Ἡ πιὸ εὔκολη ἁμαρτία

Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ βιβλίο "Ἔργα Ἀσκητικά", τοῦ Ἀββᾶ Δωροθέου

Συμβαίνει νὰ κάνει κάποιος ἀδελφὸς μερικὰ πράγματα μὲ ἁπλότητα. Αὐτὴ, ὅμως, ἡ ἁπλότητα εὐαρεστεῖ στὸ Θεὸ περισσότερο ἀπὸ ὁλόκληρη τὴ δική σου ζωή.

Καὶ σὺ κάθεσαι καὶ τὸν κατακρίνεις καὶ κολάζεις τὴ ψυχή σου; Καὶ ἂν κάποτε ὑποκύψει στὴν ἁμαρτία, πῶς μπορεῖς νὰ ξέρεις πόσο ἀγωνίστηκε καὶ πόσο αἷμα ἔσταξε, πρὶν κάνει τὸ κακό, ὥστε νὰ φτάνει νὰ μοιάζει ἡ ἁμαρτία του σχεδὸν σὰν ἀρετὴ στὰ μάτια τοῦ Θεοῦ;

Γιατί ὁ Θεὸς βλέπει τὸν κόπο του καὶ τὴ θλίψη ποὺ δοκίμασε, ὅπως εἶπα, πρὶν νὰ κάνει τὸ κακό καὶ τὸν ἐλεεῖ καὶ τὸν συγχωρεῖ. Καὶ ὁ μὲν Θεὸς τὸν ἐλεεῖ, ἐσὺ δὲ τὸν κατακρίνεις καὶ χάνεις τὴ ψυχή σου; Ποῦ ξέρεις ἀκόμα, καὶ πόσα δάκρυα ἔχυσε γι’ αὐτό ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ;

Καὶ σὺ μὲν ἔμαθες τὴν ἁμαρτία, δὲν ξέρεις ὅμως τὴ μετάνοια. Μερικὲς... φορὲς, μάλιστα, δὲν κατακρίνουμε μόνο ἀλλὰ καὶ ἐξουθενώνουμε.

Ἐξουθένωση εἶναι ὅταν, ὄχι μόνον κατακρίνει κανεὶς κάποιον ἀλλὰ καὶ τὸν ἐκμηδενίζει, σὰν νὰ τὸν ἀποστρέφεται καὶ τὸν σιχαίνεται, σὰν κάτι ἀηδιαστικό.

Αὐτὸ εἶναι ἀκόμα χειρότερο καὶ πολὺ πιὸ καταστρεπτικὸ ἀπὸ τὴν κατάκριση.

Ὅσοι, ὅμως, θέλουν νὰ σωθοῦν δὲν προσέχουν καθόλου τὰ ἐλαττώματα τοῦ πλησίον, ἀλλὰ προσέχουν πάντοτε τὶς δικές τους ἀδυναμίες καὶ ἔτσι προκόβουν.

Σὰν ἐκεῖνον, ποὺ εἶδε τὸν ἀδελφό του νὰ ἁμαρτάνει καὶ στενάζοντας βαθιὰ εἶπε:

«Ἐάν κάποιος ἀδελφός μοῦ κουβαλήσει ἀπ’ ἔξω λόγια, θέλεις, ἀββᾶ, νά τοῦ πῶ, νά μήν μοῦ τά μεταφέρει;».

185.

Αδελφός ρώτησε ένα Γέροντα:

«Εάν κάποιος αδελφός μου κουβαλήσει απ’ έξω λόγια, θέλεις, αββά, να του πω, να μην μου τα μεταφέρει;».

«Όχι» απάντησε ο Γέροντας.

Ξαναρωτά ο αδελφός: «Γιατί;».

Η ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ (1): Μήν κατακρίνεις (Ἀββᾶς Δωρόθεος Γάζης)

 

Λόγος τοῦ ἀββᾶ Δωροθέου «Περὶ τοῦ μὴ κρίνειν τὸν πλησίον».

Ὁ γλαφυρός καί ἐπιβλητικός συγγραφέας ἔζησε τόν 6ο αἰώνα στήν Παλαιστίνη. Ἀπό μικρός ἀφοσιώθηκε μέ ἐξαιρετικό ζῆλο στή μόρφωση. Ἀργότερα ἔγινε μοναχός στή μονή τοῦ Σερίδου. Ἐκεῖ ἵδρυσε μέ χρήματα τοῦ ἀδελφοῦ του νοσοκομεῖο γιά μοναχούς καί γι᾽ ἄλλους φτωχούς ἀρρώστους.

