η κυρία Λούλα

Πριν λίγες μέρες έμαθα πως πέθανε η γριά που έμενε στην αποπάνω γειτονιά της μεγάλης μας πόλης. Έμενε μόνη της μ’ ένα άγριο σκυλί σε μια παλιά, φθαρμένη και «ενοχλητικά» για την περιοχή μας απεριποίητη μονοκατοικία. Ακόμη και στα παράθυρα, θολά απ’ τον καπνό κάποιας σόμπας προφανώς, δεν κρέμονταν κουρτίνες, και τα εξώφυλλα πάντα ανοιχτά έχασκαν απεγνωσμένα χειμώνα-καλοκαίρι, μέρα και νύχτα. Μια μικρή τσιμεντένια αυλή συνόδευε την εγκατάλειψη άδεια και από το ελάχιστο φυτό ή λουλούδι. Καμιά φορά μονάχα κάποιο μεσοφόρι μπορεί να ανέμιζε κρεμασμένο απ’ το σκοινί, πασχίζοντας ίσως να στεγνώσει.

Κάτι σ’ έδιωχνε πάντα όταν περνούσες έξω απ’ αυτό το σπίτι και δεν ήταν τόσο το σκυλί που λυσσομανούσε στο παράθυρο βρίζοντας κάθε ξένο, ούτε η ξέπνοη μορφή της αχτένιστης γυναίκας που σαν φάντασμα έβλεπες να περιφέρεται μισόγυμνη μέσα του. Ίσως ούτε και αυτή η ανάμεικτη οσμή της κλεισούρας, των ούρων και της αιθάλης που σε χτυπούσε σαν σφυρί όταν πλησίαζες. Κάθε εποχή και ώρα κραύγαζε τη μοναξιά των ενοίκων του. Όχι γιατί η γριά γυναίκα ήταν κουφή. Η τηλεόραση άστραφτε μέσα του άλλους κόσμους φαντασμένους και βρόνταγε δελτία ειδήσεων και διαφημίσεις και παλιές ελληνικές ταινίες.

Σκεφτόμουν πολλές φορές περνώντας απέξω πως η μοναξιά είναι εκκωφαντική, μυρίζει άσχημα, προκαλεί το βλέμμα μας με τη φθαρμένη γύμνια της. Πως αγκιστρώνεται στις αισθήσεις μας και απομυζά τη συνείδησή μας σαν τσιμπούρι ενοχλητικό και αιμοβόρο.

Η κυρία Λούλα λοιπόν πέθανε. Μέρες τώρα το σπίτι της μένει απορημένο και σιωπηλό. Η τηλεόραση ούτε αστράφτει, ούτε βροντά. Και περισσότερο εκκωφαντική από τη μοναξιά διαπιστώνω πια πως είναι η απουσία. Τώρα τίποτα δεν σχολιάζει δηκτικά τη νοικοκυρεμένη ζωή των περιοίκων, τίποτα δεν αγκιστρώνεται στις αισθήσεις των περαστικών. Ούτε γαβγίζει κανένα σκυλί – και δεν ξέρει κανείς αλήθεια τι απέγινε. Αν το πήρε κάποιος ή αν περιφέρεται μαζί με τη γριά στους εφιάλτες μας γαβγίζοντας θυμωμένο.

*****

στη φωτογραφία το χωριό Άγιος Πέτρος της Κυνουρίας προχθές 26 Απρίλη - πρωί

...αδυνατώντας να ευχηθώ "καλή ανάσταση"

Νομίζω πως η ποίηση αυτές τις μέρες φωτίζει σαν κερί τη ζωή μας- δεν εννοώ με αυτό πως τη βοηθάει να δει ή τη ζεσταίνει, αλλά πως εισβάλλει στις σκιές της, το φόβο, το θάνατο. Δεν ξέρω τι ψάχνει. Αλλά πως έστω για λίγο δείχνει το πρόσωπο του αναπόφευκτου δίνοντάς του μια όψη πιο παρηγορητική, καμιά φορά συμπαθητική.

