Divés passat, lo 26 de deceme, la nèu que cadó a bastanças dens lo departament deus Pirenèus Orientaus. La circulacion qu'estó completament paralizada, l'autorota qu'estó barrada, que calè hicar las cadeas tà anar de Perpinhan tà Cotlliure. E la mar qu'èra furiosa. Seis batèus que s'ahonèn a Banyuls. E a Cotlliure, ua de las barcas catalanas que's destaquè e que s'escalhadè, en mau estat, dens lo lièit deu Doi. Lo lendoman dissabte, la mar qu'èra enqüèra nerviosa mès la nèu qu'avèva honut.
Los glarèrs qui cobreishen l'arrua deu bòrd de mar dinc a tocar las maisons de pescadors que'ns balha ua idea de la fòrça de la mareja de divés.
Qu'ei Nadau! Anem, n'aprofieiti tà hicar duas cantas de Nadau suu blòg... Ua, en gascon, deu grop Verd e Blu. N'ei pas sonqu'un extrèit, que podetz tostemp comandar lo CD en çò deus Menestrèrs Gascons!!!
E l'auta en catalan, un nadau tradicionau de l'antiga colonia occitana de Llocnou d'en Fenollet, en país valencian, cantada per Pep Botifarra e Lola Tortosa:
Tà crompar CDs de Verd e Blu e de Pep Botifarra, que cau anar, respectivament, suu site deus Menestrèrs Gascons e suu de Cambra Records. Cambra Records que difuseish de musica valenciana independenta, en catalan (valencian). Lo Vicent, de Cambra Records, que's harà un plaser de v' enviar CDs tà França, cap de problèma. Los prètz de Cambra Records son mes que rasonables, pòrt comprés, non cau pas esitar de'us comandar CDs!!! Shlomo Carlebach qu'ei difusit de manièra mondiau (amazon, fnac, etc.).
Lo judaïsme qu'ei la religion oficiau a casa deus Peirotons, enqüèra que n'i sian pas tots judius. Doncas, non, a casa deus Peirotons, non s'i hesteja pas Nadau, n'i a pas nat arbe de Nadau, ni cap de presep, e lo père Noël n' i bota pas los pès. Mès que s'i hesteja Hanocca, segur... E uei qu'ei lo quatau dia d'aquesta hèsta qui'n compta ueit. Qu'ei l'ocasion de's minjar latkes (100g = 5000 kCal) e de keskikhn (pastís de hromatge). E que'ns hèm los presents de Hanocca.
En çò deus Peirotons, que i a lo hilh e dus gats: La Gata e lo Gatmesbèthdeumond.
De petiton, au hilh que'u caló anar en çò deu mètge per de problèmas d'allergia. Lo mètge que'u hasó ua bateria de tèsts e que concludí: "aqueth gojat qu'ei allergic au pèu de gat. Que'vs cau desbarrassar deus gats, senon solide que've harà de crisis d'asma." Lo hilh qu'èra escandalizat. "Vòli pas que'vs desbarrassetz deus gats", ça digó en plorant. "Senon, segur que las harèi, las crisis d'asma. Aqueth mètge qu'ei un colhonàs, sap pas çò qui ditz. Pòdi pas èster allergic aus gats. Qu'ei au mètge que soi allergic".
Mes de dètz ans que's son passats, e los gats que son tostemp a casa. E lo hilh n' a pas hèit nada crisi d'asma. Mès que s'a suenhat...a la soa mòda, en hent massatges, bailadas e potons au Gatmesbèthdeumond (a la gata, que't cau pas sajar de la tocar se vòs pas pèrder ua man).
Au Gatmesbèthdeumond, que'u agradan los massatges, las bailadas e los potons deu hilh. Quand lo gojat arrèsta de'us hèr, lo gat que'u balha de còps de pata qui vòlen díser: "enqüèra! enquèra! " Tau Gatmesbèthdeumond, l'unica causa pas plan dab los calinons deu hilh ei que non duran pas pro de temps.
Un massatge de gat a casa deus Peirotons, aquò que's passa atau:
Los instrumentistas qu'èran Francesc Sans i Bonet (sac de gemecs) e Francesc Sans i Sastre (flabiol e tamboril). Los dus Francesc Sans n'avèvan pas jamès jogat amassa. Que cau ua debuta a tot.
Au Conservatòri de Perpinhan, que i ensenhan lo sac de gemecs, se quauqu'uns de vosautes ètz interessats....
Divés (divendres) passat, la casa deus Peirotons recebó ua convidada de marca entà dinnar. Que sabó encantar tota la maisoada peirotonenca, la Mela, a despièit deus botonàs arroges qui li avèvan possat sus la cara durant lo repèish, mès qu' èra de sa fauta totun: perqué n'avèva pas dit abans que lo saumon li èra pas aconselhat ad era ???