Τελικά συγκρότησε μοναστήρι στή Γάζα. Οἱ διδασκαλίες του διακρίνονται γιά τήν ἁπλότητα, τή χάρη, τή ζωντάνια καί τήν πειστικότητα. Ὁ λόγος του γιά τήν κατάκριση, πού ἀκολουθεῖ, ἔχει ὡς θεμέλιό του τό σεβασμό στήν ἀνθρώπινη προσωπικότητα,, θέμα πού τόσο ἀπασχολεῖ τή σύγχρονη ἐπιστήμη καί διανόηση.

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ

Μήν κατακρίνεις

Ἄν εἴχαμε στό νοῦ μας͵ ἀδελφοί, τά λόγια τῶν ἁγίων πατέρων ἄν τά μελετούσαμε παντοτινά, δύσκολα θ’ ἁμαρτάναμε, δύσκολα θά παραμελούσαμε τούς ἑαυτούς μας. Ἂν π.χ. ὅπως εἶπαν ἐκεῖνοι, δέν καταφρονούσαμε ὅσα μᾶς φαίνονται μικρά καί τιποτένια, δέν θά πέφταμε στά μεγάλα καί βαριά.

Ὅλοι ξέρετε πόσο μεγάλο ἁμάρτημα εἶναι νά κρίνουμε τόν πλησίον. Τί βαρύτερο ὑπάρχει ἀπ᾽ αὐτό; Τί ἄλλο μισεῖ καί ἀποστρέφεται τόσο ὁ Θεός; Ὅπως εἶπαν καί οἱ πατέρες, δέν ὑπάρχει χειρότερο πρᾶγμα ἀπό τήν κατάκριση. Καί ὅμως, σ᾽ ἕνα τέτοιο μεγάλο κακό φτάνει κανείς ἀπό μερικές ἀσήμαντες ἀπροσεξίες.

Ἂν δεχθεῖς μιά μικρή ὑποψία γιά τόν πλησίον ἄν πεῖς͵ “Τί εἶναι ν’ ἀκούσω τί λέει αὐτός ὁ ἀδελφός; Τί εἶναι νά πῶ κι ἐγώ ἕνα λόγο; Τί εἶναι ἂν δῶ τί πάει νά κάνει αὐτός ὁ ἀδελφός ἤ ἐκεῖνος ὁ ξένος;», τότε ὁ νοῦς ἀρχίζει ν’ ἀφήνει τίς δικές του ἁμαρτίες καί ν’ ἀσχολεῖται συνεχῶς μέ τούς ἄλλους.

᾿Από κεῖ φτάνει κανείς στήν κατάκριση, στήν καταλαλιά καί στήν ἐξουδένωση. Κι ἔπειτα πέφτει σ’ ἐκεῖνα πού κατακρίνει. Τίποτα δέν ἀπογυμνώνει τόσο τόν ἄνθρωπο καί δέν τόν φέρνει σέ ἐγκατάλειψη Θεοῦ, ὅσο ἡ καταλαλιά, ἡ κατάκριση καί ἡ ἐξουδένωση τοῦ πλησίον. Γιατί ἄλλο εἶναι καταλαλιά, ἄλλο κατάκριοη καί ἄλλο ἐξουδένωση.

Καθημερινά μιλᾶμε πολύ καί μέσα στά λόγια μας, ἴσως νά κρύβεται ἡ κατάκριση, ἡ καταλαλιά καί ἡ ἐξουθένωση

Καθημερινά μιλάμε πολύ και μέσα στα λόγια μας, ίσως να κρύβεται η κατάκριση, η καταλαλιά και η εξουθένωση:

▪︎Καταλαλιά είναι να διαδίδεις με λόγια τις αμαρτίες και τα σφάλματα του πλησίον.

Περί κατακρίσεως, λοιδορίας, καταλαλιᾶς, συκοφαντίας (Ἅγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως)

Περὶ κατακρίσεως.

Κατάκριση σημαίνει νὰ κρίνεις καὶ νὰ καταδικάζεις κάποιον γιὰ ἕνα ἁμάρτημα.

Ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος λέει ὅτι «τίποτα δὲν εἶναι τόσο εὐχάριστο γιὰ τοὺς ἀνθρώπους, ὅσο τὸ νὰ κατακρίνουν τὶς πράξεις τῶν ἄλλων». Καὶ ὁ Χρυσόστομος λέει ὅτι «μὲ τὴν κατάκριση ἀνατράπηκαν καὶ βυθίστηκαν ψυχές». Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος διδάσκει σὲ ὅλους ὅτι αὐτὸς ποὺ κατακρίνει δὲν μπορεῖ νὰ ἀπολογηθεῖ. Διότι γιὰ τὸ κρίμα ποὺ κατακρίνει τὸν ἄλλον, κατακρίνει τὸν ἑαυτό του. Γιατί τὰ ἴδια κάνει καὶ αὐτὸς ποὺ κρίνει. Καὶ σὺ ἄνθρωπε ποὺ κρίνεις αὐτοὺς ποὺ κάνουν τέτοιες πράξεις καὶ κάνεις αὐτά, νομίζεις ὅτι θὰ γλυτώσεις τὴν κρίση τοῦ Θεοῦ; Ὁ καθένας κουβαλάει τὸ δικό του φορτίο. Γιὰ αὐτὸ καὶ ὁ Χρυσόστομος παραινεῖ λέγοντας: «ἂς μὴ γινόμαστε λοιπὸν πικροὶ δικαστὲς τῶν ἄλλων, γιὰ νὰ μὴ ζητηθοῦν καὶ ἀπὸ μᾶς εὐθύνες. Γιατί ἔχουμε ἁμαρτήματα μεγαλύτερα ἀπὸ κάθε συγγνώμη. Ἑπομένως, καλύτερα νὰ ἐλεοῦμε ἐκείνους ποὺ ἔκαναν ἀσυγχώρητα ἁμαρτήματα, γιὰ νὰ ἐξασφαλίσουμε κι ἐμεῖς οἱ ἴδιοι ἀπὸ πρὶν γιὰ τὸν ἑαυτὸ μας τέτοιο ἔλεος. Κι ὅμως, ὅσο κι ἂν φιλοτιμηθοῦμε, ποτὲ δὲν θὰ μπορέσουμε νὰ προσφέρουμε τέτοια φιλανθρωπία, τὴν ὁποία χρειαζόμαστε ἐμεῖς ἀπὸ τὸν φιλάνθρωπο Θεό…γιατί ὅποιος μιλάει μὲ φροντίδα καὶ ἀκρίβεια γιὰ τὸν συνάνθρωπό του, πολὺ περισσότερο θὰ ἔχει τὸν Θεὸ νὰ κάνει τὸ ἴδιο γιὰ αὐτόν. Ἂς μὴ μιλᾶμε λοιπὸν ὁ ἕνας ἐναντίον τοῦ ἄλλου».

Καὶ ὁ Κύριός μᾶς δίνει ἐντολὲς λέγοντας: «Μὴν κρίνετε γιὰ νὰ μὴν κριθεῖτε. Γιὰ τὸ κρίμα ποὺ κρίνετε θὰ κριθεῖτε καὶ μὲ τὸ μέτρο ποὺ μετρᾶτε θὰ μετρηθεῖτε. Τί βλέπεις τὸ ξυλαράκι στὸ μάτι τοῦ ἀδελφοῦ σου, ἐνῶ τὸ δοκάρι στὸ δικό σου μάτι δὲν τὸ καταλαβαίνεις;»

*

Περὶ λοιδορίας.

Λοιδορία εἶναι ἡ κακολογία, ἡ ὕβρη, ἡ καταλαλιά.

Ὁ λοίδορος εἶναι μοχθηρός, ἐπιρρεπὴς στὸ νὰ κατηγορεῖ καὶ στὶς ὕβρεις. Ἔχει ἀκάθαρτη καρδιά. Τὸ πνεῦμα τοῦ εἶναι διεστραμμένο καὶ ἡ ψυχὴ του μοχθηρή. Τὸ στόμα του εἶναι διεστραμμένο, ἡ γλώσσα του πονηρή, τὰ χείλη του βέβηλα, οἱ λόγοι του ἄδικοι. Γίνεται πικρὸς δικαστὴς τοῦ ἀδελφοῦ του, τὸν κατακρίνει χωρὶς ἀπολογία, ἀνηλεὴς καὶ ἀδυσώπητος, τοῦ ἐπιτίθεται καὶ τοῦ ἀπαγγέλει τὴν καταδίκη του. Ὁ λοίδορος καθόλου δὲν διαφέρει ἀπὸ τὸν δολοφόνο, διότι ὁ μὲν ἀφαιρεῖ τὴν ζωή, ἐνῶ ὁ δὲ τὴν τιμή, δηλαδὴ τὸ βάθρο πάνω στὸ ὁποῖο στηρίζεται ἡ ζωή.

*

Περὶ καταλαλιᾶς καὶ καταλάλου.

Καταλαλιὰ εἶναι ἡ κατηγόρια, ἡ κακολογία. Κατάλαλος εἶναι αὐτὸς ποὺ κακολογεῖ καὶ κατηγορεῖ τὸν πλησίον του. Ὁ Μέγας Βασίλειος λέει «καταλαλιὰ εἶναι νὰ μιλάς ἐναντίον ἑνὸς ἀδελφοῦ ποὺ δὲν εἶναι παρών, μὲ σκοπὸ νὰ τὸν συκοφαντήσεις, ἀκόμα καὶ ἂν εἶναι ἀλήθεια αὐτὸ ποὺ λές».

