Tingatinga

Tingatinga nedir biliyor musunuz? Afrika'nin dogu yakasina yolum düsene kadar ben hiç duymamistim açikçasi.

Tingatinga Tanzanya ile özdeslesmis bir resim sanati. Genellikle tuval üzerine uygulanan tingatinga teknigi, resme ilk bakista seramikmis izlenimi veriyor, bir seramik kadar pürüzsüz ve bir o kadar da parlak yüzeyiyle. Tingatinga sanatinin yaraticisi Eduardo S. Tingatinga Mozambik dogumlu, ancak küçük yaslarda yerlestigi Tanzanya'da gelistirdigi resim sanati bugün kendi adiyla anilmakta. Tingatinga günümüzde Tanzanya basta olmak üzere, Kenya, Norveç, Isviçre, Fillandiya ve Danimarka'da taniniyor. Türkiye'de tanindigini hiç sanmiyorum. Tingatinga sanatçilari Afrika'nin naif günlük yasamini kullandiklari canli renklerle aktarmakta tuvallerine. Ilk Tingatinga örnekleriyle Nairobi'nin en büyük sanat galerisi "Galeri Watatu"'da karsilastim ve hayli etkilendim. Watatu'daki tingatingalar orijinal, Eduardo S. Tingatinga'nin firçasinda çikma. Eduardo Tingatinga 1972 yilinda bir araba kazasinda hayatini kaybettigi için, ardindan eserleri hayli prim yapmis. (Yaklasik bir tingatinga tablo 5000 $cik). Tanzanya'daki tingatingalar hayli makul fiyatli. Hatta ilk Darüsselam seyahatimde bir adet edimdim ve salonumuza astim bile.

Ay sonunda Darüsselam'da tingatinga alisverisi üstü Zanzibar planimiz var. Kismet...

http://www.gallerywatatu.com/

Evimizin salonunu süsleyen, Darüsselam'dan aldigim tingatinga...

Internette buldugum bazi tingatinga örnekleri...

Dar es Salaam'dan Selam...

Kenya'nin güney komsusu, Tanzanya'nin Hint Okyanusu'na kiyi sehri Dar es Salaam'dan sizlere selam getirdim. Bu kisa yolculukta Tanzanya ile ilgili ögrendiklerimi kisaca size aktarayim;

Birlesik Tanzanya Cumhuriyeti Dogu Afrika'da Kenya ile Uganda'nin güneyinde, Rwanda, Burundi ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin dogusunda Zambia, Malawi ve Mozambik'in kuzeyinde yeralmakta.

Nisan 1964’te Tanganika ve Zengibar / Zanzibar adlı iki bağımsız devletin birleşmesinden meydana gelmiş Birlesik Tanzanya Cumhuriyeti . Başkenti Dodomo. En büyük kenti, aynı zamanda eski başkenti olan Dar es Salaam/ Darüsselam bizim Istanbul'umuz gibi Tanzanya'nin ekonomik merkezi adeta. Resmi dili İngilizce ve Swahili. Resmi para birimi Tanzanya Şilini. Ülkede İslamiyet, Hıristiyanlık ve Putperestlik dinleri yaygın. Ramazan coskuyla kutlaniyordu Darüsselam'da ve özellikle yari nüfusu müslüman olan Zanzibar'da. Istanbul/Erenköy sahildeki Zanzibar Restoran'a her gittigimde amerikan servis üzerindeki Afrika haritasinda isaretli Zanzibar Adasi'na içimi çekerek bakar ve "Bir gün acaba kismet olur mu oralara gitmek diye düsünürdüm." Feribotla yaklasik iki saat uzakliktaydim Zanzibar'dan. Günübirlik gidebilirdim ama, en az iki gece kalmali gitmek üzere gelecek seyahat planlarimiza ekledik Zanzibar'i da.

