Bu, orijinali İngilizce olan bir sayfanın çevirisidir.

Lisanslar

İçindekiler

Yayınlanan yazılım özgür yazılım olmalıdır. Yazılımı özgür yazılım yapmak için, özgür bir yazılım lisansı altında yayınlamalısınız. Normalde GNU Genel Kamu Lisansı (GNU GPL) kullanıyoruz, sürüm 3 ve daha yeni bir sürümü belirterek, ancak nadiren diğer özgür yazılım lisanslarını da kullanıyoruz. GNU yazılımı için sadece GNU GPL ile uyumlu lisansları kullanıyoruz.

Özgür yazılımın belgeleri özgür belge olmalıdır, böylece insanlar onu tanımladığı yazılımla birlikte iyileştirebilir ve tekrar dağıtabilirler. Özgür belge oluşturmak için, belgeyi özgür belgelendirme lisansı altında yayınlamalısınız. Normalde GNU Özgür Belgelendirme Lisansı (GNU FDL) kullanıyoruz, ancak nadiren diğer özgür belgelendirme lisanslarını da kullanıyoruz.

Yeni bir proje başlattıysanız ama hangi lisansı kullanmanız gerektiğini bilmiyorsanız, “Kendi çalışmalarınız için lisans nasıl seçilir” yazımız izlemesi kolay bir kılavuz şeklinde önerilerimizi ayrıntılandırıyor. Eğer hızlı bir başvuru listesine ihtiyacınız varsa, önerilen copyleft lisansları sayfamız var.

Ayrıca BSD lisans sorununu ele alan bir sayfamız var.

Lisansları Değerlendirme

Eğer lisans listemizde söz edilmeyen bir lisansla karşılaşırsanız, ilgili lisansın özgür olup olmadığını değerlendirmemiz için bize ulaşabilirsiniz. Lütfen lisansın bir kopyasını (ve nerede bulduğunuza ilişkin URL ile birlikte) licensing@fsf.org adresine bir e-posta atın. Eğer lisans alışılmadık koşullara sahipse, bu çetin felsefi sorunlar doğurabilir, bu yüzden hızlı bir şekilde değerlendirme sözü veremiyoruz.

Yazılım Lisanslarımız için Başlıca Kaynaklar

Çeşitli lisanslarımızı insanların anlaması ve kullanması için bazı kaynaklarımız var:

GNU Genel Kamu Lisansı

GNU Genel Kamu Lisansı (sıklıkla GNU GPL olarak kısaca adlandırılıyor), çoğu GNU programı tarafından ve bütün özgür yazılım paketlerinin yarıdan fazlası kullanılıyor. Lisansın en son sürümü 3.

GNU Kısıtlı Genel Kamu Lisansı

GNU Kısıtlı Genel Kamu Lisansı, az sayıda (kesinlikle hepsinde değil) GNU kütüphanesinde kullanılıyor. Lisansın en son sürümü 3.

GNU Affero Genel Kamu Lisansı

GNU Affero Genel Kamu Lisansı GNU GPL'e dayanmaktadır ancak lisanslı yazılımla bir ağ üzerinden etkileşim kuran kullanıcıların kaynak kodu alması için ek bir şarta sahiptir. Genellikle ağ üzerinde çalışacak olan herhangi bir yazılım için insanların GNU AGPL kullanmayı düşünmesini öneriyoruz. Lisansın en son sürümü 3.

GNU Özgür Belgelendirme Lisansı

GNU Özgür Belgelendirme Lisansı, ticari amaçlarla veya ticari amaçlar olmadan, değişiklik yaparak veya yapmadan insanların etkin bir şekilde kopyalama ve yeniden dağıtma özgürlüğünü güvence altına almak için kılavuzlarda, kitaplarda veya diğer belgelerde kullanılmak üzere tasarlanmış bir copyleft lisansıdır. Lisansın en son sürümü 1.3.

GNU Lisansı İstisnaları

Bazı GNU programları, ana lisansların belirli şartlarının yanında ek izinler veya özel istisnalar içeriyor. Bunların bazıları yaygın bir şekilde kullanıldığı için kendi başlarına bir çok soruya esin kaynağı oluşturuyorlar, bunları istisnalar sayfasında toplamaya başladık.

Lisans Bağlantıları

Lisanslarımıza bağlantı verirken, çoğu zaman en son sürüme bağlantı vermek en iyisidir; dolayısıyla https://www.gnu.org/licenses/gpl.html gibi standart URL'lerde bir sürüm numarası yok. Yine de arada sırada belli bir lisansın belirli bir sürümüne bağlantı vermek isteyebilirsiniz. Bu durumda aşağıdaki bağlantıları kullanabilirsiniz [bağlantıları atla]:

GNU Genel Kamu Lisansı (GPL)
GPLv3, GPLv2, GPLv1
GNU Kısıtlı Genel Kamu Lisansı (LGPL)
LGPLv3, LGPLv2.1
GNU Affero Genel Kamu Lisansı (AGPL)
GNU AGPLv3 (Affero Genel Kamu Lisansı sürüm 1 bir GNU lisansı değil, ancak GNU AGPL lisanslarıyla aynı işe yaramak üzere tasarlanmıştı.)
GNU Özgür Belgelendirme Lisansı (FDL)
FDLv1.3, FDLv1.2, FDLv1.1

Her bir lisansın alternatif biçimlerinin sabit bağlantısı ilgili lisans sayfasında mevcut. Her lisans için her bir sürümün her biçimi mevcut değil. Eğer mevcut olmayan birini istiyorsanız, lütfen bize e-posta atın.