Ὁ Ἰάκωβος ὁ ἀδελφόθεος συμβουλεύει λέγοντας: «Ἀδελφοί, μὴν καταλαλεῖτε ὁ ἕνας ἐναντίον τοῦ ἄλλου. Αὐτὸς ποὺ καταλαλεῖ ἐναντίον τοῦ ἀδελφοῦ του, ἢ κρίνει τὸν ἀδελφό του, καταλαλεῖ ἐνάντια στὸν νόμο, κρίνει τὸν νόμο. Ἂν ὅμως κρίνεις τὸν νόμο, δὲν τηρεῖς τὸν νόμο, ἀλλὰ εἶσαι κριτής του. Ἕνα εἶναι ὁ νομοθέτης ποὺ μπορεῖ νὰ σώσει καὶ νὰ καταστρέψει. Ἐσὺ ποιὸς εἶσαι, ποῦ κρίνεις τὸν ἄλλον»; Ὁ κατάλαλος μὲ τὴν καταλαλιὰ τρώει τὶς σάρκες τῶν ἀδελφῶν του (Πατερικόν). Ὁ Μέγας Βασίλειος θεωρεῖ ἄξιους ἀφορισμοῦ τὸν κατάλαλο καὶ αὐτὸν ποὺ τὸν ἀκούει, λέγοντας «ἂν κάποιος βρεθεῖ νὰ καταλαλεῖ ἐναντίον κάποιου ἢ νὰ ἀκούει κάποιον νὰ καταλαλεῖ καὶ νὰ μὴν τὸν ἐπιτιμά, νὰ ἀφορίζεται μαζί του».

Ὁ κατάλαλος ἀφαιρεῖ τὴν τιμὴ τοῦ ἀνθρώπου, ὅπως ὁ φονιὰς τὴν ζωή. Καὶ οἱ δύο εἶναι ἐξίσου ἀνθρωποκτόνοι.

*

Περὶ συκοφαντίας καὶ συκοφάντη.

Συκοφαντία εἶναι ἡ ψεύτικη κατηγορία. Συκοφάντης εἶναι ὁ ψεύτης. Καὶ κάποιος σοφὸς λέει «κανέναν ἄλλον νὰ μὴ θεωρεῖς ψεύτη, παρὰ τὸν συκοφάντη. Γιατί μεταξὺ ψεύδους καὶ συκοφαντίας δὲν ὑπάρχει καμία διαφορά». Συκοφάντη οἱ παλιότεροι καὶ οἱ τωρινοὶ ὀνομάζουν τὸν διαβολέα καὶ τὸν προσαγωγέα.

Εἶναι βέβαιο ὅτι ὁ διάβολος ἔχει ἐφεύρει τὴν συκοφαντία. Δηλητήριο σκορπιοῦ ἡ γλώσσα τοῦ συκοφάντη. Δὲν παρατάει τὸ ἔργο του ὁ συκοφάντης, ὅταν ἐπιπλέον ἀντιληφθεῖ ὅτι καὶ οἱ ἄρχοντες ἐπιθυμοῦν τὴ συκοφαντία. Μηχανεύεται ψέματα καὶ διαβάλλει μὲ κάθε τρόπο. Ὁ Κύριος θὰ ἐξολοθρεύσει ὅλα τὰ πονηρὰ χείλη. Ἡ γλώσσα του συκοφάντη μισεῖ τὴν ἀλήθεια. Ἡ συκοφαντία γκρέμισε νέους καὶ γέροντες, ἄρχοντες καὶ δυνάστες. Ὁ συκοφάντης χαίρεται πολὺ περισσότερο, ὅσο μὲ τὶς πράξεις του γίνεται δημοφιλής.

(Από το βιβλίο: «Το γνώθι σαυτόν ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ» ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΠΕΝΤΑΠΟΛΕΩΣ, Εκδόσεις ΑΘΩΣ)

(Πηγή ψηφ. κειμένου: agiazoni.gr)

https://alopsis.gr/περί-κατακρίσεως-λοιδορίας-καταλαλι/

Γιατί κρίνεις; (Ἅγιος Λουκᾶς ἀρχιεπίσκοπος Κριμαίας)

Όλοι μας, αρχίζοντας από μένα, συνεχώς κρίνουμε και κατακρίνουμε ο ένας τον άλλον και γι’ αυτό θα δώσουμε λόγο στη φοβερά κρίση του Κυρίου και Θεού μας Ιησού Χριστού. Θα μας κρίνει Αυτός διότι και εμείς κρίνουμε τους άλλους, ψάχνουμε να βρούμε στον πλησίον μας το παραμικρό σφάλμα ενώ τις δικές μας αμαρτίες δεν τις βλέπουμε και ούτε θέλουμε να τις σκεφτόμαστε.

