Berandu izan baino lehen

Leonardo di caprioren dokumentala duzu hemen, "Berandu izan baino lehen" (Before the flood) izenekoa. Bertan aldaketa klimatikoa eta honen ondorioak azaltzen ditu. Interesgarria da. Klikatu argazkian.

Eskerrikasko Mikel Mujika.

MGZ: Avatar filmaren galdetegia.

Hemen duzue Avatar filmearen inguruko galdetegia. Galdera batzuen erantzuna filman bertan aurkituko duzue baina beste batzuk erantzuteko garunak pixka bat nekatu beharko dituzue. On egin!

1) Pandora bizidunak dauden planeta urruna da eta bertan Na'vi izeneko gizaki itxurako aborigenak bizi dira. Esaldi honetan badago akats bat, zein da?

2) Neytirik Jake salbatzen duenean ez ditu honen eskerrak onartzen eta txakurrak hiltzearen erruduna bera izan dela dio. Zergatik?

3) Jake Sully Pandorara iritsi aurretik gizakiak saiatu izan dira Na'viekin negoziatzen. Eskola bat ireki zuten eta botikak eta errepideak eskaini zizkieten, baina Na'viek ez zuten horrelakorik onartu. Zergatik?

4) Na'viek lau hatz dituzte eta Avatarrek bost. Efekto espezialak egiten dituztenen akatsa izango da ala badago hau azaltzen duen arrazoi zientifikoren bat?

5) Jake Sully Na'viengana iristerakoan Neytiriren amak esaten dio “Es imposible llenar taza que está llena”. Zergatik esaten dio hori?

6) Gauez Pandorako bizidunek argia sortzen dute. Zein da fenomeno honen izen zientifikoa? Aipa itzazu gure planetan aurki daitezkeen adibide pare bat.

7) Pandorako bizidun guztiak elkar komunikaturik daude eta arimen zuhaitzean guztien oroitzapenak gordetzen dira, baita hilda daudenenak ere. Zeren antza du honek?

8) Guztiok emozionatu gara bukaeran, baina zure ustez filmea ongi bukatzen da? Hau da, nork komeniko litzateke irabaztea, gizakiek ala Na'viek?

9) Imagina ezazu Pandorako kasua Lurrean gertatzen dela, hau da, Afrikako oihanean mineral oso garrantzitsu bat aurkitzen dutela (deitu diezaiogun adibidez “coltan”) eta mineral horrek gure bizimodua hobetzeko balio duela. Ziurrenik mineral horren gainean oihan tropikala egongo da eta animalia eta gizakiak biziko dira bertan. Kasu honetan noren alde egongo zinateke, minerala aterako dutenen alde ala bertan bizi diren aborigenen alde? Arrazoitu erantzuna.

10) Txamanak, naturarekiko armonia, oreka... Gaur egun horrelako jenderik badago Lurrean? Non? Europan aspaldi horrelako leinurik egon zen?

MGZ: Moon filmaren galdetegia.

Azken egun hauetan Moon filma ikusi dugu. Argazkian klikatuz gero trailerra ikusiko duzue. Orain erantzun galdera hauek:

1) Zer egiten du Lunar Industries enpresak?
2) Zergatik da munduko enpresa aberatsena?
3) Nolakoa da Samen bizitza ilargiko basean? Zein jarduera egiten ditu, zertarako?
4) Zergatik ezin du Lurrarekin zuzeneko konexiorik izan?
5) Zergatik daude hainbeste klon?
6) Alabaren adina kontutan hartuta zenbat Sam izan dira?
7) Filmeko bi Samen artean zein oroitzapen konpartitzen dituzte? Zeintzu ez?
8) Zein da Eliza espedizioaren helburua?
9) Nor da GERTY? Zergatik laguntzen dio Sami?
10) Gustatuko litzaizuke Sam bezala hiru urte ilargian lanean aritzea? Tranparik gabe, noski, eta pentsa diru asko irabaziko zenukeela.

MGZ: Hikikomoriak.

Hikikomorien inguruko dokumental interesgarria daukagu hemen. Klikatu argazkian.

MGZ: Zahartasun programatua.