Sekizinci yüzyıl civarinda Tanzanya’ya Araplar gelerek İslamiyet'i yaymislar. 1499’da Vasco de Gama, Hindistan’a yolculuk yaparken Zanzibar'i keşfetmis. Sonraki iki asırda Portekiz İmparatorluğu, Doğu Afrika’nın ticaret şehirlerinin çoğunu kontrolü altında tutmus. On sekizinci yüzyıl başlarında Umman Arap Sultanlığı kıyıya seferler yaparak Pemba (Zanzibar'in kuzeyinde diger bir ada) ve Kilwa şehirlerini zaptetmis. 1840’ta Umman Hükümdarı sarayını Zanzibar'a taşımis - (tropik adada bir saray, akilli adammis vesselam). On dokuzuncu asrın büyük bölümünde Zanzibar, ülkede fildişi ve köle ticaretini elinde tutan kuvvetli bir Sultanlık halindeymis. 1885’te Tanganika, Almanya’nın yönetimi altına girmis. İngiltere 1890’da Zanzibar’ı himayesi altına almıs. Tanganika Birinci Dünya Savasi'nin sonuna kadar Alman Doğu Afrikası’nın bir parçası olarak kalmıs. 1919'da imzalanan Versailles Antlaşması'yla Alman Doğu Afrikası'nin bölünmesi neticesinde Tanganika Milletler Cemiyeti İngiltere'nin mandası olmus. 1946 yılından itibaren Birleşmiş Milletler'in gözetiminde İngiltere tarafından idare edilen bir memleket haline gelmis. Tanganika’da bağımsızlık hareketleri 1954’te Tanganika Afrika Milli Birliği Partisi kurulmasıyla başlamıs. 9 Aralık 1961’de Tanganika bağımsızlığını kazanarak bir sene sonra cumhuriyet idaresine geçtiğini ilan etmis. 10 Aralık 1963’te de İngiltere Zanzibar’a bağımsızlık vermis. 26 Nisan 1964’te Doğu Afrika’daki Tanganika Cumhuriyeti ve Tanganika kıyısının yakınındaki Zanzibar Ada Cumhuriyeti birleşerek Birleşik Tanzanya Cumhuriyeti adını almis.

Bu kadar tarih yeter!
Darüsselam'da vesselam görülebilecek yerler bir elin parmaklarini geçmiyor. Benim yazdiklarim yeterli gelmez de, ben tarihi belgeleriyle birlikte, daha derinlemesine ögreneyim diyorsaniz Ulusal Tanzanya Müzesi'ni gezebilir, ilk hominidlerden Zinjanthropus ile tanisabilirsiniz.

Ikinci gezilebilecek yer; Village Museum/Köy Müzesi. Tanzanya'da 120 degisik kabile, kendilerine öz yöntemlerle, degisik stil kulübelerinde yasiyorlar. Yok olmaya yüz tutmus kabile yasantisini, kulübelerini gözler önüne seren açik hava müzesi Village Museum. Village Museum'da lokal müzik ve dans gösterisini de izleyebilirsiniz.

Darüsselam'da gezdigim yerler arasinda beni en çok etkileyeni Hint Okyanusu kiyisindaki balik pazari oldu. Eski zamanda Darüsselam'da balik fakirin yemegiymis. O dönemde çocuklarinin karnini doyurmak için pazara gelen kadinlar paralari olmadigi için alacaklari balik karsiliginda kendilerini satarlarmis. Balik pazari belli basli üç bölümden olusuyor. Birincisi baliklar denizden gelirgelmez açik arttirmayla satis yapilan yer. Ikincisi satilan baliklarin temizlendigi yer. Üçüncü kisim ise baliklarin pisirildigi bölüm.

Hemingway'in ünlü "Kilimanjaro'nun Karlari" romanin konusu, Afrika'nin 5894 metreyle en yüksek noktası, Kilimanjaro Dagi Tanzanya'nin kuzeyinde ve Kenya'ya sinir. Kilimanjaro'ya Nairobi'den veya Darüsselam'dan uçakla gitmek mümkün. Kilimanjaro'da ayri bir seyahat noktasi olarak listemize eklendi.

Ülkede üç tane büyük göl var: Malawi, Tanganika ve Victoria gölleri. Victoria gölü Kenya, Tanzanya ve Uganda tarafindan paylasiliyor. Tanzanya sinirlari içinde Afrika Kitasi'nin ünlü "big five"ini / büyük beslisini ( aslan, leopar, fil, gergedan ve buffalo) ayni gün görebileceginiz Serengeti ve Ngorongoro Dogal Parklariyla da hayli ünlü.

Kisacasi Tanzanya'da gidilebilecek yerler arasinda kesinlikle düsünülmesi gereken bir ülke...