Przejdź do zawartości

Ignacy Oziewicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ignacy Oziewicz
Czesław, Czesławski, Netta, Jenczewski
Ilustracja
Ignacy Oziewicz (przed 1934)
pułkownik piechoty pułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

7 maja 1887
Łyngmiany, gubernia wileńska, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

10 stycznia 1966
Gdynia, Polska

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Formacja

Narodowa Organizacja Wojskowa
Narodowe Siły Zbrojne

Stanowiska

komendant Narodowych Sił Zbrojnych

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Oficer Orderu Korony (Belgia) Oficer Orderu Świętego Sawy (Serbia) Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)
Grób płk. Ignacego Oziewicza oraz jego żony i dzieci na cmentarzu Witomińskim w Gdyni

Ignacy Oziewicz, ps. „Czesław”, „Czesławski”, „Netta”, „Jenczewski” (ur. 7 maja 1887 w Łyngmianach, zm. 10 stycznia 1966 w Gdyni) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego, komendant Narodowych Sił Zbrojnych w latach 1942–1943.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 7 maja 1887 w majątku Łyngmiany, w ówczesnym powiecie święciańskim guberni wileńskiej, w rodzinie Edmunda i Wandy z Dawindsonów[1]. Wychowywał się w domu rodziców[2]. W 1907 złożył egzamin z zakresu sześciu klas gimnazjum przy Wileńskim Okręgu Szkolnym, a następnie wstąpił do armii rosyjskiej jako wolontariusz[2]. Od 1 października 1907 do września 1908 służył w 106 pułku piechoty w Wilnie, a następnie w sierpniu 1911 ukończył Wileńską Szkołę Wojskową[3][4]. Po ukończeniu szkoły został mianowany podporucznikiem i wcielony do 103 pułku piechoty w Grodnie, należącego do 26 Dywizji Piechoty[2]. W szeregach tego pułku walczył podczas I wojny światowej[2]. Od sierpnia 1911 do kwietnia 1917 pełnił funkcje: szefa łączności, dowódcy kompanii i dowódcy batalionu[3]. Od kwietnia 1917 służył w 193 Dywizji Piechoty[3]. 23 lipca 1917 opuścił armię rosyjską i wstąpił do III Korpusu Polskiego w Winnicy[4]. Po rozformowaniu korpusu przez rok był administratorem majątku ziemskiego na Podolu[2].

10 stycznia 1919 przyjęty został do Wojska Polskiego[5]. Od 6 października 1919 do 12 kwietnia 1920 pełnił obowiązki dowódcy 41 pułku piechoty. Od 20 sierpnia 1920 pełnił obowiązki dowódcy 17 pułku piechoty. W październiku 1925 mianowany został dowódcą 76 pułku piechoty w Grodnie[6]. Obowiązki dowódcy pułku sprawował przez kolejnych dziesięć lat. W międzyczasie, 16 marca 1927 Prezydent RP Ignacy Mościcki na wniosek Ministra Spraw Wojskowych, marszałka Polski Józefa Piłsudskiego awansował go na pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 i 17. lokatą w korpusie oficerów piechoty[7][8].

W 1935 wyznaczony został na stanowisko dowódcy piechoty dywizyjnej 16 Dywizji Piechoty w Grudziądzu. Od 25 października 1938 dowodził 29 Dywizją Piechoty w Grodnie[9][10]. Na czele tej wielkiej jednostki walczył w kampanii wrześniowej. 8 września ranny w rękę i ewakuowany do Grodna, internowany przez Litwę. Wydostał się z obozu pod pretekstem inwalidztwa i po interwencji ks. Stanisława Trzeciaka i powrócił do Polski[11][12].

W latach 1941–1942 zastępca komendanta Głównego i szef wydziału operacyjnego Narodowej Organizacji Wojskowej. Nie zaakceptował decyzji o scaleniu z AK, gdyż uważał ją za opanowaną politycznie przez sanację i latem 1942 stanął na czele rozłamu w NOW.

