Anemia - niedokrwisto¶æ - diagnoza, objawy, leczenie, profilaktyka

Anemia inaczej niedokrwisto¶æ, to stan organizmu, w którym poziom hemoglobiny i erytrocytów jest ni¿szy ni¿ okre¶la to norma i towarzysz± temu okre¶lone symptomy. Istnieje oko³o stu ró¿nych typów anemii.

Przyczyny anemii

W¶ród g³ównych przyczyn anemii wymienia siê:

• niedobór ¿elaza; szpik kostny potrzebuje ¿elaza do tworzenia hemoglobiny zawartej w czerwonych krwinkach czerwonych; ten typ anemii nierzadko jest spowodowany znaczn± utrat± krwi, np. przy obfitym miesi±czkowaniu, z powodu wrzodów, raka, polipów w przewodzie pokarmowym ,b±d¼ te¿ w wyniku d³ugotrwa³ego stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych;
• okre¶lone choroby przewlek³e; na anemiê czêsto cierpi± osoby chore na raka, HIV / AIDS, reumatoidalne zapalenie stawów, chorobê Crohna; ponadto anemiê mo¿e powodowaæ niewydolno¶æ nerek;
• niedobór kwasu foliowego i witaminy B12; potrzebne s± do wytwarzania wystarczaj±cej liczby krwinek czerwonych;
• niewydolno¶æ szpiku kostnego wywo³uje niedokrwisto¶æ plastyczn±; ma miejsce z powodu hipoplazji lub aplazji szpiku prowadz±cych do obni¿enia erytrocytów;
• szybszy rozpad krwinek czerwonych powoduj±cy tzw. anemiê hemolityczn±; czerwone krwinki mog± ulegaæ zniszczeniu szybciej ni¿ szpik jest je w stanie zast±piæ; przyczyn± ich krótszej ¿ywotno¶ci mo¿e byæ b³êdna budowa b±d¼ czynniki zewnêtrzne;

Objawy anemii

Najpowszechniejsze objawy anemii obejmuj±:

• ci±g³e zmêczenie
• czêste odczuwanie zimna
• bóle g³owy
• duszno¶ci
• zawroty g³owy
• szybkie i nieregularne bicie serca
• zimne d³onie i stopy
• k³opoty z pamiêci± oraz koncentracj±
• depresjê
• omdlenia
• bóle w okolicy serca
• blada skóra
• apatia
• senno¶æ
• blado¶æ spojówek oka
• zmniejszona sprawno¶æ ruchowa
• zadyszka po wysi³ku
• ³amliwo¶æ w³osów i paznokci
• zajady
• wysuszenie skóry.

Diagnozowanie anemii

W celu zdiagnozowania choroby wykonuje siê:

• badanie podmiotowe, w ramach którego lekarz os³uchuje serce i ocenia oddech, a ponadto przeprowadza badanie palpacyjne w±troby i ¶ledziony;
• pe³n± morfologiê krwi, która umo¿liwia ocenê liczby krwinek w próbce krwi. Normalne warto¶ci hematokrytu (stosunku objêto¶ci skoagulowanych erytrocytów do objêto¶ci ca³ej krwi) u osób doros³ych waha siê miêdzy 42 a 52 procent w przypadku mê¿czyzn i 37-47 procent u kobiet. Normalne stê¿enie hemoglobiny wynosi zwykle 13,5 do 17,5 gramów na decylitr krwi u mê¿czyzn i 12 do 15,5 gramów na decylitr krwi u kobiet.

Leczenie anemii

Leczenie anemii jest zale¿ne od jej przyczyn. W przypadku niedoborów ¿elaza i kwasu foliowego oraz witaminy B12 zaleca siê zmianê diety i zastosowanie odpowiednich suplementów.

Nie ma swoistego leczenia anemii wynikaj±cej z chorób przewlek³ych, przede wszystkim konieczne jest ich wyleczenie. Je¶li objawy siê nasilaj±, przetacza siê krew lub podaje zastrzyki z syntetycznej erytropoetyny, hormonu normalnie produkowanego przez nerki, który stymuluje wytwarzanie krwinek czerwonych i ³agodziæ zmêczenie. W przypadku anemii aplastycznej nierzadko konieczna mo¿e okazaæ siê transfuzja. Przy niedokrwisto¶ci zwi±zanej z chorob± szpiku kostnego - leczenie mo¿e obejmowaæ: leki, chemioterapiê, a nawet przeszczep szpiku. Terapia przy anemii sierpowatej polega g³ównie na zapobieganiu objawom poprzez stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwzakrzepowych. Ca³kowite wyleczenie wymaga przeszczepu szpiku.

Profilaktyka

Niektórym rodzajom anemii nie da siê zapobiec, jednak¿e wiêkszo¶æ przypadków choroby dotyczy niedoborów ¿elaza i witamin. Aby uchroniæ siê przed t± form± choroby, trzeba zadbaæ o odpowiedni± dietê bogat± w ¿elazo, kwas foliowy, witaminê B 12 oraz witaminê C. ¯elazo znajduje siê m. in. w: wo³owinie, fasoli, soczewicy, wzbogaconych p³atkach ¶niadaniowych, ciemnozielonych warzywach li¶ciastych i suszonych owocach. Kwas foliowy jest w: owocach cytrusowych, bananach, ciemnozielonych warzywach li¶ciastych. Witaminê B 12 mo¿na znale¼æ g³ównie w produktach mlecznych. Witamina C znajduje siê w: papryce, natce pietruszki, broku³ach, pomidorach, truskawkach, cytrusach, czarnej porzeczce.