Δεν προσέχουμε τα δικά μας ελαττώματα και τις αμαρτίες, ενώ στους άλλους βρίσκουμε πολλά σφάλματα. Ψάχνουμε να τα βρούμε και όταν τα βρίσκουμε, πάμε και τα διαλαλούμε σε όλον τον κόσμο. Έγινε πλέον κακή συνήθεια, μόλις μαθαίνουμε κάτι για τον πλησίον μας, να πηγαίνουμε και να το διαλαλούμε παντού. Η γλώσσα μας καίει και σπεύδουμε να πούμε στους άλλους αυτό που είδαμε και ακούσαμε.

Ο άγιος απόστολος Παύλος στην προς Ρωμαίους επιστολή του λέει το εξής: «Διό αναπολόγητος εί, ώ άνθρωπε, πάς ο κρίνων· εν ώ γάρ κρίνεις τον έτερον, σεαυτόν κατακρίνεις· τα γάρ αυτά πράσσεις ο κρίνων.

Ὅτι δέν πρέπει νά καταλαλοῦμε οὔτε νά ἀνεχόμαστε τόν καταλαλοῦντα Β΄, Εὐεργετινός, (Β΄ τόμος, Ὑπόθεσις ΜΘ΄), Ἀρχιμ. Σάββα Ἁγιορείτου

  Ὅτι δέν πρέπει νά καταλαλοῦμε οὔτε νά ἀνεχόμαστε τόν καταλαλοῦντα Β΄, Εὐεργετινός, (Β΄ τόμος, Ὑπόθεσις ΜΘ΄), 8-8-2020, Ἀρχιμ. Σάββα Ἁγιορείτου

Ὅτι δέν πρέπει νά καταλαλοῦμε, Εὐεργετινός, Ἀρχιμ. Σάββα Ἁγιορείτου

Ὅτι δέν πρέπει νά καταλαλοῦμε, Εὐεργετινός, 1-8-2020, Ἀρχιμ. Σάββα Ἁγιορείτου

Τό βλέπεις σωστό νά λέω στό θεοφιλέστατο Ἐπίσκοπο μας κάτι πού θεωρῶ ὅτι εἶναι γιά τό συμφέρον του;

836

Ερώτηση

Κάποιος φιλόχριστος ρώτησε τον ίδιο Γέροντα: Το βλέπεις σωστό να λέω στο θεοφιλέστατο Επίσκοπο μας κάτι πού θεωρώ ότι είναι για το συμφέρον του; 

Απόκριση Ιωάννου. 

Έχε την καρδιά σου καθαρή ενώπιον του Θεού και δεν θα σε βλάψει ψυχικά κάτι τέτοιο. Το να έχεις όμως την καρδιά σου καθαρή σημαίνει να μη λες τίποτα εναντίον κανενός σαν να θέλεις να τον εκδικηθείς, αλλά να το λες γι’ αυτό καθαυτό το καλό.

Ὅπου Θεός δέ βούλεται....

Σε κάποιο κοινόβιο ετοιμάζονταν να τελέσουν τη θεία λειτουργία, και καθώς οι διάκονοι μπήκαν στο ιερό να φορέσουν τα άμφια τους βρήκαν ότι έλειπε ένα. Ερεύνησαν πολύ και επειδή δεν το βρήκαν, το ανέφεραν στον αββά. Αυτός τους λέει: «Ερευνήστε πάλι». Καθώς λοιπόν δεν βρέθηκε, ο αββάς θύμωσε για το άτοπο αυτό το πράγμα και λέει: «Ζούμε μαζί με ληστές.  Δεν θα γίνει λειτουργία ούτε θα φάμε τίποτε μέχρι να βρεθεί ο ληστής. 

Την ώρα που ο αββάς μαζί με τους διακόνους πήγε να ερευνήσει στα κελιά των αδελφών και αυτοί περίμεναν στην εκκλησία, εκείνος που το έκλεψε λέει στο διπλανό του που ήταν ευλαβής: «Αλίμονο μου, τι με περιμένει τώρα». Του λέει εκείνος: «Γιατί;» Του αποκρίνεται: «Εγώ έκλεψα το άμφιο και βρίσκεται στο κελί μου κάτω από ένα σκεύος» Του λέει ο άλλος: «Μη στεναχωριέσαι καθόλου, μόνο πήγαινε και βάλε το στο κελλί μου». Πάει αυτός και βάζει το σκεύος το κελλί του αδελφού. 

Όταν έφθασαν ψάχνοντας ο αββάς και οι διάκονοι στο κελί με το σκεύος του αδελφού, άπλωσε το χέρι του ένα διάκος, τράβηξε το άμφιο και έβαλε τις φωνές: «Ο τάδε ο ευλαβής βρέθηκε κλέφτης». 

Πηγαίνουν αμέσως στην εκκλησία τον πιάνουν, του δίνουν πολλά χτυπήματα και σέρνοντας τον, τον πετούν έξω από το κοινόβιο.

