Ο Sam Cooke γεννήθηκε σε μιά πολυμελή οικογένεια στο Clarksdale του Mississippi στις 22 Ιανουαρίου του 1931, αλλά μεγάλωσε στο Σικάγο.
Ο πατέρας του Charles, ήταν πάστορας στην πεντηκοστιανή εκκλησία ‘Christ Holiness Church’.
Πρωτοτραγούδησε στην εκκλησία, σε ηλικία 9 χρονών, όταν σχημάτισε μαζί με τις δυό αδερφές του ένα gospel trio τους ‘Singing Children’.
Στά πρώτα νεανικά του χρόνια τραγουδούσε με μιά άλλη διάσημη gospel χορωδία Βαπτιστών, τους Highway QCs. Για ένα διάστημα τους μανατζάριζε ο βαρύτονος R.B. Robinson, αρχηγός ενός από τα καλύτερα συγκροτήματα gospel της περιοχής, τους Soul Stirrers.
Όταν ο πρώτος τενόρος τούτου του συγκροτήματος, ο Robert (R.H.) Harris αποσύρθηκε το 1950, ο Cooke πήρε τη θέση του και τραγούδησε με τους Soul Stirrers μέχρι το 1956.
Οι Soul Stirrers ήταν ήδη υπεύθυνοι για πολλές καινοτομίες στο χώρο τους. Εκτός από το ότι ήταν ένα από τα πρώτα περιπλανώμενα κουαρτέτα που τραγουδούσανε αποκλειστικά ύμνους και σύγχρονα τραγούδια της gospel σε αντίθεση με τα παλιότερα spirituals, το συγκρότημα έδινε ιδιαίτερη έμφαση στον πρώτο τραγουδιστή, που τον άφηνε συχνά να ξεχωρίζει μονάχος του από το υπόλοιπο κουαρτέτο. Παράλληλα, παρουσιάζανε ένα δεύτερο τενόρο που συμπλήρωνε, αυτοσχεδιάζοντας συχνά, τον πρώτο.
Ο Harris είχε δουλέψει σ’ αυτό το σχήμα, ιμπροβιζάροντας με την φαλτσέτο φωνή του και το ώριμο φωνητικό στυλ του Cooke αναπτύχθηκε πάνω σ’ αυτό το πλαίσιο.
Με τους Soul Stirrers, ο Cooke ανάπτυξε ακόμα περισσότερο την ατμόσφαιρα της μαγείας και του αυθορμητισμού που είχε εγκαινιάσει το κουαρτέτο στην gospel. Έγινε το είδωλο χιλιάδων νεαρών κοριτσιών, μεταφέροντας μία σεξουαλικότητα, αλλά αντί να την εκχυδαΐζει της πρόσφερε ένα «σοφιστικέ» αστικό κλίμα.
ΟΙ Soul Stirrers έκαναν τις πρώτες ηχογραφήσεις τους για τη Speciality το 1950 και πολλά από τα κομμάτια πού έγραψε ο Cooke μαζί τους - όπως τα “Nearer to Thee”, “Touch the Hem of His Garment” (1956), “Jesus, Wash Away My Troubles” και “Were You There” - δείχνουν το pop – soul στυλ του απόλυτα αναπτυγμένο.
Το 1956, ο Bumps Blackwell έπεισε τον Cooke να γράψει μερικά τραγούδια της ποπ. Κυκλοφόρησε ένας αριθμός από μπαλάντες, από τις οποίες ξεχωρίζανε: ‘Lovable’ ‘That´s All I Need To Know’ και ‘I’ll Running Back To You’ (το τελευταίο πούλησε ένα εκατομμύριο αντίτυπα σαν ξανακυκλοφόρησε το 1957).
Στην αρχή, ηχογραφούσε σαν Dale Cook, για να μην προκαλέσει την οργή των θαυμαστών της gospel.
Όταν τελικά ο πρόεδρος της Speciality, Art Rube, αποφάσισε να αποδεσμεύσει τον Cooke από το συμβόλαιό του, πιστεύοντας πως δεν είχε τίποτε το εξαιρετικό να περιμένει από τούτο το νεαρό μαύρο, ο Blackwell πήρε την ταινία του τελευταίου τραγουδιού που είχε ηχογραφήσει ο Cooke, το ‘You Send Me’, στον Bob Keene της μικρής εταιρίας Keen. Το ‘You Send Me’, με φλιπσάιντ το ‘Summertime’, κυκλοφόρησε τελικά σε Keen και έφτασε στα τέλη του 1957 την πρώτη θέση του αμερικάνικου τοπ, πουλώντας συνολικά κάπου δυόμισι εκατομμύρια αντίτυπα.
Άλλες επιτυχίες του Cooke με την Keen είναι: ‘Only Sixteen’ (1959, νούμερο 13 στην Αγγλία) και το υπέροχο ‘Wonderful World’ (1960, νούμερο 12 στην ‘Αμερική. Το τραγούδι ακούγεται στην ταινία ‘Witness’του 985 και στην διαφήμιση του Levi's 501 το 1986).
