Πιέζοντας διαρκώς την φύση

 

 Μια που ζούμε τις τελευταίες (και ελάχιστες) χιονισμένες μέρες αυτού του χειμώνα, ας γράψουμε μια σχετική ανάρτηση με υλικό που είχα συλλέξει πριν από 2,5 περίπου χρόνια (συγκεκριμένα στις 16/06/2020), από μια ακόμη εξόρμηση μου στο βουνό. 

 Με αφορμή την τοποθέτηση μελισσιών μου σε αυτό για να πάρουμε παραγωγή βελανιδόμελου, βρέθηκα στα σημεία συγκέντρωσης της ξυλείας που είχαν υλοτομήσει τα μέλη του Δασικού συνεταιρισμού της περιοχής.

 Μια ανάρτηση-μαρτυρία της πίεσης που ασκούμε ως ανθρώπινο είδος πάνω στο περιβάλλον και την φύση, για να εξυπηρετήσουμε τις ανάγκες μας (ενεργειακές), καθώς και το μέγεθος αυτής της πίεσης ακόμη και από τις νόμιμες και (θεωρητικά) οργανωμένες δραστηριότητες εκμετάλλευσης των πόρων που μας είναι διαθέσιμοι.

 Μερικά στοιχεία πριν από όλα. 

 Πριν από την οικονομική κρίση του 2008-2009 και την συνεπακόλουθη φτωχοποίηση του λαού μας που τον έσπρωξε στην ενεργειακή πενία, το ποσοστό των καυσόξυλων στο ενεργειακό μείγμα της χώρας μας (και κατά κύριο, ίσως και μόνο, λόγο για την θέρμανση των νοικοκυριών) είχε πέσει στο επίπεδο του 12%. Στα μέσα της δεκαετίας που μας πέρασε είχε ξανανεβεί στο επίπεδο του 15%. Ποσοστό που πλέον θα έχει ξεπεραστεί θεαματικά την τελευταία διετία, που έχει ξεσπάσει η ενεργειακή κρίση λόγου του πολέμου στην Ουκρανία, και την κατακόρυφη εκτίναξη του κόστους του πετρελαίου, και του φυσικού αερίου.

 Από πλευράς υλοτόμησης υπάρχουν στην περιοχή μας δύο κατευθύνσεις της κομμένης ξυλείας. 

 Η δημοτική ξυλειά που προορίζεται για τους δημότες (δημότες του δήμου Λαγκαδά, ή απλώς προς τους δημότες του πρώην δήμου Σοχού?) της περιοχής, που ορίζεται ως άδειες των 4 χωρικών ανά κάτοικο (περίπου το ένα χωρίκο αντιστοιχεί σε 800 κιλά ξύλο, αλλά όχι πάντα! Ανάλογα το ξύλο, ανάλογα το μάτι αυτού που το ορίζει, και, και ,και και..... Άλλα έχει τύχει άλλες χρονιές για την ίδια ονομαστική ποσότητα ξυλείας να γεμίζω το υπόστεγό μας -14 τόνοι- και να ντανιάζω ξύλα και εκτός αυτού, και άλλες χρονιές να μην μπορώ να το γεμίσω καν!), τα οποία έχουν μειωμένες τιμές σε σχέση με τα εμπορικά (με υποπεριπτώσεις στο κόστος ανάλογα του ασφαλιστικού ταμείου που ανήκεις, με το πρώην ταμείο του ΟΓΑ να είχε το χαμηλότερο κόστος - στο παρελθόν τουλάχιστον αυτά-). 

 Αλλά και σε εμπορική ξυλεία, με τις τιμές που ισχύουν στην περιοχή, και χρονική περίοδο εμπορίας τους. Δυστυχώς και εδώ παίζει το πόσο διαφέρει η ποσότητα ξυλείας που παραλαμβάνεις από την ονομαστική ποσότητα ξυλείας που πληρώνεις (μου έχει τύχει απόκλιση σε ονομαστικές ποσότητες ξυλείας ενός τόνου από τα 13-14 καρότσια που κανονικά βγάζει αυτή η ποσότητα -έτσι όπως τα τιγκάρω εγώ! Και αυτό είναι πάντα το μέτρο σύγκρισης μου, το βαριά φορτωμένο καρότσι, μέτρηση σε όγκο και όχι σε βάρος, για να εξαλείψεις την παράμετρο φρέσκο ή ξερό ξύλο που διαφέρουν σε βάρος έως και 40%- ο ένας τόνος εμπορικό ξύλο να σου βγάζει 8-9 καρότσια -τα μεγάλα τα οικοδομικά με τα 90 λίτρα κάδο!-. Τι γίνεται σε αυτή την περίπτωση? Όχι πολλά! Αλλαγή προμηθευτή την επόμενη χρονιά, και όρκος να μην ξαναπρομηθευτείς από αυτόν τον κλέφτη! Χα χα χα).   

 Ωραία με τα νούμερα?

 Ε?

 Ας κάνουμε και ένα φωτογραφικό αφιέρωμα για να καταλάβουμε καλύτερα τα παραπάνω. Να υπάρχει και η ανίχνευση επί του πεδίου, για να έχουμε και αυτή την οπτική. 

 Και κυρίως για το τι μεγέθη αντιπροσωπεύουν όλα τα παραπάνω. 

 Εδώ έχουμε ένα από τα σημεία συγκέντρωσης της ξυλείας που έχουν κόψει οι υλοτόμοι του δασικού συνεταιρισμού της περιοχής (συνήθως σχηματίζουν "συνεργεία" 2-3 ατόμων που τους έχουν δοθεί ορισμένα κομμάτια του δάσους, "τεμάχια", για να υλοτομήσουν (δύο μορφές υλοτόμησης και εδώ, το να πάρουν οτιδήποτε υπάρχει στο τεμάχιο που τους έχει δοθεί, να το υλοτομήσουν δηλαδή πλήρως.  Αλλά και η υλοτόμηση "ξελαφρώματος" ή "αραίωσης" όπου κόβουν ορισμένα μόνο δέντρα από τις περιοχές ευθύνης τους, για να διατηρηθεί το δάσος και για το μέλλον (μερικές φορές και οι δύο μορφές υλοτόμησης μπορούν να εφαρμοσθούν για άρρωστα δέντρα, ή ολόκληρα τμήματα του δάσους, ή για καμένα δέντρα). 

