Δευτέρα, Φεβρουαρίου 28, 2011
Oι παρατηρήσεις του Σωματείου Υποστήριξης Διεμφυλικών για το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο
Τετάρτη, Ιανουαρίου 26, 2011
Πρωτοδικείο Αθηνών: η προστασία των διεμφυλικών βασίζεται στο άρθρο 14 της ΕΣΔΑ
Παρασκευή, Οκτωβρίου 09, 2009
Εκλογές και ΛΟΑΤ δικαιώματα: η επόμενη μέρα
Το ΠΑΣΟΚ έχει καταθέσει μία πρόταση για θέσπιση συμφώνου συμβίωσης, η οποία ως γνωστόν αποκλείει τα δικαιώματα υιοθεσίας. Ως δικαιολογία επικαλείται ότι «για να δεχθούμε την υιοθεσία θα πρέπει να αναθεωρήσουμε και το σχετικό κεφάλαιο του Αστικού Κώδικα». Ε, αναθεωρείστε το! Δεν είναι και το Σύνταγμα! Το Σύμφωνο Συμβίωσης αποτελεί όμως και πάλι το minimum των αιτημάτων. Δεν μπορεί να εξαντλείται στο Σύμφωνο το δικαίωμα των ΛΟΑΤ στην αναγνώριση της κοινωνικής τους παράστασης και της αποδοχής του σεξουαλικού προσανατολισμού τους από τη νομοθεσία, το κράτος και την Πολιτεία.
Υπάρχει η πολύ σημαντική εκκρεμότητα του δικαιώματος σύναψης γάμου. Η υπόθεση των γάμων της Τήλου ήδη βρίσκεται στο Εφετείο. Το ΠΑΣΟΚ παρουσιάζει το Σύμφωνο Συμβίωσης ως «οροφή», παρ΄ όλο που οι γάμοι της Τήλου τελέστηκαν από έναν δήμαρχο που είχε εκλεγεί με τα χρώματα του ΠΑΣΟΚ κι ο Γιώργος Παπανδρέου του είχε τηλεφωνήσει για να του εκφράσει κάποιας μορφής συμπαράσταση. Θεωρώ αδιανόητο να ταλαιπωρούνται οι άνθρωποι που θέλουν να παντρευτούν με ατέλειωτα δικαστήρια, μέχρι να φτάσει η υπόθεση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Πρέπει λοιπόν το ΠΑΣΟΚ να αγνοήσει τα συντηρητικά βαρίδια και να προχωρήσει σε θεσμική αναγνώριση του δικαιώματος γάμου ανεξαρτήτως φύλου.
Οι τομές πρέπει όμως να συνεχίσουν. Χρειάζεται μια ανεξάρτητη αρχή κατά των διακρίσεων λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου για να εποπτεύει το σύνολο της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής και να διαθέτει ευρύτατες αρμοδιότητες επέμβασης. Όχι, ο Συνήγορος του Πολίτη και το ομοφοβικό Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης δεν αρκούν. Χρειάζεται μια εξειδικευμένη υπηρεσία με προληπτικές αλλά και κατασταλτικές αρμοδιότητες.
Υπάρχει και το θέμα της αναγνώρισης ταυτότητας κοινωνικού φύλου για τα διαφυλικά άτομα. Κι εδώ το ΠΑΣΟΚ μπορεί να λύσει τα προβλήματα, ακολουθώντας την ισπανική νομοθεσία, χωρίς κατά τη γνώμη μου να προκύψουν ζητήματα πολιτικού κόστους.
Ο κ. Καρατζαφέρης ρωτήθηκε κατά την προεκλογική περίοδο από το ΒΗΜΑ εάν στηρίζει το Σύμφωνο Συμβίωσης. Είπε και πάλι όχι, αλλά επανέλαβε τη νεφελώδη φράση ότι «κάποια δικαιώματα πρέπει να κατοχυρωθούν». Φυσικά δεν μπορεί να περιμένει κανείς από το ΛΑΟΣ, το ΚΚΕ και τη ΝΔ να πάρουν την παραμικρή θετική στάση απέναντι σε όλα αυτά τα αιτήματα. Πρόκειται για καθαρή πολιτική ανοησία, διότι επιτρέπουν στο ΠΑΣΟΚ να διεμβολίσει έναν παρθένο πολιτικά χώρο και να αποκτήσει με ελάχιστη προσπάθεια ένα νέο ακροατήριο και ενδεχομένως μια νέα δεξαμενή ψήφου.