Cosima Dannoritze-k zuzendutako  
Comprar Tirar Comprar dokumentala ikusi dugu klasean. Bertan Zahartasun programatuaren historia kontatzen da. Orain hausnarketa egitea tokatzen zaigu eta horretarako galdetegi hau erantzuteko eskatzen dizut:

1) Zein objetuk eman zion hasiera zahartasun programatuari? 

2) Zer zen Phoebius eta zein zen beren helburua? 

3) Zein beste produktu aipatzen dira bideoan? Zuk erabiltzen dituzu? 

4) Zein uste duzu dela inpresora baten “bizitza”? 

5) Zer gomendatu diote Marcosi? Zer egin du berak? Erraza izan al zaio? 

6) Pentsa dezagun Euskal Herrian zahartasun programatuaren kontra egitea erabakitzen dela eta erabaki hori benetan aplikatzen dela. Zer aldatuko litzateke onera eta zer txarrera? 

7) Zahartasun programatua jasan duzula uste duzu? Erruduna ala biktima zarela pentsatzen duzu? 

8) Orain 17 urte dituzu. Zenbat urtekin hasi zinen mugikorra erabiltzen eta zenbat izan dituzu dagoeneko? 

9) Erraza da zahartasun programatuaren zurrunbiloari uko egitea? 

10) Zahartasun programatua lehen munduari dagokio bakarrik? Arrazonatu erantzuna. 

11) Zergatik izorratzen dira inpresorak lan bat entregatzeko epearen bezperan?

MGZ: Aral itsasoaren tragedia.

Hemen duzue Isabel Coixetek Aral itsasoaren tragediaren inguruan egindako dokumentala, Aral, el mar perdido.

MGZ: Gattaca filmari buruzko galdetegia.

Gattaca filmea ikusi ondoren hemen dituzue agindutako galderak. Genetikaren inguruko kontzeptuak freskatzeko balioko dizue. Irudian klikatuz gero filema ikusiko duzu (gazteleraz)..

1) Filman esaten dute jadanik inork ez duela argazkietara begiratzen. Egia al da? Zergatik?
2) Zein desberdintasun dago Vincent eta Anton anaien artean?
   a) Jaiotzan.
   b) Jendeak nola tratatzen dituen haur garaian.
   c) Beraien arteko harremanean (haur direla).
3) Zein frogek balio dute bakoitzaren “baliotasuna” neurtzeko?
4) Filmaren hasieran aktoreen izenak agertzen direnean A C G eta T hizkiak nabarmentzen dira. Gattaca osatzen duten letrak dira. Zerbait berezia nabaritzen duzu hizki horietan? 

5) Zein aldaketa izan ditu protagonistak Vincent izatetik Jerome izatera pasatu denean?
   a) Jendeak nola ikusten duen: (Gattacako jendeak, garbitzaileen nagusiak...)
   b) Bere izakeran.

6) Zer da genoismoa?
7) Filmaren arabera, haur bat sortzerako orduan zer programatu daiteke eta zer ez?
8) Jerome (benetakoa) perfektua izanik, zoriontsua al da? Zergatik?
9) Zein desberdintasun dago Irene eta Jeromek (Vincentek) beren gaixotasunaren aurrean duten jarreren artean?
10) Zer iruditu zaizu medikuaren jarrera? Zergatik uste duzu jokatuko zuela horrela?

11) Nola gainditu zuen Vincentek igerian Anton anaia?

12) Inoiz espazioan bidaiatuko duzula uste al duzu?

13) Gustatuko litzaizuke Gattacan lan egin eta Jeromen etxean bizitzea? Zergatik?
14) Uste duzu inoiz iritsiko garela filmak erakusten duen mundura? Arrazonatu erantzuna.

15) Zein da Vincentek filmaren arabera ematen digun irakasgaia?

Batxi 1/ MGZ: Lorezain leiala (El jardinero fiel). Galdetegia.

