Afrika'nın beş büyüklerinden olan hayvanlar Afrika kıtasına özgü büyük hayvanların en tehlikelileridir.
Parklari ve bu parklarda özgürce dolasan sayisiz vahsi hayvanlariyla Kenya bence dünyanin safari baskenti. Parklarda leopar, aslan, fil, buffalo, ve gergedandan olusan BÜYÜK 5'i, yani 5 ana vahsi hayvani ayni günde görmeniz, hatta fotograflamaniz mümkün. Afrika daha birçok vahsi hayvana ev sahipligi yaparken neden sadece bu hayvanlar bu meshur Büyük 5 olarak anilmakta? Kesinlikle bu listeye girmek için iri cüsse aranmiyor. Sadece avlanmasi zor olan belli basli 5 vahsi hayvan seçilerek bu liste olusturulmus. Bu hayvanlar bir zamanlar çok değerli av hayvanlariydi. Şimdi ise safarinin amacı onları tüfek yerine fotoğraf makinesiyle yakalamak.
Biraz su Büyük 5 üzerine konusalim.
1. AslanVahsi Afrika'nin en önemli sembollerinden biri aslan ulusal parklarda turistler tarafindan en çok ilgi gören hayvanlarin basinda. Grup halinde yasayan aslanlar çok tembeller . Özellikle de erkek aslan sadece grubu yönetme (kisaca liderlik diyelim), üreme ve disi aslanin avladiklarini afiyetle yemekten baska isle istigal etmiyor. Cok inanmam su burçlara ama tecrübeyle sabittir aslan burçlari tembeldir... Liderlik vasiflariyla herseyi halledebileceklerini sanirlar... Ama, maalesef sadece bu özellikleri yeterli degildir... Biraz geç anlarlar ama is isten çoktaaaaaan geçmistir... Neyse biz insanlarin su karmasik dogasindan hayvanlarin tikir tikir isleyen dogasina dönelim. Aslanlar karinlari doydugunda kendilerine gölgelik bir kuytu bulup dinlenmeye çekiliyorlar. Yanlarindan yürüyerek geçseniz dönüp bakmazlar bile. Ama yine de risk almayin derim ben. Ne olur ne olmaz. Genellikle disi aslan antilop ailesine mensup hayvanlari, zebralari avliyor. Aslanlar günbatiminda hareketlenip avlarinin pesine düsüyorlar.
Nakuru Park , Nisan 2009 Mart. Agacin dalina tünemis disi aslan.
Nakuru Park, Nisan 2009. Agacin gölgesinde dinlenen erkek aslan.
2. LeoparLeoparlar büyük cüsseli etoburlar içinde yakalanmasi en zor hayvanlar. Leoparlar pek sosyal hayvanlar degil :-). Kendi baslarina takilmayi seviyorlar. Biraz içe mi kapalilar ne? Kavga ve dalastan pek hoslanmiyorlar. Büyük kedi ailesi içinde de en yüksege tirmanabileni leoparlar. Öyle güçlüler ki kendilerinden cüssece büyük hayvanlari öldürüp, uyanik aslanlara ve sirtlanlara yem etmemek adina agacin en tepesine kadar tasiyabiliyorlar avlarini.
Nakuru Park, Ekim 2010...
3. FilAfrika filleri dünyadaki en büyük kara memelisi. Üstün zekalari, fil ailesi içindeki karmasik sosyal yapilariyla dikkati hemen çeken hayvanlar bunlar. Karmasik sosyal yapilarini kisaca açiklamaya çalisayim. Güçsüz, yarali, yetim fillere ayri bir ihtimam gösteriyor fil sülalasi. Hayatini kaybeden fillerin ardindan yas tutuyorlar. Hassas burunlari sayesinde su rezervlerini bulmakta üstadlar. Geçen sene Nairobi Fil Yetimhanesini gezdigimde ögrenmistim, eger minik yetim fillerden birini severseniz, üzerinden uzun yillar bile geçse o fille eger dogal ortaminda karsilasirsaniz sizi kokunuzdan taniyacaktir. Fil gibi hafizasi var derler ya bazi insanlar için. Insanlari bilemem ama bu bir gerçek filler için. Fillerin kulaklari büyük oldugu kadar da çok faydali. O koca kulaklarini baya maharetle kullaniyorlar. Tehlike aninda ve sinirlendiklerinde kulaklarinin hareketiyle diger filleri uyariyorlar. Kulaklarin diger bir fonksiyonu da yelpaze olarak kullanilmasi ve Afrika'nin o sicaginda koca cüsselerinin isisini düsürmesi. Afrika fillerini Afrika Kitasi seklindeki koca kulaklari Asya fillerinden ayiran en büyük özellikleri. En bas düsmanlari fildisi avcilari. Bu acimasiz avcilara av olan fillerin yetim kalan minik bebeleri Nairobi'deki yetimhaneye getiriliyor ta ki kendi baslarinin çaresine bakmayi ögrenene kadar. Ama, o üstün zekayla fildisi avcilari tarafindan canice öldürülen ebeveynlerini asla unutmuyor ve ellerine geçen ilk firsatta öclerini almak için karsilastiklari insanlari öldürüyorlar. Genelde 70 yasina kadar yasayan fillerin ölüm nedeni dislerini kaybettiklerinden çigneme yetilerini de kaybetmeleri ve iyi beslenememekten dolayi gözlerini yummalari.