Σάν τό φονιά

Καταλαλιά είναι η κατηγορία, η κακολογία. Κατάλαλος είναι αυτός που κακολογεί και κατηγορεί τον πλησίον του και αφαιρεί την τιμή του ανθρώπου, σαν το φονιά που αφαιρεί τη ζωή. Και οι δύο είναι εξίσου ανθρωποκτόνοι.


Άγιος Νεκτάριος επίσκοπος Πενταπόλεως
http://inpantanassis.blogspot.com/2019/10/blog-post_85.html


https://epanosifi.blogspot.com/2019/10/blog-post_820.html

Καταλαλιά: θάνατος μέ τό στόμα, θάνατος μέ τό αὐτί (Ὅσιος Ἐφραίμ ὁ Σύρος)

  

Αδελφέ, να μην ανέχεσαι αυτόν που καταλαλεί, ακόμη και αν λέει την αλήθεια, για να μη γίνεις συμμέτοχός του στην καταστροφή. Γιατί αν συμβεί να πει κάποιος δίκαια κακό τον βασιλιά που έσφαλε, κανείς από τους παρόντες δεν ανέχεται να ακούσει αυτά που λέγονται εναντίον του βασιλιά. Αν όμως σταθεί κανείς και ακούσει, μία τιμωρία αποφασίζεται και για τους δυο: ο ένας θανατώνεται γι’ αυτά που είπε, και ο άλλος επειδή τα άκουσε. Μιλά για κάποιον ο ψεύτης και εσύ στρέφεις το αυτί σου σε αυτόν, και τον θάνατο που βγάζει από το στόμα του τον δέχεται η αγκαλιά της ακοής σου· και παίρνοντας το φαρμακερό προζύμι του ψεύδους το ζυμώνεις μέσα σου.

Από πού βρήκε είσοδο ο θάνατος στον άνθρωπο; Δεν ήταν από τηνακοή; Με αυτήν η Εύα δέχτηκε τα λόγια του φιδιού και μέσω αυτής, από τότε μέχρι σήμερα, συνηθίζει να εισέρχεται η καταστροφή. Γιατί ο διάβολος μπορεί να θανατώνει αυτόν που σωπαίνει μέσω εκείνου που μιλά· και αυτόν που δεν μπορεί να τον θανατώσει με το στόμα, τον θανατώνει με το αυτί.

Κάποτε, παρόλο που οι δαίμονες έλεγαν την αλήθεια, ο Σωτήρας δεν ανέχτηκε να τους ακούσει (Λουκ. 4:35). Επίσης και οι απόστολοι δεν δέχτηκαν να ακούσουν τον δαίμονα που τους εγκωμίαζε (Πραξ. 16:16-18), για να μη φωλιάσει η φαρμακερή φωνή του στην καθαρή ακοή τους, και έτσι να μη δέχονται ούτε το ψέμα. Γιατί ο πανούργος δαίμονας συνηθίζει να ανακατώνει το ψέμα με την αλήθεια, και αφού εξαπατήσει έτσι τους απλοϊκούς, τους γκρεμίζει στο βάραθρο της απώλειας.

Το φίδι, αν και τρώει γλυκιά τροφή, τη μεταβάλλει αμέσως σε δηλητήριο, και αν το μεταδώσει σε κάποιον, αλίμονο σε εκείνον. Έτσι και μέσα από την αλήθεια μπορεί να διοχετευτεί το ψέμα, σαν δηλητήριο γεμάτο με θάνατο. Μέσα δηλαδή στα γλυκύτατα λόγια του δαίμονα κρύβεται φοβερό και ολέθριο δηλητήριο, που δεν το καταλαβαίνουν οι πολλοί.

Τά νοσήματα τῆς γλώσσας καί οἱ ἀρετές της “ἐν γνώσει” σιωπῆς (Ἀρχιμ. Ἀθανάσιος Ἀναστασίου, Προηγούμενος Ἱ. Μ. Μεγάλου Μετεώρου)

 

 Ὁμιλία στήν ΓΕΧΑ Τρικάλων, Πέμπτη 25 Ἰανουαρίου 2018

Εἰσαγωγή

Ἡ ἐποχή τῆς πληροφορίας

Ἡ σημερινή ἐποχή ἔχει χαρακτηριστεῖ ὡς ἐποχή τῆς πληροφορίας μέ κύριο γνώρισμά της τήν δυνατότητα τῶν ἀνθρώπων νά ἀνταλλάσσουν καί νά μεταφέρουν πληροφορίες μέ πολύ μεγάλη εὐκολία καί ταχύτητα καί νά ἔχουν ἄμεση πρόσβαση σέ γνώσεις καί εἰδήσεις, ἀπό ὅλο τόν κόσμο, ἀνά πᾶσα στιγμή.

