“ Ούτω δε περιπεπλεγμένος ων και μη απελπίζων, δεν επερίμεινε πλέον την ταχθείσαν ημέραν της 25 Μαρτίου, αλλά, την 22 Φεβρουαρίου, διαβάς τον Προύτον κατά το Σκουλένι μετέβη εις Ιάσιον, και ούτως η επανάστασις έπαθεν εκεί και δευτέραν στρέβλωσιν.
(Φωτο: Η διάβαση του ποταμού Προύθου- Αλέξανδρος Υψηλάντης- Φεβρουάριος 1821, Λιθογραφία του Peter von Hess, Μόναχο, 1852)
Την δ’ επιούσαν εξέδοτο και την διαβόητον προητοιμασμένην προκήρυξιν του, της 23 Φεβρουαρ. 1821. Και εν αυτή ουχ ήττον επηγγέλλετο γραπτώς, ότι κραταιά τις δύναμις ήθελε σπεύσει εις βοήθειαν, και τιμωρήσει την αυθάδειαν των Τούρκων, αν τολμήσουν να πατήσουν το των ηγεμονιών έδαφος, (ως εφρόνει και ο Βλαδιμηρέσκος) αν και σοφιστικώς έπειτα οι περί αυτόν ηρμήνευον, ότι ενόουν την εν πολέμοις κραταιάν θείαν δύναμιν, δια της αβλαβώς διφορούμενης ταύτης φράσεως, και ούτως έμεινε μεν αυτός εκεί.
Έστειλε δε τότε εις Πελοπόννησον τον αδελφόν του Δημήτριον, υπό τον τίτλον του “Πληρεξούσιος του επιτρόπου της αρχής” χωρίς μέσα, διότι η του Ιασίου εφορεία ουδέ λεπτόν ευρούσα και δραστηρίως ενεργήσασα από της 20 Φεβρ. έως 25 Μαρτίου, εκ μεν συνεισφορών εκουσίων εσύναξε γροσίων 210,236 από 135 πρόσωπα, και εξ ακουσίου δ’ εράνου από Ανδρέαν Παύλου και υιούς, Ηπειρώτας, γροσίων 183,797.
Εξ εράνων Ποτοσανίου και εκ δανείων γρ. 41,144, το όλον γρ. 446,177, εξ ων μόνον 144,000, κατεβλήθησαν από τω ιδίω Αλεξ. Υψηλάντη, τα δε λοιπά κατά παραγγελίας ή διαταγάς του, εδόθησαν εκ διαλειμμάτων τοις οπλαρχηγοίς, ή δι’ αγοράν ίππων, όπλων, ή πολεμεφοδίων, στολών και των τοιούτων. Εν μέρος δε μικρόν εδαπανήθη τέλος, μετά την εντός ολίγου εν Σκουλενίω προσφύγων εκ των διασωθέντων στρατιωτών.
Ταύτα εξάγω εκ λεπτομερούς λογαριασμού, εις χείρας μου σωζομένου, της κατ’ όνομα και ποσά δωσοληψίας της εν Ιασίω εφορείας, συντεταγμένου και βεβαιωμένου υπό του μνησθέντος εφόρου και ταμίου ή λογιστού Φωτίου Ηλιάδου. (Ευρίσκεται δε ήδη ο ρηθείς λογαριασμός κατατεθειμένος εις το αρχείον της επί των αγωνιστών επιτροπής), μνημονεύονται εν τω ρηθέντι λογαριασμώ και συνεισφοραί εις είδη, αλλά δεν καταλογίζονται εις χρήματα.
Εκ των εντοπίων μόνον ενός, του Ν. Ρωσνοβάνου, φαίνεται συνεισφορά εκ γρ. 9,000 δανεισθέντων και χαρισθέντων. Τα λοιπά ονόματα, εισίν ονόματα παροίκων Ελλήνων και ολίγων άλλων. Δια τόσω μικρών μέσων επεχειρήθη εκεί η τόσω μεγάλη επιχείρησις, η εξθέσασα εις κίνδυνον τους απανταχού της Τουρκίας Χριστιανούς.
Ο της Μολδαυίας ηγεμών Μ. Σούτσος εξ αυταπαρνήσεως, και οι άρχοντες υπεχώρησαν εις τον Υψηλάντην(δήλον ότι δια τας περί Ρωσίας φήμας) και οι εις την στρατιωτικήν υπηρεσίαν της ηγεμονίας Τούρκοι κατέυεσαν τα όπλα. Οι δε κατά την εταιρίαν φίλοι και αδελφοί, Έλληνες, Βούλγαροι, Σέρβοι και λοιποί, πομπωδώς οπλισθέντες υπεδέχθησαν τον Υψηλάντην, και την τελευταίαν του Φεβρουαρίου, δοξολογίας τελεσθείσης εν Ιασίω υπό του Μητροπολίτου Μολδαυίας Βενιαμίν δημοσία εν τω ναώ, δεήσεως τε και ευχής, ο Υψηλάτης εζώσθη το υπό του Μητροπολίτου ευλογηθέν ξίφος, και πάντες ωρκίσθησαν ν’ αποθάνωσιν υπέρ της πίστεως, της πατρίδος και της ελευθερίας!
Προχειρισθείς δε και ούτως εν παρατάξει, αρχηγός ο Υψηλάντης και προδημοσιεύσας την προκήρυξιν του, εξεστράτευσε δια το Βουκουρέστιον της Βλαχίας, όπου και ο Βλαδιμηρέσκος, αλλά όμως ούτος φρονών επανηγύριζεν μάλλον, ή ητοιμάζετο εις πόλεμον. Φθάσαντα δε πλησίον του Βουκουρεστίου τον Υψηλάντην και προπέμψαντα τον Δούκαν Κ. Δούκα με 300 στρατιώτας, προϋπήντησαν και υπεδέχθησαν ο Γεωργάκης Ολύμπιος, ο Ιω. Φαρμάκης, ο Καμινιάρης Σάββας, και άλλοι(πλην του Βλαδιμηρέσκου)….
….Εν τω διαστήματι δε τούτω η Υ. Πύλη, έπεμψε μεν δύναμιν παρά τον Δούναβιν….
Έκαμνεν εγκαίρως διακοινώσεις περί των συμβαινόντων προς τε τον Αυτοκράτορα της Ρωσσίας, και προς τας άλλας δυνάμεις, τους υπογραψάσας της Ιεράν συμμαχίαν…
….Εν Λαϊμπάχ κατά το 1821 συνελθούσα και θεωρήσασα, ότι η Ελλάς κινηθείσα κατά τρόπους εγκληματικούς, επίσης ως η Ιταλία, μεγάλας επροξένησε ταραχάς εν τη Ανατολή, κατεδίκασε και την αυτής επανάστασιν ως αποτέλεσμα καρμποναρισμού(τοιούτον εννούσα την φιλικήν εταιρίαν) και το κίνημα των Ελλήνων ως κίνημα ληστρικόν κατά του ν
ομίμου(!) κυριάρχου του τόπου.
Όθεν και ο της Ρωσσίας Αυτοκράτωρ, εις τούτων ων, από κοινού και συμφώνως συγκατεδίκασεν αυτήν. Εκήρυξε δε και τον Αλεξ. Υψηλάντην απόβλητον και απεσπασμένον πάσης Ρωσσικής προστασίας.
Μιχαήλ Οικονόμου “Ιστορικά της Ελληνικής Παλιγγενεσίας”, 1873
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου