Pustynia B³êdowska

O Pustyni Błędowskiej słyszał zapewne każdy Polak, ponieważ jej motyw pojawia się nawet w powieściach dla dzieci. Określana jako Polska Sahara stanowi ciekawostkę przyrodniczą, stworzoną częściowo przez naturę, a częściowo dzięki dewastacyjnej gospodarce człowieka. Chociaż samo słowo „pustynia” kojarzy się z miejscem, które należy omijać z daleka z uwagi na trudne warunki klimatyczne, w rzeczywistości Pustynia Błędowska bywa obiektem wycieczek krajoznawczych, a poza obszarem pisaków trudno się tu doszukiwać palącego słońca i niezmierzonych obszarów.

Lokalizacja

Pustynia Błędowska to piaszczysty obszar obejmujący około 32 km2, w kształcie wydłużonym, o wymiarach 8-9 km długości i 3-4 km szerokości. Usytuowana jest na terenie Parku Krajobrazowego "Orlich Gniazd" i jest częściowo objęta specjalną ochroną w postaci użytku ekologicznego. Obszar leży dokładnie między trzema miejscowościami: Chechło, Klucze i Błędów. O Pustyni Błędowskiej mówi się w kontekście ogólnym, ale w rzeczywistości są to dwa obszary zlokalizowane na dwóch brzegach rzeki Białej Przemszy. To właśnie od nazwy ostatniej miejscowości pustynia przyjęła swoją nazwę. Piaszczysty teren stanowi ewenement ekologiczny nie tylko na skalę Polski, ale również Europy, dzięki czemu zjeżdżają tu tysiące turystów, aby zobaczyć niepowtarzalny zakątek przyrody.

Narodziny

Swoje narodziny Pustynia Błędowska miała dwukrotnie. Pierwsze miały miejsce w okresie trzeciorzędu i nastąpiły z przyczyn naturalnych. Drugie pustynia zawdzięcza człowiekowi i jego działalności gospodarczej mniej więcej w okolicy XIII wieku. Naturalne uformowanie pustynia zawdzięcza lodowcowi, który wpływał na wypełnianie piaskami i żwirem miejscowych dolin. W efekcie po dłuższym czasie doliny przestały istnieć łącząc się w jeden piaszczysty teren. Przyroda jednak nie dała za wygraną i ponownie pojawiły się tu rośliny, w tym również obszary zadrzewione. Prawdopodobnie Pustynia Błędowska dziś by nie istniała już, gdyby nie kopalnia w Olkuszu, eksploatująca rudy ołowiu i srebra. Tam gdzie rudy konieczne były piece do wytopu, a tam gdzie piece, istniało duże zapotrzebowanie na opał. W tej sytuacji wycięto okoliczne lasy i doprowadzono do ponownej erozji gleby. Wiatr też intensywnie przenosił sypki piasek, tworzył różne pokrywy i ruchome wydmy. Zjawiska te były podobne do tych zachodzących na prawdziwej pustyni, przez co obszar ten zaczął łudząco przypominać pustynię.

Pustynia dziś

Szacuje się, że przez stulecia teren dzisiejszej Pustyni Błędowskiej zmniejszył się z 80 do 32 km2. Możliwe, że jest to wynikiem opadów, jakie tu panują i klimatu nie przypominającego typowo pustynnego. Opady na zrębach powodują ponowne rozrastanie się roślinności, która wrasta w tereny piaszczyste zmniejszając ich obszar. Obecna pustynia to większa część południowa i mniejsza północna. Obie oddzielone są dolina rzeki, stanowiącą rodzaj bogatej roślinnej oazy. Z uwagi na trudne warunki ekologiczne na samej pustyni, niedostatek wody, brak żyznej gleby i silne wiatry, rośnie tu tylko 100 gatunków roślin. W części południowej znajduje się o wiele więcej wydm i pagórkowatych tworów, część północna jest bardziej wyrównana i monotonna w swoim krajobrazie.

Wojenna spuścizna

Pustynia Błędowska nie oparła się również I i II wojnie światowej. W tym okresie zorganizowano tu bardzo specyficzny poligon wojskowy, dla stacjonujących w pobliskich Chechle wojsk. Ćwiczono między innymi strzelanie ostrą amunicją. Hitlerowcy podczas kolejnej wojny przekształcili całą pustynię w doświadczalny poligon lotniczy bazy Udetfeld pod Siewierzem. Luftwaffe wypróbowywała tu różne rodzaje broni m.in. wojenne pociski latające (V1), pociski rakietowe (WGR), bomby kasetowe. Z okresu działań wojennych pozostał tu jeszcze schron przeciwlotniczy. W dzisiejszych czasach Pustynię Błędowską wykorzystuje się do ćwiczeń skoków spadochronowych. Dziś przestrzega się zwiedzających przed możliwością spotkania na drodze niewypałów z okresu wojny.

			Lovetotravel Kontakt

Wa¿ne: nasze strony wykorzystuj¹ pliki cookies