W październiku 1942 wydał rozkaz o uruchomieniu Akcji Specjalnej nr 1, mającej na celu zwalczanie bandytyzmu i Akcji Specjalnej nr 2 wykonującej akcje odwetowe na Niemcach. 2 grudnia 1942 wysłał list do generała Stefana Roweckiego z propozycją rozmów o włączeniu NSZ do AK. Pertraktacje z ramienia KG AK prowadził generał Tadeusz Komorowski (Oziewicz rozmawiał z nim 17 grudnia 1942), a od kwietnia 1943 płk Stanisław Rostworowski. W maju tego samego roku spotkał się ponownie z generałem Roweckim. Został aresztowany 9 czerwca 1943 i osadzony na Pawiaku[13]. Do początku sierpnia 1943 rozkazy Dowództwa NSZ podpisywane były pseudonimem „Czesław”, aby ukryć fakt jego aresztowania. 5 października 1943 został wysłany do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, a w styczniu 1945 ewakuowany do Flossenburga[13].

Po uwolnieniu z obozu przez oddziały amerykańskie w kwietniu 1945 przebywał w Niemczech, a potem we Francji. Był pełnomocnikiem środowiska NSZ przed Komisją Weryfikacyjną AK w Londynie[14]. W lipcu 1949 został prezesem założonej we Francji organizacji „Ogniwo”[13].

W 1958 powrócił do kraju. Zamieszkał wraz z rodziną w Gdyni[15]. Został pochowany na cmentarzu Witomińskim (kwatera 51-25-11)[16].

W 1912 ożenił się z Klementyną z Poniatowskich (1888–1966), z którą miał troje dzieci: Czesława Leonarda (1913–1987), Witolda (1917–1969) i Jadwigę po mężu Białostocką (1923–2008)[17][13][18].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Kolekcja ↓, s. 1.
  2. a b c d e Kolekcja ↓, s. 4.
  3. a b c Strzałkowski 1990 ↓, s. 801.
  4. a b Kolekcja ↓, s. 3, 4.
  5. Kolekcja ↓, s. 8.
  6. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 106 z dnia 15.10.1925 r.
  7. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 10 z 19.03.1927 r.
  8. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 7, w marcu 1939 zajmował 5. lokatę.
  9. Pułkownicy piechoty, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1. Z informacji zamieszczonych w wykazie wynika, że został on sporządzony na przełomie lutego i marca 1939 roku, przed awansami generalskimi.
  10. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 539.
  11. J. Żaryn, „Taniec na linie nad przepaścią”. Organizacja Polska na wychodźstwie i jej łączność z krajem w latach 1945–1955, Warszawa 2011, s. 69, przypis nr 27.
  12. K. Komorowski, Polityka i walka. Konspiracja zbrojna ruchu narodowego 1939–1945, Warszawa 2000, s. 300.
  13. a b c d Oziewicz Ignacy ps. „Czesław”, „Czesławski”, „Netta”, „Jenczewski”. - NSZ - Narodowe Siły Zbrojne [online], www.nsz.com.pl [dostęp 2019-07-14] [zarchiwizowane z adresu 2019-07-14].
  14. OZIEWICZ, Ignacy. [online], www.dws-xip.pl [dostęp 2019-07-14].
  15. Oziewicz Ignacy (1887–1966) [online], Oficjalny serwis internetowy miasta Gdynia [dostęp 2019-07-14] (pol.).
  16. Strona Rodu Oziewiczów - Płk Ignacy Oziewicz [online], www.oziewicz.pl [dostęp 2019-07-14].
  17. Kolekcja ↓, s. 2.
  18. Ignacy Oziewicz. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Gdyni. [dostęp 2024-03-30].
  19. a b Rocznik oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923, s. 173, 398. [dostęp 2015-06-10].
  20. M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 277.
  21. Rozporządzenie Kierownika MSWojsk. L. 6285/22 G.M.I. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 11, s. 348)
  22. M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96.
  23. Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, s. 1, Nr 1 z 19 marca 1937. Ministerstwo Spraw Wojskowych. 
  24. a b Kolekcja ↓, s. 3.
  25. Rocznik oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924, s. 164, 342. [dostęp 2015-06-10].
  26. a b Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 90, 161.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]