See also the eski lisanslar sayfası.

Resmi Olmayan Çeviriler

Yasal olarak, bu lisansları kullanan programlar ve GNU programlarının asıl dağıtım şartlarını lisansların özgün (İngilizce) sürümleri belirliyor. Ancak insanların lisansları daha iyi anlamasını sağlamak amacıyla, başkalarına bu lisansların diğer dillere resmi olmayan çevirilerini yayınlama iznini, resmi olmayan çevirilere ilişkin düzenlemelerimizi takip etmeleri şartıyla veriyoruz.

FSF, lisans çevirilerini resmi olarak geçerli olarak onaylamıyor. Bunun nedeni, bu çevirileri denetlemenin zahmetli ve maliyetli olmasıdır (diğer ülkelerde iki dili de bilen avukatların yardımına ihtiyaç var). Hatta daha da kötüsü, eğer bir hata gözden kaçarsa, sonuçlar tüm yazılım topluluğu için felaket olabilir. Çeviriler gayrı resmi kaldığı sürece yasal bir zararları dokunmaz.

Bu çevirilerin resmi olarak geçerli olmadığının altını çizmek için, çevirileri yayınlamıyoruz. Açıklamak gerekirse, gnu.org'ta veya başka bir GNU ve FSF web sitesinde onları yayınlamıyoruz, sadece bağlantı veriyoruz.

Birebir [Verbatim] Kopyalama ve Dağıtım

GNU web sayfaları için standart telif hakkı şartları şimdi Creative Commons Alıntı-Türetilemez 4.0 Uluslararası lisansıdır. Önceden (ve bazı sayfalarda hala) şu lisanstı:

Tüm bu yazının birebir kopyası ve dağıtımına dünya çapında herhangi bir telif hakkı ücreti olmadan, herhangi bir ortamda, bu uyarının korunması şartıyla izin verilmiştir.

Eben Moglen'in bu “birebir lisans” hakkındaki aşağıdaki yorumunu dikkate alın:

“‘herhangi bir ortamda birebir kopya’ ifadesi sayfa başlıkları ve alt bilgilerinin veya diğer biçimlendirme özellliklerinin korunmasını gerektirmiyor. Hem köprülü hem de köprü içermeyen ortamlarda (HTML olmayan ortamda notlar veya diğer bazı yazdırılmış URL biçiminde) ağ bağlantılarının korunması gerekiyor.”

Özgür Yazılım Lisansları Listesi

  • Özgür Yazılım Lisansları Listesi

    Eğer yeni bir lisans yazmayı tasarlıyorsanız, lütfen FSF ile <licensing@fsf.org> adresine bir e-posta atarak bağlantı kurun. Farklı özgür yazılım lisanslarının çoğalması, kullanıcıların bu lisansları anlaması için artan bir iş yükü anlamına geliyor; ihtiyaçlarınızı karşılayacak mevcut bir Özgür Yazılım lisansı bulmanıza yardımcı olabiliriz.

    Eğer bu mümkün değilse ve gerçekten yeni bir lisansa ihtiyacınız varsa, bu lisansın gerçekten bir Özgür Yazılım lisansı olduğunu güvenceye almakta ve çeşitli uygulama sorunlarından kaçınmanızda yardımcı olabiliriz.

Copyleft Nedir?

Copyleft bir programı özgür yazılım yapmaya ve o programın bütün değiştirilmiş ve genişletilmiş sürümlerinin de özgür yazılım olmasını gerektirmeye ilişkin genel bir yöntemdir.

Bir programı özgür yapmanın en kolay yolu, o programı kamu malı yapmak, telifsiz kılmaktır. Bu, aynı fikirde olan insanların, programı ve iyileştirmeleri paylaşmasını sağlar. Ancak aynı zamanda işbirliğine açık olmayan insanların programı özel mülk yazılıma dönüştürmelerine de izin verir. Az veya çok, değişiklik yapabilirler ve ortaya çıkan sonuçları özel mülk bir ürün olarak yayınlayabilirler. Programı bu değiştirilmiş bir biçimde edinen insanlar, özgün geliştiricinin onlara vermek istediği özgürlüğe sahip değillerdir; ortadaki kişi bu özgürlükleri kaldırıp attı.

GNU projesinde, amacımız tüm kullanıcılara GNU yazılımlarını yeniden dağıtma ve değiştirme özgürlüğünü vermektir. Eğer aracı özgürlüğü kaldırabilirse, bir çok kullanıcımız olsa bile, bunlar özgürlüğe sahip olmayan kullanıcılar olacaktır. Bu yüzden, GNU yazılımını kamu malı yapmak yerine “copyleft” kapsamına sokuyoruz. Copyleft, yazılımı (değiştirerek veya değiştirmeden) yeniden dağıtan herhangi bir kişinin, kopyalama ve değiştirme özgürlüğünü de birlikte sunması gerektiğini söylüyor. Copyleft her kullanıcının özgürlüğe sahip olmasını güvence altına alır.

Copyleft ayrıca diğer programcıların da özgür yazılıma katkıda bulunması için bir teşvik sunar. GNU C++ derleyicisi gibi önemli özgür programlar sırf bu yüzden mevcutlar.

Copyleft ayrıca özgür yazılıma, iyileştirme katkısında bulunmak isteyen programcılara da izin sağlayarak yardımcı olur. Bu programcılar genellikle daha fazla para edinmek için neredeyse hiç bir şey yapmayan şirket veya üniversitelerde çalışıyorlar. Bir programcı değişikliklerini topluma katkı olarak vermek isteyebilir, ancak işvereni bu değişiklikleri özel mülk bir ürüne dönüştürmek isteyebilir.

İşverene, iyileştirilmiş sürümü özgür yazılım dışında dağıtmanın yasa dışı olduğunu açıkladığımızda, işveren genellikle onu atmak yerine özgür yazılım olarak yayınlamayı tercih ediyor.

Bir programı copyleft yapmak için, ilk olarak telif hakkına sahip olduğunu belirtiyoruz ve daha sonra, herkese programın kodunu veya ondan türetilen herhangi bir programı, dağıtım şartları değiştirilmediği sürece kullanma, değiştirme ve yeniden dağıtma yasal belgesi olan dağıtım şartlarını ekliyoruz. Böylece, kod ve özgürlükler yasal olarak birbirinden ayrılmaz hale geliyorlar.

Özel mülk yazılım geliştiriciler telif hakkını kullanıcıların özgürlüğünü ortadan kaldırmak için kullanıyorlar, biz telif hakkını özgürlüklerini güvence altına almak için kullanıyoruz. İşte bu yüzden, “copyright” yerine “copyleft” şeklinde ismi tersine çeviriyoruz.

Copyleft genel bir kavram; ayrıntıları doldurmaya ilişkin bir çok farklı yol var. GNU Projesinde, kullandığımız belirli dağıtım şartları GNU Genel Kamu Lisansı, GNU Kısıtlı Genel Kamu Lisansı ve GNU Özgür Belgelendirme Lisansı kapsamındadır.

Uygun lisans bir çok kılavuzda ve her bir GNU kaynak kod dağıtımına dahil edilmiştir.

GNU GPL, eğer telif hakkı sahibiyseniz kendi programınıza kolayca uygulayabileceğiniz şekilde tasarlandı. Bunu yapmak için GNU GPL'nı değiştirmeniz gerekmiyor, sadece programınıza GNU GPL'ndan uygun bir şekilde söz eden bildirimleri eklemelisiniz. Lütfen, eğer GPL kullanırsanız, bütün GPL metnini kullanmanız gerektiğini unutmayın. Yekpare bir bütündür ve kısmi kopyalara izin yoktur (LGPL, AGPL ve FDL için de böyledir).

Bir çok farklı program için aynı dağıtım şartlarını kullanmak, çeşitli farklı programlar arasında kod kopyalanmasını da kolaylaştırır. Bütün hepsi aynı dağıtım şartlarına sahip olduğu için, şartların uyumlu olup olmadığını düşünmeye gerek yoktur. Kısıtlı GPL, dağıtım şartlarını olağan GPL'na değiştirmeniz için bir hüküm içerir, böylece GPL tarafından kapsanan bir başka programa kod kopyalayabilirsiniz.

Diğer Çalışma Türleri için Lisanslar

Yayınlanmış yazılım ve belgelerin özgür yazılım ve özgür belgelendirme olması gerektiğine inanıyoruz. Her türlü eğitsel ve başvuru çalışmalarının da, GNU Özgür Belgelendirme Lisansı (GNU FDL) gibi lisansları kullanarak, özgür yapılmasını öneriyoruz.

Fikirlere ve bilimsel makalelere ilişkin yazılar için Creative Commons Atıf-Türetilemez 3.0 Birleşik Devletler Lisansı veya basitçe yukarıda verilen “sadece birebir kopyalama” lisanslarını öneriyoruz..

Sanatsal ve eğlence çalışmalarının özgür olması gerektiği tavrında değiliz, ancak özgür yapmak istiyorsanız Özgür Sanat Lisansını öneriyoruz.