Korsanların şehri Saint-Malo'nun eski köyü, günümüzde ise şık semtlerinden biri Rothéneuf'deyiz. İki sene üst üste yeni yıla girdiğimiz Le Benetin Restoran'ın denizle birleştiği noktadaki kayaların bir din adamı tarafından tam 16 yılda büyük bir sabırla şekillendirilmesinin ürünü heykeller ta Manş Denizi'ne, Emerald Kıyıları'na kadar uzanıyor. Bu heykeller 1945 yılında ressam Jean Debuffet tarafından ortaya atılan İngilizce "outsider art" ya da Fransızca "art brun", Türkçe ise "ham sanat" akımının en güzel örnekleri. 1948 yılında Dubuffet, Breton ve Tapie, "art brut"ü kurmuşlar. Bu sanatçıların amacı; kendi kendini yetiştirenlerin, meşhur olmayanların, mahkümların veya ruh hastalarının ürünlerini ortaya çıkarmakmış. Herhangi kültürel bir gaye gütmeden ortaya çıkartılan spontan şaheserler de diyebiliriz bu ham sanat örneklerine.Rahip Abbot Fouré (1839-1910) geçirdiği bir rahatsızlık neticesinde sağır ve dilsiz olunca manastırdaki görevinden ayrılıp Saint Malo'nun diğer bir semti Paramé'ye yerleşir. 1894 ile 1910 yılları arasında Emerald Kıyıları'ndan ve 16. yüzyılda orada yaşayan bir korsan aileden aldığı ilhamla da Rotheneuf'un granit taşlarını şekillendirerek insanı şaşırtan bu heykelleri meydana getirir.
Denize uzanan 600 metre yüksekliğinde bir granit tepe üzerine 300 adet heykel şekillendirir Foure. Bazı figürler o dönemin tarihsel gerçeklerini yansıtıyor, 1. Boer Savaşı, efsanevi Bröton Aziz-Budoc ve büyük kaşif Jacques Cartier gibi.Dalgalar, mevsimsel ısı değişimleri, rüzgar gibi dış etkenlerle zaman içinde erozyona uğramış insan ve hayvan figürleri halen her sene meraklı turistleri kendine çekmekte.
Ev üç bölümden oluşuyor. İlk bölüm 15. yüzyılda inşa edilmiş, ikinci bölüm ise 16. yüzyılda Cartier tarafından ilk binaya ilaveten inşa edilmiş. 3. bölüm ise Cartier'den çok sonra 19. yüzyılda 2. binaya ilave olarak inşa edilmiş. Biletlerimizi kestirip 3. binanın üst katına, video gösterisine çıkıyoruz. Video Cartier'nin keşif amaçlı Kanada'ya yaptığı üç deniz yolculuğundan bahsediyor.
Ondan beklenen yeni keşfedeceği kara parçalarında altın ve diğer değerli taşlara ulaşması ve onları Fransa'nın zenginliğine katması. Okyanusu boydan boya geçmek tam 20 gününü alıyor. Newfoundland'ın bir bölümü, Kanada'nın Atlantik üzerindeki bugünkü vilayetlerini ve St. Lawrence Körfezi'ni keşfediyor. Kuş adalarındaki ilk duraklamalarında gemi tayfaları yaklaşık 1000 kadar kuş avlıyor. Bu avladıkları kuşlardan çoğu "great auks" adlı günümüzde nesli tükenmiş bir kuş. Eh, o dönemlerde bu keşiflerle doğanın içine etmeye başlanmış bile. Cartier Kanada'nın aborijinleriyle Kanada'nın kuzeyindeki Chaleur Köyü'nde karşılaşıyor. Gaspé Koyu'na çaktığı 10 metrelik tahta haç üzerinde "Long Live the King of France/Fransa Kralı çok yaşa" sözleri yazıyor. Cartier 1534 Eylülünde Fransa'ya dönüyor Asya kıyılarına ulaştığı düşüncesiyle.
Demek ki 1492 yılı öncesine tarihli bir globe bu. Kristof Kolomb'un Yeni Dünyayı keşfinin üstünden tam 43 yıl geçmesine rağmen dünyanın son keşifler dahil haritası daha dünyaya dağılmamış demek ki. Eh o zaman internet te yok ki hapşırsan dünyanın öteki ucundan duyulsun. Bu harita ve bu globedaki bilgiler eşliğinde Cartier 1535 yılında ilk keşif yolculuğuna hep batıya giderek Asya'nın doğusunu bulmayı amaçlarayak çıkıyor. Ancak Asya yerine Kanada kıyılarını keşfediyor.
Tavandan geçen ahşap purteller orijinal ve gemi purtelleriyle aynı. Merdivenin üstündeki çatıya baktığımızda görüntü bir geminin iç cephesinin görüntüsü. O dönemde ahşap işleriyle uğraşanlar genelde gemilere çalışırlarmış. 
