Fauna e Flora Salvaxe de Galicia, un novo grupo no facebook.

Acabamos de crear un novo grupo no facebook chamado Fauna e Flora de Galicia, tendes o enlazamento picando no nome do grupo. Este grupo pescuda ser un punto de encontro para a promoción da fauna e flora de Galicia, iniciativas conservacionistas, pero tamén un lugar de promoción para iniciativas públicas ou privadas que pescuden un desenvolvimento sostible da nosa terra. 

Asemade queremos que sea un grupo aberto ao debate e á denuncia dos maltratos ecolóxicos que constante mente sofre a terra galega. 

 

 

Animámosvos a participar e partillar para entre todos facer ver que Galicia pode resurxir das súas cinzas sen hipotecar o seu futuro e o seu patrimonio natural. Asemade sei que entre todos seremos capaces de mostrar tódalas maravillas que a nosa terra agocha.

 

 

IV Xornadas Herpetolóxicas Ourensás.

Un ano máis, e xa van catro, a Aula da Natureza do río Miño e un servidor convidámosvos ás Xornadas Herpetolóxicas Ourensás. Este ano organizaremos dúas xornadas que terán lugar o sábado 23 de abril e o sábado 21 de maio en horario de 10:00 a 14:00h tendo como punto de encontro a Aula. Tendes toda a info para apuntarvos no anterior enlazamento.

A primeira xornada versará sobre os réptiles e anfibios termófilos da bisbarra de Ourense, e visitaremos aqueles puntos de maior influenza mediterránea para observar aos réptiles máis característicos do dominio mediterráneo galego como a ladra (Tarentola mauritanica), a lagartixa cinsenta occidental (Psammodromus occidentalis), escáncer ibérico (Chalcides bedriagai) así como os anfibios característicos deste tipos e hábitat como o sapo corriqueiro (Alytes obstetricans) ou o sapo corriqueiro (Epidalea calamita), dependentes para a reproducción das masas de auga temporais características deste tipo de ambientes, facendo fincapé nas necesidades de conservación deste tipo de hábitats característicos das depresións fluviais ourensán e que son causa directa da súa riqueza herpetolóxica.

Un ano máis queremos por de manifesto a riqueza da bisbarra ourensá e testas o estado de conservación dos nosos herpetos como un dos máis efectivos bioindicadores para detertar os problemas medioambientais dos ecosistemás máis cercanos.

Rewilding Galicia

Irmáns! En pé, sereos,
a limpa frente erguida,
envoltos na brancura
da luz que cai de riba,(...) estrofa do poema "Em pé" de Ramón Cabanillas (1876-1959)-Poeta galego.

Nos derradeiros anos naceron en diversas partes do mundo, sobretodo no continente europeo, unha sería de iniciativas conservacionistas que acuñaron o termo anglosaxón "Rewildind", literalmente "reasalvaxamento" ou "renaturalización". 

Os proxectos de Rewilding pescudan a restauración dos hábitats e a natureza do continente mediante a creacións de grandes reservas naturais nas que se restitúan tódalas especies que están extintas pola acción directa ou indireca do home, un exemplo o tendes no Parque Nacional estadounidense de Yellowstone. 

Principalmente soen atinxir aos grandes mamíferos, o grupo de vertebrados máis afectado pola acción das actividades humanas, pero en outras ocasións téñense tamén en conta outras especies de vertebrados. 

Dependendo do momento de partida para recoñece-la presenza humana como perxudicial para a natureza, temos diferentes tipos de Rewilding, que van do extremo ao moderado.

Recentemente naceu unha iniciativa interesante no facebook, denominada "Rewilding galicia", que pescuda ser unha fonte de coñecimento e inspiracións para abordar a árdua tarefa de restaurar o meio ambiente galaico a un punto óptimo de conservación. Atinxindo sempre as pescudas da fauna ao período histórico, esta páxina nace co firme propósito de trasformar Galicia e tornala aos orixes naturais, que non están tan lonxe, e facer así da nosa terra o verdadeiro e único paraíso natural, que non debeu de deixar de ser xamáis.

Tendes toda a info neste enlazamento: REWILDING GALICIA.

Presentazón do Libro "Los vencejos sueñan despiertos"

O día 29 de marzo presentarase na aula da natureza do río Miño de Ourense, ás 20:00 o libro de David Álvarez "Los vencejos sueñan despiertos". David Álvarez é un biólogo e naturalista asturiano, autor do laureado blogue Naturaleza Cantábrica.

Ao día seguinte terá lugar a presentazón da mesma obra en Vigo, en O Lar do Queixa, tetería alternativa situada en Heraclio Botana nº 6, ás 20:30 h.

Mudanza de blogue.

Como moitos de vós sabedes, recentemente este que escribe mudouse de cidade e tamén de provincia, xa non estamos en Ourense, senón en Vigo (Pontevedra). Esta nova situación persoal obrígame a replantexar a miña actividade blogueira, polo que decidín crear unha nova ferramenta divulgativa, desta volta cun marco xeográfico máis amplo, que atinxe ao cadrante Noroccidental da Península ibérica, tomando como referencia a antiga provincia romana da Gallaecia, marco xeográfico maior que o da actual comunidade autónoma da Galiza, e que bioxeográficamente ten bastante senso á hora de contextualiza-la fauna do Noroeste Ibérico. Así nace Fauna da Gallaecia cunha filosofía similar á deste blogue pero cun marco xeográfico moito máis amplo.

Este feito non quer dizer que fauna vertebrada de Ourense se vaia pechar, seguirá actuando como até agora, como unha ferramenta de consulta para todos aqueles que desexedes saber algo máis da fauna vertebrada da moitas veces esquecida, provincia de Ourense.

Lagartixa dos penedos na Veiga.

Durante os derradeiros anos, a posición taxonómica da lagartixa dos penedos foi obxeto de unha profunda revisión que, segñunparece, está lonxe aínda de rematar. A lo menos, de momento, parece que as lagartixas dos penedos habitantes do cadrante noroccidental ibérico van a ser denominadas como Podacis guadarramae, sendo a subespecie que ocupa a nosa provincia "lusitanica". Así a partires de agora as lagartixas dos penedos ourensás serán Podarcis guadarramae lusitanica. 

Moitas veces temos mostrado exemplares desta especie, o réptil máis frecuente da provincia, a través das páxinas deste blogue. Sen embargo seguramente en pouco tempo estaremos a falar dunha nova revisión da especie, xa que parecen existir diferencias considerables nas poboacións desta especie que merecen a atención dos nosos científicos. 

Polo momento déixovos unha pequena mostra das lagartixas dos penedos habitantes da ribeira do encoro de Prada (A Veiga), fotografadas na compaña de David (do Pereiro), o pasado día 23 de xuño de 2015.

Cobra lagarteira europea en A Veiga.

A cobra lagarteira europea (Coronella austriaca) é un ofidio frecuente na montaña ourensá, pero habitualmente está ausente das áreas baixas con maior influenza mediterránea e menos réxime pluviometrico.

A través das páxinas deste blog temos mostrado a especie en numerosas ocasións, desta volta traemos un exemplar atopado en terreos do concello de A Veiga.

As cobras lagarteiras (Coronella sp), deben o seu nome á súa alimentación, composta fundamentalmente por vertebrados de sangue fría, que debido ao seu hábitat, habitualmente en zonas rochosas, soe estar composta por lagartixas e lagartos. 

Aínda a dia de hoxe a cobra lagarteira soe confundirse erróneamente coas víboras, razón pola que en multitude de lugares son eliminadas sistemáticamente xunto con outras especies de oficios. As cobras lagarteiras son totalmente inofensivas e carecen de velelo.

Rá dos regos na Veiga.