 








1) Deskriba itzazu hiru protagonistak: Justin, Tessa eta Arnold.
2) Zein aldaketa izan ditu Justinek istorioak aurrera egin ahala?
3) Kibera munduko txabola-hiri handiena da, Nairobiren kanpoaldean dago, Kenian. Zein baldintzatan bizi da jendea? Aipa itzazu osasungarriak ez diren hiruzpalau.
4) Zein laguntza dute Kiberako biztanleek?
5) Filmaren arabera zein da "KDH", "Hiru erle", bertako gobernua eta gobernu britainiarraren papera Kenian?
6) Nork hil zuen Tessa? Zergatik?
7) Zer iruditzen zaizkizu medikamentuekin egiten diren esperimentuak? Beharrezkoak dira? Onuragarriak dira guretzat?
8) Komenta ezazu honako esaldi hau: "Ezin ditugu pobre guztiak salbatu, baina neskatila honi lagun diezaiokegu."
9) Pelikulan kontatzen denaren antzerako kasu errealak badaude, hala farmazia industriari, nola bestelako industriari lotuak. Ezagutzen duzu bateren bat?
10) Zein da Afrikaren etorkizuna?

MGZ: Chernobyl, alienazio eremua

Hemen duzue Chernobylen inguruko beste erreportai bat, oraingoan Jon Sistiaga erreportari ezagunak egindakoa. "Chernóbil, zona de alienación" izena du. Beñat Rodriguezek eman dit honen berri. Klikatu argazkian.

MGZ / DBH 4: Bio. Gizakiaren eboluzioa (2)

Gizakiaren eboluzioaren inguruan Jean Jacques Annaud zuzendariaren "Suaren bila" filmea ikusi dugu, 1981ean egindakoa. Garai hartako zientzilari onenen aportazioak izan zituen bai eta etologo eta hizkuntzalarienak ere.
Azpiko irudian klikatuz gero filmea ikusiko duzue YouTuben. Hasierako hitzak alemanieraz dauden arren, ez arduratu, filmean ez dute hitzik egiten eta.

Hona hemen filmari buruzko hainbat galdera:

1) Zer garrantzia dauka suak hominidoentzat? Zertarako erabiltzen dute?

2) Zein da neandertalen dieta?

3) Neandertalek haragia ere jaten dute, baina zer dira, ehiztariak, sarraskijaleak, kanibalak... ?

4) Zeintzu animalia azaltzen dira filmean? Hauetatik zeintzuk iraungi ziren?

5) Konpara itzazu homo erectus-en, neandertalen eta homo sapiens-en armak.

6) Aipa itzazu neandertalen eta homo sapiens-en arteko desberdintasunak:

     - Itxuran.

     - Komunikatzeko gaitasunean

     - Bizilekuetan

     - Arte, kultura eta zientziari dagokionean

7) Zure ustez neandertalak gizaki inteligenteak dira? Jar itzazu filmean azaltzen diren adibideak.

8) Filmean, zer ikasi dute neandertalek homo sapiens-engandik?

9) Filmaren arabera, zein izan zen homo sapiens-en arrakastaren giltza?

10) Neandertalak iraungi ez balira, non eta nola biziko zirela uste duzu?

11) Filman agertzen diren homo sapiens-ekin identifikatzen al zara? Zertan bai, zertan ez?

MGZ / DBH 4: Bio. Gizakiaren eboluzioa (1).

Gizakiaren eboluzioa aztertzen ari garenez hemen dakarkizuet filme berezi bat. "Haitzuloetako hartzaren leinua" edo "El Clan del Oso Cavernario" nobelaren adaptazio zinematografikoa da. Hemen duzuena filmaren hasierako sei minutuak dira. Bertan agertzen da nola Neanderthal talde batek Cro-Magnon haur bat aurkitu eta berarekin eramaten duen.

MGZ: Koltanaren arazoa

Hemen duzue Ander, Pablo eta Gorkak Koltanari buruzko aurkezpenean erakutsi diguten bideoa. Blood in the mobile (odola mugikorrean) dokumentalaren trailerra da. Klikatu irudian.



Hemen duzue Blood in the mobile filmaren Webgunea ere.