 Υλοτόμοι που ανεβαίνουν στο δάσος με αγροτικά 4Χ4, με σειρά αλυσοπρίονων (επαγγελματικών και αυξημένων δυνατοτήτων), αλλά και με χρήση μουλαριών για να μπορέσουν να ανεβάσουν την κομμένη ξυλιά από πλαγιές (τα τελευταία χρόνια άρχισε να γίνεται και χρήση "εργατών" δηλαδή ηλεκτρικά βίντσι με συρματόσκοινο για αυτή την δουλειά, στο μέτρο του δυνατού, σχεδόν τίποτε δεν μπορεί να αντικαταστήσει το μουλάρι σε αυτή την δουλειά. Και αυτό είναι κάτι το καλό! Χάρη σε αυτή την μονοπωλιακή ικανότητα των μουλαριών υπάρχει ακόμη η ανάγκη για μουλάρια, αλλά και για άλογα και γαϊδούρια -για να υπάρξουν μουλάρια χρειάζεται αυτός ο συνδυασμός για την αναπαραγωγή τους!-. Δύσκολη δουλειά φυσικά για τα ζωντανά, και είναι κρίμα αυτό το κάτεργο να είναι ο μοναδικός λόγος της ύπαρξης τους! Πραγματικά στην συγκεκριμένη περίπτωση η αλυσίδα είναι ο λόγος ύπαρξης του κατόχου-σκλάβου της!).  

 Και προχωρώ ανάμεσα στις ντάνες με τα κομμένα ξύλα (Βελανιδιά-Δρυς-Μεσές τα τρία ονόματα του ίδιου δέντρου, Νεοελληνική, Αρχαία Ελληνική, Τουρκική αντίστοιχα). Περιττό να σας πω ότι για μένα το θέαμα είναι σοκαριστικό! 

 Μην ξεχνάτε είμαι μελισσοκόμος, με στόχευση μάλιστα τα βαριά μέλια μελιτωμάτων (βελανιδόμελο, πευκόμελο), για εμένα το βελανιδοδάσος είναι πηγή εισοδήματος μου, και μάλιστα αειφόρου, γιατί η εκμετάλλευση που του κάνω δεν έχει καμία επίπτωση για αυτό. Αντίθετα αυτή η εκμετάλλευση δεν μπορεί να θεωρηθεί ιδιαίτερα αειφόρα, παρόλο που θεωρητικά αυτή η καταστροφή είναι ελεγχόμενη και προγραμματισμένη από τις υπηρεσίες του τοπικού Δασαρχείου.

 Έλα όμως που δεν έχω καμία εμπιστοσύνη στο κράτος (και μάλιστα όταν γράφονται αυτές οι γραμμές έχουν περάσει μόλις μερικές εβδομάδες από το δυστύχημα στα Τέμπη με την σύγκρουση των τρένων, όπου αποκαλύφθηκε για ακόμη μια φορά η γύμνια, και η ανεπάρκεια του κράτους, και των οργανισμών του!) αλλά και στους φορείς του. 

  Ιδίως δεν έχω καμία εμπιστοσύνη στο Δασαρχείο (και για ένα λόγο παραπάνω ως μελισσοκόμος, όπου τα τελευταία χρόνια υφίσταμαι ως επαγγελματικός κλάδος διαρκείς απαγορεύσεις στην παρουσία μας, και την εργασία μας στα πευκοδάση, λόγω των πυρκαγιών σε αυτά. Παρόλο που οι μελισσοκόμοι δεν είναι μέρος του προβλήματος των πυρκαγιών στα δάση, αλλά μέρος της λύσης του -ως επαγγελματίες της φύσης που εργάζονται με τον συγκεκριμένο πόρο, έχουν κάθε έννομο συμφέρον να τον διατηρήσουν αναλλοίωτο, και μπορούν  με την ύπαρξη τους και την δραστηριοποίηση τους στα δάση να τα διαφυλάττουν, να τα προστατεύουν, να λειτουργούν ως σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για οτιδήποτε ύποπτο συμβεί σε αυτά, αλλά και ως βοήθεια πυρόσβεσης εάν ξεσπάσει μια φωτιά σε αυτά!-)

 Από τις χρονικές "στάμπες" που έχουν οι φωτογραφίες επάνω τους μπορείτε να αντιληφθείτε το πόσο μου πήρε για να περπατήσω αυτή την διαδρομή, οπότε μπορείτε να πάρετε και μια ιδέα το τόσο μεγάλες (λάθος! Τεράστιες!) είναι αυτές οι ντάνες!

 Εκατόμβη κανονική!

 Ένα δάσος τεμαχισμένο, και οριζοντιωμένο!

 Ναι το ομολογώ, δεν είναι και το καλύτερο θέαμα που θα μπορούσα να αντικρίσω! 

 Και η σκέψη που κυριαρχεί μέσα μου "Πόσο μπορεί να επηρεάσει αυτό τις μελλοντικές αποδώσεις στις τοποθετήσεις μου στο βελανίδι?". Η δεύτερη σκέψη και ερώτημα μου "Εάν έχει γίνει ζημία επάνω στο πόσο μπορεί να αποδώσει σε βελανιδόμελο η περιοχή,  πόσο καιρό θα πάρει για να ξαναέρθει στα προηγούμενα επίπεδα?" η απάντηση είναι ήδη δοσμένη, και απλή "Εάν έχει γίνει ζημία δεν θα το προλάβεις να το δεις να επανέρχεται όσο είσαι μελισσοκόμος! Η βελανιδιά είναι δέντρο με αργή ανάπτυξη. Πρώτα θα αποσυρθείς εσύ από μελισσοκόμος, και έπειτα τα νέα δέντρα της βελανιδιάς θα έρθουν στο μέγεθος αυτών που έχουν κοπεί, εάν έρθουν και δεν κοπούν ξανά, ή φαγωθούν, ή πατηθούν, από τα γελάδια που βόσκουν στην περιοχή".

 Πίκρα και μόνο φέρνουν αυτές οι δύο σκέψεις!

