Αθήνα, Μεγάλος Λιμός 1941
‘Ο άνθρωπος είναι τόσο πρόστυχος, που όλα τα
συνηθίζει στο
τέλος’, γράφει ο Ντοστογιέφσκι στο Έγκλημα και τιμωρία. Με βάση την παραπάνω
φράση μπορεί να αναρωτηθεί κανείς αν η προστυχιά είναι εγγενές χαρακτηριστικό
του ανθρώπου. Είναι ο άνθρωπος εν γένει χυδαίος, ανήθικος και ποταπός; Και πως
σχετίζονται αυτά τα χαρακτηριστικά με τη δύναμη της συνήθειας; Ο άνθρωπος
συνηθίζει κάθε καινούρια κατάσταση επειδή είναι ποταπός, ανήθικος, δηλαδή
πρόστυχος; Με αυτό το τελευταίο ερώτημα θα προσπαθήσουμε να ασχοληθούμε για να
αναδείξουμε την ιδεολογική προστυχιά των ταξικών κοινωνιών που εγκλωβίζει τα
κατώτερα και πολυπληθέστερα στρώματα της κοινωνίας στην αμεσότητα της
κατάστασής τους, και στην οποία το προλεταριάτο έρχεται να αντιπαραθέσει τον
καθαρό δρόμο της ανατροπής -καθαρό όχι με την έννοια της μη βίας ή της μη
καταπόνησης σωματικής και ψυχικής, αλλά με την έννοια της καθαρότητας της
στόχευσης και της σκέψης, της ξεκάθαρης σύλληψης της πραγματικότητας στην
κίνησή της και της θέσης του ανθρώπου σε αυτήν.