MGZ: Aral eta Chernobyl

Aurreko posta batean Aznalcollar, Moynaq, Muxía eta Prypiat herrien inguruko informazioa bilatzeko eskatu nizuen. Hauetatik bi Espainiar estatuan gertaturikoak dira (Aznalcóllarko meategiaren ihes kutsakorra eta Muxían Prestige untziaren petrolio isuria) eta beraiei buruzko informazio ugari dago. Beste biak urrutikoak dira eta Prypiaten zegoen Chernobyl zentral nuklearra ezaguna bada ere, Moynaqen berri handirik ez zenuten aurretik.

Hemen dituzue bi desastre ekologiko hauen inguruan egindako dokumentalak:

Aral, el mar perdido
La batalla de Chernobyl

Ea gustoko dituzuen. Ondoren bi gertakariei buruzko galdetegia pasako dizuet, beraz adi egon beharko duzue.

MGZ: Avatar filmaren galdetegia

Hemen duzue Avatar filmearen inguruko galdetegia. Galdera batzuen erantzuna filman bertan aurkituko duzue baina beste batzuk erantzuteko garunak pixka bat nekatu beharko dituzue. On egin!

1) Pandora bizidunak dauden planeta urruna da eta bertan Na'vi izeneko gizaki itxurako aborigenak bizi dira. Esaldi honetan badago akats bat, zein da?

2) Neytirik Jake salbatzen duenean ez ditu honen eskerrak onartzen eta txakurrak hiltzearen erruduna bera izan dela dio. Zergatik?

3) Jake Sully Pandorara iritsi aurretik gizakiak saiatu izan dira Na'viekin negoziatzen. Eskola bat ireki zuten eta botikak eta errepideak eskaini zizkieten, baina Na'viek ez zuten horrelakorik onartu. Zergatik?

4) Na'viek lau hatz dituzte eta Avatarrek bost. Efekto espezialak egiten dituztenen akatsa izango da ala badago hau azaltzen duen arrazoi zientifikoren bat?

5) Jake Sully Na'viengana iristerakoan Neytiriren amak esaten dio “Es imposible llenar taza que está llena”. Zergatik esaten dio hori?

6) Gauez Pandorako bizidunek argia sortzen dute. Zein da fenomeno honen izen zientifikoa? Aipa itzazu gure planetan aurki daitezkeen adibide pare bat.

7) Pandorako bizidun guztiak elkar komunikaturik daude eta arimen zuhaitzean guztien oroitzapenak gordetzen dira, baita hilda daudenenak ere. Zeren antza du honek?

8) Guztiok emozionatu gara bukaeran, baina zure ustez filmea ongi bukatzen da? Hau da, nork komeniko litzateke irabaztea, gizakiek ala Na'viek?

9) Imagina ezazu Pandorako kasua Lurrean gertatzen dela, hau da, Afrikako oihanean mineral oso garrantzitsu bat aurkitzen dutela (deitu diezaiogun adibidez “coltan”) eta mineral horrek gure bizimodua hobetzeko balio duela. Ziurrenik mineral horren gainean oihan tropikala egongo da eta animalia eta gizakiak biziko dira bertan. Kasu honetan noren alde egongo zinateke, minerala aterako dutenen alde ala bertan bizi diren aborigenen alde? Arrazoitu erantzuna.

10) Txamanak, naturarekiko armonia, oreka... Gaur egun horrelako jenderik badago Lurrean? Non? Europan aspaldi horrelako leinurik egon zen?

MGZ: Camino filmea

Hemen daukazue Camino filma, osasunaren aurrean erlijioak duen jarrera azaltzen du eta benetan interesgarria da. Irudian klikatuz gero pelikularen web orrira sartuko zarete.

Mila esker Iraitz filmea gomendatzeagatik.

MGZ: El jardinero fiel

Osasunaren gaiarekin gabiltzala, farmazeutika erraldoiek Afrika aldean egiten dituztenak ikusi ditugu El jardinero fiel filmean. Ralph Fiennes eta Rachel Weisz dira protagonista nagusiak. Emakumezkoen bigarren aktore onenaren Oscar saria irabazi zuen Rachel Weisz-ek eta musikarik onenaren Oscar sarirako nominazioa izan zuen Alberto Iglesias donostiarrak.
Filma John Le Carreren Lorezain irmoa (The constant gardener) liburuan oinarritua dago, eta liburua berriz Nigerian 1996an gertatu zen kasu batean.
Kenian grabatu zuten, Nairobi hiriburuan, Turkana lakuan eta Kiberan. Kiberan milioi bat pertsona bizi dira txaboletan, afrikako txabola-herririk handiena da. Pelikularen egileak grabazioan bizitakoarekin hain hunkituta gelditu ziren bertan proiektuak aurrera eramango zituen gobernuz kanpoko erakunde bat sortu zutela, Constant Gardener Trust.