 Κοιτάζω την γύρω περιοχή για να εντοπίσω αντίστοιχες ντάνες με ξύλα. Μια μικρή ντάνα με ξύλα είναι στην απέναντι πλευρά του ξέφωτου που βρίσκομαι. 

 Αλλά  στο απέναντι ξέφωτο αντικρίζω έναν αντίστοιχο όγκο ξυλείας με αυτόν που βρίσκομαι τώρα. "Θα πάω και εκεί για να δω τι ζημία έχει γίνει" η σκέψη μου. Ανεβαίνω στο Τ4 για να πάω εκεί. 

 Μερικά λεπτά μετά και έχω μπει και σε αυτό το ξέφωτο, με την ψυχή μου να σφίγγει για ακόμη μια φορά! "Αμάν", "Ακόμη χειρότερη εδώ η κατάσταση!" σιγομουρμουρίζω! 

 Τεχνογνωσία και οργάνωση οι υλοτόμοι! Δεν μπορώ να πω! 

 Παρκάρω το Τ4 στην αρχή του ξέφωτου για να αρχίσω την ανίχνευση πεζός.

 Μια επισήμανση εδώ, αυτή είναι η νόμιμη υλοτόμηση από οργανωμένα συνεργεία δασεργατών-μελών δασικού συνεταιρισμού, επίσης υπάρχει και η νόμιμη υλοτόμηση (μέχρι 3 τόνους ξερού ξύλου ανά άτομο) για τους κατοίκους της περιοχής, ορισμένες χρονικές περιόδους (συνήθως το πρώτο δεκαήμερο του Οκτώβρη, και του πρώτου δεκαήμερου του Φλεβάρη), αλλά και η παράνομη υλοτόμηση κατά την περίοδο που απαγορεύεται η υλοτόμηση! 

 Τα προηγούμενα τα έχουμε ήδη παρουσιάσει σε αναρτήσεις της σειράς αναρτήσεων "Πολιτισμός του Ξύλου" όπου έχω και τους αντίστοιχους συνδέσμους στο τέλος αυτής της ανάρτησης. 

 Όλα τα παραπάνω ασκούν μια συνεχή, και αφόρητη, πίεση στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής (και όλες οι υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδος έχουν αντίστοιχες πιέσεις!). Σήμερα όμως εξετάζουμε τις οργανωμένες, μαζικές, νόμιμες, και εγκεκριμένες από το κράτος, πιέσεις προς το φυσικό περιβάλλον!

 Και από ότι βλέπετε μόνο ασήμαντες και αμελητέες δεν είναι!  

 Σαν να κάνω επίσκεψη στην Τρεμπλίνκα, το Άουσβιτς, και το Νταχάου νιώθω!

 Και εδώ χρησιμοποιώ το μέγεθος του Τ4 για να σας δώσω ένα μέτρο σύγκρισής της καταστροφής που έχετε μπρος στα μάτια σας.

 Γιατί ναι! 

 Είναι καταστροφή όλο αυτό! 

 Ναι, το καταλαβαίνω, αναγκαιότητα για να μπορέσουμε να καλύψουμε τις ενεργειακές μας ανάγκες. 

 Ναι, μια φθηνότερη (αλλά όχι καθαρότερη, ή υγιέστερη επιλογή θέρμανσης!) επιλογή θέρμανσης για τον λαό μας που έχει φτωχοποιηθεί τραγικά τα τελευταία 10-15 χρόνια. 

 Ναι, μια επιλογή ανάμεσα στην διατήρηση του περιβάλλοντος, και της κάλυψης της ενεργειακής πενίας ενός μεγάλου αριθμού συμπολιτών μας (που πολλές φορές οι επιλογές τους είναι είτε αυτό, είτε να μην έχουν καν θέρμανση μέσα στο χειμώνα!). 

 Αλλά παρόλα αυτά αυτό που βλέπουμε εξακολουθεί και να είναι μια καταστροφή! 

 Με δικαιολόγηση μεν, καταστροφή δε!

 Πραγματικά δύσκολο θέαμα, και οι σκέψεις να τρέχουν "Με αυτόν τον ρυθμό καταστροφής τι ακριβώς θα βρουν οι επόμενες γενιές από εμάς? Θα υπάρχει σε 40-50 χρόνια εδώ ένα βελανιδοδάσος, ή θα είναι ένας απέραντος βοσκότοπος?".

 1006, 1007, οι αριθμοί είτε αντιπροσωπεύουν το τεμάχιο που έχει κοπεί, είτε το συνεργείο που τα έχει κόψει, είτε και τα δύο. 

 Αντιλαμβάνεστε το μέγεθος της κομμένης ξυλείας? Εκεί στο βάθος υπάρχει ένα  φορτηγό που μπορεί να φορτώσει 48 μονές κυψέλες! Και δείχνει ψεύτικο μπροστά στις ντάνες με τα ξύλα! Η απόσταση που βλέπουμε εδώ είναι στα 750-800 μέτρα από την αρχή του ξέφωτου μέχρι εδώ! Και υπάρχουν από πίσω ακόμη 100-150 μέτρα με ξυλεία!

 Τι σας έλεγα?

 Ώρα για να φεύγω σιγά, σιγά, δεν νιώθω καλά εδώ. Είμαι μελισσοκόμος, έχω μάθει να αγαπάω τα δάση ως ζωντανούς οργανισμούς, μου είναι δύσκολο να τα βλέπω στο τσιγκέλι!

 Σχεδόν τρέχω, θέλω να φύγω όσο το δυνατόν γρηγορότερα, ναι έχω αποκτήσει υλικό για να δείξω το τι πίεση και καταστροφή ασκούμε στο φυσικό περιβάλλον μας, ένα ακόμη ντοκουμέντο για το αντίστοιχο αρχείο μου, αλλά δεν είναι κάτι που μου αρέσει, δεν είναι κάτι που μου προκαλεί ευχαρίστηση, ή ικανοποίηση. 

 Σαν να είμαι φωτογράφος πάνω από ομαδικό τάφο στην Μπούτσα νιώθω ως ένα βαθμό. Ίσως γιατί οι βελανιδιές είναι και ιερό δέντρο για μένα, ίσως και γιατί είναι οι μοναδικοί σύντροφοί μου για ένα μεγάλο μέρος της ζωής μου.

 Ευτυχώς έχω χάσει κιλά αυτή την περίοδο της μελισσοκομικής χρονιάς, πετάω κυριολεκτικά, λιποτακτώ από αυτό που θεωρώ εγώ πεδίο μάχης, πεδίο μιας ακόμη σφαγής.

 Παίρνω τον δρόμο για να επιστρέψω στο σπίτι μου, στον δρόμο και άλλες ντάνες με ξύλα, στιγμιαίο σταμάτημα του φορτηγού για να βγάλω μερικές ακόμη φωτογραφίες, ντοκουμέντα μιας ακόμη μεγάλης σφαγής.

 Μιας καταστροφής προγραμματισμένης, υπολογισμένης, αναπόφευκτης, αναγκαίας, αλλά και βολικά μακριά από την σκέψη και τον λογισμό όλων μας. 

 Μιας καταστροφής που συντηρεί γλυκές φλόγες που κρατούν μακριά τα παγωμένα δόντια του χιονιά. 

 Η ζέστη και η θαλπωρή που προσφέρει η θυσία του δάσους σε όλους μας. 

 Παρακάτω θα παραθέσω τις αναρτήσεις της σειράς Ο Πολιτισμός του Ξύλου για να έχουμε μια πληρέστερη άποψη της σημασίας του περιβάλλοντος μας καθώς και των έντονων πιέσεων που δέχεται καθημερινά από εμάς και των κινδύνων που διατρέχει διαρκώς. 

Σειρά αναρτήσεων Πολιτισμός του Ξύλου. 

Τεστ κοπώσεως

Το μάτωμα της Άιζενγκαρντ 

Αίμα, δάκρυα, και ιδρώτας

Πατεντιάρης 

ΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΤΩΝ ΒΟΥΝΩΝ

Ανιχνεύσεις: με παρέσυρε το ρέμα

ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΕΠΟΧΕΣ (ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ)

Κάτεργο

Υποθηκεύοντας το μέλλον

Παιχνίδια με την φύση

Μαύρο Μέλι: Το Βελανιδόμελο

Ανιχνεύσεις Δάσος Φλαμουρίου Vol I

Ανιχνεύσεις Δάσος Φλαμουρίου Vol II

Ανιχνεύσεις Φυτώριο Φλαμουρίου - Κατάληψη Τερηδόνα Vol I

Ανιχνεύσεις Φυτώριο Φλαμουρίου - Κατάληψη Τερηδόνα Vol II

Εκεί που ζουν ακόμα οι παλιοί Θεοί. Εκεί που οι κραταιές βελανιδιές πεθαίνουν όρθιες

Adios Amigos Locos

Μότσανος Λάζαρος

Σοχός 17/3/2023

Εκεί που ζουν ακόμα οι παλιοί Θεοί. Εκεί που οι κραταιές βελανιδιές πεθαίνουν όρθιες

  Περπατώντας εκεί που ανήκει η καρδιά.

 Εκεί που όνειρα χτίζονται σε λίμνες με μαύρο μέλι.

 Μες στην καρδιά του δάσους, εκεί που μόνο τα αγρίμια ξέρουν να βαδίζουν.

 Εκεί που οι άνθρωποι αφήνουν τα σημάδια της ύπαρξης τους, αλλά δεν τολμούν να ζήσουν ολάκερη την ζωή τους.

 Εκεί που το θρόισμα των φύλλων στις βελανιδιές σε συνοδεύει, καθώς σου ψιθυρίζουν ερωτόλογα οι νύμφες του δάσους.

 Εκεί που είσαι μόνος σου, αλλά δεν νιώθεις μοναχός.

 Εκεί που κίτρινα βλέμματα παραμονεύουν πίσω από τις φυλλωσιές.

 Εκεί που είσαι ελεύθερος και μόνο.

 Ελεύθερος, μόνος, και ολόκληρος.

 Μην έχοντας την μιζέρια και την στενοψυχιά των άλλων να σε ορίζει και να σε περιορίζει.

 Καθαρός από την βρόμα του πολιτισμού, των πρέπει και των συμβατικοτήτων του, καθαρός σαν αγρίμι, προορισμένος να ζεις μόνο για την στιγμή, ανάσα την ανάσα, πνοή την πνοή.

 Προορισμένος να βαδίζεις στον παράδεισο, αποκομμένος όμως από την γέννα σου από τον Θεϊκό σχεδιασμό.

 Απόρροια του απαγορευμένου καρπού, της γνώσης του καλού και του κακού.

 Αλλά τσακισμένος και μισερός και εάν είσαι, εσύ εξακολουθείς και ακούς το κάλεσμα.

 Το κάλεσμα εκεί έξω, που σε σαγηνεύει κάθε λυκόφως, και είναι το πρώτο που σκιρτά μες την καρδιά σου σε κάθε λυκαυγές.

 Το ακούς να σου σιγομουρμουρά πίσω από το αυτί σου, στις σκιές του μυαλού σου, εκεί βαθιά στον νου σου, εκεί που δεν σε έχει ακόμα μολύνει η λογική και ο πολιτισμός, που τόσο πολύ τα έχουν Θεοποιήσει οι τραγικοί και οι άμοιροι.

 "Είδωλα επί ειδώλων, ψεύτικοι οι Θεοί και οι προφήτες τους", σιγομουρμουρά, "Μισερή και τεμαχισμένη η ζωή αυτή, αγρίμι μου, γιατί δεν έχεις ακόμη ροκανίσει το πόδι που σου έχει αρπάξει η παγίδα ετούτη?"

 Σκιρτά η καρδιά, κίτρινα μάτια κοιτούν έξω από τις φυλλωσιές της ψυχής σου.

 Θέλεις να αρχίσεις να τρέχεις σαν τρελός, γυμνός και ελεύθερος, ελεύθερος να αλυχτάς τις νύχτες στις χλομές σελήνες του κάθε απόβραδου.

 Μόνος, πλήρης, και ελεύθερος, να ζεις μόνο στο παρόν, χωρίς οι αλυσίδες του παρελθόντος να σε τραβούν στην κοχλάζουσα κόλαση, χωρίς τις σειρήνες του μέλλοντος να σου υπόσχονται απατηλούς παραδείσους.

 Παρόν και μόνο, για αυτό και μόνο να ζεις, όπως και κάθε άλλο αγρίμι, να ζεις την ζωή για την ζωή και μόνο, χωρίς προσδοκίες, χωρίς φόβους, χωρίς τίποτα. Ελεύθερος!

 Εκεί που ζουν ακόμα οι παλιοί Θεοί.

 Εκεί που οι κραταιές βελανιδιές πεθαίνουν όρθιες.


  Adios Amigos Locos












 Λάζαρος Μότσανος

 Ζω, Εδώ, Τώρα. 

Το τυχαίο και η σημασία του στην μελισσοκομία Vol II

 Τετάρτη 4/9/2019 ανεβαίνω προς την τοποθεσία που έχω τα μελίσσια μου για να κάνω την δεύτερη μέρα των τρύγων μου στο πεύκο, και ξαφνικά βλέπω από μακριά σχεδόν στην κορυφή της ανηφόρας ένα φορτηγό. Στην αρχή δεν μπορώ να διακρίνω το τι ακριβώς είναι, αλλά καθώς πλησιάζω βλέπω ότι σαν κάτι το "παράξενο" να έχει αυτό το φορτηγό. Επίσης αντιλαμβάνομαι ότι το έδαφος είναι βρεγμένο και υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να κολλήσει το φορτηγό στην διαβόητη λάσπη της Χαλκιδικής. Οπότε και πατάω ξαφνικά το γκάζι για να διατηρήσω αρκετή ορμή στο φορτηγό για να μπορέσει να διατηρήσει την ταχύτητα του στην ανηφόρα και να μην κολλήσει, αλλά και ταυτόχρονα μου έρχεται η ερώτηση "Από που υπάρχει όλο αυτό το νερό στον δρόμο, δεν δείχνει να έχει βρέξει εδώ και μήνες σε αυτό το μέρος, τι είναι πάλι και αυτό?". 

 Με αυτή την σκέψη σηκώνω το βλέμμα μου από το επίπεδο του εδάφους και κοιτώ λίγο ψηλότερα στο ύψος του φορτηγού που μου έμοιαζε λίγο "παράξενο", και αμέσως αντιλαμβάνομαι ότι το φορτηγό είναι καμένο! Και ταυτόχρονα ένα μέρος του δάσους γύρω του! Καθώς συνεχίζω την ανάβαση μου βλέπω ακριβώς πίσω από το φορτηγό ένα πυροσβεστικό όχημα και ορισμένους πυροσβέστες να βρίσκονται στο σημείο, και να το επιτηρούν έτσι ώστε να μην έχουμε καμία αναζωπύρωση της φωτιάς.

 Κρατώ μια νοητική σημείωση του στιλ "Όταν γυρίσεις στο σπίτι ψάξε στο διαδίκτυο σχετικά με το ακριβώς συνέβη" και συνεχίζω την διαδρομή μου για τα μελίσσια μου, μια που τα χρονικά περιθώρια στους μακρινούς τρύγους είναι πολύ στενά.    

 Και αφού γύρισα από τους τρύγους έκανα μια μικρή έρευνα και βρήκα ότι το βράδυ της Τρίτης 3/9/2019 στις 21:30 ένα φορτηγό - ξυλάδικο πήρε φωτιά εν κινήσει (?!?!?!?!) με αποτέλεσμα να καταστραφεί πλήρως χωρίς να αναφερθεί κανένας τραυματισμός, και πρόλαβαν οι δυνάμεις της πυροσβεστικής (7 οχήματα - 10 πυροσβέστες, συν ορισμένους εθελοντές της περιοχής) να σβήσουν την φωτιά προτού εξαπλωθεί στο δάσος.

 Το Σάββατο 7/9/2019 που ξαναπέρασα από το σημείο πάλι για να πάω για τρύγους στα μελίσσια αποφάσισα να φωτογραφίσω την περιοχή για να σας το παρουσιάσω και σε εσάς και να αναπτύξω μερικές σκέψεις μου πάνω στην τυχαιότητα και την μελισσοκομία (έχει ξαναπαρουσιαστεί η σημασία της τυχαιότητας στην μελισσοκομία στην ανάρτηση του blog Το τυχαίο και η σημασία του στην μελισσοκομία), αλλά και να σας κάνω μερικές επισημάνσεις σε πράγματα που μπορούν να ενοχλήσουν αφάνταστα έναν επαγγελματία μελισσοκόμο, ένα άτομο δηλαδή που η επιβίωση του εξαρτάται αποκλειστικά (ή σε ένα τεράστιο ποσοστό!) από τα εισοδήματα του από την μελισσοκομία. 

 Και πάμε πρώτα στο προφανές. Πας για τρύγο, έναν πολύ καλό τρύγο, το ξέρεις ήδη από το τι έχεις δει ήδη στην πρώτη μέρα τρύγου που έκανες, και ξαφνικά στα καλά καθούμενα μπορείς να βρεις μόνο τις λαμαρίνες από τα καπάκια των κυψελών σου, όπως πολύ εύστοχα μου είπε ένας μελισσοκόμος φίλος μου όταν του ανάφερα το τι είχε συμβεί την προηγούμενη μέρα.

 Να  καταστραφείς πλήρως γιατί από ένα τυχαίο γεγονός (είναι τυχαίο όμως το γεγονός? Τα οχήματα είναι κατασκευασμένα έτσι ώστε να μην μπορούν εύκολα να παίρνουν φωτιά τα καύσιμα τους, και ακόμα περισσότερο όταν αυτά είναι σε κίνηση. Δεν ξέρω! Είμαι καχύποπτος εκ φύσεως, και το ότι είμαι επαγγελματίας μελισσοκόμος ενισχύει αυτή την τάση σε βαθμό παράνοιας! Αλλά μερικά πράγματα δεν στέκουν έτσι απλά.....) πλήρως ανεξάρτητο από σένα! Δεν είναι ότι έχεις κάνει κάτι εσύ, απλώς έγινε, και θα πληρώσεις εσύ και άλλοι πόσοι μαζί με σένα τις συνέπειες. 