Μην μπερδευόμαστε όμως. Το ΠΑΣΟΚ δίνει το minimum των δικαιωμάτων. Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ έχουν τοποθετηθεί με μεγαλύτερη επάρκεια στα ζητήματα σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου. Αν όντως το ΠΑΣΟΚ ενδιαφέρεται τόσο πολύ για μια ευρύτερη προσέγγιση, θα πρέπει να διδαχθεί από τις τοποθετήσεις των δύο αυτών κομμάτων στα ΛΟΑΤ δικαιώματα. Διότι τα ΛΟΑΤ δικαιώματα αποτελούν ένα μεγάλο νέο τομέα των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων και, κατά τη γνώμη μου, αποφασιστικό κριτήριο για το ποιος βρίσκεται στην πρωτοπορία και έχει ξεπεράσει τις προκαταλήψεις του ή αντίθετα θεωρεί ότι έχουμε μείνει στο φεμινισμό της δεκαετίας του 1970.
Αναδημοσίευση από το 10%
Τρίτη, Ιανουαρίου 06, 2009
Επίτροπος Ανθρώπινων Δικαιωμάτων: απαράδεκτες οι διακρίσεις για τα διαφυλικά άτομα
Έχουν γίνει εξαιρετικά βίαια εγκλήματα μίσους εναντίον διαφυλικών προσώπων. Μια περίπτωση που έλαβε δημοσιότητα ήταν ο φόνος στην Πορτογαλία μιας άστεγης Βραζιλιάνας διαφυλικής γυναίκας, θετικής σε HIV, που ονομαζόταν Gisberta (Luna) Salce Junior. Βασανίστηκε και βιάσθηκε από μία ομάδα νεαρών, πετάχτηκε σε ένα πηγάδι και αφέθηκε να πεθάνει.
Σε συζητήσεις μου με Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις που υπερασπίζονται τα δικαιώματα των διαφυλικών προσώπων προέκυψε ότι ένας αριθμός από τέτοια εγκλήματα μίσους παραμένει χωρίς καταγγελία - ακόμη και σε σοβαρές περιπτώσεις. Ένας από τους λόγους φαίνεται να είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης στην αστυνομία.
Ορισμένοι άνθρωποι φαίνεται ότι έχουν πρόβλημα με την ίδια την ύπαρξη ανθρώπων των οποίων η εκδήλωση της εσωτερικής τους ταυτότητας φύλου δεν αντιστοιχεί στον προσδιορισμό φύλου κατά τη γέννησή τους. Η επιθετικότητα εναντίον των διαφυλικών προσώπων δεν μπορεί ωστόσο να εξηγηθεί ως αποτέλεσμα άγνοιας ή έλλειψης εκπαίδευσης. Αυτές οι συμπεριφορές προκαλούν σοβαρές βλάβες σε αθώους κι ευπαθείς ανθρώπους και γι' αυτό πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Έχω εντυπωσιαστεί αρνητικά από την έλλειψη γνώσης για τα ζητήματα ανθρώπινων δικαιωμάτων των διαφυλικών που απειλούνται, ακόμη και από αποφασίζοντες πολιτικούς. Αυτός είναι προδήλως ο λόγος για τον οποίο πρέπει να γίνουν περισότερα για να αντιμετωπιστεί η τρανσ-φοβία και η άνιση μεταχείριση που βασίζεται στην ταυτότητα φύλου.
Το αποτέλεσμα είναι ότι άτομα υφίστανται άνιση μεταχείριση σε όλη την Ευρώπη, σε τομείς όπως η εργασία, η υγεία και η στέγαση.
Σε έναν αριθμό χωρών, το πρόβλημα αρχίζει από το επίπεδο της επίσημης αναγνώρισης. Τα διαφυλικά άτομα που δεν ταυτοποιούνται πλέον με το φύλο που τους αποδόθηκε στη γέννησή τους επιθυμούν να μεταβάλουν τα πιστοποιητικά γεννήσεώς τους, τα διαβατήριά τους και άλλα έγγραφα, αλλά συχνά αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Αυτό οδηγεί σε έναν αριθμό συγκεκριμένων προβλημάτων στην καθημερινή ζωή τους, όταν δείχνουν τα δελτία ταυτότητάς τους - στην τράπεζα, στο ταχυδρομείο, κατά τη χρήση πιστωτικής κάρτας ή όταν βγαίνουν από τα σύνορα.