Θεωρώ τον "Πόρφυρα" του Σολωμού ένα από τα πιο ωραία ελληνικά ποιήματα. Μην προσδοκώντας βέβαια καμία "ζωή του μέλλοντος αιώνος", τον φέρνω εδώ αδυνατώντας να ευχηθώ "καλή ανάσταση". Ό,τι ζούμε νομίζω φωτίζει το φόβο, μας βοηθάει να δούμε, μας ζεσταίνει. Και είναι αναπόφευκτα αρκετό.

«Kοντά ‘ναι το χρυσόφτερο και κατά δω γυρμένο,

π’ άφησε ξάφνου το κλαδί για του γιαλού την πέτρα

κι εκεί γρικά της θάλασσας και τ’ ουρανού τα κάλλη

κι εκεί τραβά τον ήχο του μ’ όλα τα μάγια πόχει.

Γλυκά ‘δεσε τη θάλασσα και την ερμιά του βράχου

κι α δεν είν’ ώρα για τ’ αστρί θε να συρθεί και νά ‘βγει.

(Xιλιάδες άστρα στο λουτρό μ’ εμέ να στείλ’ η νύχτα!).

Πουλί πουλάκι που λαλείς μ’ όλα τα μάγια πόχεις,

ευτυχισμός α δέν ειναι το θαύμα της φωνής σου,

καλό δεν άνθισε στη γη, στον ουρανό, κανένα.

Δεν το ‘λπιζα να ‘ν’ η ζωή μέγα καλό και πρώτο!

Aλλ’ αχ, αλλ’ αχ, να μπόρουνα σαν αστραπή να τρέξω,

ακόμ’, αφρέ μου, να βαστάς και να ‘μαι γυρισμένος

με δυο φιλιά της μάνας μου, με φούχτα γη της γης μου!».

Kι η φύσις όλη τού γελά και γένεται δική του.

Eλπίδα, τον αγκάλιασες και του κρυφομιλούσες

και του σφιχτόδεσες το νου μ’ όλα τα μάγια πόχεις.

Nιος κόσμος όμορφος παντού χαράς και καλοσύνης.

Aλλ’ απαντούν τα μάτια του τρανό θεριό πελάγου

κι αλιά, μακριά ‘ναι το σπαθί, μακριά ‘ναι το τουφέκι!

Kοντά ‘ν’ εκεί στο νιον ομπρός ο τίγρης του πελάγου•

αλλ’ όπως έσκισ’ εύκολα βαθιά νερά κι εβγήκε

κατά τον κάτασπρο λαιμό που λάμπει ωσάν τον κύκνο,

κατά το στήθος το πλατύ και το ξανθό κεφάλι,

έτσι κι ο νιος ελεύτερος, μ’ όλες τες δύναμές του,

της φύσης από τσ’ όμορφες και δυνατές αγκάλες,

οπού τον εγλυκόσφιγγε και του γλυκομιλούσε,

ευτύς ενώνει στο λευκό γυμνό κορμί π’ αστράφτει,

την τέχνη του κολυμπιστή και την ορμή της μάχης.

Πριν πάψ’ η μεγαλόψυχη πνοή χαρά γεμίζει:

Άστραψε φως κι εγνώρισεν ο νιος τον εαυτό του.

Aπομεινάρι θαυμαστό ερμιάς και μεγαλείου,

όμορφε ξένε και καλέ και στον ανθό της νιότης,

άμε και δέξου στο γιαλό του δυνατού την κλάψα

****

η εικόνα είναι "σπουδή γυμνού νέου" του Γεώργιου Ιακωβίδη (1853 - 1932)

Το άδειο μαντήλι (1948-2011)

..."Εγώ δεν είμαι ποιητής, είμ' ο λυγμός του. Είμαι ένας δείπνος μυστικός, δίπλα ο Ιούδας κλαίει σκυφτός, κι είμ' αδερφός του"

Βρίσκω την ποίηση παντού

Δεν ξέρω αν μπορώ να στο εξηγήσω. Μερικές φορές με κατακλύζει η ποίηση. Και η ψυχή μου στομώνει. Ας πούμε, εδώ: σε ένα λήμμα του Εγκυκλοπαιδικού Λεξικού "Ήλιος" που αναφέρεται στην έννοια "έθνος".

