Από τα τελευταία μεταπολεμικά ρεμπέτικα [1]. Μετά ήρθε το λαϊκό μ' εξωτικές παραλίες γεμάτες τσαχπινογαργαλιάρες αραπίνες...[2]. Το μετεμφυλιακό λαϊκό ήταν η τελική επικράτιση του μεσοπολεμικού αρχοντορεμπέτικου και ελαφρού τραγουδιού επί του ρεμπέτικου. Το ελαφρύ τραγούδι ήταν η καλογυαλισμένη σχεδόν ανούσια μουσική προσποίηση, δίχως ίχνος έστω σαγήνης, η προτίμιση της μεσοπολεμικής ελίτ και των μικροαστών, που καθησύχαζε τους φόβους, έναντι των καταπιεσμένων, προσφύγων. Τους φόβους που πλανιόντουσαν πάνω από την Ευρώπη, μιας πετυχήμένης κομμουνιστικής επανάστασης (όπως συνέβη στην Ρωσία και εξαιτίας του κραχ του 29) των εργατών και των προσφύγων. Το ρεμπέτικο ήταν που τολμούσε να μιλήσει στα ίσα, με σταράτη, αιχμηρή, λιτή και ελικρινή εγγραφή, για την ανθρώπινη κατάσταση, καταφρονεμένων ανθρώπων που συνθλιβόντουσαν από τα προβλήματα και τις αδικίες της καθημερινής επιβίωσής τους αλλά και από τα προβλήματα και τις επιθυμίες τους στις ερωτικές σχέσεις.Εκεί σ' αυτούς τους στίχους σ' αυτό το πέρασμα από τις πεζούλες του Βελουχιώτη, στις ανύπαρκτες αιωρούμενες στο πουθενά παραλίες, φάνηκε η εγγραφή της ήττας των λαϊκών στρωμάτων. Αν το προπολεμικό ρεμπέτικό είχε οργή, πένθος και υπερηφάνια του κάθε εργάτη ως Υποκείμενο, το μεταπολεμικό λαϊκό είχε φαντασίωση, μελαγχολία και μικροαστισμό. Διότι από την τομή με το παρελθόν, του 1ου λαικού κράτους στην Ελλάδα (ΕΑΜ/ΕΛΑΣ - Κυβέρνηση ΠΕΕΑ) βρεθήκαμε να (ξανα)κάθονται στον σβέρκο μας Χίτες, ταγματαλήτες και κάθε λογής ρουφιάνοι, συνεργάτες και τσανακογλείφτες των Γερμανικών κατοχικών δυνάμεων. Τσιράκια και εκτελεστικά όργανα της θέλησης & της εξουσίας μεγαλοαστών και των Εγγλέζων (προπολεμικά), των Γερμανών (επί Κατοχής), ξανά των Εγγλέζων (Α' φάση του εμφυλίου) και τέλος των Αμερικάνων (Β' φάση του εμφυλίου μέχρι την έλευση του Ευρώ).
Αν το ρεμπέτικο ήταν ασυμβίβαστα οργισμένο για την υποτέλεια, το λαϊκό με την κλάψα του ήταν υποταγμένο και βουτηγμένο στην υποτέλεια. Ήταν η δικαίωση του Χατζηαβάτη σε σχέση με τον Καραγκιόζη. Κι αργότερα το 1960 στην μεγάλη του πείνα & πίκρα ο Βαμβακάρης έγραψε το "Απελπίστηκα (Τι πάθος ατελειωτο)" όταν κανείς δεν γούσταρε να ακούσει το ρεμπέτικο και την οργή του.
[1] του Απόστολου Χατζηχρίστου. Τραγουδάει ο ίδιος μαζί με τη Σούλα Καλφοπούλου και το Μάρκο Βαμβακάρη. Ηαχογράφιση το 1949
[2] ο Τσιτσάνης ηχογράφισε τις νύχτες μαγικές το 1946 με την έναρξη του Εμφυλίου. Ήδη όμως είχε εγγραφή η ήττα στα λαίκά στρώματα, μέσω της λευκής τρομοκρατίας, των Δεκεμβριανών και της Συμφωνίας της Βάρκιζας.
