Niedos³uch - g³uchota starcza - diagnoza, objawy, leczenie, profilaktyka

Niedos³uch to zaburzenie narz±du s³uchu objawiaj±ce siê nieprawid³owo¶ciami przewodzenia d¼wiêków lub w ich odbiorze. G³uchota coraz czê¶ciej dotyka ludzi w ró¿nym wieku, jednak nadal najpowszechniej wystêpuje on u ludzi starszych. Problemy ze s³uchem ma co czwarta osoba po 65. roku ¿ycia i ponad jedna trzecia siedemdziesiêciopiêciolatków. To tak¿e jedna z najbardziej powszechnie spotykanych dolegliwo¶ci dotykaj±cych seniorów.

Przyczyny g³uchoty

Poniewa¿ narz±d s³uchu jest niezwykle skomplikowany, podobnie jak sam proces s³yszenia, w zasadzie na ka¿dym etapie przewodzenia i odbioru d¼wiêku mog± nast±piæ zak³ócenia powoduj±ce ostateczny efekt w postaci niedos³uchu. Równocze¶nie - w przypadku g³uchoty starczej - mo¿na niemal zawrzeæ wszystkie przyczyny w jednej. Jest ni± starzenie siê organizmu i zwi±zane z nim "zu¿ywanie siê" poszczególnych elementów narz±du s³uchu. Starzenie siê s³uchu rozpoczyna siê stosunkowo wcze¶nie - ju¿ 30-40-latkowie nie s³ysz± pewnych d¼wiêków doskonale s³yszalnych przez nastolatki.

Pogarszanie siê s³uchu zwi±zane z wiekiem to stopniowy proces, roz³o¿ony niekiedy na dziesiêciolecia. Jego tempo i intensywno¶æ zale¿± od indywidualnych uwarunkowañ takich jak czynniki genetyczne, wspó³istniej±ce choroby czy styl ¿ycia nara¿aj±cy na sta³e przebywanie w ha³asie.

Czynniki ryzyka niedos³uchu

Prawdopodobieñstwo wyst±pienia niedos³uchu wystêpuje czê¶ciej, gdy pojawiaj± siê nastêpuj±ce okoliczno¶ci:

• wiek - niedos³uch osób starszych to najpowszechniejsza odmiana tego schorzenia
• wystawienie na ha³as
• przyjmowanie niektórych grup leków (tzw. leki ototoksyczne, do których nale¿± niektóre antybiotyki, diuretyki, niesterydowe leki przeciwzapalne czy leki cytostatyczne)
• czynniki genetyczne (wystêpowanie niedos³uchu w rodzinie)
• wystêpnie niektórych chorób z wysok± gor±czk± (np. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych)

Objawy i diagnozag³uchoty

G³uchota starcza objawia siê stopniowym, obustronnym pogarszaniem siê s³uchu. Rozpoczyna siê o upo¶ledzenia s³yszenia tonów o wysokiej czêstotliwo¶ci, by z czasem pojawi³y siê problemy z innymi tonacjami, s³yszeniem cichszych d¼wiêków czy rozumieniem mowy. Utracie s³uchu towarzysz± szumy w uszach, zawroty g³owy i powi±zana z dolegliwo¶ciami dezorientacja. Chory zaczyna coraz g³o¶niej s³uchaæ radia i telewizora, a czasem sprawia wra¿enie ¿e nie rozumie, co do niego mówimy.

Objawy nie s± charakterystyczne ani wyra¼ne dla otoczenia, a d³ugotrwa³y ich rozwój nie sprzyja uwra¿liwieniu na wystêpowanie niedos³uchu. Dlatego wiele objawów wydaje siê nie mieæ na pierwszy rzut oka zwi±zku z niedos³uchem. Nale¿± do nich:

• izolowanie siê, wycofanie spo³eczne, niechêæ do kontaktów towarzyskich
• zmiana sposobu prowadzenia rozmowy - wyciszenie, rzadsze zabieranie g³osu
• obni¿enie nastroju i samopoczucia psychicznego

Pierwsze powa¿niejsze objawy pogorszenia s³uchu powinny stanowiæ bodziec do wizyty u lekarza, otolaryngolog diagnozuje niedos³uch poprzez wywiad z chorym, testy i badania audiometryczne.

Leczenie g³uchoty

Uszkodzonego s³uchu nie da siê wyleczyæ farmakologicznie. Nie oznacza o jednak, ¿e g³uchota jest nieodwracalna - podobnie jak przy wzroku istniej± metody, by poprawiæ s³yszenie. S± to ró¿nego rodzaju aparaty s³uchowe lub implanty ¶limakowe, wyposa¿one w dodatkowe funkcje pozwalaj±ce na optymalne s³yszenie w ró¿nych sytuacjach. Ich zastosowanie pozwala na komfortowe porozumiewanie siê z otoczeniem.

Profilaktyka niedos³uchu

Podobnie jak w wielu przypadkach chorób zwi±zanych z wiekiem i tu nie da siê "nie starzeæ". Jednak¿e odpowiednie dbanie o narz±d s³uchu, polegaj±ce przede wszystkim na unikaniu ha³asu (zarówno w pracy jak i poza ni±) i umiejêtne czyszczenie kana³ów s³uchowych, pozwalaj± d³u¿ej pozostaæ w pe³ni sprawnym w tym wzglêdzie.