Αγαπητέ Κύριε Μπαϊρακτάρη,
Ευχαριστώ για τη δημοσίευση της επιστολής μου σχετικά με τα επισκέψιμα αρχοντικά της Καστοριάς (ΟΔΟΣ, 16 Μαΐου 2019). Είναι η δεύτερη χρονιά που η εκδήλωση αυτή είχε επιτυχία. Όσοι ασχολούνται με τον πολιτισμό της Καστοριάς και την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού της Αθήνας καταλαβαίνουν τι εννοώ. Η ημερομηνία αυτή έχει μπει για τα καλά στο ευρωπαϊκό ημερολόγιο πολιτισμού. Θα επαναληφθεί σαν εκδήλωση το 2020, πάλι τον Μάιο. Είναι το δυνατό χαρτί της ενωμένης στον πολιτισμό Ευρώπης.
Τελευταία μελετώ με ενδιαφέρον λεπτομέρειες για την ιδιαίτερη πατρίδα μου την Καστοριά. Τη λίμνη και τα ποτάμια της, τα βουνά της, τα δύσκολα χρόνια κάτω από τους Οθωμανούς Τούρκους. Το αίμα και τον ιδρώτα που χύθηκε όλον αυτό τον καιρό για μια καλύτερη και ελεύθερη ζωή των κατοίκων της περιοχής. Το κείμενο της Στήλης των Βαττυναίων στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Άργους Ορεστικού του πρώτου αιώνος μ.Χ. τα λέει όλα. Τα δεκάδες ελληνικά μακεδονικά ονόματα το επιβεβαιώνουν.
Πίσω στην Ελλάδα. Στην Μακεδονία μας. Στην Καστοριά. Στα μέρη που γεννηθήκαμε. Ανατριχιάζω διαβάζοντας τι έχουμε περάσει. Δεν ξέρω γιατί αλλά συνεχίζω να αισιοδοξώ, να σκέπτομαι, να προβληματίζομαι, να ενδιαφέρομαι για το κάθε πλατάνι της λίμνης, κάθε ζωντανό κύκνο, για τον κάθε ερασιτέχνη ψαρά που κάθεται στην άκρη της γυρολιμνιάς ή περπατά την βόλτα του μόνος ή με παρέα.
Ο κόσμος μιλά λίγο και σκέπτεται περισσότερο στον Βορρά και μάλλον καλά κάνει. Σίγουρα εργάζεται όταν μπορεί. Αν γεμίσει τον σκληρό του δίσκο (…μυαλό) με ακόμα περισσότερη υπερηφάνεια και γνώσεις, είναι σίγουρο ότι θα γίνει μια μέρα ακόμα πιο χρήσιμος για τον εαυτό του, την οικογένειά του, για την πατρίδα του. Την Ευρώπη. Τον κόσμο όλο.
Είπαμε, σε πολλά πράγματα είμαστε πιο... Ευρωπαίοι από τους Ευρωπαίους. Αλίμονο αν περιμένουμε ακόμα από ξένους να αναδείξουν τον πολιτισμό μας. Παλαιότερα ίσως το κάναμε (π.χ. Ρωμαίοι ή τα πρωτο-βυζαντινά χρόνια). Το 2019 όμως, όχι.
Σήμερα, μετά τα πρόσφατα ανιστόρητα γεγονότα στα βόρεια και όχι μόνο σύνορά μας, είναι επείγουσα ανάγκη να «ανοίξουμε» όχι μόνο τα αρχοντικά της Καστοριάς που διασώσαμε, ή τις παλιές της εκκλησίες και κάθε τι που πολιτιστικά αξίζει. Οι επισκέπτες της Καστοριάς είμαι σίγουρος ότι θα την διασώσουν στο μέλλον τουλάχιστον οικονομικά. Έτσι ζει στην Ευρώπη, το Λιχτενστάιν, η Φλωρεντία, η Βενετία κ.ά. Έτσι ξαναζεί το κατεστραμμένο μέχρι πρό τινος Βερολίνο. Το ίδιο το Παρίσι (μην ξεχνάμε τις καρμανιόλες του…). Η ισοπεδωμένη Βουδαπέστη από τα σοβιετικά τανκς. Το βομβαρδισμένο Κόβεντρυ από τον Χίτλερ στην Αγγλία. Η Βαρκελώνη των αναρχικών στην Ισπανία κ.λ.
