ΟΔΟΣ: «Πακτωλός» του φωτός

ΟΔΟΣ 19.12.2014 | 720

Για κάποιους τα προηγούμενα χρόνια, ο υπερβολικός χριστουγεννιάτικος διάκοσμος της Καστοριάς, όχι μόνο σε ιδιωτικά ακίνητα (μονοκατοικίες, κήπους, διαμερίσματα) αλλά προπαντός στους κοινόχρηστους χώρους με την «αιγίδα» του Δήμου Καστοριάς, ήταν κάτι το κενόδοξο. Μια παροδική φαντασίωση που δεν απηχούσε τίποτε περισσότερο από την αντίληψη και πρακτική του υπερ-καταναλωτισμού. Που απλώς έκρυβε τις σοβαρές ελλείψεις του εσωτερικού της Καστοριάς, προσφέροντας στην εξωτερική θέα της πόλης την απόλυτη (ψευδ)αίσθηση των νυκτερινών κρεμαστών κήπων της Βαβυλώνας.

Γι’ αυτούς ο διακοσμητικός μαρασμός που παρουσιάζει η πόλη αυτό τον καιρό στις φετινές γιορτές, αποτελεί την πλήρη δικαίωση. Με κορύφωση τα κρεμαστά πανιά της Μητροπόλεως και τα μυστηριώδη τετράγωνα χειροτεχνήματα που κρέμονται απ’ αυτά. Αποτελεί μια «δικαίωση», η οποία πάντως δεν προκαλεί πραγματική ικανοποίηση, ούτε χαρά. Αλλά αντίθετα μελαγχολία για μια επιβεβαίωση την οποία ίσως και κανείς να μην επιθυμούσε. Αν επρόκειτο να οφείλεται στην οικονομική καταστροφή της χώρας, προφανώς και αυτοί θα πίστευαν ότι καλύτερα νεόπλουτοι, παρά παλαιόπτωχοι..

Την περασμένη δεκαετία, προς το τέλος της φθίνουσας δημοτικής αρχής Δημητρίου Παπουλίδη, κατά την διάρκεια των θητειών του οποίου ο χριστουγεννιάτικος διάκοσμος της Καστοριάς είχε φθάσει στο απόγειό του, αφού είχε χρησιμοποιηθεί σαν στρατηγικό εργαλείο για την τουριστική αξιοποίηση του νυκτερινού θεάματος, ο Δήμος Καστοριάς είχε αποδειχθεί, εκτός από σπάταλος, ίσως και τολμηρός.
Προμηθεύτηκε ακόμη και πανύψηλους ηλεκτρικούς κοκοφοίνικες, οι οποίοι το βράδυ προκαλούσαν την ψευδαίσθηση ότι μπορεί και δίπλα από την λίμνη να ενδημεί τροπική ή υποτροπική flora.

Βέβαια, η ασυνήθιστη και χαρούμενη πλαστικό-φωτιστική πρόταση δεν άντεξε για πολύ. Για μια ακόμη φορά ξεσηκώθηκαν οι διάφοροι πολιτιστικοί αυθέντες και ερμηνευτές της Καστοριάς και διαμαρτυρήθηκαν σφόδρα. Για το θράσος και την... ασέβεια του Δήμου, σε μια πόλη σαν την Καστοριά, που είναι «βυζαντινή αρχόντισσα», έχει ηπειρωτικό κλίμα και δριμύ βαλκανικό χειμώνα, να μεταφυτεύσει, ή ακριβέστερα να… μεταλαμπαδεύσει τους «άσχετους» με το μικροκλίμα της περιοχής φοίνικες. Σαν να είναι εδώ η Ιερουσαλήμ.

(Οι ερμηνευτές και οι αυθέντες του τόπου έχουν δική τους λογική: οι φοίνικες δεν έχουν σχέση με τα Χριστούγεννα, όπως παλιότερα το άγαλμα του Κανάρη στην νότια παραλία δεν έχει σχέση με την Καστοριά, και πρόσφατα ο αρλεκίνος της Vasiliki  με τα καρναβάλια, για να σταχυολογηθούν λίγα παραδείγματα. Μόνο ο Μπρέγκοβιτς έχει σχέση με την Καστοριά).

Βεβαίως το συμπτωματικό γεγονός ότι όσοι διαμαρτύρονταν είναι κατά κανόνα οι ίδιοι (μα οι ολόιδιοι) που δεν τους καίγεται καρφί για τον εκσλαβισμό των εθίμων του καστοριανού καρναβαλιού, δεν παραξενεύει κανένα. Πάντως, ο Δήμος Καστοριάς ακόμη και τότε, πειθαναγκασμένος από την... κατακραυγή, των θιασωτών της Βαλκανιάδας και της αδελφοσύνης των γειτονικών λαών, απέσυρε τα πλαστικά φωτιζόμενα δένδρα στις αποθήκες του. Όπου ελπίζεται να σώζονται οι φοίνικες αν δεν έχουν κάνει «φτερά» βεβαίως.

