Δεν θα ισχυριστώ ότι κατάλαβα όλη την περίπλοκη πρόσφατη Ιστορία της Ισπανίας που περιγράφεται στο βιβλίο. Ίσα-ίσα, το μόνο που κατάλαβα πολύ καλά είναι το πόσο περίπλοκη είναι. (Όπως ακριβώς και η ιστορία όλων των χωρών και όλων των εποχών: τίποτα δεν είναι μόνο μαύρο-και-άσπρο.)
Το τρίτο και τελευτάιο μέρος του βιβλίου Στρατιώτες της Σαλαμίνας είναι από τα ωραιότερα πράγματα που διάβασα τελευταία και έβαλε τον Θέρκας για πάντα στον κατάλογο με τους αγαπημένους μου συγγραφείς.
Ο Θέρκας μου θύμισε κάπως τον Μαρίας και τον Βίλα-Μάτας: τα βιβλία του, όπως τα δικά τους, είναι βιβλιόφιλα, περιγράφουν (εκτός των άλλων) συγγραφείς, βιβλία, γράψιμο και ήσυχους περιπάτους σε επαρχιακές γειτονιές.
Επίσης, όπως οι παραπάνω (αν και σε μικρότερο βαθμό) ώρες-ώρες νομίζεις ότι αφήνει τις σκέψεις του να γραφτούν από μόνες τους, ότι μετατρέπεται σε ένα μολύβι που αμέτοχο καταγράφει έναν χείμαρρο σκέψεων και συναισθημάτων.
Εν κατακλείδι.
Το κέντρο όλων είναι ο άνθρωπος. Όχι ο άνθρωπος με άλφα κεφαλαίο αλλά εγώ, εσύ, κι αυτός που μόλις πέρασε από δίπλα μας. Η Ιστορία δημιουργείται από σκέψεις ή παρορμήσεις ανθρώπων, η ζωή κυλάει σαν ποτάμι όπου άλλος κολυμπάει κι άλλος πνίγεται. Αυτά.
Suspiros de España, από την ταινία Soldados de Salamina του David Trueba