Μια υπόθεση με ευρεία δημοσιότητα αφορά την Δρ. Lydia Foy στην Ιρλανδία, η οποία επιθυμούσε να μεταβάλει το κατά νόμον φύλο της από άρρεν σε θήλυ, στο πιστοποιητικό γεννήσεώς της. Έπειτα από δέκα χρόνια αγώνα, το 2007, το Ιρλανδικό Ανώτατο Δικαστήριο αναγνώρισε ότι το Κράτος είχε παραβιάσει το Άρθρο 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έκρινε ότι τα Κράτη πρέπει να αναγνωρίζουν νομικά την αλλαγή φύλου των τρανσέξουαλ που έχουν ήδη υποβληθεί σε επέμβαση2. Στην υπόθεση Christine Goodwin, ένα διαφυλικό άτομο που είχε υποβληθεί σε επέμβαση [από άντρας σε γυναίκα] διαμαρτυρήθηκε για σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο της εργασίας, άνιση μεταχείριση για τις εισφορές της στο Εθνικό Ασφαλιστικό σύστημα και για το γεγονός ότι δεν της επιτράπηκε να παντρευτεί έναν άνδρα (επειδή νομικά παρέμενε άνδρας).
Το Δικαστήριο έκρινε ότι "η ίδια η ουσία της Σύμβασης είναι ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της ανθρώπινης ελευθερίας. Κατά το Άρθρο 8 της Σύμβασης ιδιαιτέρως ... η προστασία παρέχεται ως προς την προσωπική σφαίρα κάθε ατόμου, συμπεριλαμβάνοντας το δικαίωμα για την απόδειξη στοιχείων ως προς την ταυτότητά του ως ανθρώπινη ύπαρξη.”3
Σε κάποιες Ευρωπαϊκές χώρες τώρα είναι εφικτό να διορθωθούν οι δημόσιες εγγραφές και να αποκτηθεί ένα νέο όνομα. Ωστόσο, σε άλλες χώρες, η μεταβολή πιστοποιητικού γεννήσεως απλώς δεν προβλέπεται. Σε ένα μεγάλο αριθμό Κρατών - μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης αυτές οι αλλαγές επιτρέπονται μόνον ύστερα από απόδειξη ότι το διαφυλικό πρόσωπο έχει στειρωθεί ή είναι στείρο ή έχει υποβληθεί σε άλλες ιατρικές διαδικασίες, όπως η εγχείριση διόρθωσης φύλου ή η ορμονοθεραπεία. Η ειλικρινής βεβαίωση του ατόμου για την ταυτότητα του φύλου του δεν είναι επαρκής και η προσφορότητα των ιατρικών διαδικασιών για τα εν λόγω προσώπα δεν αξιολογείται.
Επιπροσθέτως, πολλές χώρες απαιτούν ένα έγγαμο πρόσωπο να λάβει διαζύγιο πριν αναγνωριστεί το νέο του/της φύλο, ακόμη κι αν το ζευγάρι δεν επιθυμεί να χωρίσει. Αυτό επίσης έχει επιπτώσεις στα παιδιά του γάμου. Στην πραγματικότητα, σε διάφορες χώρες ο γονέας που θα υποβληθεί σε αλλαγή φύλου χάνει τα δικαιώματα γονικής μέριμνας. Η νομοθεσία που επιβάλλει το διαζύγιο πρέπει να αναθεωρηθεί υπό το φως του βέλτιστου συμφέροντος για το παιδί.
Η προϋπόθεση της υποβολής σε εγχείρηση προκειμένου να αναγνωριστεί η ταυτότητα φύλου ενός προσώπου αγνοεί το γεγονός ότι αυτές οι εγχειρήσεις δεν είναι πάντοτε επιθυμητές, ιατρικά δυνατές, προσφερόμενες και οικονομικά προσιτές (χωρίς δημόσια ή άλλη χρηματοδότηση). Υπολογίζεται ότι μόνο το 10% των διαφυλικών προσώπων στην Ευρώπη έχουν πράγματι υποβληθεί σε εγχείρηση διόρθωσης φύλου.