MGZ: Zientzia Zineman (4)

Hiruhileko honetan gaixotasunei buruzko lana egin beharko duzue. Badaude gaixotasun genetikoak, infekziosoak, mentalak, inguruneko baldintzek eragindakoak, istripuek sortutakoak, gaixotasun oso arraroak...
Hemen dakarzkizuet gaixotasun hauetako batzuk gai hartuta egin diren film ezagun batzuen trailerrak: Planta 4ª, El diario de Noa eta La decisión de Anne. Lehenengo biak oso ondo daude, hirugarrena ez dut ikusi baina itxura ona hartzen diot.























Laugarren filme bat ere ekarri nahi dut gogora. Ez da gaixotasun konkretu bati buruzkoa baina hainbat gizaki bitxi agertzen dira bertan, erraldoiak, nanoak, siamesak, otsogizonak, denak Tim Burton handiaren gidaritzapean. Big Fish da, nik sekula ikusi dudan filme onenetako bat.

MGZ: Zientzia zineman (3)

Genetikaren inguruko bi filmeren berri dakarkizuet oraingoan.

Lehenengoa La isla izenekoa da, Mariak klasean aipatu zuena. 2005ekoa da eta klonazioaren gaia aztertzen du. Niri gustatu zitzaidan filmea.
Ewan McGregor eta Scarlett Johansson dira aktore nagusiak.









Aurtengo udan estrenatu da manipulazio genetikoari buruzko beldurrezko filme bat. Splice du izena. Nik ez dut ikusi baina interesgarria dirudi. Manipulazioaren ondorio txarrenak erakusten ditu. Adrien Brody eta Sarah Polley dira protagonistak.

MGZ: Gattaca filmaren galdetegia

Gattaca filmea ikusten ari gara. Genetikako gaiak lantzen dituen filma da eta bigarren hiruhilekoari sarrera emateko balioko digu. Gogoratu pelikula ikusi ondoren galderak erantzun beharko ditugula.

1) Filman esaten dute jadanik inork ez duela argazkietara begiratzen. Zergatik?
2) Zein desberdintasun dago Vincent eta Anton anaien artean?
a) Jaiotzan:
b) Jendeak nola tratatzen dituen haur garaian:
c) Beraien arteko harremanean (haur direla):
3) Zein frogek balio dute bakoitzaren “baliotasuna” neurtzeko?
4) Non daude gordeta zure geneak?
5) Filmaren hasieran aktoreen izenak agertzen direnean A C G eta T letrak nabarmentzen dira. Gattaca osatzen duten letrak dira. Zerbait berezia nabaritzen duzu letra horietan?
6) Zein aldaketa izan ditu protagonistak Vincent izatetik Jerome izatera pasatu denean?
a) Jendeak nola ikusten duen: (Gattacako jendeak, garbitzaileen nagusiak...)
b) Bere izakeran:
7) Filmaren arabera, haur bat sortzerako orduan zer programatu daiteke eta zer ez?
8) Jerome perfektua izanik, zoriontsua al da? Zergatik?
9) Gustatuko litzaizuke Gattacan lan egin eta Jeromen etxean bizitzea? Zergatik?
10) Uste duzu inoiz iritsiko garela filmak erakusten duen mundura?

MGZ: Zientzia zineman (2)

Aurreko batean Zientzia fikziozko lehenengo filmea ikusi genuen, Ilargirako bidaia. Orain biziaren jatorria eta eboluzioa aztertzen ari garenez ikus ezazue bere garaian oso famatua izan zen filme baten trailerra, One million years BC (K.a. milioi bat urte). Ea ezer berezirik aurkitzen duzuen...