Σεπτεμβριανά 1955: Στίγμα για την ιστορία και τον πολιτισμό

Μπορεί ο μήνας Σεπτέμβριος να συνδέεεται για πολλούς με την έναρξη μιας νέας σχολικής αλλά και της ακαδημαϊκής περιόδου, είναι όμως και μήνας φορτωμένος με εθνικές μνήμες. Αρκεί να θυμηθούμε τα Σεπτεμβριανά του 1955, τις βιαιότητες των Τούρκων κατα των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης, που συνέβησαν την 6η Σεπτεμβρίου 1955 αλλά και την κορύφωση της γενοκτονίας του Μικρασιατικού Ελληνισμού και του ξεριζωμού των Ελλήνων απο τη γη της Ιωνίας, την 14η Σεπτεμβρίου του 1922.

ΑΠΟ ΤΑ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΑΝΑ ΤΟΥ 1955 ΣΤΟΝ ΝΕΟ ΟΘΩΜΑΝΙΣΜΟ ΤΟΥ 2010

Κωνσταντῖνος Χολέβας
Πολιτικός Ἐπιστήμων
Τά τραγικά γεγονότα τῆς 6ης καί 7ης Σεπτεμβρίου 1955, ἀπό τά ὁποῖα ξεκίνησε ὁ ξεριζωμός καί ἡ συρρίκνωση τοῦ Ἑλληνισμοῦ τῆς Κωνσταντινουπόλεως, δέν ἦσαν ἕνα τυχαῖο καί μεμονωμένο γεγονός. Ἦταν αποτέλεσμα μακροχρονίου σχεδιασμοῦ, τόν ὁποῖο τηρεῖ ἀπαρέγκλιτα τό τουρκικό κράτος στά ἐθνικά του θέματα, παρά τή συνεχῆ ἐναλλαγή κυβερνήσεων. Ἀπό τό 1914, ὅταν ἄρχισε ἡ γενοκτονία τῶν Μικρασιατῶν, καί μέ ἀποκορύφωμα τό 1919, ὅταν ἄρχισε ἡ γενοκτονία 350.000 Ἑλλήνων Ποντίων, μέχρι καί σήμερα ἡ πολιτική τοῦ τουρκικοῦ ἐθνικισμοῦ ἔχει δύο σταθερούς ἄξονες: α) Τή δημιουργία ὁμοιογενοῦς ἐθνικοῦ κράτους μέ τήν ἐξόντωση ἤ ἐκδίωξη τῶν Χριστιανικῶν μειονοτήτων (Ἑλλήνων, Ἀρμενίων, Ἀσσυρίων κἄ.). β) Τήν ἐπέκταση τῆς στρατιωτικῆς, οίκονομικῆς καί πολιτικῆς ἐπιρροῆς τῆς Τουρκίας πρός ὅλες τίς κατευθύνσεις καί κυρίως πρός τόν ἐδαφικό χῶρο τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ἡ εἰσβολή τοῦ Ἀττίλα στήν Κύπρο τό 1974. Στήν ἐπίτευξη τῶν τουρκικῶν στόχων δυστυχῶς ἔχει βοηθήσει κατά καιρούς ἡ ἀφέλεια, ἡ ἱστορική ἀμνησία καί ἡ ἐσφαλμένη κρίση τῆς ἑλληνικῆς πλευρᾶς. Κάθε ὑποχώρησή μας δέν ἐκλαμβάνεται ἀπό τήν Ἄγκυρα ὡς φιλική σχέση μεταξύ γειτόνων, ἀλλά ὡς ἔνδειξη ἀδυναμίας. Ἡ Τουρκία εἴτε ὡς Ὀθωμανική εἴτε ὡς Νεοτουρκική εἴτε ὡς Κεμαλική εἴτε ὡς Νεο-οθωμανική τῆς σημερινῆς περιόδου ἀποθρασύνεται κάθε φορά πού οἱ ἁρμόδιοι γιά τίς τύχες τοῦ Ἑλληνισμοῦ δείχνουν ἀδυναμία καί ὑποχωρητικότητα. Αὐτό μᾶς δείχνει καί ἡ προϊστορία τῶν Σεπτεμβριανῶν τοῦ 1955.
Θυμίζω τά ἱστορικά γεγονότα:

• Κατά τήν περίοδο 1928-1932 ὁ Ἐλ. Βενιζέλος καλλιέργησε τήν ἑλληνοτουρκική φιλία μέ τόν Κεμάλ Ἀτατούρκ. Ἡ ἀνταμοιβή μας ἦταν τό «βαρλίκ βεργκισί». Δηλαδή κατά τή διάρκεια τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου οἱ πολυάριθμοι Ἕλληνες τῆς Πόλης φορολογήθηκαν ὑπέρογκα καί ἄδικα.Ὅποιος δέν μποροῦσε νά πληρώσει ἀπεστέλλετο σέ κάτεργα γιά καταναγκαστικά ἔργα καί πολλοί πέθαναν ἀπό τίς κακουχίες.
• Τό 1952 ἡ Ἑλλάς σέ ἔνδειξη φιλίας πρός τούς γείτονες ἐπέτρεψε τή λειτουργία τουρκόφωνου Γυμνασίου στή Θράκη μέ τό ὄνομα τοῦ Τούρκου Προέδρου τῆς Δημοκρατίας Τζελάλ Μπαγιάρ καί –κακῶς ὡς ἀπεδείχθη- ἀνάγκασε ὅλους τούς Μουσουλμάνους τῆς Δυτικῆς Θράκης νά μαθαίνουν τήν τουρκική γλῶσσα. Ἡ ἀνταμοιβή μας ἦταν τά Σεπτεμβριανά τοῦ 1955. Ἡ ἱστορία ἔχει καί συνέχεια.
• Τό 1999, μετά τόν φονικό σεισμό στήν Κωνσταντινούπολη, ὁ λαός μας ἐπέδειξε τή χριστιανική ἀλληλεγγύη του καί κάποιοι ὑπεριασιόδοξοι καλλιέργησαν τήν λεγόμενη «διπλωματία τῶν σεισμῶν» μέ τήν ἐλπίδα νά ἐπιτύχουν βελτίωση τῶν σχέσεων. Ἡ ἀνταμοιβή μας ἦλθε στά ἀμέσως ἑπόμενα χρόνια μέ τίς συνεχεῖς ἀμφισβητήσεις τῶν ἐδαφικῶν, θαλασσίων καί ἐναερίων δικαίων μας, μέ προκλήσεις στή Δ. Θράκη, μέ τήν προβολή τῆς θεωρίας τῶν δύο κρατῶν στήν Κύπρο καί μέ τόν Νέο Ὀθωμανισμό τῶν κ.κ.Ἐρντογάν καί Νταβούτογλου.