De segur, n'èra pas venguda sonque per dinnar, que la tòca de la Mela èra de miar lo quite Peiroton tau concèrt de La Talvèra, e deu Dalfin (e deus hrairs Corric). Qu'ac calèva hèr abans que crebèsse, per çò que començava de se hèr " tras que vièlh", lo Peiroton, praubòt. Èra un pauc coma significar: "as assistit a un concèrt de la Talvèra e deu Dalfin, adara que pòts morir tranquille, arren de plan grèu non pòt pas mes t'arribar". Los hrairs Corric que son de bretons plan simpatics, vertat qu'ei, mès non comptan per arren tà la ceremonia de l'extrèma oncion. Atau qu'ei.
Lo concèrt que's debanè a Rabastens. Qu'ei un pòc lo cuu deu mond, Rabastens. I anèm amb la Kagona, que'n soi enqüèra tot esmagut. Òc, los viatges en Kagona dab la Mela, aquò que't marca son òme per tostemp. N'aurí pas jamès imaginat qu'ua veitura d'aquesta sòrta e podosse anar tan viste. Deu i aver la dobla foncion, la superkagona e la superturbokagona que quan te la hicas, vedes pas mes desfilar lo paisatge de tan viste que vas. Mès a Tolosa, la velocitat suu perif es limitada a 90 km/ò, e òc, e lo perif, ben que'u te cau gahar tà contornar guaireben tota l'aglomeracion abans de t'arretrobar sus l'autorota d'Albi. Que hè long tà ua Mela. E suu perif a 90 km/ò, eh ben ma Mela ne'n podèva pas mes, que començava de romegar grèu e n'èra pas luenh d'exigir lo restabliment de la pena de mòrt taus inventaires deus perifs a 90 km/ò. Un còp sus l'autorota, s'es ratrapada en tot possar lo boton superturbokagona.
E ben, urosament que n'avèm pas tròp perdut temps en tot anà'i, per'mor qu'un còp arribat a Rabastens, que s'i vèdeva pas mei que dens lo cuu d'un taupion, lo borg qu'èra desèrt, e non sabèvam quitament pas tà on la calèva gahar. Aquò que's ditz organizacion melanesca. Au cap de gaireben una òra de divagar per las carrèras deu borg, o pòc ne mancava, qu'acabèm per avisar un indigène e li demandar on èra lo cinema-sala d'espectacle, e lo tipe que'ns hasó arremarcar qu'èra precisament acerà on s'èram estats aturats tà li pausar la question. Tròp fòrta, la Mela!!!
La Mela que sajè plan de har dançar lo Peiroton, praubina, mès lo vòste servidor qu'a un problèma dens lo topinon qui l'empacha d'alinhar dus pas de dança quina que sia. Aquò n'empachè pas la Mela de dançar - urosament, per çò que dança fòrça plan, la Miss Zetofre - particularament dab lo Thierry deus Navajos e lo Sergio deu Dalfin. Au concèrt, que i vedóm la Lutz dab son Einucent, que son minhonets los dus. E i avè tanben lo Cedric qui s'èra cadut amorós pèc d'ua cabra de la Talvèra mès coma ei timide, aqueth colhon, non gausava pas entrar dens la sala e s'a gelat las colhas dehòra durant tot lo concèrt (bodiu que pòt hèr hred a Rabastens). Fin finau, que'ns regalèm tots: dab musica de las bonas, n'i avè pas tròp de risc que n'estosse pas lo cas.
Ah, ua critica, totun: la cervesa n'èra pas tròp bona, la tastèi e tornèi tastar tà verificar se la mea prumèra impression èra plan la bona, e ben, lo resultat, ara ne soi plan segur, non m'agradè pas tròp. Totun qu'èra biologica, e, clar, n'ac podem pas demandar tot au còp, que cau demorar rasonable. Tà çò qui ei deu coca, e ben que sabèva a coca, n'èra pas tròp bio, e la damisèla n'èra plan contenta.
L'endoman, que començèn tà nosautes las causas seriosas: las conferéncias deu collòqui sus las cornamusas. que'vs contarèi aquò un aute còp.
Tè, tà acabar, que cambii de tema. Qu'arreceboi CDs enviats despuish Santander la setmana passada. N'i avèva tres: los dus qu'avèvi comandat, mei un tresau qui m'ei estat auhert per l'amic discaire. Tà hestejar aquò, que v'èi hicat un trocet. Qu'ei tirat deu segond CD deu grop cantabre Cambera'l cierzu (Lo CD qu'ei titolat "A donde se fue Basilio"), que vénguen de ne grabar un tresau.
Ua setmana a, lo quite dia de mon aniversari, que's morí un poèta e un cantaire que consideri com un deus mès grans. Que voi parlar de Mikel Laboa. D'acòrd, n'a pas escrivut sonque Txoriak txori, mès quan mema...No'n coneishi pas tròp de cançons autan beròjas com Txoriak txori. La vita qu'ei injusta. Los poètas que deurén èster immortaus, ac èi tostemp pensat. Ei mòrt, lo Mikel? Tà jo, non. La pròva, que l'enteni cantar enqüèra...
Drom, poèta, drom! Un dia tornaràs. E veiràs, lo mond que serà plan mès bèth, pr'amor que l'ausèth e's serà desliurat.
Ben òc, qu'ei mon aniversari uei. E qu'èi arrecebut un present que deu valer un milion d'euros en çò de Sothesby's, de tan beròi e rar qu'ei. Ben non, lo venerèi pas jamès, ni per 10 ni mema per 100 milions. Qu'ei lo men present a jo. D'abitud, non m'agradan pas tròp los mens aniversaris. O m'aburan o me'n foti. Mès enguan, n'ei pas parièr, per'mor deu men present. Que m'a hèit urós e que m'a hicat de bona umor per la resta de la setmana! Tè, aquí que l'avetz:
Francament, sabi pas çò que li tròban a la Carla Bruni. Avem plan miélher al País.
A Tolosa, de còps que i a, que's pòt véder los Pirinèus coma se la ciutat estosse deu Pemont. Deu Pont Nau, en plen centre de la ciutat, se pòt contemplar tota la cadena, deu Canigó dinc a la Montanha de las Crabetas deus Bascos (Auñamendia, lo Pic d'Ània)!!!
Gèr, qu'èram suus costalats deu costat de Vielha-Tolosa (a quauques 10 km deu centre de Tolosa) e los Pirenèus qu'èran au rendetz-vos. Segon la dita populara, qu'ei un signe que plaverà.
Aqueth, me pensi qu'ei lo Pic deus Tres Estats: que hè magic!!!! Ua salutacion amistosa taus Andorrans e taus Urgelhencs, que las soas montanhas e's véden despuish la nòsta ciutat mondina!!!
Divés/Divendres que ven (lo 28 de noveme) a 21 òras, Joan Francés Tisnèr, acompanhat per Jakes Aymonino e Roman Baudoin, que presentarà lo son espectacle Batahòri au COMDT conservatòri occitan. Tarifas: normau, 10€ /redusida, 7€. Tà reservar, lo numero deu conservatòri qu'ei 05 34 51 28 38.
Los tres qu'animaràn tanben un bal a Colomèrs, sala Gasconha lo dissabte 29 de noveme a 21 H Tarifas: normau, 10€ /redusida, 7€. Las reservacions que's pòden hèr en telefonar a l'associacion Arpalhands, 05 61 07 30 91.
De notar tanben l'estagi de cants de dança los 29 e 30 de noveme organizat peu COMDT conservatòri occitan en associacion dab los Menestrèrs Gascons. Que's debanarà au conservatòri los 39 e 30 de noveme. Tà vs'entressenhar, hètz lo 05 34 51 28 38.
PS De part de la Montse, us recomano la lectura d'un article de La Vanguardia: van a deixar l'ossa en pau. Millor. M'estimo més oblidar aquest afer, i parlar d'altres coses sobre la Val d'Aran, molt més positives. Tant la Vall com el Conselh Generau s'ho mereixen. Doncs, no hi tornaré mai més sobre aquest afer, promès. I jo tornaré a la Vall més preciosa del món.
Ahir passat, un amic, que deu tenir algun do d'endevinació, em va fer una predicció: "No, home, no, que no portaràs cap negra." Tanmateix, amb la Petrona, desprès d'un bon porro, dels que et fan moure el peu, ho hauria fet a mans besades... Ah, Petrona!!!!
Marcos Bárcena (Santander, 1970) qu'ei "cantautor", guitarrista, flabutista e bohaire. Qu'ensenha las bohas cantabra e galhega a l'Escòla de Folclòre de Cabezón de la Sal, la ciutat de la soa enfança, al nord-oèst de Cantàbria. La boha (gaita) cantabra, instrument emblematic de la renavida folk en Cantàbria, n'ei pas diferenta de la boha asturiana. En Cantabria, que solen jogar tradicionaument d'aquera boha en lo terç mes occidentau de la província, qu'ei a díser en la partida qui fronteriza dab Asturias e dab l'oèst de la comarca de la Montanha Palentina (Paléncia). En los autes lòcs de la província, que jògan meslèu deu pito montanhés, ua petita clarineta tradicionau (en espanhòl: pitu montañés o requinto). Lo pito e la gaita que sonan generaument acompanhats peu tambor. Quauques factors cantabres que s'an hicat a fabricar la boha galhega mès aquesta qu'ei plan distincta de la cantabro-asturiana. La galhega qu'ei mes petita e que's jòga dab ua digitacion abierta (coma la flabuta deus escolans), mentre que l'asturiana, o s'estimatz mes: la cantabra o l'astur-cantabra o cantabro-asturiana :), qu'ei de digitacion barrada, qu'ei a díser que, tipicament, tà soar ua nòta que cau obrir sonque un horat, tot en guardar los autes tampats. La boha nòsta (la landesa) qu'accepta las duas digitacions.
