Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 3
Benjamin Oliver Foster, Ph.D., Ed.

67. ibi in hanc sententiam locutum accipio: "etsi mihi nullius noxae conscius, Quirites, sum, tamen cum pudore summo in contionem in conspectum vestrum¹ processi. hoc vos scire, hoc posteris memoriae traditum iri, Aequos et Volscos, vix Hernicis modo pares, T. Quinctio quartum consule ad moenia urbis Romae impune armatos venisse! hanc ego ignominiam, [2] quamquam iam diu ita vivitur ut² nihil boni divinet animus, si huic potissimum imminere anno scissem, vel exsilio vel morte, si alia fuga honoris non esset, vitassem. [3] ergo si viri arma illa habuissent quae in portis fuere nostris, capi Roma me consule potuit. satis honorum, satis superque [p. 226] vitae erat; [4] mori consulem tertium oportuit. quem³ tandem ignavissimi hostium contempsere? nos consules an vos, Quirites? si culpa in nobis est, auferte imperium indignis, et si id parum est, insuper poenas expetite: [5] si in vobis, nemo deorum nec hominum sit qui vestra puniat peccata, Quirites: vosmet tantum eorum paeniteat. non illi vestram ignaviam contempsere nec suae virtuti confisi sunt; quippe totiens fusi fugatique, castris exuti, agro multati, sub iugum missi et se et vos novere: [6] discordia ordinum et⁴ venenum urbis huius, patrum ac plebis certamina, dum nec nobis imperii nec vobis libertatis est modus, dum taedet vos patriciorum, nos⁵ plebeiorum magistratuum, [7] sustulere illis⁶ animos. pro deum fidem quid vobis voltis? tribunos plebis concupistis; concordiae causa concessimus. decemviros desiderastis; creari passi sumus. decemvirorum vos pertaesum est; [8] coegimus abire magistratu. manente in eosdem privatos ira vestra mori atque exsulare nobilissimos viros honoratissimosque passi sumus. [9] tribunos plebis creare iterum voluistis; creastis; consules facere vestrarum partium; etsi patribus videbamus iniquum, patricium quoque magistratum plebi donum fieri vidimus.⁷ auxilium tribunicium, [p. 228] provocationem ad populum, scita plebis iniuncta⁸ patribus, sub titulo aequandarum legum nostra iura oppressa tulimus et ferimus. [10] qui finis erit discordiarum? ecquando⁹ unam urbem habere, ecquando communem hanc esse patriam licebit? victi nos aequiore animo quiescimus quam vos victores. [11] satisne est nobis vos metuendos esse? adversus nos Aventinum capitur, adversus nos Sacer occupatur mons; Esquilias vidimus ab hoste prope captas, et scandentem in aggerem Volscum. hostem¹⁰ nemo submovit: in nos viri, in nos armati estis.