Ή εδώ: σε ένα βιβλίο με τίτλο "το πετύμενον νινβίτ" που εκδόθηκε από Έλληνες στο Ροστόβ-Δον το 1931. Κακή η ποιότητα της έκδοσης, φτηνό χαρτί, με εικονογράφηση όμως. Κάποια ελληνάκια των Ποντίων ονειρεύτηκαν διαβάζοντάς το. Λέγεται "μαρμαρόκολλα" και χρωματίζει το μέσα των βιβλίων. Τη φτιάχνουν οι βιβλιοδέτες. Δες εδώ, σε ένα βιβλίο γαλλικό αλλά "a Londres" του 1772:

Ένα χαρακτικό σε ένα βιβλίο παλιό, μια γαλλική μετάφραση ενός"πλαστού" Δον Κιχώτη που κυκλοφόρησε το 1614 στα ισπανικά ως έργο κάποιου Αλόνσο Φερνάντεθ ντε Αβεγιανέδα, και με τον οποίο τα "έβαλε" άσχημα ο Θερβάντες στον δεύτερο τόμο του Δον Κιχώτη του που κυκλοφόρησε το 1615...

Θα ήθελα μερικές φορές να καβαλάω τη ζωή και να την αφήνω να με πηγαίνει μακρυά από την πραγματικότητα και τη φαντασία...

Ο Χριστός σταυρώνεται ξανά και ξανά...

Επιτρέπω κάποιες μικρές (παρα)πολιτικές εμπάθειες σε μένα εδώ μέσα...

Μου προκαλεί γέλια το γελοίο του πράγματος, όταν κάποιος "εκπεσών" πολιτικός ανήρ επικαλείται τη μοίρα του Χριστού ευελπιστώντας στην... ανάστασή του.

Ο Αλέκος Αλαβάνος πριν από ενάμιση χρόνο είχε δηλώσει σχετικά με την πορεία του από τον ΣΥΝ στο ΣΥΡΙΖΑ: ..." Για μένα έγινε το αντίθετο από τον Δάντη, όπου από το καθαρτήριο πας στον παράδεισο. Εγώ από τον παράδεισο της ηγεσίας πήγα στο καθαρτήριο. Μου δόθηκε όμως η δυνατότητα, στο διάστημα αυτό, να καταλάβω ότι υπάρχει ένας κόσμος με ανησυχίες, με ερωτηματικά, με κριτικές από τον οποίο είχα τις αποστάσεις μου όχι από σνομπισμό, δεν είναι τέτοια η αντίληψή μου, πες από φόρτο εργασίας. Ηρθε λοιπόν ένας σύντροφος του ΣΥΡΙΖΑ και μου είπε: «αυτό που χρειαζόσουν για να πας ακόμα πιο πέρα ήταν να ταπεινωθείς»". Χθες ο Παναγιώτης Ψωμιάδης αντιμετωπίζοντας την καταδίκη του σε 12μηνη φυλάκιση με τριετή αναστολή δήλωσε (σε πολλούς και εκτός των άλλων): «Εγώ περνάω το δικό μου Γολγοθά. Ο Χριστός σταυρώθηκε και αναστήθηκε. Να είστε βέβαιος και εγώ θα αναστηθώ». Έχω την αίσθηση πως η πολλή ηγεσία βλάπτει σοβαρά το πολιτικό ήθος. Θα πρόσθετα επίσης πως συχνά δεν... "κολακεύει" αυτούς που τη φορούν.

Τα υλικά μιας νέας εποχής

Η γραφή είναι βέβαια αντιγραφή. Κατά κανόνα της πραγματικότητας. Αλλά με το δικό σου γραφικό χαρακτήρα.

Οι μέρες αυτές είναι περίεργες. Για όλους μας. Μέχρι και πριν από μερικούς μήνες θεωρούσα πως πιο ενδιαφέροντα είναι αυτά που γράφω ή διαβάζω (οι αντιγραφές της πραγματικότητας από τους άλλους), παρά όσα διαδραματίζονταν γύρω μου. Διέκρινα σχεδόν παντού μια περιφερόμενη υπεροψία, ένα ντελίριο παράλογης αισιοδοξίας. Ο τελευταίος χρόνος όμως μας έριξε όλες τις γάτες στο ίδιο τσουβάλι και από ‘κει στη θάλασσα.