 Και να περιμένεις κάτι από το κράτος είναι είτε ουτοπικο (πχ τις αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ που δεν αρκούν ούτε καν για τις κυψέλες και όχι και για το ζωικό κεφάλαιο που θα χάσεις ή τα διαφυγόντα κέρδη από τα μέλια που θα χάσεις. Και αυτή την χρονιά αλλά και όλες τις υπόλοιπες που θα προσπαθείς να ξαναχτίσεις τους αριθμούς των μελισσιών -εάν!- που έχασες και φυσικά η απόδοση τους θα είναι πολύ χαμηλότερη από εάν δεν είχες αυτή την ανάγκη αναπλήρωσης των απωλειών σου) ή όταν θα σου έρθει μετά από χρόνια θα είναι είτε πολύ αργά, είτε πολύ λίγο. 

 Και όχι μόνο θα έχεις πάθει απώλειες που δύσκολα θα τις αναπληρώσεις αλλά ταυτόχρονα μπορεί να καταστραφεί πλήρως ένας αναντικατάστατος και υπερπολύτιμος φυσικός πόρος που μπορούσες να εκμεταλλευθείς έτσι ώστε να είναι βιώσιμη η μελισσοκομική σου επιχείρηση. 

 Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλο μας, το πεύκο είναι η Ελληνική Μελισσοκομία! Το 65% του όγκου της παραγωγής του Ελληνικού μελιού είναι πευκόμελο (άλλο ένα 5% είναι το ελατόμελο, 1% το βελανιδόμελο και τα υπόλοιπα είναι ανθόμελα, στην πραγματικότητα μέλι από μελιτώματα είναι η παραγωγή της Ελληνικής μελισσοκομίας!). Και στην Ελλάδα υπάρχουν 3 κύριες περιοχές που δίνει το πεύκο. Η Χαλκιδική, η Εύβοια, και η Θάσος. Σε περίπτωση που καούν αυτές οι τρεις περιοχές τελείωσε και το πευκόμελο, και μαζί με αυτό και η Ελληνική Μελισσοκομία. Εάν χαθεί το 55-60% της παραγωγής μελιού πιστέψτε με κανένας επαγγελματίας μελισσοκόμος δεν θα μπορέσει να επιζήσει! Το χτύπημα θα είναι τεράστιο. 

 Και τα πευκοδάση δεν είναι ένας πόρος που εύκολα μπορεί να αναπληρωθεί! Ένα πευκοδάσος χρειάζεται δεκαετίες με εκατονταετίες για να μπορέσει να φτάσει στο σημείο που ήταν πριν καταστραφεί από μια πυρκαγιά. Παράδειγμα, η φωτιά στην Κασσάνδρα του 2006, στοίχισε σχεδόν το μισό πευκοδάσος στο πρώτο πόδι της Χαλκιδικής. Έχουν περάσει σχεδόν 13 χρόνια από τότε και εάν πας στα καμένα θα διαπιστώσεις ότι τα περισσότερα πεύκα που έχουν ξαναφυτρώσει εκεί με δυσκολία φτάνουν στο ύψος ενός ανθρώπου! 

 Και εάν υπάρχουν κοντά πεύκα που δεν έχουν καεί η διαφορά που βλέπεις είναι πλήρως απογοητευτική (ένα κανονικό πεύκο ξεπερνά τα 18-20 μέτρα σε ύψος!). Είμαι 45 ετών, πιστεύω ότι θα είμαι επαγγελματίας μελισσοκόμος μέχρι τουλάχιστο τα 67 (ή όσο ανεβάσουν το όριο συνταξιοδότησης οι εκάστοτε κυβερνήσεις χα χα χα), μέχρι τότε οι περιοχές που έχουν καεί δεν πρόκειται να φτάσουν στο μεγαλείο που είχαν πριν την φωτιά του 2006 (που τότε ήμουν 32 ετών). 

 Θέλω να πιστεύω ότι θα παραμείνω μελισσοκόμος (με λίγα μελίσσια, γιατί? Γιατί πρώτα θα σου βγει η ψυχή και μετά το χούι!) μέχρι τα 80-85 μου, ακόμα και τότε οι περιοχές που είχαν καεί δεν θα βρουν το μεγαλείο τους. 

 Και εάν έκανα και τώρα ένα παιδί ακόμα και όταν αυτό έφτανε στα 80-85 του πάλι το πευκοδάσος που έχει καεί δεν θα έχει ανακάμψει πλήρως!

 Και  το πρόβλημα είναι ότι τα πευκοδάση μας πολιορκούνται διαρκώς από τις φωτιές και τα συμφέροντα πίσω από αυτές, πέρσι και φέτος φωτιές σε Εύβοια και Σιθωνία, προπέρσι στην Κασσάνδρα, πριν από μερικά χρόνια στην Θάσο, πιο πίσω φωτιές στο Άγιο Όρος, και πιο πίσω πάλι η Κασσάνδρα παραλίγο να καταστραφεί πλήρως. Ζήτημα χρόνου είναι να χαθεί ο πολυτιμότερος φυσικός πόρος για την Ελληνική Μελισσοκομία, και μαζί με αυτόν και η Ελληνική μελισσοκομία. 

 Και όλα αυτά πέρα από το τι θα κάνουν οι μελισσοκόμοι. Από τις επιλογές τους, τα ρίσκα τους, τα λάθη τους, τις αποτυχίες τους ή τις επιτυχίες τους. Γιατί πέρα από όλα αυτά η τυχαιότητα έχει τεράστια σημασία στην μελισσοκομία, όσο περισσότερο εμβαθύνεις σε αυτή τόσο πιο προφανές και έκδηλη είναι αυτή η συνειδητοποίηση! 

 Και ερχόμαστε τώρα σε ότι ενοχλεί αφάνταστα επαγγελματίες μελισσοκόμους, αλλά βλέπω ότι αρχίζει να γίνεται κυρίαρχη τάση στην διαδικτυακή μελισσοκομία, και εάν συνεχιστεί αυτή η τάση η δηλητηρίαση στις σχέσεις ανάμεσα στους μελισσοκόμους θα έχει θανάσιμες επιπτώσεις!