A rá dos regos (Rana iberica) en un anfibio anuro que pasa por ser un dos anfibios máis frecuentes da nosa provincia. Onde ademáis desta especie contamos coa rá das veigas ou bermella (Rana temporaria), moito máis escasa e relegada a brañas situadas a grandes alturas nas serras orientaíns, existindo asemade un núcleo prolongación das poboacións asemtadas na confluencia das provincias de Lugo, Ourense e Pontevedra.

A diferencia entre ambas non é doada, pero habitualmente acudimos ao cromatismo da queixada, moi contrastado no caso de "iberica" e monocromático no caso de "temporaria". Nembargantes existen en ocasión indivíduos que non cumpren as características que aparecen nas guías de identificación. Como é o caso do indivíduo que nos ocupa.

Esrte indivíduo en cuestión posúe moi pouco cromatismo, trátase dun exemplar pequeno, xuvenil seguramente, de "rana iberica", tamén chamada patilonga, que foi atopado an augas do encoro de Prada (A Veiga) o pasado día 23 de xuño de 2015 na compaña de David (do Pereiro). A presneza deste tipo de indivíduos con este tipo de características en zonas próximas á distribución de "Rana temporaria", presente por exemplo en Trevinca, pode dar lugar a erros de identificación. Exemplares con características similares teñen sido vistos en toda a área de distribución de "Rana iberica". Persoalmente teño atopado moitos na Depresión Ourensá.

Cobra d´auga viperina na Veiga.

A cobra d´auga viperina (Natrix maura), pasa por ser un dos ofidios máis frecuentes na nosa terra. Achegada habitualmente aos cursos e masas de auga doce, pode atopartse en ocasións tamén a unha certa distancia destes, ou asociada a masas fluviais de moi escasa entidade.

Trátase dunha especie totamente inofensiva que basa a súa estratexia de supervivencia en tres puntos fundamentais. En primeiro lugar a súa imitación ás víboras, para o cal posúe en ocasións deseños cromáticos moi similares a estás, e trata de imitalas na forma cando fai o seu display intimidatorio. En segundo lugar, en ocasións pode chegar a facerse a morta, para tratar que o seu atacante a deixe en paz. e en terceiro lugar pode cagarse enriba do inimigo, costume común a outras especies de amfibios e réptiles.

Nas imaxes, optidas o pasado día 23 de xuño de 2015 no concello de A Veiga, observáse un exemplar desta especie, atopado na compaña de David (do Pereiro), nas proximidades do pobo de A Ponte.

O escouparón cego, un escáncer peculiar no Val do Támega.

Seguimos a falar da riqueza herpetolóxica singular do Val do Támega, da bisbarra de Monterrei, para achegarnos hoxe ao que considero un dos seus máis peculiares habitantes, o escouparón cego (Blanus cinereus).

O escouparón ou escáncer cego é un dos máis curiosos réptiles de cantos podemos atopar na Galiza, sen embargo non é doado atopalo nela, xa que a súa presenza no país limítase exclusivamente ao val do Támega, sendo a súa clara influenza climática mediterránea a que fai posíbel a súa presenza nestas terras galegas da cunca do Douro.

Como podedes ver nas imaxes o escouparón cego é un réptil que se asemella a unha miñoca, esta semellanza reflicte a súas costumes soterráneas, meio que non abandona prácticamente nunca. A súa alimentación constitúena formigas e termes, que consume acadando as súas colonias de cría dende as profundidades do subsolo. Trátase, pese ao que en moitas ocasións dí a tradizón popular, un ser totalmente inofensivo, carecendo por completo de veleno.

Hai que recordar, asemade, que o vernáculo escouparón é frecuente no val do támega para referirse a réptiles ápodos que no resto da Galiza soen denominarse escáncer, esgonzo, liscancro ou similar.

Os exemplares das imaxes foron fotografados en terreos do concello de Monterrei o pasado día 23 de xuño de 2015 na compaña do colega David (do Pereiro). A observación desta especie na Galiza non deixa de ser un privilexio, que, agora máis que nunca, aprezo ao morar algo lonxe das terras que me viron nacer.