Σήμερα όλα αυτά, σε μια Καστοριά βυθισμένη στο χριστουγεννιάτικο ημίφως και με εμφανή την μελαγχολία της περιόδου κρίσης, όλα αυτά λοιπόν φαντάζουν ρομαντικές και αθώες αναμνήσεις μιας εποχής που παρήλθε, ανήκει στο παρελθόν και όλα αυτά ενδεχομένως ανεπιστρεπτί.

Ώστε φέτος, που ο Δήμος Καστοριάς προσποιείται τον νουνεχή οικονόμο, οι φοίνικες θα μπορούσαν να επανατοποθετηθούν, να ξαναφέξουν τα βράδια ώστε με τον αιώνιο συμβολισμό της αναγέννησής τους από τις στάχτες, να διαδώσουν από την Καστοριά σε όλα τα γήινα μήκη και επουράνια πλάτη της γης, το χαρμόσυνο Ωσαννά: Ποτέ δεν πεθαίνει και ξανά προς την δόξα τραβά. Στον πακτωλό του φωτός, της αφθονίας και της σπατάλης, οι πανύψηλοι εκείνοι φοίνικες θα μπορούσαν και σήμερα να αποτελέσουν το μνημείο μιας άλλης εποχής, την οποία πάντως οι ιθύνοντες του Δήμου Καστοριάς προσπαθούν πάση θυσία να αποποιηθούν.

Με την θυσία στον βωμό της έλλειψης ενδιαφέροντος, ή της ανικανότητας ακόμη και του χωριού του Αγίου Βασίλη που προκαλώντας θόρυβο, καταγγελίες και άλλες πράξεις της εν ανθρώποις ευδοκίας, λειτούργησε τα τελευταία χρόνια στο πάρκο ολυμπιακής -και όχι μόνο- φλόγας, ενώ φέτος δεν λειτουργεί, διαμορφώνεται μια κατάσταση που αξιοποιείται πολιτικά από τον Δήμο Καστοριάς. Ώστε σε συνδυασμό με το χριστουγεννιάτικο ημίφως, να υποστηριχθεί η άποψη ότι καταβάλλεται προσπάθεια από τον Δήμο Καστοριάς για την σώφρονα οικονομία και εκλογικευμένη ανάλωση των πόρων του.

Στο ίδιο πλαίσιο, εντυπωσιάζει το γεγονός ότι η πόλη είναι κακοφωτισμένη όσο ποτέ άλλοτε, όχι μόνο στον χριστουγεννιάτικο διάκοσμό της, αλλά προπαντός και στον καθημερινό, μόνιμο δημοτικό φωτισμό της. Επιπλέον δεν είναι απαρατήρητο το γεγονός, ότι ο Δήμος Καστοριάς περιορίζει αισθητά ακόμη και τον φωτισμό των βράχων στο «βουνό» της Καστοριάς, στην περιοχή «γκαλιότρυπες», που είναι ορατός κυρίως από τις απέναντι περιοχές και οδικούς άξονες. Κάνει ότι περνάει από το χέρι του, για να επιδείξει ότι βρίσκεται στα χέρια ανθρώπων που κάνουν αιματηρή και σώφρονα οικονομία (ή έλλειψη συντήρησης;).

Μόνο που η επίδειξη «οικονομίας» πιθανό είναι να μην είναι ακριβής και ειλικρινής. Αλλά να γίνεται για το θεαθήναι, και για προεκλογικές σκοπιμότητες, επειδή υπάρχουν αρκετές ενδείξεις ότι σε άλλες περιπτώσεις, ο Δήμος Καστοριάς εξακολουθεί να ζει στο παρελθόν. Βρήκε όμως με αφορμή την μεγάλη οικονομική δοκιμασία των τελευταίων ετών, να καμουφλάρει τις αδυναμίες του, ή και άλλες σπατάλες που σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις συνεχίζονται ακάθεκτες, μέσω της οικονομίας του χριστουγεννιάτικου φωτισμού.

Ο σχολιασμός δεν αφορά το αισθητικό αποτέλεσμα της οικονομίας, αλλά τον πολιτικό συμβολισμό της ενέργειας: Νοικοκυροσύνη ή συσκότιση; Καθώς και την διατύπωση απορίας, για πως εν όψει όλων αυτών θα μπορούσε να είναι ένα χρόνο αργότερα από σήμερα, στο τέλος του 2014 η Καστοριά, εν όψει της λήξης της θητείας της σημερινής δημοτικής αρχής Καστοριάς.

Για όσους νομίζουν ότι ένας χρόνος είναι κάτι που απέχει πολύ, υπενθυμίζεται το πόσο σύντομα κύλησε ο χρόνος αφ’ ότου εν χορδαίς και οργάνοις ανέλαβαν οι Σωτήρες και Σωτηρίες, την σωτηρία.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 19 Δεκεμβρίου 2013, αρ. φύλλου 720