Κάτι πού πρέπει πάντα νά προσέχουμε εἶναι ἡ συνήθης τουρκική τακτική τῆς «προβοκάτσιας», δηλαδή τῶν σκηνοθετημένων ἐπεισοδίων. Τόν Σεπτέμβριο τοῦ 1955 ὅλα ἄρχισαν ὅταν ἐξερράγη μία βόμβα στόν αὐλόγυρο τοῦ Τουρκικοῦ Προξενείου στή Θεσσαλονίκη, τό ὁποῖο θεωρεῖται ὡς ἡ οἰκία πού γεννήθηκε ὁ Κεμάλ Ἀτατούρκ. Σέ ἐλάχιστες ὧρες οἱ ἐφημερίδες στήν Κωνσταντινούπολη κυκλοφόρησαν μέ πηχυαίους τίτλους, ἄρα κάποιος τούς εἶχε προειδοποιήσει. Ὁ ὄχλος ἐφοδιάσθηκε μέ ὁμοιόμορφους ξύλινους λοστούς, ἄρα κάποιο συντονιστικό κέντρο ὐπῆρχε πίσω ἀπό τό σπάσιμο τῶν ἑλληνικῶν καταστημάτων, τους βιασμούς και τή θανάτωση τοῦ μοναχοῦ Χρυσάνθου. Ὅπως ἀπεδείχθη τή βόμβα τήν εἶχε βάλει σκοπίμως ἕνας ὑπάλληλος τοῦ Τουρκικοῦ Προξενείου, ὁ ὁποῖος μετά ἀπό λίγες δεκαετίες ἀνταμείφθηκε μέ τή θέση τοῦ Νομάρχη στήν Τουρκία! Ἡ μέθοδος τῆς σκηνοθεσίας ἐπανελήφθη καί τόν Ἰανουάριο τοῦ 1996, ὅταν ἡ δῆθεν τυχαία προσάραξη ἑνός τουρκικοῦ φορτηγοῦ πλοίου ὁδήγησε στήν κρίση τῶν Ἰμίων. Ἡ τουρκική ἐξωτερική πολιτική χρησιμοποιεῖ ὁρισμένες σταθερές μεθόδους, γι’αὐτό καλό εἶναι νά μελετοῦμε τήν ἄλλη πλευρά καί νά προλαμβάνουμε ὅσα μποροῦμε.
Ὡς Χριστιανοί Ὀρθόδοξοι καί δημοκρατικοί πολίτες δέν ἔχουμε μίσος ἤ ἐχθρότητα πρός τόν απλό Τοῦρκο πολίτη. Ἔχουμε ὅμως σοβαρές ἐνστάσεις καί ἀνησυχίες ὅταν διαβάζουμε τίς σαφεῖς καί δημοσιευμένες δηλώσεις τῶν ὀπαδῶν τοῦ Νέου Ὀθωμανισμοῦ, ὁ ὁποῖος ἀποτελεῖ τήν ἐπίσημη πολιτική τῆς Ἄγκυρας σήμερα. Ὅπως παρατηρεῖ εὔστοχα ὁ Τουρκολόγος Καθηγητής Νεοκλῆς Σαρρῆς οἱ Τοῦρκοι προαναγγέλλουν δημοσίως τά σχέδια καί τίς ἀπειλές τους. Διαβάζουμε, λοιπόν, τά σχέδια τοῦ Ὀθωμανισμοῦ στό βιβλίο τοῦ Τούρκου Ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν Ἀχμέτ Νταβούτογλου, τό ὁποῖο μεταφράσθηκε καί στά ἑλληνικά. Λέγεται «Τό Στρατηγικό Βάθος-Ἡ Διεθνής θέση τῆς Τουρκίας» καί ἐξεδόθη στήν Ἀθήνα τό 2010 ἀπό τίς ἐκδόσεις ΠΟΙΟΤΗΤΑ. Ἡ ἀρχική ἔκδοση ἔγινε στά τουρκικά τό 2001. ὁ Νταβούτογλου, Πανεπιστημιακός καί Διεθνολόγος πέραν τῆς σημερινῆς του ἰδιότητας, πιστεύει ὅτι ἡ Τουρκία πρέπει νά ἔχει ἔντονη καί πολύμορφη παρουσία στά Βαλκάνια, στόν Καύκασο καί στή Μέση Ἀνατολή, νά ἐνταχθεῖ στήν Εὐρώπη παραμένοντας μία ἡγετική δύναμη στόν Ἰσλαμικό κόσμο, νά διατηρήσει τόν στρατό της στήν Κύπρο ἔστω κι ἄν δέν μείνει οὔτε ἕνας τουρκοκύπριος, νά διδάξει πόσο καλή ἦταν ἡ Ὀθωμανική περίοδος γιά τούς ὑποδούλους λαούς καί νά ἀξιοποιήσει τίς μουσουμανικές κοινότητες καί μειονότητες τῆς περιοχῆς ὥστε νά παρεμβαίνει δυναμικά. Εἶναι χαρακτηριστικό τό ἀπόσπασμα τοῦ Νταβούτογλου, μέ τό ὁποῖο ὁμολογεῖ ὅτι αὐτά πού ἔκαναν στήν Κύπρο θέλουν νά τά ἐπαναλάβουν καί στήν ἑλληνική Θράκη. Γράφει στή σελίδα 200 τά ἑξῆς: «Οἱ δύο σημαντικοί βραχυπρόθεσμοι καί μεσοπρόθεσμοι στόχοι τῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς τῆς Τουρκίας στά Βαλκάνια εἶναι ἡ ἰσχυροποίηση τῆς Βοσνίας καί τῆς Ἀλβανίας μέσα σ’ἕνα πλαίσιο σταθερότητας καί ἡ δημιουργία ἑνός διεθνοῦς νομικοῦ πλαισίου πού θά θέσει ὑπό τήν προστασία του τίς ἐθνικές μειονότητες τῆς περιοχῆς. Στό νομικό αὐτό πλαίσιο ἡ Τουρκία πρέπει νά ἐπιδιώκει συνεχῶς τήν ἐξασφάλιση ἐγγυήσεων πού θά τῆς παρέχουν τό δικαίωμα παρέμβασης στά ζητήματα πού ἀφοροῦν τίς μουσουλμανικές μειονότητες τῶν Βαλκανίων. Ἡ νομιμότητα τῆς ἐπέμβασης τῆς Κύπρου (σ.σ. ἐννοεῖ τόν Ἀττίλα τοῦ 1974), πού ἀποτελεῖ ἕνα ἐντυπωσιακό παράδειγμα στή σύγχρονη ἐποχή, κατέστη δυνατή ἐντός ἑνός τέτοιου εἴδους νομικοῦ πλαισίου»!
Αὐτή εἶναι ἡ σκληρή πραγματικότητα καί ἄν θέλουμε νά μήν ἐπαναληφθοῦν τά Σεπτεμβριανά τοῦ 1955 καί ὁ Ἀττίλας τοῦ 1974 ὀφείλουμε νά σταματήσουμε τίς μονομερεῖς ὑποχωρήσεις μας (π.χ. ἀφελληνισμένα σχολικά βιβλία) καί τίς γλυκανάλατες «ἑλληνοτουρκικές προσεγγίσεις» πού ἐνθαρρύνουν τόν Νέο Ὀθωμανισμό.