Μία ἀκατάπαυστη ροή πληροφοριῶν συνεχῶς ἀναπαράγεται καί ἀναμεταδίδεται, κυρίως μέσῳ τῆς τεχνολογικῆς ἀνάπτυξης καί τοῦ διαδικτύου. Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος εἶναι ὁ πλέον ἐνημερωμένος καί καλά πληροφορημένος. Αὐτός πού τά ξέρει ὅλα καί ἔχει ἄποψη γιά ὅλα, πού τήν ἐκφέρει καί τήν προβάλλει, ὡς ἀπόλυτα ὀρθή καί ἐνδεδειγμένη.

Τό φαινόμενο αὐτό ἔχει, βεβαίως, τήν θετική του διάσταση, ἀλλά ταυτόχρονα ἔχει καί μία σειρά ἀπό πολύ ἀρνητικές συνέπειες σέ πνευματικό κυρίως ἐπίπεδο. Κι αὐτό γιατί ἡ συνεχής διάδοση καί ἀναμετάδοση ὅλων αὐτῶν τῶν εἰδήσεων καί τῶν πληροφοριῶν –πού δέν εἶναι πάντοτε σοβαρές, ἀληθινές ἤ ἀπαραίτητες καί δέν ἐλέγχονται ἀπό κανέναν– μᾶς ὁδηγοῦν σέ μία διαρκή ἑτεροπαρατήρηση, δηλαδή ἐνασχόληση μέ τούς ἄλλους, σέ ἕναν συνεχή σχολιασμό τῶν ἄλλων· μᾶς ὁδηγοῦν σέ ἄκαιρους, ἀναίτιους, ἀνώφελους καί ἐπικριτικούς λόγους· μᾶς ὁδηγοῦν, δηλαδή, στήν παράχρηση τοῦ λόγου.

Στήν ἀποψινή μας ὁμιλία ἐπιλέξαμε νά ἀσχοληθοῦμε καί νά ἀναδείξουμε αὐτή τήν παθογένεια τῆς παράχρησης τοῦ λόγου, ὅλα αὐτά, δηλαδή, πού ἀποκαλοῦμε συνήθως ἁμαρτήματα-νοσήματα τῆς γλώσσας καί ἀφοῦ περιγράψουμε, σέ ἀδρές γραμμές, τά σημαντικώτερα ἀπό αὐτά, νά ἀναζητήσουμε τήν ἀντιμετώπιση καί τήν θεραπεία τους.

Ἐπιλέξαμε, ἐπίσης, νά μιλήσουμε καί γιά τήν θεραπευτική ἀρετή τῆς σιωπῆς, τῆς ἐν ἐπιγνώσει σιωπῆς, πού ἀσκεῖται συνειδητά καί ὄχι παθητικά καί πού δυστυχῶς εἶναι τόσο δυσεύρετη στίς μέρες μας, παρότι εἶναι πολύ βοηθητική καί ἀπαραίτητη στήν ἀντιμετώπιση τῶν ἁμαρτημάτων τῆς γλώσσας.

Ὁ λόγος ὡς χάρισμα

Μι­λών­τας γιά τήν γλώσ­σα ἀ­να­φε­ρό­μα­στε συνήθως στήν ἀρ­νη­τι­κή της πλευ­ρά, στήν πα­ρά­χρη­ση δη­λα­δή τῆς γλώσ­σας, πού γί­νε­ται ἀ­πό τόν ἄν­θρω­πο ἐ­ξαι­τί­ας τῶν πα­θῶν του. Φυ­σι­κά ἡ γλώσ­σα, ὄ­χι ἁπλῶς ἡ σω­μα­τι­κή, ἀλ­λά ἡ ἱ­κα­νό­τη­τα τοῦ λό­γου, ἡ ὁ­μι­λί­α, εἶ­ναι χά­ρι­σμα τοῦ Θε­οῦ στόν ἄν­θρω­πο. Εἶ­ναι ἕ­να ἀ­πό τά γνω­ρί­σμα­τα πού τόν ἀ­να­βι­βά­ζει καί τόν διαφοροποιεῖ ἀ­πό τήν ὑ­πό­λοι­πη δη­μι­ουρ­γί­α. Εἶ­ναι χά­ρι­σμα γιά τό ὁ­ποῖ­ο πρέ­πει νά δο­ξο­λο­γοῦ­με τόν Κύ­ριό μας, πού μᾶς κό­σμη­σε μέ ἕ­να ἀ­πό τά ἐ­ξέ­χον­τα δῶρα τῆς δη­μι­ουρ­γί­ας Του.

Ὁ λό­γος ἀ­πο­τε­λεῖ κυ­ρί­αρ­χο συ­στα­τι­κό τῆς ἀν­θρώ­πι­νης ὀν­τό­τη­τος. Εἶ­ναι αὐ­τός, πού στόν με­γα­λύ­τε­ρο βαθ­μό πα­ρέ­χει τήν δυ­να­τό­τη­τα ἐ­πι­κοι­νω­νί­ας με­τα­ξύ τῶν ἀν­θρώ­πων. Κα­θο­ρί­ζει ἄ­με­σα καί κα­τα­λυ­τι­κά τήν κοι­νω­νι­κό­τη­τα, τίς δι­α­προ­σω­πι­κές σχέ­σεις, τήν ἐ­ξω­τε­ρί­κευ­ση τῶν αἰ­σθη­μά­των, τήν ἔκ­φρα­ση καί προ­ά­σπι­ση τῶν ἀ­πό­ψε­ων. Μέ λί­γα λό­για, ὁ λό­γος ἐκ­φρά­ζει καί ταυ­τό­χρο­να ἀ­πο­κα­λύ­πτει τόν ἐ­σω­τε­ρι­κό ἄν­θρω­πο.

Ἄν θέλεις....

http://apantaortodoxias.blogspot.gr/2018/04/blog-post_863.html?m=1

Γιά τό ὅτι δέν πρέπει νά κρίνουμε τόν πλησίον μας, μέρος α΄

ΣΤ΄ Διδασκαλία

ΓΙΑ ΤΟ ΟΤΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΡΙΝΟΥΜΕ

ΤΟΝ ΠΛΗΣΙΟΝ ΜΑΣ

Ἀββᾶ Δωροθέου ἔργα ἀσκητικά

Ἄν θυμόμασταν, ἀδελφοί μου, τά λόγια τῶν ἁγίων Γερόντων ἄν τά μελετούσαμε, δύσκολα θά πέφταμε στήν ἁμαρτία, δύσκολα θά παραμελούσαμε τούς ἑαυτούς μας. Γιατί ἄν, ὅπως ἀκριβῶς μᾶς συμβούλευσαν ἐκεῖνοι, δέν καταφρονούσαμε τά μικρά καί ὅσα θεωροῦμε ἀσήμαντα, δέν θά φτάναμε νά πέσουμε στά μεγάλα καί βαριά. Πάντοτε σᾶς λέω, ὅτι ἀπό αὐτά τά μικρά, δηλαδή ἀπό τό νά λέμε: «τί σημασία ἔχει αὐτό, τί σημασία ἔχει ἐκεῖνο;», κακοσυνηθίζει ἡ ψυχή καί ἀρχίζει νά μήν δίνει σημασία καί στά μεγάλα. Ξέρεις πόσο μεγάλη ἁμαρτία εἶναι νά κρίνεις τόν πλησίον; Πραγματικά, τί μπορεῖ νά εἶναι βαρύτερο ἀπ᾿ αὐτό; Τί ἄλλο μισεῖ τόσο πολύ καί ἀποστρέφεται ὁ Θεός σάν τήν κατάκριση; Ὅπως ἀκριβῶς εἶπαν καί οἱ Πατέρες, δέν ὑπάρχει χειρότερο πράγμα ἀπό αὐτήν.

Καί ὅμως λένε ὅτι ἀπό αὐτά τά μικροπράγματα φτάνει κανείς σ᾿ αὐτό τό τόσο μεγάλο κακό. Ἀπό τό νά δεχτεῖ μιά μικρή ὑποψία γιά τόν πλησίον, ἀπό τό νά λέει: «Τί σημασία ἔχει ἄν ἀκούσω τί λέει αὐτός ὁ ἀδελφός; Τί σημασία ἔχει ἄν δῶ ποῦ πάει αὐτός ὁ ἀδελφός ἤ τί πάει νά κάνει αὐτός ὁ ξένος;» ἀρχίζει ὁ νοῦς νά ἀφήνει τίς δικές του ἁμαρτίες καί ν᾿ ἀπασχολεῖται μέ τή ζωή τοῦ πλησίον. Ἀπό ἐκεῖ φτάνει κανείς στήν κατάκριση, στήν καταλαλιά, στήν ἐξουδένωση. Ἀπό ἐκεῖ πέφτει σ᾿ ὅσα κατακρίνει. Ἐπειδή δέν φροντίζει γιά τίς δικές του κακίες ἐπειδή δέν κλαίει, ὅπως εἶπαν οἱ Πατέρες¹, τόν πεθαμένο ἑαυτόν του, δέν μπορεῖ σέ τίποτα ἀπολύτως νά διορθώσει τόν ἑαυτόν του, ἀλλά πάντοτε ἀπασχολεῖται μέ τόν πλησίον. Καί τίποτα δέν παροργίζει τόσο τό Θεό, τίποτα δέν ξεγυμνώνει τόσο τόν ἄνθρωπο καί δέν τόν ὁδηγεῖ στήν ἐγκατάλειψη, ὅσο ἡ καταλαλιά, ἡ κατάκριση καί ἡ ἐξουδένωση τοῦ πλησίον.