Amboseli Park, Nisan 2009...
4. Bizon (buffalo)Kocaman, agir inekvari hayvanlar bizonlar. Ülkenin hemen heryerinde, özellikle de meralik ve ormanlik alanlarda rastlaniyor bizonlara. Önceden kestirilemeyen tavirlariyla kötü bir üne sahip bizonlar hayli tehlikeliler. Tehlikeliler çünkü köseye sIkIstiklarinda ya da yarali olduklarinda sakin bile görünseler saldirabiliyorlar. Onlarin bön bön baktiklarina aldanip da arabadan atlayip da hatira fotografi çektirmeyi sakin aklinizdan bile geçirmeyin. Bizonlar da diger hayvanlarin çogunlugu gibi geceleri besleniyorlar. Gündüzleri mi? Gündüzleri ise üzerlerindeki asalak kusla beraber bön bön etrafa bakiyorlar ya da çamur bir su birikintisi bulup çimiyorlar.
Nakuru Park, Haziran 2009...
5. GergedanBu 5 büyükden nesli tehlikede olan tek hayvan gergedanlar. Kenya'da gergedanlar siyah ve beyaz olmak üzere ikiye ayriliyor. Iki cinsi birbirinden ayiran en büyük iki özellik agizlarindaki sekil farkliligi ve siyah gergedanin üç toynakli olmasi. Ince, tüysüz, gri renkli derili gergedanlar biri daha uzunca olmak üzere iki boynuzlular. Siyah gergedanlar genelde asosyal oluyorlar ve tek takiliyorlar. Beyaz gergedanlar ise sosyal olanlar. Diger gergedanlarla birlikte dolasmayi seviyorlar. Gergedanlar da hayli sinirli ve herhangi bir neden olmadan bir anda agresiflesen hayvanlar olarak nam salmislar Afrika'ya. Saldiracagi zaman gergedan kafasini öne egiyor ki, boynuzuyla hedefe kilitleniyor, burnundan sinirli sinirli solumaya basliyor, dörtnala gitmeden önce ayaklarini yere sürtüyor. Saatte saka degil tam 19 km kosabilme kapasitesi var. O koca cüssesine ters oranti hayli çevik hayvanlar. Gergedanlarin da bizonlar gibi asalak kuslarla ortak bir yasamlari var. Kuslar onlarin derilerindeki parazitleri temizliyor, gergedanlar da onlari rahat birakiyorlar bu islem sirasinda. Kuslar gergedan üzerinde bulduklari keneleri hem yiyorlar hem de gergedena özel bir sesle ne bulduklarina dair sinyal veriyorlar. Bu kuslar zaman zaman gergedanlarin derisinde olusan yaradan sizan kani emseler ve de yaranin kapanmasini geciktirseler de gergedanlar, o agresif hayvanlar buna hiç ama hiç ses çikartmiyorlar.
Nakuru Park, Haziran 2009...
Demek ki hayvanlar için de ayni sey, ne de olsa çikar dünyasi :-).
Yarin misafirlerimizle Nairobi'ye en yakin park Nakuru'ya safari yapmaya gidiyoruz. Ne zamandir aklimdaki su Büyük 5 yazisini bu vesileyle yazayim dedim. Döner dönmez gerek bu seferki gerek se bir önceki safarilerimizden seçmece fotograflarimi yazima ekleyecegim.
Diyorum ki bir daha sitemi ziyaret ediverin lütfen hafta içinde :-)...
Not: Büyük 5'i görebileceginiz ülkeler Güney Afrika, Kenya, Tanzanya ve Botsvana. Ancak son bilgilere göre Botsvana'da gergedanlarin soyu tükenmekte...