 Δυστυχώς ή και ευτυχώς η μελισσοκομία διαφέρει από την γεωργική παραγωγή ή την κτηνοτροφία στο ότι ο μελισσοκόμος μπορεί να μετακινεί τον κύριο όγκο του ζωικού του κεφαλαίου διαρκώς και σε μεγάλες αποστάσεις κάθε φορά. Αυτό τον κάνει να μην "δένει" την παραγωγή του με ένα μέρος (όπως κάνει ένας αγρότης που είναι "καρφωμένος" στα χωράφια του ή και ένας κτηνοτρόφος που είναι "δεμένος" σε μια περιοχή). Σήμερα μπορεί να κυνηγά το παλιούρι στα σύνορα, αύριο να είναι σε ένα βελανιδοδάσος, μεθαύριο να έχει να διαλέξει ανάμεσα στο να πάει στα βαμβάκια ή στα πεύκα και ούτω καθεξής. Οπότε δύο μελισσοκόμοι ακόμα και εάν μπορεί να ζούνε στο ίδιο χωριό οι διαφορετικές επιλογές τους και ρίσκα στις τοποθετήσεις μπορεί να οδηγήσει σε τεράστιες διαφορές στις παραγωγές που θα βγάλουν σε μια χρονιά. Αντίθετα δύο αγρότες στο ίδιο μέρος θα έχουν να αντιμετωπίσουν τις ίδιες καιρικές συνθήκες, και είτε θα πάνε καλά και οι δύο, είτε θα καταστραφούν και οι δύο. Οπότε υπάρχει και ένα "δέσιμο" ψυχολογικό ανάμεσα τους, και αντιλαμβάνεται ο ένας ότι η καλή χρονιά για τον ένα σημαίνει καλή χρονιά και για τον άλλο, και το αντίστροφο, μια καταστροφική χρονιά για τον ένα σημαίνει καταστροφική χρονιά και για τον άλλον. Οι μοίρες τους δηλαδή είναι αλληλένδετες. Οπότε και δεν χωράει εμπάθεια μεταξύ τους, δύσκολα να ευχηθείς να πάει στράφι η παραγωγή του αγρότη γείτονα σου γιατί το κακό που θα τον χτυπήσει θα χτυπήσει επίσης και εσένα.

 Στην μελισσοκομία όμως δεν ισχύει αυτό!

 Μπορεί εγώ να επιλέξω να πάω στα πεύκα και να πάρω μέλι, ενώ ένας άλλος μελισσοκόμος να πάει στα βαμβάκια και να του ψεκάσει κάποιος αγρότης τα μελίσσια και να καταστραφεί. Ή μπορεί να μην δώσουν τα πεύκα και να μην ψεκάσουν τα βαμβάκια, και να τρελαθεί εκείνος στα μέλια και εγώ να μην πάρω τίποτα και να έχουν πέσει τόσο τα μελίσσια που να μην μπορούν να αποδόσουν στις επόμενες τοποθετήσεις, και να κινδυνεύουν να χαθούν ή να αποδυναμωθούν στον χειμώνα. Οι μοίρες των μελισσοκόμων δεν είναι αλληλένδετες (σε πολύ άσχημες χρονιές ή σε πολύ καλές ναι είναι αλληλένδετες ακόμα και οι μοίρες των μελισσοκόμων!) οπότε μπορεί να υπάρχει ανάμεσα τους εμπάθεια! Να μπορείς να ευχηθείς να καταστραφεί ένας μελισσοκόμος που δεν συμπαθείς (ή να μην πάνε καλά οι άλλοι μελισσοκόμοι και να πας καλά εσύ για να έχει μεγαλύτερη αξία το μέλι που θα βγάλεις!) χωρίς ντε και καλά αυτό να επηρεάσει εσένα. 

  Άλλο σημείο που διαφοροποιεί την απόδοση των μελισσοκόμων είναι τα ρίσκα που παίρνουν, και αυτή η διαφορά των αποδόσεων κάποιοι λανθασμένα την αποδίδουν στην "μεγαλύτερη" ικανότητα του ενός μελισσοκόμου απέναντι σε κάποιον ή κάποιους άλλους. Αλλά αυτό είναι λάθος! Πολλές φορές η διαφορά στις αποδόσεις μπορεί να προέρθει απλά και μόνο στο ότι κάποιος μελισσοκόμος την συγκεκριμένη χρονιά πήρε ρίσκα που του βγήκαν (ενώ ακριβώς τα ίδια ρίσκα άλλες χρονιές μπορεί να μην του βγήκαν, ίδιες στρατηγικές τοποθετήσεων, τελείως διαφορετικά τελικά αποτελέσματα). Και αυτό επίσης όμως δίνει χώρο για εμπάθεια ανάμεσα στους μελισσοκόμους, επιτυχίες ή αποτυχίες που προέρχονται απλώς από ρίσκα που πάρθηκαν (ή δεν πάρθηκαν) αποδίδονται στις ικανότητες ή μη των μελισσοκόμων. 

 Οπότε έχουμε ήδη πρόσφορο έδαφος για να αναπτυχθεί η εμπάθεια ανάμεσα στους μελισσοκόμους και ήδη βλέπω (παρόλο που πλέον έχω την ελάχιστη δυνατή παρουσία σε μελισσοκομικές ομάδες!) κάθε χρονιά να αυξάνεται η εμπάθεια ανάμεσα στους (διαδικτυακούς?) μελισσοκόμους. Ήδη κυκλοφορεί η έννοια Καραμούτσα (Καραμούτσα? Σοβαρά τώρα? Γιατί? Επειδή είναι ομόηχο με την Καραπούτσα? Μαύρη Πούτσα δηλαδή? Πόσο δηλαδή πιο εμπαθές από αυτό? Μελισσοκόμος που δεν τα πήγε καλά σε ένα ρίσκο του πήρε μια μαύρη πούτσα ε? Γελοίοι και Γραφικοί!) μια εμετική έκφραση που την αντιλήφθηκα από πέρσι να κυκλοφορεί, και στην αρχή με ξένευσε μια που δεν καταλάβαινα ποια είναι η χρήση της και σε ποιο πλαίσιο την χρησιμοποιούσαν, μέχρι που μου έγινε ξεκάθαρη η έννοια από τα συμφραζόμενα της, και με έκανε να αηδιάζω ακόμα περισσότερο με την διαδικτυακή μελισσοκομία και τους εκπροσώπους της!