En 1987, lo Marcos que participè a l' Encontrada Internacionau de Lutièrs e Bohaires de Saint Chartier. Que i encontrè ua musiciana anglesa pluri-instrumentista : Kate Gass. La Kate que seguí lo Marcos e amassa que s'installèn en Cantàbria. Que comencèn ua carrèra musicau en duo. Atau que neishó Atlántica, dab la Kate a la votz, vriulon , flabuta traversèra, tin wistle , clarineta, requinto (pito montanhés), concertina e acordeon diatònic; e lo Marcos a la votz, guitarra, bozoki , boha asturiana e boha galhega. En medeish temps qu'arrejúnhen lo grop Luétiga fondat en 1986 peus hrairs Diegos e deu quau e parlarèi mes tard, dens un aute "pòst".
Lo coble que participè a l'enregistrament deus tres prumèrs CDs deu grop Luétiga: La Última Cajiga (1992), Nel el Vieju (1994) e Cernula (1996). Dab lo grop Luétiga, qu'estón invitat au " International Celtic Festival" de Chicago.
Que participèn tanben a la "Misa Popular Cántabra", ua missa folk composada peu musician cantabre Nobel Sámano e interpretada per Luétiga acompanhat per la Coral Salvé de Laredo ;) e un grop de dançaires tradicionaus. Aquiu que podetz escotar un extrèit de l'Agnus Dei:
En 1996, Atlántica que sòrt un prumèr CD.
En 1998 lo Marcos e la Kate que decideishen de deishar Luétiga tà seguir la soa direccion pròpia. Atlàntica que passa a quate membres, dab l'arribada deu percussionista Miguel Cobo e de l'acordeonista e clavierista Ramón Bueno. Que's hiquèn a tribalhar tà un segond àlbum "Transitus" e a adobar un repertòri d'escèna adaptat tau quartet, combinant tròç d'Irlanda, Escòcia, Bretanha e d'America deu Nòrd dab la musica de Cantàbria, Galícia e Astúrias. Tà escotar fragments tirats de Transitus, clicatz sus "click to view playlist".
Sense nat dobte, ua de las mias cançons preferidas deu CD "transitus" qu'ei un tradicionau de la comarca de Campóo, lo caplòc de la quau ei Reinosa, a la punta sud de Cantabria, dens la cordilhèra. Aquera cançon, emblematica de la comarca, qu'ei hèra coneguda per tota la província.
Campurrianu era mi padri Campurrianu era mi 'güelu Campurrianuca ha de ser La que me lava el pañuelu Campurrianuca ha de ser La que a mí me ha de querer...
Camporrian (=de Campóo) èra mon pair Camporrian èra mon gran-pair, Camporrianeta a d'estar La que'm lava lo carrat, camporrianeta a d'estar la que a jo a de m'aimar.
L'emprenta folk qu'ei dobla. Prumèr, las cançons montanhesas (cantabras) tradicionaus que's cantan mes sovent a capella o ben, se son cançons de dança, lo cantaire (o meslèu la cantaira) que s'acompanha dab la pandereta. Totun, que i a un instrument tipic concebut tà perméter au cantaire de s'acompanhar: qu'ei lo rabel. Qu'ei ua sòrta de petit vriulon tradicionau de duas o tres còrdas, de bon transportar tà lo pastor musician. Lo de duas còrdas qu'ei tipic de Campóo.
En la vath de Polaciones, en la comarca de Saja-Nansa (a l'oèst, la vath mei hauta de tota la Comunitat) , que i jògan un instrument de tres còrdas de la familia deu rabel, aperat acerà bandórria (en grafia occitana) (en grafia espanhòla : bandurria), mentre qu'en las Vaths de Pas (Valles Pasiegos), que i a trobam ua auta sòrta de rabel aperat acerà guitarro (guitarru). Tè, aus rabels de Cantàbria, i consacrarèi un messatge especiau.
Segond, l'accordeon diatonic n'ei pas tròp utilizat. Aquiu que i remplaça lo rabel.
Quate autes CDs que seguin Transitus: La luz del iviernu -2000, Lugas -2001, En directo -2002. A partir de seteme 2003 lo grop que's hè quintet dab l'arribada deu guitarrista Jorge Ibáñez. Que hèn un darrèr CD: Desde esta orilla -2004.