O dönemde ocak kullanılmıyor, köşedeki o kocaman şöminede pişiriliyor yemekler. Uzun bir masanın sağ ve solunda iki bank. Üstünde gemiden getirilip tavana monte edilmiş ahşaptan kaşık kabı. O dönemde yemek yemek için sadece kaşık kullanılırmış. Geçmişi 16.yüzyılda Venedik'e uzanan çatalı Fransız kralları bile uzun bir dönem çatalla yemek yemeyi çok feminen buldukları için reddetmişler. Kaynaklara göre çatal kullanımı 1750 yılına gelinceye yaygınlaşmamış. Din adamlarından bazıları için, çatal kullanmak gereksiz ölçüde gösterişli bir hareketmiş. Piskoposlar, Fransa'da misafirliği sırasında yemeğini çatalla yiyen Bizanslı bir prensesi uluorta azarlamışlar bile. Oysa prensese göre, kraliyet ailesine mensup biri olarak yemeğe eliyle dokunmamak Bizans sofra adabının bir gereğiymiş. Rönesans boyunca keşifler, yolculuklar, fetihler sayesinde Avrupalılar yabancı kültürler, âdetler, görgü kuralları ve düşüncelerle tanışmış. Cartier'in mutfağına dönercek olursak eğer o mutfağa da henüz çatalın uğramadığını, herkesin zimmetli bir kaşığı olduğunu görüyoruz. 
Nehir boyunca yelkenliler. Kimi yelkenlerine rüzgarı doldurmuş nazlı nazlı yol alıyor, kimisi ise nehir kenarında yelken açacağı zamanı bekliyor. Nehir cezir durumunda dolayısıyla kıyıya yakın tekneler salmalarının üzerinde kumlara saplanmış. Kıyıda minik bir açık hava kilisesi. Meryem Ana cam arkasında inançlılara güç veriyor. Merdivenlerden çıkıp bakıyorum. Dilekleri için bazıları mum yakmış, çiçek bırakmışlar.
Hisse kıyısındaki ecluse hep ilgimi çekmiştir. İlk ecluse'u Mısır'da Nil Nehri'nde görmüştüm. Baraj ile ilintili olarak Nehrin seviyesini ayarlayarak tekneleri bir havuza alıyorlar. Havuzun kapılarını kapatıp su seviyesini nehrin diğer tarafına göre ayarlayıp diğer kapıyı açıp teknelere geçiş veriyorlar. Geçiş için bekleyen tekneler var. Biz de nehrin üstündeki köprüde onların geçişini fotoğraflamayı bekliyoruz. İleride kıyıda balıkçı kulübeleri gözüme ilişiyor. Su öyle çekilmiş ki kulübeler ahşap direkler üzerinde kuma saplı duruyorlar. Buraya bir de sular yükseldiğinde gelmeli. Her 6 saatte bir sular ya tamamen çekiliyor ya da en yüksek halini alıyor. Her gün bu işlem yaklaşık 5 dakika öteleniyor. Burada herkesin evinde bir med-cezir takvimi var. Balığa çıkarken, teknenizi denize ya da nehre indirecekseniz ya da plaja gidecekseniz mutlaka bu takvime bakmalısınız. Suların 11 metre kadar çekildiğini düşünecek olursak bazı yerlerde yüzlerce metre, bazı yerlerde de kilometrelerce yürümeniz gerekebilir denize girebilmek için. 
Brötanya'daki birçok Ortaçağ şehrinden biri, benim favorim Dinan'a nehir boyundan ulaşıyoruz. Minik köprüsü, köprü ayağında romantik restoranı, ahşap pervazlı 13.,14. yüzyıla tarihlenen evleri, eski şehri çepeçevre çevreleyen sur, sanatçıların atölyeleri, nehir boyunca birbirine dipdibe yelkenlileriyle ihtişamlı Dinan manzarası nehir boyu sağlı sollu ağaçlardan sıyrılır sıyrılmaz karşımızda beliriyor. Bu ilk değil, belki 10cu, belki 15inci gelişim Dinan'a ama bu manzarayı her gördüğümde nefesimi tutuyorum, herşeyi bir anda görebilmek, hiçbir şeyi kaçırmamak adına gözlerimi dört açıyorum. Dinard'dan sadece 20 kilometre uzaklıktaki Dinan Côtes-d'Armor Departmanı sınırları içinde. 2006 senesi Ekim ayında ailemle Dinan'ı gezmiştik. Şansımıza o dönemde afişin bir sanat olarak değer kazanmasını sağlamış sanatçı Toulouse Lautrec'in sergisi vardı. Köklü bir Fransız aileye mensup olmasına rağmen yaşamını aristokratların arasında değil, aristokratların hor gördüğü kenar mahallelerdeki eğlence hayatının içinde yaşayan Lautrec'in Moulin Rouge pavyonunu anlatan resimleri ve afişleriyle Dinan'da karşılaşmak beni inanılmaz mutlu etmişti. 2000 yılında Tokyo'ya yaptığım seyehat sırasında Picasso'nun dünya genelindeki özel kolleksiyon tablolarından oluşan sergisini görünce de sevinçten çıldırmıştım.. Van Gogh gibi ressamlarla birlikte Art izlenimcilik akımının en tanınmış ressamlarından birisi olan Lautrec'in sergisine dönersek eğer, evet bu sergiyle karşılaşmak bizim için büyük şanstı.
Normandiya ile Brötanya arasında stratejik noktada olan Dinan çevresi surlarla çevrilerek koruma altına alınmış. Hangi seneydi hatırlamıyorum, Dinan'da her yaz düzenlenen Ortaçağ festivaline rastgelmiştik. Surların içine o güne ait dekorlar yerleştirilmiş, adeta Ortaçağ bizler için canlandırılmıştı. Ortaçağ'a ait kıyafetli insanlar ve o dönemde yenen ekmek, et ve tabi ki olmazsa olmaz, kırmızı şarap bizi aldı o yüzyıla götürdü.