Według ewidencji grobów i cmentarzy wojennych na terenie miasta Elbląga znajdują się następujące obiekty:
— kwatera poległych żołnierzy z okresu II wojny światowej i okresu powojennego,
zlokalizowana w kwaterze V na terenie cmentarza komunalnego „Agrykola",
— mogiła zbiorowa jeńców polskich z okresu II wojny światowej, zlokalizowana
w kwaterze nr III na terenie cmentarza komunalnego „Agrykola",
— cmentarz żołnierzy Armii Radzieckiej z II wojny światowej, ul. Agrykola.
Nie są one objęte ochroną konserwatorską na podstawie wpisu do rejestru zabytków.
Cmentarz żołnierzy Armii Radzieckiej ma powierzchnię 1,4 ha , liczba pochowanych żołnierzy to 2731.
W Urzędzie Miejskim w Elblągu znajduje się księga pochowanych żołnierzy a wpisy są dokonywane w następującym układzie: lp., nazwisko i imię, imię ojca, pseudonim, data i miejsce urodzenia i zgonu, kto pochowany: żołnierz, jeniec, ofiara terroru, stopień wojskowy, przynależność do jednostki wojskowej, nr mogiły na cmentarzu/kwaterze, pierwotne miejsce pochowania w przypadku ekshumacji (miejscowość), uwagi.
Wpisano do księgi już 311 nazwisk, spośród 2731 ogółem pochowanych na tym cmentarzu wojennym. (wystąpienie wojewody Warmińsko Mazurskiego 2012rok).
Dal zapoznania się z sytuacją historyczną Elbląga polecam przeczytać bardzo ciekawy artykuł: Armia czerwona na terenie powiatu i miasta Elbląg w latach 1945-47
Przed wejściem na cmentarz, umieszczono płytę informacyjną.W
górnym lewym rogu płyty znajduje się metalowy sierp i młot a na powierzchni płyty
znajduje się mniejsza tablica o treści:
TU SPOCZYWAJĄ BOHATERSCY ŻOŁNIERZE ARMII RADZIECKIEJ 2GIEGO FRONTU BIAŁORUSKIEGO 5TEJ ARMII PANCERNEJ I 2GIEJ ARMII UDERZENIOWEJ KTÓRZY POLEGLI W WALCE O WYZWOLENIE ELBLĄGA.
Od czasu do czasu tablica jest niszczona, na zdjęciu widać tablicę oblaną farbą w październiku 2014 roku.
http://info.elblag.pl/ |
Centralne miejsce cmentarza zajmuje Pomnik Wdzięczności, od frontu znajduje się wmurowana płyta z metalowym przedstawieniem- trzy postacie żołnierzy ukazanych w ruchu, uzbrojonych, w tle czołg z gwiazdą i sylwetki żołnierzy, u stóp postaci różnego rodzaju uzbrojenie i wieżyczka czołgu niemieckiego.
Przed pomnikiem znajduje się drewniany krzyż o wysokości 6 metrów, postawiony w 1993 r.
U stóp krzyża znajduje się płyta z czarnego marmuru a na niej napis:
BOHATERSKIM ŻOŁNIERZOM RADZIECKIM OSWOBODZICIELOM ZIEMI ELBLĄSKIEJ KU WIECZNEJ PAMIĘCI POTOMNYM - SPOŁECZEŃSTWO MIASTA ELBLĄGA I POWIATU ELBLĄSKIEGO.
W górnej części obelisku umieszczone godło Związku Radzieckiego oraz czerwoną gwiazdę i data 1945. Na każdej stronie pomnika znajdują się płyty z napisami:
Od zachodu: ВОИНАМ КРАСНОЙ АРМИИ ПАВШИМ В БОЯХ ПРИ ОВЛАДЕНИИ ГОРОДОМ ЗЛЪБИНГ 1945 ГОДА.
Od północy: ВОЗДВИГНУТ ВОЕННЫМ СОВЕТОМ 2 Й УДАРНОЙ АРМИИ.
Od wschodu analogiczna tablica z napisem: ВЕЧНАЯ СЛАВА ГЕРОЯМ ПАВШИМ В БОЯХ ЗА СВОБОДУ И НЕЗАВИСИМОСТЬ СОВЕТСКОГО СОЮЗА И ПОЛЬШИ.
Od zachodu: ВОИНАМ КРАСНОЙ АРМИИ ПАВШИМ В БОЯХ ПРИ ОВЛАДЕНИИ ГОРОДОМ ЗЛЪБИНГ 1945 ГОДА.
Od północy: ВОЗДВИГНУТ ВОЕННЫМ СОВЕТОМ 2 Й УДАРНОЙ АРМИИ.
Od wschodu analogiczna tablica z napisem: ВЕЧНАЯ СЛАВА ГЕРОЯМ ПАВШИМ В БОЯХ ЗА СВОБОДУ И НЕЗАВИСИМОСТЬ СОВЕТСКОГО СОЮЗА И ПОЛЬШИ.
Nie wiem dlaczego mam takie szczęście,że na cmentarzach radzieckich trafiam na miejskie elementy konsumujące trunki. Tu również trafiłam na taką grupę radośnie schowaną za obeliskiem.
Za pomnikiem położony jest cmentarz właściwy, na którym znajdują się 253 mogiły, w tym 124 mogiły zbiorowe, natomiast 129 to
mogiły indywidualne.
Nagrobki na mogiłach stanowią nie należą do najpiękniejszych, stanowią je słupki betonowe z tabliczkami (z blachy lub tworzywa). Na tabliczce znajdują się nazwiska poległych i data oraz numer ewidencyjny nagrobka i czerwona gwiazda.
Na kilku nagrobkach znajduje się niewielki portret wykonany z porcelany (niektóre są uszkodzone).
Nagrobek nr 148 bardzo wyróżnia się na tle innych, oprócz tabliczki z nazwiskiem ma drugą z wyrytą podobizną a dookoła leżało kilka bukietów kwiatów.
Pomiędzy pierwszym a ostatnim zdjęciem minęło 15 minut i nagle zrobiło się ciemno a pogoda natychmiast się zepsuła wyganiając mnie z cmentarza :(
Zgodnie z przepisami art. 6 ustawy o grobach i cmentarzach wojennych z
28 marca 1933 r. (Dz. U. Nr 39 z 1933 r.), pozostają one pod opieką
państwa, a koszty ich utrzymania ponosi skarb państwa. Obowiązek
utrzymania grobów i cmentarzy wojennych może wojewoda powierzyć gminie
(powiatowi) za przekazaniem odpowiednich funduszów, o ile gmina nie
przyjmie obowiązku tego bezpłatnie.
Bezpośredni nadzór nad stanem grobów i cmentarzy wojennych sprawują gminy.