Lo qui non coneish pas aqueras còplas non pòt pas èster "montanhés" :
En las videos qui segueishen, poderatz constatar que lo Miguel e tòca lo bodhrán (tambor de quadre irlandés) e que la gaita tocada peu Marcos qu'ei de digitacion oberta: qu'ei la galhega e non la cantabra. Tà la musica fòlk en generau, que va fòrça plan, mès quan e s'ageish d'interpretar la musica tradicionau cantabra, aquò qu'ei considerat coma ua fauta dobla per puristas. Aquerò qu'ei estat e que demòra tostemp l'objècte d'un debat conflictiu en Cantàbria: e cau acceptar instruments estrangièrs a la tradicion cantabra quan e's torna visitar lo patrimoni musicau de la Comunitat? En Cantàbria coma en Galícia e en Astúrias, l'influénça de la musica dita celta, sustot irlandesa, qu'ei pesuga. E plan sovent, los musicians de Cantàbria que's son interessats a la musica dita celta o de l'arc atlantic (Islas Britanicas, Bretanha, e las comunitats de l'occident cantabric: Galícia e Astúrias) abans que de s'interessar au patrimòni de la soa pròpia tèrra. Si l'utilizacion deu bozoki irlandés e de la guitarra folk non sembla pas pausar tròp de problèmas, l'utilizacion deu bodhrán e de la boha galhega que'n pausan fòrça mes pr'amor que's substitueishen a instruments tradicionaus locaus com e son la pandereta, lo pitu e la boha cantabra . La Comunitat qu'a instruments plan tipics coma lo pitu, lo rabel de Campoo, la bandurria de Polaciones (de la familia deu rabel), lo guitarro (guitarru) pasiego (un aute rabel, de las vaths de Pas-Miera), la dulçaina (dulzaina o vozaina, qu'ei a díser un clarinet -autbòi, graile- coma la bombarda bretona), la flabuta de tres horats de Campoo (aperat silbu), etc, etc., que son instruments jogats peus amators de la musica tradicionau autentica mès sovent ignorats peus "folkis" pr'amor que non caben pas tròp dens lo molde de la musica dita celta. N'ei pas tròp lo problèma d'Atlàntica, pr'amor que non pòt pas estar considerat com un grop de musica tradicionau cantabra mès plan com un grop folk de Cantàbria, aquò n'ei pas parièr.
L'efèit de sarra que's hè sentir dinc en Cantàbria (si, si!) !!! La pròva:
E puish que i avó lo drama de las separacion deu coble, fin 2005. Marcos que quitè la Kate e lo grop. En gèr de 2006 la Kate que getè l'esponja e lo grop qu'anonciè la soa dissolucion definitiva per un comunicat de premsa. Malauta, e dab dus adolescents de s'ocupar, la Kate qu'abandonè tota activitat musicau publica durant un temps. Quant au Marcos, que rejunhó le grop de musica folk cantabra Cambera'l cierzu deu quau parlarèi mes tard, e sustot que comencè ua carrèra en solo. Que gravè un CD.
En mai de 2007, La Kate que tornè seguir la soa carrèra musicau e que fondè un grop navèth "Solistas internacionales" dab Paco Diez (Cantàbria), Wafir (Sodan), Magali( Peró), Yoshie (Japon) e Laurent (França). E un an après, en mai de 2008, que tornè formar un duo dab lo Marcos en tot dar lo son prumèr concèrt amassa despuish la lor separacion en lo Show Hall (sic) de la gara maritima de Santander.
Los tres autes ex-membres d'Atlántica que fondèn lo grop de musica folk càntabra Garma dab la collaboracion d'autes musicians: la cantaira Pilar Revuelta, lo bohaire Santiago Sánchez e lo violinista Gonzalo de Vallejo . Supausi que Garma tirarà lo son nom deu mont de la Garma qui abriga ua tuta preistorica de gran interés: la còva de La Garma, en Omoño (municipi de Ribamontán al Monte, comarca de Trasmiera). A la Garma que s'i pòt véder òbras d'art parietau deu paleolitic, coma n'i a plen d'autes en Cantabria, mès lo site de La Garma qu' ei particularament interessant pr'amor qu'ei estat descobert sonque fòrça recentament e que se'n sap ben pòc enqüèra, tot que demora de descobrir e d'estudiar. A mes, au som deu mont de la Garma, que i a las restas d'un oppidum cantabre qui data d'abans l'epòca romana e qu'ei conegut coma "Castro del Alto de la Garma".
Non poish pas resistir de vs'amuishar quauques videos de Garma, lo son estile qu'ei plan dens la linha deu de "Llan de Cubell", d'Astúrias. Sens voler paréisher ofensiu, la (sharmanta) Pilar Revuelta qu'a a còps quauques problèmas tà cantar just sus aqueras videos, n'ei pas lo cas normaument, no's deu pas audir plan, probable, qu'ei lo problèma deu dirècte e de las sonos. En 2008, Jorge Ibañez, Santiago Sánchez e Gonzalo de Vallejo qu'an quitat lo grop tà deishar la plaça au bohaire e pitaire (pitero) David Pérez, au guitarrista Bruno Gómez e a la flabutista bresiliana Fernanda Freitas. Las videos qui segueishen qu'amuishan lo grop de prumèra generacion.
Las tres videos qui segueishen que son estadas prengudas au Hestenau Folk 2008 de Ruiloba , on i participè Garma 2nda generacion.
Adara, ua dança eminament cantabra, emblematica deu municipi de Ruiloba d'on ei originària: la dança de las lanças, la fiertat de los Tolanos. Los tolanos ? Que son los abitants de Ruiloba. Qu'ei un chafre. En Cantàbria, a cada lòc que correspon sovent un chafre distinctiu tà designar los poblants. E sovent los poblants n'an pas sonque un, de chafre, mès dus: lo que's dan eths medeishes per tradicion, e lo (generaument pejoratiu) que'us dan ad eths los deu vilatge d'a costat e d'ua manièra generau los de la resta de la Comunitat.
Garma, doncas fondat sonque en 2006, qu'a dejà publicat dus CDs: Garma e LLar (2006), tots dus recomandables. Que'us trobaratz per exemple en la "tienda on-line" de l'ADIC. Los de Atlàntica que son en el catalògue de Tantín. De manièra excepcionau tà un CD de Cantàbria, Transitus qu'ei estat difusat coma cau, qu'arribè dinc a la FNAC de Tolosa, quauques ans a, e ei possible que'u trobetz en la FNAC de Barcelona, i èra enqüèra fin octobre. Luétiga que vien de signar dab Harmonia mundi e qu'ei a punt d'arreditar dab aqueth productor lo son darrèr e excellent CD La hestoria'l santu enjamás contá dejà publicat en 2007 per Artimaña Records, Cantabria. N'èi pas de dobte qu'an avut rason, aquò lor assegurà ua difusion mondiau que, lamentablament, los editors de Cantàbria non son pas capables d'assegurar, ni quitament online. Paypal n'ei pas estat creat entaus cans, hilhdeputa!!! Quants aus còsts d'enviada inter-estataus, b'ei clar que los Estats e son estats creats en prumèr tà emmerdar los ciutadans!!!
Qu'ac cau plan díser, los CDs deus grops cantabres non son pas tròp difusats en dehòra de Cantàbria. Tà crompar los CDs s'avetz ua adreça en Espanha, qu'ei totun aisit, que's pòt hèr online.
De notar que la botiga de distribucion de cultura cantabra, tienguda per Ramón Villegas López, c/General Ceballos 1, bajo, 39300 Torrelavega (Cantabria) e ven per correspondéncia. Podetz contactar Ramón per mail: rvillegas(arrobas)ono(punt)com tà recéber lo son catalògue de musica tradicionau en format pdf.
ADIC e Fak records, mès non pas Tantín, qu'acceptan de liurar en dehòra d'Espanha mès los còsts de las enviadas inter-estataus que son deu genre racket. Tolosa qu'ei mes près de Santander (540 km) e de Lheida (322 km) que non pas de París (678 km), perqué pagar los còsts d'enviada de libes o de CDs dus o tres còps mes cars quan e's hè a partir de Santander o de Lheida per arrapòrt a quan e's hè a partir de París???? Au sègle 21, en la nòsta Union Europèa??? Qu'ei un escandale qui cau denonciar!!! Ajuda, Brussellas!!!
Anar de vacanças en Cantàbria (país magnific, on la mar e la hauta montanha s'encontran) que pot èster un bon plan. Se savetz quin CD e voletz, contactatz las botigas plan abans per mail tà evitar que manque precisament lo dia de la vòsta visita, que i cau pensar.
En prumèr, aquera fòto prenguda per Philippe Salvat e parescuda suu blòg deu jornau Sud-Ouest: un aperitiu militant durant las hèstas de Dax. Qu'ei l'amic Tederic que la ns'a ensenhada dens un messatge a la lista G(V)asconha doman.
Adara que compreni miélher perqué aqueste blòg ei escriut en gascon e non pas en patagon.
E la segonda qu'ei l'istuèra deu caçolet. Aquiu que l'avetz en video, enqüèra que non sia pas en gascon...N'i a qu'an lo sens de la publicitat...lol
En Les, los caminaires de las valadas n'an pas vist l'ossa mès que son tombats suu nòste Jacme (lo son berret qu'ei plan beròi).
Garona semblava d'umor plan cantaira aqueth dia!
Bon, que'm cau corregir çò qu'avèvi escriut a perpaus de la dificultat de compréner los de las Valadas. Que son de bon compréner, los qui parlan en la video.
Doncas, uei qu'ei l'etapa finau taus caminaires d'Occitània a pè, ja son en Bossòst (las meas salutacions a Na Hvala ;)) e que partiran de cap tà Vielha a las 8 ò. L'arribada ei prevista a 12 ò, se non caden pas sus un caçaire escopetat dab los sons gossets enrabiats, clar.
Espèri que n'aprofitaran tà apréner a parlar aranés, per çò que non compreni pas arren o guaire a çò qui dísen quan e parlan o cantan en occitan de las valadas. Tà jo, lo catalan qu'ei de fòrça mes bon compréner, tà díser vertat. Entà arribar a pensar que gascon e occitan aupin e sian la medeisha lenga mentre que lo catalan e seré ua lengua estrangièra, que cau ua bona dòsi d'ideologia. Francament.
Bon, rai, tot aquerò qu'ei plan simpatic. Malurosament, uei qu'ei divés (divendres) e jo que soi estacat a Tolosa peu tribalh. Que i serí plan anat senon, enqüèra que la possibilitat de'm trobar davant lo cadavre d'un ors en un carrèr de Vielha m'espanta, que m'ac cau plan con·hessar. Mès n'i a pas sonque "quauqui ossi" qui' s passejan per Aran, que i ei sustot la Mela acompanhada de son Catalan d' "Amorósmaicontent". Rescontrà'us que m'auré hèit content. E dilhèu qu'aurí hèit progrés en occitan aupin (non deu pas èster tròp mauaisit vist lo men nivèu actuau :(().
Podetz consultar lo programa de la diada suu blòg deu Paco .
A la Mela, que la pani aquera cançon. D'aquò, soi segur que me'n volerà pas. La cançon que m'agrada hèra, enfin, en tot cas la musica, per çò que, deus mots, non compreni estrictament pas arren. Visca er aranés, lengua occitana oficiau!
Entitats amigas de l'ors brun deus Pirenèus que's son per fin amassadas tà crear un site web comun dedicat a la defensa de l'ors. http://www.sosossospirineu.org/
Aqueth site qu'a lo meriti d'èster redigit en quate lenguas: catalan, aranés, espanhòl e francés.
Que i trobaratz novèlas (notícies) de l'orsa (ossa) Hvala, modèles de letras (cartes) d'enviar au Conselh Generau d'Aran e lo manifèste contra la captura de Hvala, ara las versions que i son en las quate lengas e non pas sonqu'en catalan, que'u podetz signar!!! E un arramat d'autas causas tanben.
Aquera eleccion que'm hè pensar a ua cançon deu regretat Xesco Boix...
O la en la lengua originau, aquí cantada per Pete Seeger, un mèste tau Xesco:
Darrerament, Grup de Folk que sortí un (excellent) CD titolat "Què fas polissó?" on trobaratz, "revisitadas", quauquas cançons deu Xesco Boix, inclusa la medeisha devath lo titol de "Si no em trobes al fons de l'autobús". Aquiu que n'avetz un extrèit. Lo CD qu'ei editat per discmedi.
.
E deu medeish CD de Grup de Folk, ua auta cançon que lo Xesco avèva adaptat d'un "American folksong", Vull ser lliure. Aquesta que i ei hicada completa. Ua cançon tostemp d'actualitat, no'vs sembla pas? Que la hèi mea.
... Eth pròplèu 18 de noveme organizam un acte sus Literatura Occitana e es accions que sus era madeisha s’estan desvolopant en Catalonha. T’adjunhi ua invitacion en tot demorar era tua assisténcia e en tot demanar-te que li dongues era maxima difusion. ... Jusèp Loís Sans Socasau Director Programa entara creacion dera Oficina Occitan en Catalonha Secretaria de Política Lingüística Departament de la Vicepresidència Generalitat de Catalunya T. 0034675789006 jlsans@gencat.cat
Totun, la version occitana de l'invitacion qu'auré podut èster redigida en aranés (o en koinè pan-gascona, la d'aqueth blòg ;)), ce'm sembla... Quan e legi comunicats en version "bilingüa" catalana e lengadociana, que tròbi tostemp la "redita" occitana completaments inutila...En comparar las duas versions, que cau clicar sus los imatges de las invitacions entà poder léger-las, que compreneratz çò qu'arressenti. Bon, n'ei pas grèu, mès, totun...ja seré temps que los occitanistas e s'acostumèssen a l'aranés, lengua oficiau! L'aranés ei tant occitan coma lo lengadocian, e fòrça mes acceptable tà nosatis Gascons. L'occitan larg, tà nosatis, qu'ei l'aranés !!! :)).
En tot cas, qu'ei hèit, qu'èi penjat l'invitacion. Mercés, Jusèp ! :)
Que's parla hèra deus ors pirenencs e deus ors cantabres (quan disem ors cantabres, que cau compréner cantabre au sens larg, de la cordilhèra cantabrica, en realitat aqueths ors que son asturians, los de Cantàbria que i son tots empalhassats) mès non cau pas oblidar ua espècia en gran dangèr d'extincion e que trobam especificament en los Pirenèus occidentaus e en la soa prolongacion cantabra: lo BECUT.
Los Becuts, com ac sabetz tots, que son gigants hauts de set canas, que't hè quauquarren coma enter detz e quinze mètres de hautor, quan mema, non cau pas tròp trufà's, ja n'arridetz pas tant, eh? N'an pas qu'un uelh au bèth miei deu front. Que viven dens tutas, que i neurishen motons, e que's minjan bueus e motons tà dinnar e sopar. Aus Becuts de la montanha gascona que'us agrada tanben de's préner Crestians tà assegurà's un complement vitaminic, quan ac pòden hèr. Las Hautas Autoritats de Santat deus Becuts (H.A.S.B.) arrecomandan de hèr espòrt e de's minjar cinc caçadors per dia pr'amor qu'aquestes e son neurits en plen aire e son generaument ben avinats. Un crestian au vin, aquò qu'ei plan gostós. Los Becuts, quan e's gahan un caçaire, que'u hèn códer tot viu sus la grasilha e se l'avalan d'un sol bocin, crac, glop. Los Becuts de la montanha gascona que presentan ua auta especificitat per arrapòrt aus deu Bascoat e de Cantàbria, en dehòra de's minjar de carn batiada quan e n'an lo parat, los sons motons que son d'ua raça especiau, que son motons de còrnas d'òr. Qu'ei un avantatge en temps de crisi financièra.
Perquè los Becuts e's disen Becuts? Ah, per fin ua question de las bonas ! E ben, la responsa n'ei pas tròp clara. N'i a qui disen que pòrtan un casc integrau alongat en fòrma de bèc tà poder anar a moto per la Montanha en tota seguretat. Lo casc que cobreish completament lo cap deu Becut, mès, urosament, qu'ei equipat d'un horadet unic au bèth miei, çò qui permet au Becut de véder lo camin e atau d'evitar d'estripar lo Pè-Descauç, soent pintat a l'alcoòl d'aranhon, quan ei a travessar la sendera. D'autes disen que lo becut a la boca deformada per un bèc, non pas un peruc com los ausèths, nani, nani, mès un bèc de lèbe. Qu'ei mauaisit d'ac verificar. Lo qu'a avut la sòrta de contemplar de près la boca d'un becut, generaument non viu pas pro longtemps entà poder vantar-se'n, praubin. En tot cas, un becut, aquò qu'ei lèd-lèd, òc-ben, lèd ...com lo becut. Totun, lo més lèd de tots non seré pas lo becut mès... la becuda.
Los Becuts que viven en Bigòrra, en Biarn, en lo Bascoat e en Cantàbria. Que son coneguts en las Lanas e en Armanhac tanben, mès que viven sonqu'en la Montanha. Au Bascoat, que l'aperan tartaro, tartalo o torto, qu'ei antropofage coma lo becut gascon, mentre qu'en Gasconha, lo tartari qu'ei un aute nom deu cohet, lo diable, qué. E en Cantàbria, los Becuts que i son aperats Ojáncanos. N'i a enqüèra ua bona populacion d'Ojáncanos. Qu'ei la pròva que la convivéncia deu Becut e de l'Òme ei possibla, malgrat tot. Los Ojáncanos que son tan peluts coma l'ors e qu'an plen de dits en tròp (detz dits a cada extremitat). Non son pas antropofages mès que son de maishants broishs qui't foten lo bordel en la montanha tà emmerdar lo monde. Ua manièra de tuar un Ojáncano qu'ei de'u crebar l'uelh e de l'arrancar lo peu blanc que ten esconut dens la soa forradura marrona-roja, mès n'ei pas tant aisit d'ac hèr, pr'amor qu'a l'Ojáncano no'u agrada pas de se deishar tocar los peus e n'ei pas tròp aimable, lo bogre. N'ei pas becut per arren.
Ojalá te quedes ciegu, Ojáncano malnacíu, pa arrancarte el pelo blancu y te mueras maldecíu
Las Ojáncanas non son pas barbudas e que's ditz qu'aurén dus uelhs, pas com los Ojáncanos qu'an sonque un.
Finaument, la reintroduccion deus Becuts / Tartaros / Ojáncanos en los Pirinèus gascons coma mejan biologic tà i controlar los caçaires, que i caleré pensar, non?
Divés passat, lo 26 de deceme, la nèu que cadó a bastanças dens lo departament deus Pirenèus Orientaus. La circulacion qu'estó completament paralizada, l'autorota qu'estó barrada, que calè hicar las cadeas tà anar de Perpinhan tà Cotlliure.
