Η ευρωπαϊκή μεζούρα και η ξεχασμένη Ελλάδα

Διασκεδάζω σπάνια, αλλά πολύ πιο σπάνια ψυχαγωγούμαι. 

Μ' επισκέφτηκε ο Α.,  ένας παλιός και καλός φίλος.

Περπατήσαμε στο κέντρο της Θεσσαλονίκης μέσα στη νύχτα. Η Θεσσαλονίκη όσο μπαίνει το φθινόπωρο αλλάζει, φτάνοντας προς τον Δεκέμβρη όπου μεταμορφώνεται σε κάτι εντελώς δικό της και ιδιαίτερο. Σκοντάψαμε σ' ένα τυχαίο μαγαζί. Ένα ουίσκι για τον καθένα, έτσι για να θυμηθούμε τα παλιά. Είδα την ποσότητα. Για μικροβιολογικό εργαστήριο θα ήταν αρκετό. Σαν μικρό δείγμα από ούρα. Πληρώσαμε εννέα Ευρώ για το κάθε δείγμα. Δεν μπόρεσα να μην το πω στη σερβιτόρα. Τόσο λίγο; Μου είπε ότι αυτή είναι η ευρωπαϊκή μεζούρα.
Να που γίναμε κι ευρωπαίοι με μεζούρα.
Φύγαμε πολύ γρήγορα. Εκείνη η μεζούρα ένιωθα να τυλίγεται στον λαιμό μου, να με μετράει και να με σφίγγει.

Περπατήσαμε και σε μια μικρή απόσταση, όταν μας τράβηξε μια στεντόρια φωνή και μια κιθάρα. Μπήκαμε σ' ένα μαγαζί, μικρό χωρίς φαντασμαγορία. Οι πελάτες ήταν εννέα μαζί μ' εμάς. Δεν μιλούσαν επειδή έτσι επέλεγαν, όχι επειδή το απαγόρευε ο θόρυβος από κάποια ηχεία.

Ο καλλιτέχνης ήταν ένας αδύνατος, ψηλολαίμης.  Μια στεντόρια φωνή που ερχόταν από κάποιον αθέατο κόσμο. Η φωνή της Ελλάδας. Εξέπνεε τον αέρα ενός ξεχασμένου κόσμου. Σαν να ξεχάστηκε ο ίδιος σ' ένα απροσδιόριστο παρελθόν, χωρίς να το καταλαβαίνει. Τραγουδούσε παραδοσιακά τραγούδια, αλλά μ' έναν τρόπο διαφορετικό. Ο ρυθμός ήταν αργός. Τραβούσε τη φωνή σε απρόβλεπτα σημεία. Ένιωθα μια αναπαρθένευση των παλιών χωρίς να χάνουν τον σπόνδυλό τους. Ο αυτοσχεδιασμός ήταν σχεδόν σε κάθε φράση. Φαινόταν ανεπηρέαστος από τον έπαινο, χωρίς να τον απορρίπτει. Δεν σου ερχόταν να κάνεις παραγγελίες. Ο αυτοσχεδιασμός ήταν η παραγγελία που θα ήθελες να κάνεις. Η φυσική απόσταση ανάμεσα στον εκπομπό καλλιτέχνη και στο κοινό δεν ξεπερνούσε το ένα μέτρο. Η ψυχική ίσως και μικρότερη. Τόσο κοντά στον ακροατή, που να νομίζει ο ακροατής ότι τραγουδά εκείνος με τη φωνή του καλλιτέχνη. Ο καλός τεχνίτης κρατά την ιδιαιτερότητά του, χωρίς να «κερδίζει» ύψος με εξέδρες κι άλλα τέτοια.

Το κέρασμα στον τραγουδιστή ήταν το πιο φυσικό πράγμα. Αυτό που θέλουμε είναι ακριβώς αυτό που μας χρειάζεται.

Οι θεατές θα μπορούσαν να είναι ένας πίνακας ζωγραφικής. Υπήρχε μια απροετοίμαστη ομοιομορφία στο ντύσιμό τους, στη στάση τους, σχεδόν και στο ύφος τους. Όλοι κάπνιζαν. Αυτός ο καθυστερημένος απαγορευτικός πατερναλισμός («παιδί μου να μην χτυπήσεις, στο απαγορεύω!») δεν είχε φτάσει εκεί. 

Η απόσταση ανάμεσα στα δύο μαγαζιά ήταν περίπου 150 μέτρα. Η απόσταση του πολιτισμού ήταν τεράστια.

Αν δεν είσαι ικανός για τον Παράδεισο, η μόνη σου επιλογή είναι η Κόλαση.

Μεζούρα. Ο οδοστρωτήρας του αυθορμητισμού και του πηγαίου. 

Τέλος, ο φίλος μου έκανε μια πρόποση.
«Γι' αυτό που περνάμε και ζούμε.»