Και ‘μεις στην Καστοριά από κοντά. Το δράμα της Κλεισούρας δεν πρέπει να το ξεχνάμε ούτε στιγμή· το Ολοκαύτωμα των Εβραίων της Καστοριάς (24 Μαρτίου 1944) επίσης. Την εξέγερση στο Μαύροβο (20 Οκτωβρίου 1912). Την αιματοβαμμένη ιστορία του Μακεδονικού Αγώνος, την εποχή των Βαλκανικών Πολέμων και του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Τα γεγονότα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Εδώ προσπερνώ το 1946-1950 για να μην στενοχωρηθώ ιδιαίτερα, για μία ακόμη φορά. Εκλογές έχουμε και πάλι, ας σκεφτούμε τι ψηφίζουμε και γιατί.
Είναι χρέος μας τα αρχοντικά της Καστοριάς να ανοίξουν και πάλι τον Μάιο του 2020. Ένα μεγάλο ευχαριστώ στην Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού του Κώστα και της Λυδίας Καρρά. Στην Europa Nostra που βράβευσε την Καστοριά προ ετών. Το Υπουργείο Πολιτισμού που με την Αρχαιολογική του Υπηρεσία στην Καστοριά ολοκλήρωσε πρόσφατα την ανακαίνιση του Αρχοντικού Τσιατσιαπά και την λαμπρή επανέκθεση στο Βυζαντινό Μουσείο της πόλης.
Ένα τελευταίο ευχαριστώ στον Δήμο της Καστοριάς που φρόντισε διαχρονικά να σωθεί τελικά το Αρχοντικό Μπασάρα κ.λ. Ας μην ξεχνάμε εδώ και τους άξιους ξενοδόχους που γύρω-γύρω στη λίμνη και την περιφέρειά της σκορπίζουν και αυτοί πολιτισμό και ένα ποτήρι κρασί από τα ντόπια οινοποιεία.
Τέλος η γκρίνια! Παράκλησις: φίλοι συμπατριώτες εξαφανίστε την αλητεία από graffiti από την πόλη της Καστοριάς. Είναι το πρώτο βήμα πολιτισμού που πρέπει να κάνουμε. Προ εξαετίας θυμάμαι να έχουμε παραδώσει 500 κιλά χρώματα στον Δήμο Καστοριάς γι’ αυτό τον σκοπό (χορηγία από γνωστή οικογένεια των Αθηνών με ρίζες από την Καστοριά). Αναφορά στο τι απέγιναν τα χρώματα αυτά δεν πήρα ποτέ. Τα graffiti συνεχίζουν να υπάρχουν. Είχαμε γράψει τότε ότι από τα τείχη του Ιουστινιανού στην αρχή της πόλης, μέχρι το βουνό της λίμνης, κάθε τοίχος, κάθε πέτρα, κάθε σπίτι, πρέπει να λάμπει από καθαριότητα. Αυτό σημαίνει πολιτισμός.
Ωραίοι είναι και οι δρόμοι και οι παιδικές χαρές και τα πρότυπα σχολεία. Οι παραλίες, οι καφετέριες, τα αθλητικά κέντρα και τα κέντρα αναψυχής. Ας λάμπουν όλα πρωί και βράδυ. Αλλά ο πολιτισμός πρέπει να προηγείται. Την ιστορία μας δεν πρέπει να την ξεχνά κανείς. Ειδικά τώρα τελευταία που το πολιτικό σκηνικό στα βόρεια σύνορά μας φαίνεται να αλλάζει. Το πολιτιστικό υλικό ευτυχώς το έχουμε. Η ανθρώπινη θέληση θέλει λίγο δουλειά, αλλά υπάρχει. Χρήματα θα βρεθούν. Πάντα βρίσκονται όταν οι άνθρωποι θέλουν να πετύχουν κάτι.
Τα αρχοντικά της Καστοριάς θα είναι εκεί για πάντα.
Σας ευχαριστώ για την φιλοξενία
Βασίλειος Τσεμάνης
Ορθοπεδικός Χειρουργός
Αθήνα
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 13 Ιουνίου 2019, αρ. φύλλου 990
Σχετικά:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.