Σε τούτες τις πρώτες επιτυχίες του, είναι φανερή η επιρροή του Cooke από τα gospel – ο τρόπος που «τραβάει» μια νότα και τονίζει μια φράση, δίνοντας ξεχωριστή οντότητα σε μερικούς ασήμαντους στίχους και σε μια κατά τα άλλα πεζή μελωδία και ικανοποιώντας τη φαντασία των teenagers. Ήτανε ένα στυλ χωρίς σαφές προηγούμενο στην pop μουσική μαζικής παραγωγής και ερχότανε σε μεγάλη αντίθεση με την καυτή, αντάρτικη διάθεση τού rock n roll.
Η αλλαγή της πορείας του προκάλεσε την τελική ρήξη με τους Soul Stirrers, που τον αντικαταστήσανε με τον Johnnie Taylor, αργότερα αστέρι της Stax και πρώην μέλος των Highway Qcs. (Ο Cooke δεν έχασε τελείως την επαφή του με τις ρίζες του στην gospel : το 1958-59 σχημάτισε τη δική του εταιρία, τη ‘Sar’ που στα χρόνια 1960-62 κυκλοφόρησε πολλές επιτυχίες rhythm and blues με έντονα στοιχεία gospel - μεταξύ τους τα ‘Sooth Me’ των Sims Twins, ‘Rome (Wasn’t Built In A Day)’ του Johnnie Taylor και ‘Looking For A Love’ των Valentinos, ενός συγκροτήματος που περιλάμβανε τον αργότερα γνωστό τραγουδιστή Bobby Womack ο οποίος όχι μόνο επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από τον Cooke αλλά αργότερα παντρεύτηκε και τη χήρα του).
Στο μεταξύ, ο Cooke είχε υπογράψει συμβόλαιο με την RCA. Διατηρώντας το φωνητικό του στυλ, και παρά τις συχνά άνοστες ενορχηστρώσεις των παραγωγών Hugo Luigi κατόρθωσε να παρουσιάσει δίσκους πού όχι μόνο παίξανε μεγάλο ρόλο στη μουσική της εποχής του, επηρεάζοντας πάρα πολλούς καλλιτέχνες, αλλά γίνανε και εμπορικοί. Ανάμεσα στις μεγαλύτερες επιτυχίες του περιλαμβάνονται τα ‘Chain Gang’ (1960, νούμερο 2 στην Αμερική, νούμερο 9 στην Αγγλία), ‘Twisting The Night Away’ (1962, νούμερο 9 στην Αμερική, νούμερο 6 στην Αγγλία), ‘Bring It Home To Me’ (με τον Lou Rawls στα φωνητικά, αργότερα μεγάλη επιτυχία για τους Animals, έφτασε μέχρι το νούμερο 13 του αμερικάνικου τοπ το 1962) και ‘Another Saturday Night’ (1963, νούμερο 10 στην ‘Αμερική).
Άλλοι δίσκοι πού γραφτήκανε τούτη την περίοδο ήτανε τα ‘Cupid’, ‘Having A Party’, ‘Little Red Rooster’ (με τον Ray Charles το πιάνο και τον Billy Preston στο όργανο), ‘Nothing Can Change This Love’, ‘Send Me Some Lovin’ ‘Frankie and Johnnie’ ‘Good News’, ‘Shake’. Όλα του μπήκανε στο τοπ-20 και ο τελευταίος, είχε για φλιπσάιντ το ‘A Change Is Gonna Come’, ένα προφητικά κομμάτι που προηγήθηκε της μεγάλης πολιτικής και κοινωνικής ανόδου των μαύρων.
Αλλά όταν τούτος ο δίσκος έφτασε το νούμερο 7 του αμερικάνικου τοπ το 1965, ο Cooke ήταν νεκρός. Είχε πυροβοληθεί σε μοτέλ του Λος Άντζελες (Hacienda Motel), στις 10 Δεκέμβρη του 1964, σε ένα καυγά για μια γυναίκα. Ήτανε 33 χρονών. Το δικαστήριο έκρινε πως ο δολοφόνος του βρισκότανε σε νόμιμη άμυνα.
Η γυναίκα ήταν η 22χρονη Elisa Boyer και ο δολοφόνος ήταν πάλι γυναίκα, η Bertha Franklin, η ιδιοκτήτρια του motel που τον πυροβόλησε τρεις φορές. Κατά τους ισχυρισμούς της ο Cooke της επιτέθηκε απαιτώντας να μάθει που είναι η Boyer.
Ο Cooke ήταν παντρεμένος, αλλά υπήρχε κρίση στον γάμο του. Το 1963 ο 18 μηνών γιος του, Vincent, πνίγηκε στην πισίνα του σπιτιού. Ο Cooke θεώρησε υπεύθυνη την σύζυγό του, Barbara.
Ο Cooke επηρέασε πολλούς καλλιτέχνες, όπως τον Otis Redding, τον Smokey Robinson, τον Rod Stewart, τον Al Green και άλλους.
(Τα πιο πολλά από: Η Ιστορία της Ροκ, Πητ Κωνσταντέα)