Ακόμη και η πρόσβαση στη συνήθη ιατρική φροντίδα είναι ένα πρόβλημα για τα διαφυλικά άτομα. Η έλλειψη εκπαιδευμένου προσωπικού που γνωρίζει τις ειδικές ανάγκες φροντίδας των διαφυλικών - ή απλώς η προκατάληψη εναντίον των διαφυλικών - τα εκθέτει σε απρόβλεπτες και μερικές φορές επιθετικές αντιδράσεις.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι διαφυλικοί από άνδρες σε γυναίκες έχουν αναγκαστεί να αποδεχθούν το φύλο της γέννησης για λόγους συνταξιοδοτικών προνομίων. Παρά τα υπερέχοντα νομικά επιχειρήματα, έχουν στερηθεί τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα που οι άλλες γυναίκες της χώρας (όσες γεννήθηκαν γυναίκες) απολαμβάνουν άνευ ετέρου.
Υπάρχουν άλλα εμπόδια που ανακύπτουν στην καθημερινή ζωή. Ένα τεράστιο πρόβλημα των διαφυλικών είναι η παρενόχληση και η άνιση μεταχείριση στην εργασία. Κάποιοι εγκαταλείπουν τις δουλειές τους για να το αποφύγουν, ενώ άλλοι αποφεύγουν την εγχείρηση διόρθωσης φύλου από το φόβο του στιγματισμού.
Τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν από την Υπηρεσία Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ δείχνουν ότι σε μερικές χώρες ο δείκτης ανεργίας των διαφυλικών ξεπερνά το 50%. Κάποιοι άνεργοι διαφυλικοί δεν μπορούν να βρουν εργασία και δεν έχουν άλλη επιλογή από το να εργαστούν στη βιομηχανία του σεξ. Μια έκθεση του Παρατηρητηρίου Ανθρώπινων Δικαιωμάτων στην Τουρκία επέστησε την προσοχή στο γεγονός ότι οι διαφυλικοί εργαζόμενοι στον τομέα του σεξ θυματοποιούνται από τη βία, την εξάρτηση από τα ναρκωτικά, από την σεξουαλική βία, την έλλειψη ασφάλειας ή υγείας, την έλλειψη στέγης, τις επιθέσεις της αστυνομίας και τον μεγάλο κίνδυνο για HIV/AIDS.
Μέχρι σήμερα, υπάρχουν ελάχιστες πληροφορίες διαθέσιμες για την κατάσταση των διαφυλικών στα Κράτη-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης. Αυτές οι πληροφορίες πρέπει επειγόντως να προσδιορίσουν την έκταση των προβλημάτων.
Δεν υπάρχουν δικαιολογίες για μη άμεση αναγνώριση πλήρων και άνευ προϋποθέσεων ανθρώπινων δικαιωμάτων σε αυτή την κοινότητα. Τα Κράτη-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης πρέπει να λάβουν όλα τα αναγκαία συγκεκριμένα μέτρα για να διασφαλίσουν ότι η τρανσ-φοβία σταματάει και ότι τα διαφυλικά άτομα δεν θα γνωρίζουν πλέον άνιση μεταχείριση σε κανέναν τομέα.
Thomas Hammarberg
--------------------------------------------
Σημειώσεις:
1. Η ταυτότητα φύλου αναφέρεται στην βαθειά και εσωτερική προσωπική εμπειρία καθενός προς το φύλο του, η οποία μπορεί ή μπορεί να μην ανταποκρίνεται στο φύλο που αποδίδεται στο άτομο κατά τη γέννησή του. Σε αυτό περιλαμβάνεται η προσωπική αίσθηση για το σώμα (που μπορεί να περιλαμβάνει, εφόσον έχει ελευθέρως επιλεγεί την τροποποίηση της σωματικής εμφάνισης ή λειτουργίας με ιατρικά, χειρουργικά ή άλλα μέσα) και άλλες εκφράσεις για το φύλο, όπως το ντύσιμο, ο λόγος και η συμπεριφορά . (πίσω)
2. Πιο πρόσφατα, υπόθεση L. v Lithuania, Αίτηση 27527/03, 11 Σεπτέμβριος 2007, para. 56. (πίσω)
3. Christine Goodwin κατά Ηνωμένου Βασιλείου, Αίτηση 28957/95, απόφαση της 11ης Ιουλίου 2002.(πίσω)
Κώστας Σημίτης και κράτος δικαίου
Κατά την εποχή της διακυβέρνησης της χώρας από τον Κ. Σημίτη (1996 – 2004), η Ελλάδα απέκτησε ορισμένους θεσμικούς πυλώνες που θα έπρεπε να ...