνο γιατί είναι ... “οι εκλεκτοί”.
* αναδημοσιεύεται με άδεια του συγγραφέα
