ΑΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ ΠΡΙΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ, ΔΕ ΘΑ ΠΕΘΑΝΕΙΣ ΟΤΑΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ

(ΠΑΡΟΙΜΙΑ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΜΟΝΑΧΩΝ)

Κυριακή 28 Φεβρουαρίου 2016

Η παραβολή του ασώτου είναι μυσταγωγική παραβολή


π. Παντελεήμων Κρούσκος
Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου
 
Η παραβολή του ασώτου είναι μυσταγωγική παραβολή. Καθαρά αναφέρεται στο μυστήριο του βαπτίσματος, της μετανοίας και της Θείας Ευχαριστίας. Η σωτηρία είναι στο τραπέζι της Εκκλησίας. Εκεί είναι ο Πατέρας, ο μόσχος, η στολή η πρώτη και τα άλλα στοιχεία της δόξας. Πιό καθαρά δεν μπορούσε να μιλήσει ο Κύριος. Δεν πρόκειται για μια ηθική οδό δικαίωσης, αλλά για μια μυσταγωγική εκκλησιαστική διαδικασία. Αυτό είναι η επιστροφή και η χαρά.

Ο δε άγιος Συμεών μας λέει πώς στην παραβολή του Ασώτου κρύβεται και προτυπώνεται το μέγα μυστήριο της Μετανοίας Εξομολόγησης στα τρία στάδια του: την εξομολόγηση, την συντριβή και την ικανοποίηση. Στο 
«Πάτερ, ήμαρτον εις τον ουρανόν και ενώπιον σου», τυπώνεται η εξομολόγηση. Στο «ουκ ειμι άξιος κληθήναι υιός σου» η συντριβή. Στο «ποίησον με ως ένα των μισθίων σου», η ικανοποίηση, δηλαδή η ανάγκη κάποιου πνευματικού επιτιμίου για να ικανοποιηθεί η συντριβή του ανθρώπου.

Ο πρεσβύτερος υιός δεν ζήλεψε την στολή, το δαχτυλίδι, τα σανδάλια και την πατρική αγκαλιά. Ζήλεψε τον μόσχο τον Σιτευτό και έκανε μνεία για την χαρά και το πανηγύρι. Οι πατέρες μας λένε πώς αυτή η στάση παραπέμπει σε όσους από εμάς, στέκονται απέναντι σε αυτούς πού Κοινωνούν (αυτός είναι ο θυόμενος μόσχος) και κρίνουν την αξία ή την αναξιότητα του καθενός. Ταλαίπωρε ανόητε!

Μήπως σφάζοντας το μοσχάρι ο Πατέρας και παραθέτοντας τράπεζα, δεν κάλεσε και σένα να συμμετάσχεις στην χαρά; Μήπως ο αμαρτωλός αδελφός σου δεν έχει και αυτός δικαίωμα στο πανηγύρι και το τραπέζι; Κοινό δεν είναι το Ποτήριο; Μήπως κάλεσε αυτόν και απέκλεισε εσένα; Και εν πάση περιπτώσει, ποιός ω άνθρωπε σε κατέστησε δικαστή και κριτή στα δικά μου, λέγει Κύριος;

Εγώ αυτό πού δίνω σε αυτόν και σε σένα το όμοιον δίνω! Δεν έχω το δικαίωμα να επιστατώ σε αυτά πού μου ανήκουν; Ο αδελφός σου ήταν χαμένος και βρέθηκε και νεκρός και ανέζησε; Δεν έπρεπε λοιπόν να χαρούμε; Αυτός το παρελθόν του το άφησε πίσω. Κι εγώ τον έκρινα άξιο της χαράς. Εσύ γιατί το κρατάς ακόμα μέσα σου, αυτό το ξένο παρελθόν πού δεν σε αφορά διόλου;

Το παρόν του αξιολογώ και πράττω! Μήπως είσαι φύλακας της περιουσίας μου; Μήπως φθονείς την Αγάπη μου, ω μικρόψυχε και άρρωστε άνθρωπε;!;!

Κυριακή Δευτέρα του Τριωδίου
Η μυστηριακή διάσταση του Τριωδίου

Η πρώτη Κυριακή του Τριωδίου, αυτή του Τελώνου και του Φαρισαίου, κοντά σε όλα τα άλλα ήταν μια εισαγωγή μας στο ορθόδοξο ήθος. Γιατί το Τριώδιο είναι μια ευκαιρία αναβαπτισμού μας στην πίστη του Ιησού Χριστού και στην σχέση μας απέναντι του την ουσιαστική. Είδαμε λοιπόν την κλείδα της βασιλείας πού είναι η ταπείνωση και την μεγάλη αξία της αυτομεμψίας και της απόλυτης εξάρτησης από το θείο έλεος. Μάθαμε πώς να μιμούμαστε τις εξωτερικές αρετές του Φαρισαίου, αποφεύγοντας όμως την υψηγορία του και πώς να αποφεύγουμε την βιοτή του τελώνη, ζηλώνοντας όμως την μετάνοια του την βαθιά και οσιακή.

Αυτή η Κυριακή του υιού πού επιστρέφει και του πατέρα πού ανοίγει την αγκαλιά του, έχει κύρια μυσταγωγικό χαρακτήρα. Αν η πρώτη Κυριακή αφορά στο ήθος, αυτή μας αποκαλύπτει την αξία των μυστηρίων και την ανάγκη της μετοχής μας σε αυτά για να ζήσουμε από δω και πέρα ως παιδιά του Θεού εκλεκτά και γνήσια. Είναι γνωστό από την πατερική ερμηνεία το τί δηλούν όλες αυτές οι πράξεις αγάπης και τιμής πού προσφέρει ο φιλεύσπλαχνος πατέρας στον άσωτο γιο. Αγκαλιά πού σημαίνει ένταξη στην βασιλεία και αποδοχή της μετανοίας. Ασπασμό πού εκφράζει την άνευ όρων μοναδική αγάπη.

Δακτύλιον, σανδάλια και ένδυμα νέον, χιτώνα αγαλλιάσεως πού σημαίνει την δόξα και την αποκατάσταση του Βαπτίσματος, θυσία του μόσχου του σιτευτού και ευφροσύνη σε τράπεζα πανηγυρική πού δηλώνει καθαρά το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας και την πασχάλια μετοχή. 

Και πριν από όλα την επιστροφή του υιού, την εξαγόρευση του, την ταπείνωση του μπροστά στον πατέρα και την τελική άφεση, πού ξεπερνά την άφεση και τα επιτίμια και γίνεται χαρά και τιμή. Το μυστήριο δηλαδή της μετανοίας και της εξομολόγησης. Μια προϋπόθεση για επιστροφή στην ζωή. Στην όντως ζωή. Στην ζωή στο πατρικό σπίτι, πού είναι η ζωή κοντά στον Θεό. Εκτός της οικίας δεν υπάρχει ζωή. Μόνο λιμός και χοίροι και δουλεία στον κύριο των πορνών, των ασώτων και των χοιροβοσκών, πού βασιλεύει στην χώρα της πείνας και του θανάτου.

Η περίοδος του Τριωδίου λοιπόν, πάνω απ' όλα είναι μια περίοδος λειτουργικής λαμπρότητας και ευχαριστηριακών ευκαιριών. Μια περίοδος πού δεν έχει να κάνει μόνο με την συναισθηματική μας φόρτιση και τις ψυχολογικές προτεραιότητες και το ασκητικό μας ήθος, αλλά με την επιστροφή στην γνήσια εκκλησιαστική ζωή. Και εκκλησιαστική ζωή σημαίνει συμμετοχή στα μυστήρια. Και συμμετοχή στα μυστήρια σημαίνει ουσιοποίηση του ανθρώπου, επιστροφή στο είναι, ύπαρξη κοντά στον Θεό. Τότε μπορεί να πεί ο γνήσιος ταξιδευτής του Τριωδίου, ότι ήταν χαμένος και βρέθηκε και νεκρός και ανέζησε. Και έχοντας φως αληθινόν, γενόμενος φως αληθινόν να προχωρήσει άσφαλτα στην πασχάλια χαρά της ανάστασης, πού ανατέλλει στο τέλος της τριωδίου πορείας.


Τῆς πατρικῆς δωρεὰς διασκορπίσας τὸν πλοῦτον, 
ἀλόγοις συνεβοσκόμην ὁ τάλας κτήνεσι, καὶ τῆς αὐτῶν 
ὀρεγόμενος τροφῆς ἐλίμωττον μὴ χορταζόμενος, 
ἀλλ' ὑποστρέψας πρὸς τὸν εὔσπλαγχνον Πατέρα, 
κραυγάζω σὺν δάκρυσι· Δέξαι με ὡς μίσθιον, 
προσπίπτοντα τῇ φιλανθρωπίᾳ σου, καὶ σῶσόν με.
Ἰδιόμελον Ἦχος πλ. β'

Σατάν, ο «πρεσβύτερος υιός» της παραβολής του Ασώτου

Νομίζω πώς ο μεγάλος γιος της παραβολής μοιάζει με τον Εωσφόρο, σε αντιδιαστολή με τον νεότερο υιό, ο οποίος είναι ξεκάθαρα ο Αδάμ, ο άνθρωπος.

Ο Θεός είναι Πατέρας και των δύο, διότι είναι δημιουργός και των δύο. Και φυσικά ως χρονικής προτεραιότητας πλασθείς ο διάβολος θεωρείται πρεσβύτερος υιός(δημιούργημα εν χρόνω).

Ο μικρότερος γιος Αδάμ αποστατεί και φεύγει από το πατρικό σπίτι. Όταν όμως επιστρέφει στον παράδεισο και κάθε φορά πού επιστρέφει στον παράδεισο,την πατρική οικία και αγκάλη, γίνεται αντικείμενο φθόνου, από τον μεγαλύτερο υιό.

Ο μεγαλύτερος υιός παρουσιάζεται στην παραβολή ήδη εκτός της πατρικής οικίας, όπως και ο διάβολος αποστάτησε και έμεινε εκτός πριν από την πτώση του Αδάμ. Υποκρίνεται άγνοια και ζητά την αιτία της χαράς από τον υπηρέτη(τον άγγελο,τον ιερέα,τον χριστιανό), προφανώς για να τον κάνει συγκοινωνό της αγανακτήσεως και της καταστάσεως του. Φθονώντας το συνδημιούργημα του, τον άνθρωπο, τον διαβάλει(εξ ου και διάβολος) στον Πατέρα (ο γιος σου που εφαγε την περιουσία σου με τις πόρνες κτλ).

Επίσης, σκοτισμένος, καταφέρνει να αγνοεί την πτώση και τον σκοτισμό του, εγκαλώντας τον Πατέρα για αγνωμοσύνη και αχαριστία και ως αδικημένο προμηθέα παρουσιάζει τον εαυτό του, θεωρώντας πώς ο Πατέρας ποτέ δεν του χαλάλησε αγάπη(έριφον) μετά των φίλων του (δαιμόνων) για να συνευφρανθή και αυτός(γιατί η χαρά του παραδείσου είναι η ίδια η κόλαση για τον ακοινώνητο και ακάθαρτο) και θεωρεί υπεύθυνο για την αυτοκαταστροφή του, την υποτιθέμενη μεροληψία και αδικία του Θεού, έχοντας κρίση διεστραμμένη και αμαυρωμένο το αυτεξούσιο.

Ο Πατέρας του θυμίζει την δόξα πού είχε κοντά του πάλαι, αλλά και δυνητικά πάντα σαν αρχάγγελος(ασχέτως αν αυτός παραμένει αυτεξούσια διεστραμμένος) και επιχειρεί να τον βάλει και αυτόν στον παράδεισο για να συγχαρεί με τον αδελφό του τον άνθρωπο(διότι ο Θεός και τον σατανά προσκαλεί στην μετάνοια), αλλά αυτός αρνείται, δαιμονίζεται(οργίζεται), δεν εισέρχεται(ουκ ήθελε εισελθείν) και μένει για πάντα εκτός της χαράς του Πατέρα(ακοινωνησία, κόλαση).

Ενώ οι υπηρέτες του Πατέρα(αγαθοί άγγελοι) συγχαίρουν και συμπανηγυρίζουν για την επιστροφή του Αδάμ στον πατρικό οίκο(Γίνεται μεγάλη χαρά «εν τω ουρανώ επί ενί αμαρτωλώ μετανοούντι» Λουκ. 15, 7).

Ας θυμηθούμε επίσης πώς ο άνθρωπος κλήθηκε να αναπληρώσει το δέκατο αγγελικό τάγμα του Εωσφόρου και των αγγέλων του, που εξέπεσαν, και την παραβολή του χαμένου προβάτου.

Ο ποιμήν(Θεός) αφήνει τα εννέα πρόβατα(τα εννέα τάγματα των αγγέλων) και ψάχνει να βρει το χαμένο πρόβατο. Μετά το βρίσκει και το συναριθμεί με τα εννέα άλλα τα οποία συγχαίρουν για την εύρεση του προβάτου.

Ο χριστιανός πού βλέπει με μάτι «στραβό» και διαβολική διάθεση την επιστροφή του μετανοημένου αδελφού του και απαράδεκτη την ποιμαντική φροντίδα της Εκκλησίας για τον παραπλανημένο, μοιάζει με τον ίδιο τον σατάν, τον φθονερό και διαβολέα. Έχοντας ψευδαίσθηση ανωτερότητας και αυτάρκεια πνευματική, θεωρεί τον Θεό Πατέρα, υπεύθυνο για την δική του ελεεινή κατάσταση, υπόχρεω να τον δικαιώσει και να τον διακονήσει και όμως δεν θέλει να διακονηθεί και να βοηθηθεί, αλλά αποδεικνύεται στο τέλος αμαρτωλός και άσωτος. Η αγάπη και η δικαιοσύνη του Πατέρα είναι κόλαση γι'αυτόν και αποκαλύπτει την μιζέρια της ύπαρξης του, όπως ο άπλετος ήλιος είναι θάνατος για τα πιό ζοφερά και αβυσσαλέα σκότη.

Διαβάστε άρθρα του π. Παντ. Κρούσκου
 
Δείτε και...
 
Και:
 

Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου 2016

Πρόταση αγιοκατάταξης ορθοδόξων μορφών...


Με αυτή την ανάρτηση, η ασήμαντη μπλογκονησίδα μας παίρνει το θάρρος να προτείνει ταπεινά στη Μητέρα μας, την αγία Ορθόδοξη Εκκλησία, να εξετάσει το ενδεχόμενο κατάταξης στο ορθόδοξο αγιολόγιο ορισμένων προσωπικοτήτων που έλαμψαν στο στερέωμα της ορθόδοξης πνευματικότητας...
Οι προσωπικότητες αυτές είναι:

Ο μοναχός Χριστοφόρος ο Παππουλάκος, ο απόστολος της Πελοποννήσου (18 Ιανουαρίου 1861) [σημείωση: δόξα τω Θεώ, έγινε τον Σεπτέμβριο 2024].


Ο ανώνυμος Αφρικανός παιδομάρτυς, που κάηκε ζωντανός από τον πατέρα του επειδή έγινε χριστιανός († την εποχή της δράσης του ιεραποστόλου π. Νικόδημου Σαρίκα, 1907-1941 - δείτε εδώ, σελ. 22).

Η νεομάρτυρας Παρασκευή η εκ Πόντου, η οποία εσφάγη το 1919 για του Χριστού την πίστη, μαζί με τα επτά παιδιά της. Προτείνεται με ημέρα μνήμης τις 19 Μαΐου, επέτειο της γενοκτονίας των Ποντίων αδελφών μας. 

Η τυφλή γερόντισσα Ξένη της Αίγινας (φωτο), μαθήτρια του αγίου Νεκταρίου και 1η ηγουμένη της ιεράς μονής του († 1 Νοεμβρίου 1923).

 
Ο νεομάρτυρας π. Γεώργιος Σκρέκας, που σταυρώθηκε από αθεϊστές αντάρτες μετά από πολυήμερα βασανιστήρια (Μεγάλη Παρασκευή, 5 Απριλίου 1947), καθώς και οι λοιποί νεομάρτυρες της φρικτής περιόδου του Εμφυλίου Πολέμου, για τους οποίους δείτε εδώ.

Φωτο από εδώ

Οι νεομάρτυρες των αθεϊστικών φυλακών της Ρουμανίας Βαλέριος Γκαφένκου (18 Φεβρουαρίου 1952) και Κωνσταντίν Οπρισάν (26 Ιουλίου 1958, για τον οποίο προτείνουμε ταπεινά το χαρακτηρισμό Φιλόσοφος και Μάρτυς), καθώς και άλλοι νεομάρτυρες της Ρουμανίας [ορισμένοι από αυτούς αναγνωρίστηκαν στις 4 Φεβρουαρίου 2025].

O νεομάρτυς Βαλέριος Γκαφένκου

Η μοναχή Ειρήνη Μυρτιδιώτισσα, με το άφθορο λείψανο († 26 Νοεμβρίου 1960) 

Ο π. Γερβάσιος Παρασκευόπουλος, ο Γέροντας της Πάτρας (29 Ιουνίου 1964). [Έγινε το Νοέμβριο 2023].


Ο παππούς Χατζηφλουρέντζος από τη Μηλιά της Αμμοχώστου († 10 Οκτωβρίου 1969).
 
Ο Κινέζος ιερομάρτυρας π. Στέφανος Γου (17 Μαΐου 1970)

Ο μοναχός Μανασσής Σιγανός, ο διά Χριστόν σαλός (1972).

Ο π. Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος, ο μεγάλος ιεραπόστολος της υποσαχάριας Αφρικής († 29 Δεκεμβρίου 1972), για τον οποίο προτείνουμε ταπεινά τον τίτλο του Ισαποστόλου και Φωτιστού της Αφρικανικής Γης. 


Λαϊκή απεικόνιση (από εδώ) πέντε εμβληματικών μορφών της Ορθόδοξης Ιεραποστολής στην Υποσαχάρια («Μαύρη») Αφρική. Πάνω σειρά, από αριστερά: επίσκοπος Νειλουπόλεως Χριστόφορος (π. Ρουβήμ Σπάρτας) και π. Οβαδίας από την Ουγκάντα.
Κάτω σειρά, από αριστερά, οι πατέρες Κοσμάς Γρηγοριάτης, Χαρίτων Πνευματικάκης (
1998) και Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος. Ο τελευταίος κρατάει από το χέρι ένα ανώνυμο παιδί της Αφρικής, που συμβολίζει τους μικρούς άγνωστους αγίους της Αφρικανικής Ορθοδοξίας, που σίγουρα υπάρχουν, όπως σε κάθε τόπο.

Αυτός εδώ ο αγνώστου ονόματος Κύπριος νεομάρτυς του 1974, με ημέρα μνήμης τις 21 Ιουλίου - μία μέρα μετά τις 20 Ιουλίου, επέτειο της Τουρκικής Εισβολής στη Μεγαλόνησο - για να μη συμπέσει με την εορτή του προφήτη Ηλία.
 

Ο ιεροκήρυκας Δημήτριος Παναγόπουλος (φωτο) και ο π. Χαράλαμπος Βασιλόπουλος ( 13 και 14 Φεβρουαρίου 1982 αντίστοιχα)



Οι Ουγκαντέζοι ιεραπόστολοι και φωτιστές της Ουγκάντας επίσκοπος Νειλουπόλεως Χριστόφορος (Ρουβήμ Σπάρτας, † 4 Ιουνίου 1982) και π. Οβαδίας Καμπάντα Μπασαγιακιτάλο (1985). Δείτε γι' αυτούς αναλυτικά εδώ, προς το τέλος του αφιερώματος.

Ο π. Σεραφείμ Ρόουζ († 2 Σεπτεμβρίου 1982).

Ο νεομάρτυρας ορθόδοξος επίσκοπος του Μεξικού Παύλος ντε Μπαγεστέρ († 31 Ιανουαρίου 1984 [φωτο])

Ο νεομάρτυρας π. Ιωάννης Καρασταμάτης (εικ.), ιερέας στη Σαντα Κρουζ των ΗΠΑ (18 Μαΐου 1985).

Ο π. Κοσμάς Γρηγοριάτης (27 Ιανουαρίου 1989), ο ιεραπόστολος του Ζαΐρ, για τον οποίο προτείνουμε ταπεινά το χαρακτηρισμό του Ισαποστόλου και Φωτιστού του Κονγκό (σημεία αγιότητάς του εδώ & εδώ).

Ο παππούς Παναής Χατζηιωνάς από τη Λύση της Κύπρου († 30 Δεκεμβρίου του 1989)
  
Γέροντας Παΐσιος Ολάρου († 18 Οκτ 1990), ο άγιος της Μολδαβίας [έγινε στις 4 Φεβρουαρίου 2025].

Ο γέροντας Βησσαρίων της μονής Αγάθωνος με το άφθορο λείψανο († 22 Ιαν. 1991)

Η νεομάρτυρας της ασθένειας και της υπομονής Δήμητρα Κόντου († 1995).


Ο νεομάρτυρας Ευγένιος Ροντιόνωφ († 23 Μαΐου 1996).


Ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης († 1 Νοεμβρίου 2001). Δείτε γι' αυτόν και εδώ.

π. Ι. Ρωμανίδης
Στον παραπάνω κατάλογο περιλαμβάνονται μόνο πρόσωπα που κοιμήθηκαν ή μαρτύρησαν πριν αρκετά χρόνια (με εξαίρεση τον π. Ι. Ρωμανίδη), για τα οποία, αν και είμαστε ανάξιοι, φρονούμε ότι ήρθε η ώρα να εξεταστεί η περίπτωσή τους από την αγία μας Εκκλησία για το ενδεχόμενο αγιοκατάταξης. Ασφαλώς πολλοί αδελφοί θα μπορούσαν να προσθέσουν άλλα πρόσωπα, που γνωρίζουν ανάλογα με τον τόπο όπου ζουν.
Για πρόσωπα που κοιμήθηκαν πιο πρόσφατα, μέχρι τις μέρες μας, μπορείτε να δείτε ένα μικρό αφιέρωμα στην ανάρτησή μας Συναξαριστής του 21ου αιώνα (χωρίς να τους "αγιοποιούμε" εμείς - δυο λόγια καρδιάς μόνο).
Εκτός αυτών προτείνουμε ταπεινά την καθιέρωση της 16ης Αυγούστου ή της 11ης Νοεμβρίου (παιδομάρτυρες μαθητές) ως ημέρας μνήμης των σύγχρονων μαρτύρων της Συρίας, παρότι πρόσφατα μαρτύρησαν και ακόμη προστίθενται νέοι, ανεξάρτητα από το ποιοι είναι ονομαστικά - τα ονόματά τους θα καταγραφούν & θα ξεκαθαριστούν στο μέλλον...
Επίσης, περιμένουμε με λαχτάρα την αγιοκατάταξη από την αγία μας Εκκλησία σύγχρονων γερόντων, που ο ορθόδοξος λαός μας ήδη τιμά ως αγίους στη συνείδησή του και περιμένει την επικύρωση από την Εκκλησία μας, όπως οι γέροντες:

Ιωσήφ ο Ησυχαστής † 1959 (εικ. - σημ.: έγινε στις 9 Μαρτίου 2020)
Ιερώνυμος της Αίγινας (15 Οκτωβρίου 1966)
Τύχων ο Ρώσος ο Αγιορείτης (23 Σεπτεμβρίου 1968) 
Αμφιλόχιος Μακρής († 16 Απριλίου 1970 - σημ.: έγινε στις 29 Αυγούστου 2018)
Φιλόθεος Ζερβάκος († 8 Μαΐου 1980)
Αρσένιος Μπόκα ο Ρουμάνος († 28 Νοε 1989 - έγινε στις 4 Φεβρουαρίου 2025)
Ιάκωβος Τσαλίκης (21 Νοεμβρίου 1991 - σημ.: έγινε στις 27 Νοεμβρίου 2017
Γαβριηλία Παπαγιάννη (28 Μαρτίου 1992 - έγινε τον Οκτώβριο 2023)
Σωφρόνιος του Έσσεξ († 11 Ιουλίου 1993, εικ. - έγινε στις 27 Νοεμβρίου 2019)
Ευμένιος Σαριδάκης (του λεπροκομείου Αθηνών,  23 Μαίου 1999 - έγινε στις 15 Απριλίου 2022).

 

Ας έχουμε την ευχή της Υπεραγίας Θεοτόκου και όλων των αγίων του Θεού, αδελφοί. Αμήν.

Τρίτη 23 Φεβρουαρίου 2016

Για την καύση των νεκρών, το σώμα, την Εκκλησία και το Κράτος...


Υποχρεωτική η κηδεία σε όσους επιθυμούν αποτέφρωση;

Τεφροδόχος σε ορθόδοξο εικονοστάσι: τολμούμε να πούμε ότι πρόκειται για μια αντίφαση (φωτο από εδώ)

Orthodoxia.info
("Ν": το ερωτηματικό δικό μας)

Υποχρεωμένοι δια νόμου είναι πλέον όλοι οι κληρικοί της χώρας να τελούν θρησκευτική κηδεία σε όσους επιθυμούν να αποτεφρωθούν άσχετα εαν κάτι τέτοιο απαγορεύεται από την Εκκλησία της Ελλάδος.
Στο Φύλλο Εφημερίδας της Κυβερνήσεως Νο 21 της 21ης Φεβρουαρίου 2016, δημοσιεύθηκε ο νόμος 4368/2016 που ψήφισε το Σάββατο η Βουλή, στο 15ο άρθρο του οποίου αναφέρονται τα εξής:
1. Η επιλογή του τόπου ενταφιασμού είναι δικαίωμα του προσώπου.
2. Κάθε φυσικό πρόσωπο, εφόσον το επιθυμεί, μπορεί ελεύθερα με ρητή, χωρίς όρο ή αίρεση, δήλωση του ενώπιον συμβολαιογράφου να ορίσει τον τύπο της τελετής της κηδείας του και τον τόπο ενταφιασμού του. Με τη δήλωση του αυτή ορίζονται τα πρόσωπα, συγγενικά ή μη που θα εκτελέσουν την επιθυμία του, τα οποία με σχετική δήλωση τους στο ίδιο συμβολαιογραφικό έντυπο αποδέχονται τη δήλωση του προσώπου και αναλαμβάνουν την υποχρέωση να την εκτελέσουν.
3. Εφόσον τηρηθεί ο κατά τα ανωτέρω τύπος και η διατυπωθείσα επιθυμία του θανόντος δεν αντίκειται σε κανόνες δημόσιας τάξης, υγιεινής ή στα χρηστά ήθη, τα αρμόδια όργανα ή οι υπηρεσίες, που επιμελούνται της ταφής του νεκρού οφείλουν να συμμορφώνονται στη διατυπωθείσα επιθυμία του θανόντος χωρίς οποιαδήποτε άλλη προϋπόθεση ή διαδικασία ακόμη και αν εναντιωθούν συγγενείς οποιουδήποτε βαθμού».

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΔΕΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕ ΠΟΤΕ

Μια μόλις ημέρα πριν εισαχθεί στην Ολομέλεια της Βουλής το νομοσχέδιο προς ψήφιση, ο αρμόδιος υπουργός κ. Παναγιώτης Κουρουμπλής, σε συνέντευξη του στην εφημερίδα «Ορθόδοξη Κιβωτός» τόνιζε πως οι προτάσεις και οι εισηγήσεις της Εκκλησίας θα εξετασθούν «με πολύ προσοχή» σημειώνοντας μάλιστα πως «Ο ρόλος της (σ.σ. της Εκκλησίας) στο συγκεκριμένο θέμα το οποίο έχει σαφώς και πνευματικές διαστάσεις, είναι δεδομένος και αναμφισβήτητος».
Κι όμως, το νομοσχέδιο πέρασε από την αρμόδια επιτροπή της Βουλής, εισήλθε στην Ολομέλεια, ψηφίστηκε, έγινε νόμος του κράτους και η Ιερά Σύνοδος ακόμη περιμένει την απάντηση του υπουργού στην επιστολή που του απέστειλαν στις 14 Ιανουαρίου ο Αρχιεπίσκοπος και οι Συνοδικοί μητροπολίτες, ύστερα από την αποκάλυψη του orthodoxia.info, σημειώνοντας εκτός των άλλων πως «Με την παραπάνω γενική διατύπωση παραβιάζεται η θρησκευτική ελευθερία της ορθόδοξης Εκκλησίας, οι ιερείς της οποίας δεν μπορούν διά νόμου να υποχρεωθούν να τελέσουν εξόδιο ακολουθία, εάν κάποιος ζήτησε θρησκευτική κηδεία, αλλά με την ίδια ή άλλη δήλωση είχε επιλέξει την αποτέφρωση της σορού του».
Πλέον δια νόμου κάθε πολίτης είναι ελεύθερος να πάει σε έναν συμβολαιογράφο να δηλώσει πως επιθυμεί να κηδευτεί με θρησκευτική κηδεία και στη συνέχεια να αποτεφρωθεί ή ακόμη και να αποτεφρωθεί πρώτα και μετά να ψαλλεί η εξόδιος ακολουθία ενώπιον της τεφροδόχου του, και οι ιερείς είναι υποχρεωμένοι να το πράξουν, ανεξάρτητα από τι υποστηρίζει η Ιερά Σύνοδος ακόμη και η ίδια τους η συνείδηση.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ


"N": Πιθανώς το άρθρο διαθέτει μια δόση υπερβολής. Κατά τη γνώμη μας, είναι θέμα ερμηνείας του νόμου & η Εκκλησία δεν μπορεί να υποχρεωθεί να τελεί κηδεία ή οποιαδήποτε άλλη τελετή αντίθετα προς τους κανόνες της. Φρονούμε, ωστόσο, η Εκκλησία πρέπει επιτέλους να αντιδράσει σοβαρά και δυναμικά σε όσα κάνει το Κράτος. ΟΜΩΣ να αντιδράσει, όχι μόνο σε όσα αφορούν στενά στη θρησκευτικότητα των πολιτών, αλλά και στα μνημόνια και τη γενικότερη ηθική και κοινωνική εξαθλίωση της πατρίδας μας με ευθύνη της πολιτικής ηγεσίας των τελευταίων (μόνο;) ετών...
Δυστυχώς, τέτοια αντίδραση δεν βλέπουμε (τα συσσίτια, κατά τη γνώμη μας, δεν αποτελούν επαρκή αντίδραση) και αυτό συνδέεται με την απογοήτευση μεγάλης μερίδας του λαού μας και την απομάκρυνσή του από την Εκκλησία και τους "παπάδες"...


Η καύση των νεκρών και η θέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας για το ανθρώπινο σώμα

Ο πολλαπλασιασμός των ανθρώπων, που επιθυμούν να αποτεφρωθούν μετά το θάνατό τους, είναι φανερό ότι οφείλεται κυρίως σε δύο παράγοντες:
α. Στο ότι όλο και περισσότεροι Έλληνες, αν και είχαν βαπτιστεί κατά τη νηπιακή τους ηλικία, σήμερα δεν θεωρούν τον εαυτό τους ορθόδοξο χριστιανό.
β. Στο ότι οι περισσότεροι ορθόδοξοι χριστιανοί αγνοούν την άποψη της Ορθόδοξης Εκκλησίας για το ανθρώπινο σώμα, όπως αγνοούν και πολλά άλλα βασικά πνευματικά ζητήματα.

Ο χριστιανισμός δεν είναι ένα σύστημα θεωρητικών απόψεων για το Θεό ή ηθικών κανόνων. Είναι ένας τρόπος ζωής, που οδηγεί τον άνθρωπο σε ένωση με το Θεό, δηλαδή σε κατάσταση αγιότητας. Αγιότητα ονομάζεται η μεταμόρφωση του ανθρώπου σε ένα ον «άλλου είδους», με θεϊκά χαρακτηριστικά, μεταμόρφωση που οφείλεται στη λήψη της αγαθής ενέργειας του Θεού (θείας χάριτος) από τον άνθρωπο.

Η τελειότητα αυτής της μεταμόρφωσης είναι η κατάσταση που βλέπουμε στους αγίους: ουράνιες αποκαλύψεις και θαυματουργικά χαρίσματα, που εκδηλώνονται και κατά την επίγεια ζωή τους και μετά την κοίμησή τους (μετά θάνατον). Όμως, γενικά, κάθε ορθόδοξος χριστιανός, που αγωνίζεται να εφαρμόσει τις εντολές του Χριστού, αποκτά μεγάλη ή μικρή αγιότητα. Η αγιότητα είναι η σωτηρία, ο παράδεισος. Όλοι όσοι θα βρεθούν στον παράδεισο είναι άγιοι, έστω και «μικροί άγιοι».

Μεγάλοι και θαυματουργοί άγιοι υπάρχουν σχετικά λίγοι (πολλοί είναι, αλλά λίγοι σε σχέση με το σύνολο του ανθρώπινου πληθυσμού). Όμως μικροί άγιοι, που δεν κάνουν θαύματα (αν και η προσευχή τους συχνά προκαλεί μια παρέμβαση του Θεού, που ίσως περνάει απαρατήρητη), αλλά έχουν μια θέση στον παράδεισο, λόγω της καλοσύνης, της ταπείνωσης, της αθωότητας και της ευλάβειάς τους, ζουν γύρω μας χιλιάδες. Είναι άνθρωποι που ξεχωρίζουν – γνωστοί μόνο στα μέλη της οικογένειάς τους ή στον κοινωνικό τους περίγυρο – και πολλές φορές οι γύρω τους δεν τους καταλαβαίνουν και διαφωνούν με το να είναι τόσο καλοί, ταπεινοί, αθώοι και ευσεβείς… Όμως τα ονόματά τους, όπως λέει το ευαγγέλιο, είναι γραμμένα στο «Βιβλίο της ζωής» του ουρανού και μακάρι να τους μοιάζαμε όλοι μας.

Ωστόσο, η θεία χάρη δεν ενώνεται μόνο με την ψυχή, αλλά επιδρά και στο σώμα του ανθρώπου και το κάνει άγιο. Το σώμα μας συμμετέχει στον αγώνα μας για την αγιότητα: το σώμα βυθίζεται στο νερό του βαπτίσματός μας, το σώμα μας χρίζεται με άγιο μύρο, στο σώμα μας εισέρχεται η θεία κοινωνία, το σώμα μας νηστεύει, ευλογείται όταν κάνουμε το σταυρό μας, διατηρείται αγνό όταν αποφεύγουμε την πορνεία, τη μοιχεία (συζυγική απιστία) κ.τ.λ. Έτσι, το σώμα κάθε ορθόδοξου χριστιανού αγιάζεται. Γι’ αυτό π.χ. τα σώματα ή τα λείψανα των αγίων συχνά ευωδιάζουν ή μυροβλύζουν ή παραμένουν άφθαρτα ή μέσω αυτών γίνονται θαύματα.

Όλα τα παραπάνω τεκμηριώνονται με χιλιάδες μαρτυρίες από όλες τις εποχές και από την εποχή μας. Συνιστούν πραγματικότητα, προσεκτικά ελεγμένη και επιβεβαιωμένη στην πράξη.

Η Εκκλησία θάβει τους νεκρούς (που τον χαρακτηρίζει «κεκοιμημένους», δηλ. ανθρώπους που κοιμούνται, γιατί θεωρεί ότι δεν υπάρχει πραγματικός θάνατος), δεν τους καίει, ακριβώς επειδή το σώμα κάθε χριστιανού το θεωρεί ιερό. Αν κάτι το θεωρείς ιερό, δεν το καις, εκτός αν θέλεις να το προστατεύσεις από τη βεβήλωση (πράγμα που δεν συμβαίνει στην προκείμενη περίπτωση).

Όλοι οι πολιτισμοί που έκαιγαν ή καίνε τους νεκρούς (όπως οι αρχαίοι Έλληνες ή οι ινδουιστές) πιστεύουν ότι μόνο η ψυχή του ανθρώπου συνδέεται με το Θεό (ή «τους θεούς»), ενώ το σώμα είναι ασήμαντο και προορίζεται για τον αφανισμό. Η ταφή είναι τιμητική πράξη: το σώμα φυλάσσεται στη γη σαν θησαυρός. Η καύση συμβολίζει την απόρριψη του σώματος ως απορρίμματος.

Ομοίως, και οι σημερινοί συνάνθρωποί μας που επιθυμούν να καούν μετά το θάνατό τους, είτε δεν πιστεύουν στη μετά θάνατον ζωή, είτε πιστεύουν ότι αφορά μόνο στην ψυχή, όχι στο σώμα. Αντίθετα, κατά τους αγίους διδασκάλους του χριστιανισμού, στη δευτέρα παρουσία του Ιησού Χριστού οι άνθρωποι θα αναστηθούν με το σώμα τους, αλλά νέοι και αθάνατοι, όπως ο αναστάς (με το σώμα Του) Χριστός.

Η ίδρυση δημόσιων αποτεφρωτηρίων στην Ελλάδα ασφαλώς θα ικανοποιούσε το αναφαίρετο δικαίωμα κάθε μη χριστιανού να αποτεφρωθεί. Η Εκκλησία δεν μπορεί να του το στερήσει (εκτός από το γεγονός ότι έχει το δικαίωμα να αρνηθεί να φιλοξενήσει αποτεφρωτήρια στο χώρο κοιμητηρίων που ανήκουν σ’ αυτήν, όσα έχουν απομείνει), επειδή απλούστατα μόνο μη χριστιανοί μπορεί να επιθυμούν να αποτεφρωθούν. Οι χριστιανοί προσφέρουμε το σώμα μας στη μητέρα μας, την Εκκλησία, να το κηδέψει και να το ενταφιάσει με τιμές, όπως καθιέρωσαν οι άγιοί μας, τα λείψανα των οποίων αποδεικνύουν ότι τα σώματα των χριστιανών είναι άγια και δεν προορίζονται για τον αφανισμό, αλλά για την ανάσταση.

Τις θέσεις μας για την αθεΐα και την ύπαρξη του Θεού θα τις βρείτε επίσης εδώ