Και άλλαξε αυτό το βλέμμα το κυρίαρχο. Όχι απαραίτητα σε κάτι πιο επίμονα ελπιδοφόρο ή δυναμικό. Σήμερα ξέρω πως η ζωή γύρω μου με ξεπερνάει σε φαντασία. Ένα χρόνο τώρα χάνονται όσα όριζαν την κοινωνία μας ως ευημερούσα, όσα τροφοδοτούσαν την ελπίδα για ένα «ακόμη καλύτερο αύριο». Ο κόσμος όλος αλλάζει και εμείς γινόμαστε σιγά-σιγά η… προνομιούχα γενιά που θα ζήσει άλλη μια καμπή της ιστορίας. Εμείς που δεν ζήσαμε ποτέ Χούντα ή Κατοχή – ή μήπως όχι;

Υπάρχουν χιλιάδες πράγματα που θα ήθελα να σχολιάσω, να αμφισβητήσω, να καυτηριάσω, να χλευάσω. Χιλιάδες. Να ενώσω τη φωνή μου με όσες φωνές σχεδόν μαρτυρικά επιδίδονται στην ανάδειξη της άλλης πλευράς των πραγμάτων. Όσοι έχετε διαβάσει Μπαλζάκ θα έχετε κρατήσει στη μνήμη ίσως την εικόνα των ξεπεσμένων μεγαλοαστών αρχόντων του, οι οποίοι ζούσαν με δανεικά και κατέρρεαν όταν αυτά εξαντλούνταν. Μοιάζουν τόσο πολύ με την εποχή μας. Υποστηρίζω μια άποψη που λέει πως δεν έχουν βουλιάξει όλοι γύρω μου στην απόγνωση γιατί υπάρχει ακόμη οικονομικό λίπος. Τρεφόμαστε με όσα αποθηκεύσαμε στην καμπούρα μας. Αντίστοιχα υπάρχει και το κοινωνικό λίπος που αναβάλλει την κοινωνική έκρηξη, τη σφαγή. Και πολιτικό λίπος υπάρχει (εδώ δεν αναφέρομαι στον Πάγκαλο) και συγκρατεί την ανατροπή του πολιτικού σκηνικού, το κάνει να μοιάζει αμήχανο ακόμη.

Θα έχει ενδιαφέρον που θα ζήσουμε ό,τι επακολουθήσει όταν το λίπος τελειώσει.

Δεν πρόκειται να αλλάξω το βλέμμα μου. Δεν θα γίνω κυνικός. Δεν θεωρώ πως τα πράγματα λόγω της επικείμενης καταστροφής θα αποκτήσουν το πραγματικό τους μέγεθος ή θα ισορροπήσουν σε μια ρεαλιστική και ηθική τάξη. Με ενδιαφέρουν τα θύματα και οι θύτες αυτής της ιστορίας.

(Αν καμιά φορά δεν φαίνομαι «πολιτικός» σ’ αυτά που γράφω εδώ μέσα, είναι γιατί πια όλο και πιο συχνά η γραφή μου γίνεται αντιγραφή όχι της πραγματικότητας, αλλά της μνήμης μου. Είναι σαν να ξεδιαλέγω τα υλικά της νέας εποχής)

*****

Οι φωτογραφίες είναι απ΄τα γραφεία της Οργανωτικής Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων "ΑΘΗΝΑ 2004" 3 μήνες μετά τη λήξη των Αγώνων.

Ελεύθεροι Πολιορκημένοι στην Κερατέα

«Ο Απρίλης με τον Έρωτα χορεύουν και γελούνε,

Κι όσ' άνθια βγαίνουν και καρποί τόσ' άρματα σε κλειούνε.»

Δ. Σολωμός.

**********

Μια φίλη από την Κερατέα μου είπε προχθές πως δεν φανταζόταν ποτέ ότι θα δει τον συνταξιούχο αστυνομικό πατέρα της να διαδηλώνει φωνάζοντας συνθήματα κατά των "μπάτσων". "Τον είδα στις ειδήσεις - τι ανατροπή στην ηλικία του…". Προσπάθησα να της πω πως αυτό είναι ελπιδοφόρο…

Η Κερατέα επιμένει με κάθε τρόπο: