Wat een verrassing! Het complete haakpakket van de Zweedse wanten is te koop in de webshop van Landleven. Niet één, maar 3 eigentijdse kleurencombinaties. Compleet met patroon en 5 bollen 'Cosy fine' van Durable.
Zal ik je laten zien wat 'echte' Zweedse wanten zijn?
De 'Svenska vantar' zijn ontworpen en geïnspireerd op de wanten die in Zweden en andere Scandinavische landen handgemaakt worden. Daarvoor worden grotendeels twee handwerktechnieken gebruikt: naaldbinden en breien.
Naaldbinden (nålbindning in het Zweeds) is waarschijnlijk de oudste manier om een stuk textiel te creëren. Het lijkt op haken, met het grote verschil dat er niet met een haaknaald, maar een gewone naald gewerkt wordt en met korte stukken draad.
De naald is meestal gemaakt uit beenderen van een dier of van een visgraat. De draad wordt met de naald door een lus gehaald, waardoor een nieuwe lus ontstaat. Het werk dat zo gemaakt wordt is erg sterk en moeilijk uit te halen. Maar het is tijdrovend en duurt lang om iets te maken. Daarom worden de Scandinavische wanten tegenwoordig meer gebreid.
(Den Blauwen Swaen heeft er een leuk artikel over geschreven met meer uitleg)
De historie van de Zweedse wanten
Afgelopen zomer kwam ik veel gebreide wanten in verschillende Zweedse musea tegen. Kleine stukjes huisvlijt, allemaal even mooi en bijzonder.
De wollen wanten werden zowel in één kleur als met meerdere kleuren gemaakt. Al dan niet voorzien van borduurwerk en jaartal. Vaak had men vroeger twee paar wanten; één paar voor dagelijks gebruik. Het andere paar was enkel voor zon- en feestdagen.
De motieven en patronen van de wanten herleiden naar een bepaalde streek
Ze vormen een onderdeel van de klederdracht. En die verschilt per plaats of regio. (Bij ons in Volendam hebben ze ook niet dezelfde dracht als in Spakenburg ;-). De wanten worden gebreid volgens oude patronen die lokale tradities met een lange geschiedenis volgen. Het breimotief draagt de naam waar het ontwerp is ontstaan.
In het Zorn Museum in Mora (Dalarna, Zweden) kwam ik deze wanten tegen:
- Vingerloze wanten, Dalarna, dubbel gebreid, Museum Mora -
- Vingerloze wanten, Dalarna, gehaakt en geborduurd, Museum Mora -
- Wanten, Mora 1919, Dalarna, gebreid, Museum Mora -
Zo heb je bijvoorbeeld ook de 'Porjus' wanten; een tweekleurig bloemenmotief en zigzag lijn wat zich herhaald.
- Porjus wanten van de Sami, Ájtte Museum, Jokkmokk -
De 'Arjeplog' wanten worden gebreid in heldere kleuren. Vaak groen, rood, blauw, geel en wit. Groene basis voor dames, blauw voor mannen. Deze zijn makkelijk herkenbaar aan de kleine, repeterende roosjes in 3 kleuren, met de achtergrondkleur als stip in het midden van de bloem. Ik vind ze prachtig!
- In het 'Silvermuseet' van Arjeplog zijn veel kleurrijke wanten te bewonderen -
En dit zijn de beroemdste wanten uit Zweden: de 'Lovikka' wanten.
Naturel wollen wanten, dubbel gebreid en met een losse boord. Op die boord worden - in de kleuren van de Sami (rood, geel en kobaltblauw) - motieven zijn geregen met wollen draad. Voorzien van een gevlochten 'kwastje' ter decoratie.
Deze wanten heb ik zelf ooit in Lapland gekocht... heerlijk warm!
In ieder geval... de winters in het Hoge Noorden zijn nog steeds koud, de avonden lang en donker. En ook nu nog worden er veel wanten in Scandinavië met de hand gebreid. Ook bijvoorbeeld in Noorwegen en Letland. Maar ieder land en regio met andere kleuren en motieven. Nog veel meer soorten, patronen en kleuren dan ik hier liet zien.
Op Pinterest heb ik een aantal mooie ontwerpen van gebreide wanten uit Scandinavië voor je verzameld. Ter inspiratie voor jou :-).
Niet gebreid, maar gehaakt
Dan de wanten die ik heb ontworpen. Inmiddels twee verschillende soorten: De 'Svenska vantar' en de 'Vantar Valle'. Deze zijn niet gebreid, maar gehaakt.
Met 4 of 5 pennen breien is niet altijd makkelijk. Ook niet makkelijk om mee te nemen of onderweg te maken. Voor haken heb je aan een haaknaald en een bolletje genoeg om te maken. En haken is gewoon leuk(er) om te doen!
Het patroon van de Zweedse wanten is duidelijk beschreven met foto's en haakschema. Als je vasten en lossen kan haken, kan je deze wanten maken.
Het is niet moeilijk - makkelijker dan je denkt zelfs - maar wel een aantal punten waar je rekening mee moet houden:
• Een want is een kledingstuk. Een goede pasvorm is daarom essentieel, anders dan bij een deken of knuffel. Pas en meet de want regelmatig voor de breedte, omtrek en de lengte
• De meeste toeren zijn in vasten gehaakt, maar elke toer net iets anders dan de andere. In beide of achterste lussen, met één of twee kleuren, etc. Goed lezen is daarom belangrijk
• Je kan de wanten haken in ieder gewenst garen, dik of dun. In één kleur of combinatie van wat je nog over hebt van andere projecten. Je hebt namelijk maar weinig garen nodig
Als compleet pakket of los patroon
Landleven is hét tijdschrift als je meer wilt weten over buiten wonen en buitenleven. Je vindt er recepten, tuinideeën, wooninspiratie en alles over dieren en natuur.
In de webshop van 'Landleven' vind je het complete haakpakket van Svenska Vantar (dat betekent 'Zweedse wanten'). Een complete set van bolletjes en patroon, verpakt in een gezellige doos.
Heb je zelf nog wat bolletjes liggen? Of wil je de wanten met jouw lievelingskleur haken? Dan is alleen een patroon voldoen. Alleen nog kiezen welke je wilt maken... De 'Svenska Vantar' of de 'Vantar Valle'. Dit is wat anderen haakten:
Wat is het verschil?
Het verschil zit hem vooral in de gebruikte steken. Zowel in de boord als rond de hand. De steken van de 'Vantar Valle' zijn iets dikker, waardoor de wanten ook warmer zijn. Warmere wanten krijg je natuurlijk ook door het garen wat je gebruikt. Let er in ieder geval op dat er iets van wol, merino of angora erin verwerkt is.
Het haakpatroon van de wanten is verkrijgbaar
in Nederlandse en Engelse (UK/US) beschrijving.
* * * * * * * * * * * * * *
Je las een blog van Handwerkjuffie.nl
Zoek je een haakpatroon om direct mee aan de slag te gaan?
Ik heb weer nieuwe Scandinavisch haken' patronen
Wil je iets haken met garen uit je wolvoorraad?
Kleuren kiezen hoeft niet moeilijk te zijn