 Είναι δυνατό όταν κάποιος ρισκάρει το μέλλον του, το μέλλον αυτών που αγαπά, την επιβίωση του , καθώς και την επιβίωση όλων όσων έχει στην έγνοια του, και ζει κάθε στιγμή με το άγχος αυτής της επιλογής του να έρχεται ο κάθε τυχαίος και να του ρίχνει αλάτι στην πληγή, κρίνοντας αυτές τις επιλογές του και θεωρώντας ότι το εγχείρημα του είναι καταδικασμένο εξ αρχής?

 Μου φαίνεται απίστευτο να είναι τόσο εμπαθής κάποιος μελισσοκόμος που ζει μόνο με την μελισσοκομία, και έχει περάσει φυσιολογικά από καλές αλλά και κακές μελισσοκομικές χρονιές. Τουλάχιστο όχι μελισσοκόμος πρώτης γενιάς που φτύνει αίμα για να μπορέσει να στήσει μια μελισσοκομική επιχείρηση από την αρχή και να συγκεντρώσει ένα γνωστικό κεφάλαιο από το μηδέν. 

 Ακόμα και μελισσοκόμοι δεύτερης ή και τρίτης γενιάς που έχουν μεν κληρονομήσει τις γνώσεις τους και το κεφάλαιο τους από τις προηγούμενες γενιές και δεν έχουν μοχθήσει για τα παραπάνω όσο οι μελισσοκόμοι πρώτης γενιάς, έχουν ωστόσο ζήσει μέσα σε μελισσοκομικές οικογένειες όπου η σταθερότητα των αποδόσεων των μελισσοκομικών επιχειρήσεων τους δεν είναι σταθερές χρονιά με την χρονιά. Ούτε αυτοί μπορούν να είναι τόσο εμπαθείς! 

 Ίσως άτομα που είναι φυτευτά μέσα σε μελισσοκομικές οικογένειες (σώγαμπροι!) που και δεν έχουν μοχθήσει για όσα έχουν ήδη, και δεν έχουν ζήσει στην διαρκή αγωνιά του πως θα βγει και αυτή η χρονιά να μπορούν να είναι τόσο εμπαθείς. Όπως και άτομα που τα κύρια εισοδήματα τους δεν έρχονται από την μελισσοκομία να έχουν την πολυτέλεια να είναι τόσο αμετροπρεπείς και εμπαθείς! 

 Αλλά όχι επαγγελματίας μελισσοκόμος! Τουλάχιστο επαγγελματίας μελισσοκόμος που έχει ένα δράμι μυαλό στο κεφάλι του, και ξέρει ότι οι επιτυχίες του ή οι αποτυχίες του δεν του εξασφαλίζουν και αντίστοιχες επιτυχίες ή αποτυχίες στο μέλλον.    

 Γιατί εάν έχεις ένα δράμι μυαλό στο κεφάλι σου ξέρεις ότι σε αυτό το επάγγελμα που ασκείς η τυχαιότητα παίζει τεράστιο ρόλο. Ένα άκαιρο ράντισμα, ένας λάθος χειρισμός που οδήγησε σε λεηλασία, μια αποτυχημένη θεραπεία,  μια φωτιά που ξέσπασε κοντά σου, ένα ρίσκο που απλώς δεν βγήκε και μπορεί άνετα να σε στείλει από την πλευρά των "επιτυχημένων" στους "αποτυχημένους" της χρονιάς, ή ακόμα καλύτερα να πω στους "εντυχησμένους" στους "αποτυχησμένους". Και το λέω αυτό την χρονιά που όλα μου πάνε καλά, και ίσως με λίγη τύχη και να σπάσω το ρεκόρ μου σε μέλια, και όχι σε μια από τις κακές μελισσοκομικές μου χρονιές. Σοβαρευτείτε επιτέλους γιατί οδηγείτε την περιρρέουσα ατμόσφαιρα στην διαδικτυακή μελισσοκομία σε τελείως πυρίκαυστες καταστάσεις!

 Δεν είναι όλοι παιδάκια που ασχολούνται με την μελισσοκομία, δεν είναι χομπίστες όλοι όσοι ασχολούνται με την μελισσοκομία, δεν έχουν όλοι γραμμένο στα αρχίδια τους το και εάν φέτος δεν πάρουν μέλια από τα μελίσσια. Και αυτοί που μπορούν να σας βοηθήσουν πραγματικά να αποκτήσετε και εσείς γνωστικό κεφάλαιο έτσι ώστε να ζείτε με την μελισσοκομία δεν ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες!

 Τους χρειάζεστε για τις γνώσεις τους, και κυρίως για την καλή τους θέληση να τις μοιρασθούν. Το να τους πυρπολείτε με άστοχα λόγια τις ψυχές τους δεν θα σας βοηθήσει στο να σας μεταλαμπαδεύσουν τον γνωστικό τους πλούτο σε εσάς.

 Δεν θέλει πολύ μυαλό για να το σκεφτείτε αυτό. Μην αφήνετε τις τάσεις που είναι εύκολο να αναπτυχθούν στην μελισσοκομία να σας πάνε πίσω, μην δηλητηριάζετε τις ψυχές των μόνων που μπορούν να σας βοηθήσουν, ακριβώς στις πιο αγωνιώδεις ώρες τους όπου κάθε ώρα και στιγμή αμφισβητούν και οι ίδιοι τις επιλογές τους, και τα ρίσκα τους, γιατί ξαναπαιξαν σε μια ζαριά το μέλλον όσων κατοικούν στις καρδιές τους!

 Γιατί πιστέψτε με μετά από λίγο εσείς θα έχετε ξεχάσει τα πάντα σχετικά με τις καραμούτσες και τις καραπούτσες, αλλά αυτοί που αρπάζανε το τόσο άσκεφτο μαστίγιο σας τις ώρες του εσωτερικού μαρτυρίου τους δεν πρόκειται να τα ξεχάσουν με τίποτα!

 Αρχίστε να στροφάρετε επιτέλους!







Adios Amigos Locos














Λάζαρος Μότσανος

Σοχός 9/9/2019